Η άνοδος της λατρείας της κάνναβης: μην πιστεύετε την προπαγάνδα
για τη θεραπευτική μαριχουάνα
Δρ
David Robert Grimes, φυσικός,
ερευνητής του καρκίνου και συγγραφέας επιστημονικών άρθρων, βραβευμένος από
κοινού, το 2014, με το βραβείο Maddox για τη «Φύση / Λογική για την Επιστήμη»
(Nature / Sense About Science).
Λίγες
ουσίες προκαλούν τόσο έντονη συζήτηση όσο η κάνναβη. Βαρύγδουποι ισχυρισμοί[1] σχετικά με τη
θεραπευτική της δύναμη κυκλοφορούν ταχύτατα και ανεξέλεγκτα στο διαδίκτυο και
συχνά γίνονται σημείο αναφοράς από τους υποστηρικτές της θεραπευτικής
μαριχουάνας. Μια γρήγορη αναζήτηση στο Google για τις «θεραπείες κάνναβης»[2]
φέρνει στην επιφάνεια ανεπιβεβαίωτες ιστορίες θαυματουργικής
αποτελεσματικότητας για κάθε πιθανή νόσο, και ιδιαίτερα για τον καρκίνο. Όμως,
παρά τις ενθουσιώδεις συναισθηματικές μαρτυρίες, αυτό το επίμονο αφήγημα της
κάνναβης ως γενικής πανάκειας είναι σαφώς αντίθετο προς τα πραγματικά στοιχεία.
Σε μία έκθεση[3], η οποία δημοσιεύτηκε φέτος και
εξέτασε περισσότερες από 10.000 μελέτες, οι ερευνητές βρήκαν αξιόπιστα στοιχεία
για τρεις ξεχωριστές εφαρμογές της κάνναβης. Κατ᾿ αρχάς, υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις
ότι η τετραϋδροκανναβινόλη (THC), το κύριο ψυχοδραστικό συστατικό της κάνναβης,
μπορεί να μειώσει τη ναυτία και τον εμετό που σχετίζονται με καρκινικές
θεραπείες. Αυτές οι αντιεμετικές ιδιότητες αξιοποιούνται εδώ και δεκαετίες στην
κλινική αντιμετώπιση των συμπτωμάτων του καρκίνου.
Ωστόσο, υπάρχει μία επιφύλαξη σ᾿ αυτό το θέμα. Η THC
δεν είναι εξίσου ανεκτή από όλους, και σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να
επιδεινώσει αντί να καταπραΰνει τους εμετούς. Δεδομένου ότι υπάρχουν πιο ασφαλή
και αποτελεσματικά φάρμακα[5], τα ιατρικά σκευάσματα με βάση την THC τείνουν να
χρησιμοποιούνται για το σκοπό αυτό μόνο όταν έχουν αποτύχει άλλες
παρεμβάσεις[6].
Η έκθεση βρήκε επίσης αξιόπιστα στοιχεία, τα οποία
υποστηρίζουν τη χρήση της θεραπευτικής κάνναβης σε περιπτώσεις χρόνιου πόνου
και στην αντιμετώπιση σπασμών που σχετίζονται με τη σκλήρυνση κατά πλάκας.
Τέτοια οφέλη είναι συγκριτικά περιορισμένα, αλλά
σίγουρα όχι αμελητέα. Τι συμβαίνει όμως με τους άλλους ισχυρισμούς των
υποστηρικτών της κάνναβης, όσον αφορά τη θεραπευτική ισχύ της; Η ίδια έκθεση
έδειξε ότι, παρά τις υπερβολές, τα στοιχεία για την αποτελεσματικότητα της
κάνναβης σε άλλες συνθήκες ήταν ελάχιστα και καθόλου πειστικά.
Συγκεκριμένα, δεν προέκυψαν ισχυρές αποδείξεις ότι η
κάνναβη ωφέλησε στη θεραπεία της επιληψίας, στη ρύθμιση της όρεξης ασθενών με
AIDS, στους πάσχοντες από ΔΕΠΥ (Διαταραχή Ελλειμματικής
Προσοχής/Υπερκινητικότητας), από τη Νόσο του Πάρκινσον ή το σύνδρομο
ευερέθιστου εντέρου. Όπως είπε ο Δρ Sean Hennessy, ένας από τους συντάκτες της
μελέτης[7]: «οι περισσότεροι από τους θεραπευτικούς λόγους για τους οποίους ο
κόσμος κάνει χρήση της θεραπευτικής μαριχουάνας δεν συνιστούν τεκμηριωμένες
ευεργετικές επιδράσεις του φυτού».
