7 Φεβ 2019

ΣAΡIA:Παράλληλο Δίκαιο ντε φάκτο στη Βρετανία

Photo © ALAMY STOCK
ΣAΡIA: Παράλληλο Δίκαιο ντε φάκτο στη Βρετανία
[Oι Ευρωπαίοι νεωτεριστές ήταν τόσο βέβαιοι ότι η εκτυφλωτική λάμψη των «Φώτων» και των ανθρώπινων δικαιωμάτων θα θάμπωνε τους μουσουλμάνους μετανάστες, ώστε θα εγκατέλειπαν αμέσως την πίστη τους, με το που θα πατούσαν το πόδι τους σε ευρωπαϊκό έδαφος. 
Συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο: Στη Βρετανία λειτουργούν τουλάχιστο 85 δικαστήρια της σαρία (φωτο) και έτσι, στην κοιτίδα των ανθρώπινων δικαιωμάτων, παντρεύονται παρά τη θέλησή τους ανήλικα κορίτσια, αποπέμπονται ή και αποκληρώνονται σύζυγοι και ρυθμίζονται εμπορικές διαφορές εκτός του ευρωπαϊκού κεκτημένου. Και το μεν Φεμινιστικό κίνημα δεν βγάζει άχνα, το δε Συμβούλιο της Ευρώπης αρκείται στο να εκφράζει την ανησυχία του και συστήνει τη νομική τους ρύθμιση, δηλ. την καθιέρωση δύο παράλληλων δικαιϊκών συστημάτων...με συνέπεια την αναίρεση των ίδιων των ανθρώπινων δικαιωμάτων.Αυτή η κατάληξη προδιαγραφόταν από τότε που τα «ανθρώπινα δικαιώματα» μετατράπηκαν σε «δικαιώματα του ανθρώπου για...», υπερασπιζόμενα κάθε ανθρώπινη αδυναμία και πάθος ενάντια στη χριστιανική ηθική...Ε.Δ.Ν.]
Παρά τα πολλά εμπόδια και αναβολές, το ψήφισμα για τη "Σαρία, τη Διακήρυξη του Καΐρου και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα" εγκρίθηκε τελικά στις 22 Ιανουαρίου στο Στρασβούργο από την Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης (καταψήφισαν οι 14 Τούρκοι και Αζέροι βουλευτές).
Το ψήφισμα αυτό –αν και μη δεσμευτικό - έχει μεγάλη πολιτική σημασία: αποδεικνύει την επίγνωση ότι ο ισλαμικός νόμος αποτελεί νομικο-θρησκευτική τάξη ανταγωνιστική του νόμου που απορρέει από τη δυτική νεωτερικότητα τόσο στην Ευρώπη όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο... Αποκαλύπτει επίσης την αδυναμία της Ευρώπης έναντι αυτού του πολιτικο-θρησκευτικού φαινομένου.
Καταρχάς, η Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης "ανησυχεί ιδιαίτερα" για ‘’το γεγονός ότι ο νόμος της Σαρία, περιλαμβάνει διατάξεις σαφώς αντίθετες με τη Σύμβαση[Ανθρώπινων Δικαιωμάτων], και εφαρμόζεται επίσημα ή ανεπίσημα σε πολλά κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης. Την Ευρώπη, στο σύνολο ή σε μέρος της επικράτειάς τους ". Πρόκειται κυρίως για την Ελλάδα, την Τσετσενία και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι οι ελληνικές αρχές δεν έχουν ακόμη καταργήσει την εφαρμογή του νόμου της Σαρία στην Θράκη... και για το ότι τα ελληνικά δικαστήρια ΄΄επικυρώνουν το 99% των αποφάσεων που τους υποβάλλονται».
Βρετανία
Η Συνέλευση δηλώνει ότι "ανησυχεί εξίσου και για τις« δικαστικές»δραστηριότητες των« συμβουλίων της Σαρία »στο Ηνωμένο Βασίλειο». Αυτοί οι ιδιωτικοί και ανεπίσημοι φορείς παρέχουν συμβουλές και εκδίδουν αποφάσεις κυρίως σε θέματα διαζυγίου (καθώς και φύλαξης τέκνων και οικονομικών θεμάτων), όπως και κληρονομιών και εμπορικού δικαίου. Η λειτουργία τους είναι ακόμη πιο αδιαφανής από ό, τι στην Ελλάδα. Συνδεδεμένα κυρίως με τζαμιά, είναι κοντά στα 85 μόνο στην Αγγλία και την Ουαλία. Παρόλο που δεν έχουν επίσημη δικαιοδοσία, αυτά τα παράλληλα "δικαστήρια" θεωρούνται νόμιμες αρχές εντός της "κοινότητας" τους. Στην πραγματικότητα, μόνο αυτά μπορούν να αποφανθούν για ένα ισλαμικό διαζύγιο· ωστόσο, πολλά μουσουλμανικά ζευγάρια έκαναν μόνο θρησκευτικό γάμο, στερώντας τη σύζυγο - ορισμένες φορές πολύ νεαρή - των εγγυήσεων που προσφέρονται από τις διαδικασίες αστικού διαζυγίου. Δηλαδή είναι δέσμια του γάμου, της κοινότηταςκαι του ισλαμικού νόμου επειδή συχνά αγνοεί τα πολιτικά της δικαιώματα και τα ένδικα μέσα ενώπιον των βρετανικών δικαστηρίων.Στην Ελλάδα, άλλα συμβούλια αυτού του τύπου "επέτρεψαν πολλούς μουσουλμανικούς γάμους που συνάφθηκαν με πληρεξούσιο, χωρίς τη ρητή συγκατάθεση των γυναικών", μερικές φορές ανήλικων.
Η Συνέλευση προειδοποιεί ότι «άτυπα ισλαμικά δικαστήρια μπορούν επίσης να υπάρχουν σε άλλα κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης»...Ετσι και εγκατασταθούν στην "κοινότητα" τους, είναι πολύ δύσκολο να καταργηθούν. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου το Κοινοβούλιο πρέπει τώρα να επιλέξει μεταξύ της απαγόρευσής τους, με κίνδυνο να λειτουργούν παράνομα και της νομοθετικής ρύθμισης, δηλ. να τους παραχωρήσει επίσημη δικαιοδοτική δικαιοδοσία.
Περιέργως, η Συνέλευση δεν ζητά από το Ηνωμένο Βασίλειο να θέσει τέλοςστην εφαρμογή της σαρία στην επικράτειά του (όπως έκανε στην Ελλάδα), αλλά το καλεί να «επαγρυπνεί ώστε τα συμβούλια της Σαρία να λειτουργούν στο πλαίσιο του σεβασμού της νομοθεσίας, ιδιαίτερα όσον αφορά στην απαγόρευση των διακρίσεων κατά των γυναικών, και να σέβονται όλα τα διαδικαστικά δικαιώματα ». Καλεί επίσης το Ηνωμένο Βασίλειο να "επιβάλει στα μουσουλμανικά ζευγάρια τη νομική υποχρέωση να καταγράφουν τους μουσουλμανικούς γάμους τους στα δημοτολόγια". Αυτή η διαφορά προσέγγισης  μπορεί να εξηγηθεί από τη δημογραφική βαρύτητα μουσουλμανικών κοινοτήτων: εκατομμύρια στη Βρετανία έναντι εκατό χιλιάδων στη Θράκη.
Ελληνική κυβέρνηση: Σεβασμός στην πολυπολιτισμικότητα
Συνεπώς, η Συνέλευση καλεί το Ηνωμένο Βασίλειο να επιλέξει την καθιέρωση. Ακριβώς για τις προϋποθέσεις αυτής της καθιέρωσης, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αποφάνθηκε στις 19 Δεκεμβρίου στην περίπτωση Moλά Σαλί κατά της Ελλάδας. Με την απόφαση εκείνη, δέχθηκε την ίδια την αρχή της ύπαρξης ενός ομολογιακού πολυσύνθετου συστήματος και καθόρισε τους όρους του. Το Δικαστήριο δήλωσε ότι τα κράτη δεν δεσμεύονται από τη θρησκευτική ελευθερία, αλλά μπορούν, εάν το επιθυμούν, «να δημιουργήσουν ένα συγκεκριμένο νομικό πλαίσιο για την παροχή ειδικών καθεστώτων στις θρησκευτικές κοινότητες». Έθεσε γι’ αυτό τρεις προϋποθέσεις.
Tο Δικαστήριο υποδεικνύει επίσης στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις πώς να επιτρέψουν την επίσημη εφαρμογή των κανόνων της Σαρία στην επικράτειά τους, αν δεν θέλουν ή μπορούν να το απαγορεύσουν. Μια σαφής εντύπωση συμβιβασμού προκύπτει από το ψήφισμα της Συνέλευσης και από την απόφαση του Δικαστηρίου. Το Δικαστήριο ακολούθησε σ’ αυτό τη σύσταση της ελληνικής κυβέρνησηςη οποία το καλούσε να «εξετάσει, κατά περίπτωση, κάθε κανόνα του νόμου της Σαρία που ισχύει σε συγκεκριμένες υποθέσεις κατά μουσουλμάνων που διαμένουν σε μη μουσουλμανικά κράτη», ώστε να« ληφθούν υπόψη κριτήρια όπως ο σεβασμός της πολυπολιτισμικότητας στη σημερινή Ευρώπη ».
Ο ισλαμικός νόμος, τουλάχιστον όσον αφορά το οικογενειακό δίκαιο, θα μπορούσε να γίνει δεκτός στην Ευρώπη λόγω της πολυπολιτισμικότητας. Με ένα τέτοιο πολυ-νομικό σύστημα, οι υποστηρικτές του φιλελευθερισμού μπορούν να ελπίζουν ότι θα εξουδετερώσουν τη σαρία μέσω της επίσημης αναγνώρισης, ενώ οι ισλαμιστές μπορούν αντίθετα να ελπίζουν ότι θα διευρύνουν σταδιακά την εφαρμογή της και, κατά συνέπεια, την αυτονομία της κοινότητάς τους.
Ολοι οι άνθρωποι γεννιούνται μουσουλμάνοι!...
Το πρόβλημα της εφαρμογής του νόμου της σαρία στην Ευρώπη αφορά και στα κράτη. Είναι πράγματι "εξαιρετικά ανησυχητικό", επισημαίνει η Συνέλευση, ότι τρία κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης, η Αλβανία, το Αζερμπαϊτζάν και η Τουρκία "ενέκριναν ρητά ή σιωπηρά τη Διακήρυξη του Καΐρου του 1990 " του Οργανισμού Ισλαμικών Κρατών (ΟΙΚ). Ωστόσο, αυτή η "Δήλωση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στο Ισλάμ" αναφέρει, μεταξύ άλλων, ότι όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται μουσουλμάνοι και ότι "όλα τα δικαιώματα και οι ελευθερίες που διατυπώνονται στην παρούσα Διακήρυξη υπόκεινται στις διατάξεις της Σαρία". Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι αρνείται την ισότητα των ανθρώπων ανεξάρτητα από το φύλο και τη θρησκεία και δεν εγγυάται την ελευθερία έκφρασης, θρησκείας ή γάμου.
Ο ΟΙΚ περιλαμβάνει 57 κράτη με πλειοψηφία των Μουσουλμάνων και αντιπροσωπεύει πληθυσμό άνω των 1,3 δισεκατομμυρίων ανθρώπων που κατανέμονται σε περίπου το ένα τέταρτο της συνολικής έκτασης. Στοχεύει κυρίως στην "ενίσχυση των δεσμών ενότητας και αλληλεγγύης μεταξύ των Μουσουλμάνων λαών και των κρατών μελών", "να βοηθήσει τις μουσουλμανικές κοινότητες που ζουν σε μη μουσουλμανικές χώρες να διατηρήσουν την αξιοπρέπειά τους και την πολιτιστική και θρησκευτική τους ταυτότητα ".
Το καταστατικό του, που εγκρίθηκε το 1986, προβλέπει ότι η σαρία είναι ο «βασικός νόμος» της, ενώ το διεθνές δίκαιο αποτελεί δευτερεύουσα πηγή από την οποία «μπορεί να αντλήσει». Ο ΟΙΚ έχει επίσης ορίσει μια ανεξάρτητη Επιτροπή Μόνιμων Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για την προώθηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων "σύμφωνα με τις ισλαμικές αξίες". Με άλλα λόγια, η διπλή ιδιότητα του OIΚ και του Συμβουλίου της Ευρώπης θέτει ένα πραγματικό πρόβλημα, δεδομένου ότι αυτοί οι οργανισμοί βασίζονται σε αντιτιθέμενες και ανταγωνιστικές αξίες.Ωστόσο, η Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης δεν ζήτησε από την Αλβανία, το Αζερμπαϊτζάν ή την Τουρκία να αποχωρήσουν από τον ΟΙΚ, αλλά τους κάλεσε να «προβλέψουν την απόσυρσή τους από τη Διακήρυξη του Καΐρου "και να καθιερώσουν με σαφήνεια και επίσημη υπεροχή της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου πάνω από αυτή τη Διακήρυξη’’.
Εκτιμήσεις - προτάσεις
Εχουμε λοιπόν δύο παγκόσμιες αντιλήψεις που αντιπαρατίθενται μεταξύ τους, μία φιλελεύθερη και αγνωστικιστική (και μάλιστα αθεϊστική), την άλλη ολοκληρωτική και θρησκευτική. Ωστόσο, και οι δύο συμμερίζονται την άρνηση της ίδιας της βάσης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δηλαδή την ύπαρξη ενός φυσικού δικαιώματοςπου υπάρχει ανεξάρτητα από την αυθαίρετη βούληση του "Αλλάχ" ή των ατόμων.Αν δεν υπάρχει ανθρώπινη φύση, γιατί να αρνούμαστε την ισλαμική πολυγαμία όταν δεχόμαστε το γάμο του ίδιου φύλου; Γιατί να αρνούμαστε την αποπομπή της συζύγου όταν διευκολύνουμε το απευθείας και μονομερές διαζύγιο; Γιατί να αρνούμαστε την "εκούσια κλειτοριδεκτομή" όταν η εκούσια έκτρωση και ευθανασία είναι δικαιώματα; Εάν είναι δικαίωμα να θέτει κανείς τέλος στη ζωή του, γιατί να μην είναι ο ακρωτηριασμός; Αν μπορούμε να κάνουμε τα περισσότερα, μπορούμε και τα λιγότερα. Έτσι, από αντίθετους δρόμους, ο αγνωστικός φιλελευθερισμός και η ισλαμική σαρία καταλήγουν μερικές φορές στο ίδιο αποτέλεσμα. Και είναι σοβαρό ενδεχόμενοο πρώτος να ανοίξει τον δρόμο στο δεύτερο, σε ένα πλαίσιο ανοχής και πλουραλισμού.
Μόνο η επιστροφή στη ήπια και αντικειμενική κατανόηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, βασισμένη στον φυσικό νόμο, θα επέτρεπε την αποφυγή αυτής της σύγκρουσης πολιτισμών. Τα ανθρώπινα δικαιώματα θα επανακτήσουν τότε την οικουμενικότητά τους, επειδή η ανθρώπινη φύση είναι μοναδική. Αυτό ίσχυε πριν από 70 χρόνια όταν εγκρίθηκε η Οικουμενική Διακήρυξη. Το Ισλάμ δεν είχε ακόμη εκραγεί και οι δυτικές χώρες δεν είχαν ακόμη εγκολπωθεί τον αθεϊσμό και τον ατομικισμό, γνώριζαν ακόμη ότι ο άνθρωπος είναι φυσικά θρησκευτικός, κοινοτικός και παραδοσιακός και μπορούσε ακόμα να καταλαβαίνει τον υπόλοιπο κόσμο.
Το Συμβούλιο της Ευρώπης ιδρύθηκε πριν 70 χρόνια για να προστατεύσει την «ελεύθερη Ευρώπη» από τον κομμουνιστικό κίνδυνο, εσωτερικό και εξωτερικό. Το έκανε αυτό με την προώθηση της δημοκρατίας και του σεβασμού των δικαιωμάτων. Σήμερα καλείται να  αντιμετωπίσει έναν άλλο κίνδυνο, τόσο εσωτερικό όσο και εξωτερικό: το πολιτικό Ισλάμ. Και οι παγκόσμιες αξίες, αυτή τη φορά, μάλλον δεν αρκούν. Η Ευρώπη δεν θα μπορέσει να ανταπεξέλθει αν δεν ανακτήσει τη δική της χριστιανική ταυτότητα.
Photo © ALAMY STOCK
*Ο Grégor Puppinck είναι διδάκτωρ του Δικαίου, διευθυντής του Ευρωπαϊκού Κέντρου Δικαίου και Δικαιοσύνης, μέλος της ομάδας ειδικών του ΟΑΣΕ για τη θρησκευτική ελευθερία.Πρόσφατα εξέδωσε το βιβλίο  Les droits de l’homme dénaturé,  στο οποίο ασκεί κριτική στις αλλαγές των δικαιωμάτων του ανθρώπου από την Παγκόσμια Διακήρυξη του 1848 μέχρι σήμερα. 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου