Το προνόμιον εκχωρήσεως Αυτοκεφάλου, το πρώτον δώρον εις τον Πάπαν

Το προνόμιον εκχωρήσεως Αυτοκεφάλου,  το πρώτον δώρον εις τον Πάπαν

Του Β. Χαραλάμπους, θεολόγου

Σε κείμενο που δημοσιεύτηκε στο ‘’vimaorthodoxias’’ (21/2/2021), το οποίο τιτλοφορείται ‘’Ιεράρχης του Φαναρίου : Οι Ορθόδοξοι δεν έχουν πρόβλημα να αναγνωρίσουν το πρωτείο της Ρώμης’’, σημειώνονται μεταξύ άλλων τα εξής : ‘’Ο Αρχιεπίσκοπος Ιωβ Γέτσα στο συνέδριο, που ήταν αφιερωμένο στο διάλογο Ορθοδόξων, δήλωσε ότι το πρόβλημα δεν είναι το πρωτείο του Πάπα, αλλά το πώς θα εφαρμόζεται αυτό το πρωτείο’’.

 Είναι απορίας άξιο το γιατί και κάποιοι από αυτούς που επέλεξαν τη μονομέρεια στο λεγόμενο ‘’Ουκρανικό ζήτημα’’, διαμαρτύρονται γι’ αυτό.  Τόσα δώρα έχουν προσφέρει  στον Παπισμό με τις παρερμηνείες και τα ανυπόστατα που πρόβαλαν για να προσδώσουν εξουσιαστικότητα στα πρεσβεία τιμής του Οικουμενικού Θρόνου, τώρα γιατί διαμαρτύρονται;   Μήπως ανασκευάζουν αλλοτρόπως την εμμονή τους;

 Ο Πάπας  θα έχει το δικαίωμα επέμβασης σε άλλες  κατά τόπους Εκκλησίες όταν του το ζητούν.  Αυτό εξήραν ενθουσιαστικά.  Πάντοτε ο Πάπας θα συμμετέχει στις αποφάσεις όλων των ζητημάτων και θα ρυθμίζει όλα τα θέματα της Εκκλησίας, επειδή θα έχει τα πρωτεία τιμής.  Αυτό εκθείασαν.  Και με ποια αιτιολογία;  Επειδή πάντοτε πρέπει να υπάρχει κάποια ‘’ανωτέρα αρχή’’. Αυτό επιδοκίμασαν.  Πάντοτε θα συμμετάσχει στις αποφάσεις όλων των ζητημάτων και θα ρυθμίζει όλα τα θέματα της Εκκλησίας, επειδή θα έχει τα πρωτεία τιμής’’. Πάντοτε κάποιος θα υπάρχει πάνω από όλους και θα ρυθμίζει τα εκκλησιαστικά θέματα.  Αυτό ενθουσιαστικά επιδοκίμασαν.  

 Αφού καθόλου δεν έχουν αναφερθεί στον Πάπα, πως συμβαίνει να έχουν προβάλει κάτι τέτοιο;  Έχουν επιδοκιμάσει αυτό ‘’έθος’’, στην προσπάθειά τους να προσδώσουν εξουσιαστικότητα στα πρεσβεία τιμής του Οικουμενικού Θρόνου, εξ αφορμής του ‘’Ουκρανικού’’.

 Να θυμίσουμε τους επαίνους για το πρόσφατο άρθρο του Ιερομονάχου Νικήτα Παντοκρατορινού, που καθ’ υπερβολήν εκθείασαν οι επιλέξαντες τη μονομέρεια στο ‘’Ουκρανικό’’, το οποίο δημοσιεύτηκε στο ιστολόγιο ‘’Φως Φαναρίου’’ και τιτλοφορείται ‘’Η αδελφική συνάντηση στο Αμμάν και η Ιερά Παράδοση της Εκκλησίας’’ (3/6/2020).  Αναφέρει λοιπόν μεταξύ άλλων ο π. Νικήτας τα εξής : ‘’Στην ιστορία της Ορθοδόξου Εκκλησίας βλέπουμε ποιος ήταν ο ρόλος του Πάπα Ρώμης (προ του σχίσματος).  Επενέβαινε δυναμικά στις υποθέσεις άλλων τοπικών Εκκλησιών, ακόμα και της Κωνσταντινουπόλεως.  Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα βλέπουμε στον βίο του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, όπου ο Πάπας Ρώμης Άγιος Ιννοκέντιος, έβαλε επιτίμιο στον αυτοκράτορα, αλλά και σε όποιον κληρικό θα μεταδώσει την Θεία Κοινωνία σε αυτόν.  Δηλαδή σε κληρικούς της Κωνσταντινουπόλεως κυρίως, αλλά και γενικότερα σε όλους τους κληρικούς όλων των Πατριαρχείων που θα έκαναν κάτι τέτοιο.  Αλλά και σε βίους άλλων Αγίων βλέπουμε τις επεμβάσεις του Πάπα Ρώμης (που είχε τα πρωτεία τιμής), σε άλλες κατά τόπους Εκκλησίες όταν του το ζητούσαν.  Πάντοτε συμμετείχε στις αποφάσεις όλων των ζητημάτων και ρύθμιζε όλα τα θέματα της Εκκλησίας επειδή είχε τα πρωτεία τιμής.  Αυτά είναι λίγα δείγματα από την αρχαία Εκκλησία, ότι πάντοτε υπήρχε κάποια ανωτέρα αρχή.  Πάντοτε κάποιος ήταν πάνω από όλους και ρύθμιζε τα εκκλησιαστικά θέματα.  Ως πρώτος μεταξύ ίσων’’. 

 Για ποιο λόγο τώρα διαμαρτύρονται; Όταν αυτά ελέγοντο για να προσδώσουν εξουσιαστικότητα στα πρεσβεία τιμής του Οικουμενικού Θρόνου, αυτά επιβράβευαν. Όλα τα αναφερόμενα ‘’προνόμια’’ από τον π. Νικήτα, ήταν γι’ αυτούς ‘’ακίνδυνα’’, καθότι  ‘’πλούτιζαν’’ τα επιχειρήματά τους και ως εκ τούτου μπορούσαν να αποδοθούν στον Οικουμενικό Πατριάρχη, αφού τώρα ‘’δεν έχομε Πάπα’’.  Με το συνήθη γι’ αυτούς νικητήριο τρόπο τα πρόβαλαν εκθειάζοντάς τα.  Δεν κατάλαβαν ότι όλα τούτα   ‘’μετακυλίονται’’ και πάλι στον Πάπα μέσω των διαλόγων με τους Παπικούς;

 Το πρώτο δώρο στον Πάπα όσον αφορά το καλούμενο ‘’παπικό πρωτείο’’, έχει ήδη δοθεί από τους επιλέξαντες τη μονομέρεια στο ‘’Ουκρανικό’’.  Το προνόμιο της μονομερούς εκχώρησης Αυτοκεφάλου από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, χωρίς τη συναίνεση των άλλων Τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών, που με τόση σπουδή, παρερμηνείες και ανυπόστατα στήριξαν, τώρα ‘’μετακυλίεται’’ στον Πάπα.  Αυτό αποτελεί και το πρώτο δώρο στον Πάπα από τους επιλέξαντες  τη μονομέρεια στο λεγόμενο ‘’Ουκρανικό ζήτημα’’.  Αυτό κι αν δεν έγινε αντιληπτό, αργά ή γρήγορα θα γίνει. 

 Τι κι αν τονίζει ο Άγιος Μελέτιος Α΄ ο Πηγάς, ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας στην επιστολή του προς τον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Ιερεμία Β΄, το ‘’ουχ ενός είναι τούτο Πατριάρχου (ει μη τη Παλαιά Ρώμη επανακολουθείν έγνωκεν η Νέα), αλλά Συνόδου και Συνόδου Οικουμενικής (των Ορθοδόξων δηλαδή)’’*.

 Η διαμαρτυρία αυτή του Αγίου Μελετίου, ως γνωστό έγινε αφορμή να συγκληθεί στην Κωνσταντινούπολη Πανορθόδοξη Σύνοδος το έτος 1593μ.Χ.  ‘’Δια της επιστολής ταύτης ετίθετο επί της Κανονικής αυτού βάσεως το θέμα της ανακηρύξεως του αυτοκεφάλου και της ανυψώσεως Μητροπόλεως τινός εις Πατριαρχικήν αξίαν, γεγονός ενέχον μεγάλην σημασίαν δια την πορείαν της Εκκλησίας», σημειώνει ο μ. Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Χριστόδουλος στη μελέτη του που τιτλοφορείται ‘’Μελέτιος ο Πηγάς – Κεφάλαιον Γ΄ : Ο Μελέτιος ως Πατριάρχης Αλεξανδρειας’’*.   Ο τονισμός ότι απετέλεσε ‘’γεγονός ενέχον μεγάλην σημασίαν δια την πορείαν της Εκκλησίας’’, επεξηγεί αυτό που επιμένουν να μην καταλαβαίνουν.

Οι επιλέξαντες  τη μονομέρεια στο λεγόμενο ‘’Ουκρανικό ζήτημα’’, επέμεναν και επιμένουν στο  ‘’ενός είναι τούτο Πατριάρχου’’.  Ποιο είναι το κέρδος από την επιμονή τους αυτή;  Ο λυπηρός κλονισμός της εκκλησιαστικής ενότητας που ακολούθησε, ο οποίος ήταν εκ των προτέρων γνωστός, καθώς και το ότι η εξουσιαστικότητα την οποίαν προσέδωσαν στα πρεσβεία τιμής του Οικουμενικού Θρόνου, με παρερμηνείες και ανυπόστατα, αποτελούν ‘’εν δυνάμει’’ δώρα στον Παπισμό.

Δεν ήθελαν να είναι τούτο έργο ‘’Συνόδου και Συνόδου Οικουμενικής (των Ορθοδόξων δηλαδή)’’, που τόνισε ο Άγιος Μελέτιος και τώρα που το ‘’ενός είναι τούτο Πατριάρχου’’ στο οποίο εμμένουν, θα ‘’μετακυληθεί’’ στον ‘’ένα Πάπα’’ δια των διαλόγων και έτσι θα αντιληφθούν την εμμονή τους.  

Περί ποιών ιστορικοκανονικών αξιώσεων μπορεί κανείς να ομιλεί κανείς, εκθειάζοντας το προαναφερθέν κείμενο του π. Νικήτα;  Το γεγονός ότι προς χάρη της ενότητας παρετηρείτο η ανοχή από την Εκκλησία για την εξουσιαστική στάση Παπών, αυτό ποσώς δεν αποτελεί ιστορικοκανονικό προηγούμενο.  ‘’Ηνείχετο η Εκκλησία τον Παπισμόν’’ τονίζει ο π. Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος, ‘’και θα τον ηνείχετο και άλλο ακόμη, εάν ο Παπισμός δεν απέκοπτε μόνος του τον εαυτόν του από την Εκκλησία’’**  Το ‘’ηνείχετο’’, σαφέστατα δεν αφήνει περιθώρια ιστορικοκανονικού ‘’προηγούμενου’’.

Γιατί διαμαρτύρονται για τις δηλώσεις του Αρχιεπισκόπου Ιώβ και αυτοί που βιάστηκαν και πάλι να ομιλήσουν περί ολοκληρωμένης μελέτης για το κείμενο του π. Νικήτα, αλλά και τόσων άλλων παρερμηνειών που ‘’διατρανώνουν’’ εξουσιαστική υπεροχή στα πρεσβεία τιμής του Οικουμενικού Θρόνου;  Δεν αναλογίστηκαν  την ‘’προέκταση’’ της διαπίστωσης τους αυτής, την οποία εξήραν για την ιστορικοκανονικότητά της; 

Σκέφτηκαν άραγε, ότι αν οι Παπικοί στους διαλόγους προβάλουν τέτοια αξίωση (που ήδη προβάλλουν), τη σημασία της διαπίστωσης αυτής;  Μια ματιά να ρίξει κανείς στις κατηχήσεις του Παπισμού που καταγράφουν τις πρωτειακές αξιώσεις των και θα προβληματιστεί.  Δεν αντιλαμβάνονται ότι όλα τούτα ‘’μετακυλίονται’’ και πάλι στον Πάπα μέσω των διαλόγων με τους Παπικούς;

*www.myriobiblos.gr ‘’Μελέτιος ο Πηγάς – Κεφάλαιον Γ΄ : Ο Μελέτιος ως Πατριάρχης Αλεξανδρειας’’

**‘’Τα δύο άκρα’’,  Αρχιμανδρίτου Επιφανίου Ι. Θεοδωροπούλου, Έκδοσις Ιερού Ησυχαστηρίου Κεχαριτωμένης Θεοτόκου Τροιζήνος.