Και όμως, παρ᾿ όλα αυτά, οι ιστορίες θαυμάτων δεν
έχουν τέλος. Ειδικότερα ο αυτισμός μπαίνει συχνά στο στόχαστρο[8] εκείνων που
πουλάνε κομπογιαννίτικα ελιξίρια, και η κάνναβη πλασάρεται συστηματικά ως
θεραπεία, παρά την έλλειψη αποδείξεων της ωφελιμότητάς της[9].
Οι ισχυρισμοί αυτοί γίνονται εξόχως επικίνδυνοι, όταν
αφορούν τον καρκίνο. Οι καρκινοπαθείς γίνονται συχνά στόχος γυρολόγων που
προωθούν φάρμακα αμφίβολης αξίας ως πανάκεια[10], με την κάνναβη να αποτελεί
ίσως το συνηθέστερο παράδειγμα. Δεν υπάρχει καμμία απολύτως ένδειξη ότι η
κάνναβη έχει οποιαδήποτε θεραπευτική επίδραση στους καρκίνους, όπως
επισημαίνουν διάφοροι ιατρικοί οργανισμοί, μεταξύ αυτών το Βρετανικό Ερευνητικό
Ινστιτούτο για τονΚαρκίνο (Cancer Research UK)[11] και το Εθνικό Αντικαρκινικό
Ινστιτούτο των ΗΠΑ[12]. Αυτό τείνει να αγνοείται παντελώς. Μια πρόσφατη
περίπτωση που αναπαράγεται μαζικά, αφηγείται τη θαυμαστή ιστορία ενός άνδρα που
θεράπευσε τον καρκίνο του με έλαιο κάνναβης. Οι ενθουσιώδεις οπαδοί της
κάνναβης τη διέδωσαν ευρύτατα, αγνοώντας, όπως φαίνεται, ότι ο εν λόγω άνθρωπος
στην πραγματικότητα είχε υποκύψει στον καρκίνο του μήνες πριν[13].
Είναι σύνηθες ο κόσμος να μοιράζεται τέτοιες διαδόσεις
περί θαυμαστών γεγονότων και να τις δέχεται ως απόδειξη, χωρίς να πολυεξετάζει
την εγκυρότητά τους. Ένας άλλος συχνός ισχυρισμός είναι ότι σε υψηλές δόσεις η
THC μπορεί να σκοτώσει καρκινικά κύτταρα σε τρυβλίο εργαστηρίου, κάτι που είναι
αληθές – αλλά άσχετο. Ο οξυδερκής αναγνώστης θα παρατηρήσει ότι οι άνθρωποι δεν
είναι τρυβλία εργαστηρίου και ότι η καταστροφή των κυττάρων μπορεί να
επιτευχθεί με πολλά άλλα μέσα, από τη θερμότητα μέχρι τα οξέα και τη χλωρίνη.
Το να σκοτώσουμε τα κύτταρα είναι εύκολο – ένας αποτελεσματικός αντικαρκινικός
παράγοντας πρέπει να στοχεύει επιλεκτικά τα καρκινικά κύτταρα, αφήνοντας άθικτα
τα υγιή, και δεν υπάρχει καμμία απόδειξη[14] ότι η κάνναβη μπορεί να κάνει κάτι
τέτοιο. Στην καλύτερη περίπτωση πρόκειται για κατ᾿ επίφασιν επιστήμη, ένα
επιφανειακό επίχρισμα αξιοπιστίας για απόψεις που αντιβαίνουν στα πραγματικά
στοιχεία.
Αυτό είναι καταστροφικό για διάφορους λόγους. Εν
πρώτοις, προάγει τη δυσπιστία προς την ιατρική και επιστημονική κοινότητα. Για
να διαφυλάξουν την πίστη τους, οι αληθινοί πιστοί παραβλέπουν την έλλειψη
αποδείξεων των θέσεών τους, αποδίδοντάς την στις μηχανορραφίες των μεγάλων
φαρμακευτικών εταιριών. Έτσι, γιατροί και ερευνητές προβάλλονται ως οι «κακοί»
της υπόθεσης και γίνονται στόχος επιθέσεων (όπως μπορώ να επιβεβαιώσω ο ίδιος).
Το ακόμα χειρότερο είναι ότι το μήνυμα περνάει με τέτοιο ζήλο, ώστε πείθει
πολλούς ασθενείς να σταματήσουν τις συμβατικές θεραπείες τους. Αυτό κόστισε,
κοστίζει και θα συνεχίσει να κοστίζει ζωές.
Οι υποστηρικτές της κάνναβης δεν είναι και τόσο
πρόθυμοι να εξετάσουν την πιθανότητα ανεπιθύμητων ενεργειών. Κατά κανόνα,
οτιδήποτε έχει μια βιολογική επίδραση είναι πιθανό να έχει κάποια δυνητική
παρενέργεια, και η κάνναβη δεν αποτελεί εξαίρεση. Αν και είναι σχετικά ασφαλής, οι τακτικοί χρήστες της έχουν αυξημένες πιθανότητες να
παρουσιάσουν ψυχικές διαταραχές, συμπεριλαμβανομένης της σχιζοφρένειας[15]. Οι παρενέργειες αυτές είναι πολύ πιο έντονες στα παιδιά και τους
εφήβους, με αρνητικές συνέπειες για τις σχολικές και κοινωνικές επιδόσεις τους[16]. Σε αντίθεση με την επικρατούσα λανθασμένη αντίληψη, ο εθισμός και
η χρήση σε βαθμό δημιουργίας προβλημάτων είναι συχνά φαινόμενα[17]
και τείνουν να εκδηλώνονται περισσότερο σε άτομα που κάνουν εντατική χρήση και σε όσους ξεκινούν από μικρή ηλικία[18].
Με τα παραπάνω δεν θέλουμε επ᾿ ουδενί να υποβαθμίσουμε
την αποτελεσματικότητα των προϊόντων κάνναβης για ορισμένες παθήσεις, ούτε
εμπλεκόμαστε στη συζήτηση για τη νομιμοποίησή της. Ίσως να υπάρχουν ικανά
επιχειρήματα για τη νομιμοποίηση της κάνναβης – αλλά η υπερβολική έμφαση στις
δυνατότητες χρήσης της στην ιατρική δεν είναι μεταξύ αυτών των επιχειρημάτων.
Αν το πραγματικό ζητούμενο είναι η ιατρική χρήση, τότε η
νομοθετική ρύθμιση της κάνναβης δεν θα έπρεπε να είναι αμφιλεγόμενη. Το γεγονός
ότι κάποιοι ακτιβιστές πιέζουν για «ιατρική» χρήση ενώ καταφέρονται εναντίον
της νομοθετικής ρύθμισης, δείχνει ότι τα πραγματικά τους κίνητρα σχετίζονται με
την ευφορική χρήση της κάνναβης. Το σχετικό μάντρα, ότι η κάνναβη είναι φυσική και ως εκ τούτου
ασφαλής, αποτελεί τυπικό λογικό σφάλμα, που εξισώνει το φυσικό με το ωφέλιμο.
Το υδροκυάνιο και το πλουτώνιο επίσης απαντώνται στη φύση, αλλά κανένας εχέφρων
άνθρωπος δεν θα τα κατανάλωνε ανεξέλεγκτα.
Η πραγματικότητα δείχνει ότι οι περισσότεροι ισχυρισμοί γύρω από τα οφέλη της κάνναβης στην
υγεία είναι εσφαλμένοι και στερούνται τεκμηρίωσης. Απειλούν να θέσουν σε
κίνδυνο τις ζωές αυτών ακριβώς των ασθενών που υποτίθεται ότι βοηθούν.
______________
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ:
Πηγή: health.spectator.co.uk, Ιερά Μητρόπόλη
Γλυφάδας, Ελληνικού, Βούλας, Βουλιαγμένης, Βάρης και Βαρκίζης, Η
άλλη όψη, tideon.org
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου