Ορθοδοξία και μοναχισμός

Ορθοδοξία και μοναχισμός

Νίκος Σακαλάκης

Η θεσμική Ορθοδοξία, σήμερα, διέρχεται περίοδο έντονων δογματικών εκτροχιασμών ή, καλύτερα,οικουμενιστικών «μετασχηματισμών», στον αντίποδα των οποίων γεννιούνται φαινόμενα – καταστάσεις πνευματικής διχαστικής ανισορροπίας, που επηρεάζουν το ήθος και την ενότητα των Ορθοδόξων.

Είναι αλήθεια, ότι η «σύνοδος της Κρήτης» προκάλεσε εκκλησιαστικό συνειδησιακό σχίσμα. Θεμελιώδεις πτυχές της Ορθοδοξίας σωριάζονται ή αναδιπλώνονται γύρω από τον αιρετικό άξονα του Οικουμενισμού. Πιο συγκεκριμένα:

Αναδύθηκε (ΑΠΟΚ. Θ,2) η εξίσωση Ορθοδοξίας και αιρέσεων. Η αναφορά σε «ετερόδοξες εκκλησίες» έχει κατεύθυνση αποστασίας από την Ορθόδοξη Εκκλησία και από την Αγία Γραφή.

Η Λειτουργική – δογματική ζωή σήπεται σε συμπροσευχές και συλλείτουργα Ορθοδόξων και αιρετικών (Παπικών, προτεσταντών).

Έτσι, η σχέση της Ορθοδοξίας με την παραδοσιακή ζωή των αγίων Πατέρων διατηρεί εξωτερικά στοιχεία (ουνία), αλλά εσωτερικά είναι εκτεθειμένη σε μια γραμμή ενδόρρηξης (=κατάρρευση συστήματος).

Τα υπάρχοντα σχήματα συλλογικής πνευματικής ζωής, όπως: ενορίες, κύκλοι Γραφής, πολλές Ιερές Μονές, θρησκευτικές οργανώσεις-σύλλογοι και απλοί πιστοί έχουν, στο σύνολό τους, μια σιωπηλή καθήλωση μπροστά σε συγκεκριμένο κίνδυνο. Η σιωπή τους, σύμφωνα με τους Πατέρες, είναι συγκατάθεση. Ελάχιστες οι υγιείς αντιδράσεις. Είναι και αυτό σημείο των καιρών.

Έχουν τώρα, διαμορφωθεί τρία πνευματικά φάσματα:

Οι Ορθόδοξοι των αγίων επτά Οικουμενικών Συνόδων, οι οικουμενιστές – μεταπατερικοί και ενδιάμεσα οι πιστοί, που θεωρητικά θίγουν την παναίρεση του Οικουμενισμού αλλά δεν αντιπαρατίθενται πρακτικά, ουσιαστικά, με αποτέλεσμα ο οικουμενισμός να πετυχαίνει τους στόχους του.

Ο άγιος Μάρκος ο Ευγενικός αλλά και άλλοι Πατέρες – Μοναχοί υπογραμμίζουν: «Μέσον αληθείας και ψεύδους δεν δύναται να υπάρξη».

Οι καλοπροαίρετοι ερωτούν–απαντούν: «κανένα αρμόδιο εκκλησιαστικό όργανο δεν καθήρεσε ή καταδίκασε τους οικουμενιστές».

Η απάντηση είναι προφανής: Η ορθόδοξη πίστη χθες ή προχθές γεννήθηκε; Δεν υπάρχει προηγούμενο καταδίκης των αιρέσεων, που πολώνονται γύρω από τον Οικουμενισμό; Και βέβαια υπάρχει!

Στο σημερινό εκκλησιαστικό – συνειδησιακό σχίσμα, το δεύτερο που δημιούργησε ο Οικουμενισμός μετά το ημερολογιακό, η απάντηση βρίσκεται στον άξονα:

«Επόμενοι τοις Θείοιςπατράσι»

Σήμερα, η αγωνιστική ευαισθησία περί την ορθή πίστη έχει συρρικνωθεί και στο μοναχισμό, πλην ολίγων εξαιρέσεων.

Λίγες αλλά ουσιαστικές, οι σημερινές παρεμβάσεις των μοναχών σε θέματα ανάσχεσης της αιρέσεως σε σχέση με την περίοδο 1963-1973. Τότε, τρεις Μητροπολίτες της Εκκλησίας της Ελλάδος και σχεδόν σύσσωμο το Άγιο Όρος, είχαν διακόψει τη μνημόνευση του αιρετικού Πατριάρχη Αθηναγόρα.

Δεν υπήρξαν παραβάτες ιερών κανόνων διότι, η διακοπή μνημονεύσεως αιρετικού Επισκόπου προβλέπεται από τον 15^ο κανόνα της ΑΒ Συνόδου επί Μ. Φωτίου και δικαιώνεται από τα παραδείγματα των Αγίων Πατέρων.

Αντίθετα, οι συμπροσευχές επισύρουν την ποινή της καθαιρέσεως στους ιερωμένους.

Αναμφίβολα, οι ιστορικές πηγές – πληροφορίες υπάρχουν, για όσους έχουν ενστάσεις και ειδικότερους εκκλησιολογικούς προβληματισμούς. Η προσήλωση στην διαχρονική εκκλησιολογία της Ορθόδοξης Εκκλησίας ούτε σχίσματα δημιουργεί, ούτε σε θέτει εκτός Εκκλησίας.

Σε άλλες εποχές, όπως στην εποχή του Αγίου Θεοδώρου της Μονής Στουδίου, η εκφραστική μορφή άμυνας απέναντι των αιρέσεων ήταν, όχι μόνο διακοπή μνημονεύσεως, αλλά και η συλλογική εγκατάλειψη των Μονών, προκειμένου να αποφύγουν την κοινωνία της αιρέσεως. Τόσο απόλυτοι αγωνιστές ήσαν οι άγιοι Πατέρες και μοναχοί της Ορθοδοξίας.

Αυτοί διέκριναν την αιρετικότητα ενός επισκόπου ή μη, διασταυρώνοντας στον θεολογικό ορίζοντα της Εκκλησίας την οριζόντια διδασκαλία – εμπειρία της με την κάθετη της Αγίας Γραφής και, πολλές φορές, πριν Συνοδικής αποφάσεως είχαν δημιουργήσει τη δυναμική της μη επιβολής της αιρέσεως.

Οι πρακτικές των παλαιών μοναχών, που μαρτύρησαν, προβάλλονται ισχνά και ως μοντέλο αντι-εκκλησιαστικό, εκτός θεσμικής κλίμακος! «Κατελίπομεν την οδόν των αγίων Πατέρων και δια τούτο έρημοι εσμέν παντός έργου πνευματικού», παρατηρεί ο  Άγιος Μάξιμος ο ομολογητής.

Για όσους επιδιώκουν τηνεπαναπόκτηση-επανερμηνεία της θεϊκής αλήθειας μακριά από την Ορθοδοξία, οι ψαλμοί προειδοποιούν: «των ονομάτων αυτών ου μη μνησθώ δια χειλέων μου» διότι αυτοί «εις εχθρούς εγενοντόμοι» (Ψαλμοί 15^ος, 138^ος).

Αξίζει να προσεχθεί ο διάλογος του αυτοκράτορα Λέοντα Ε΄ του Αρμενίου του εικονομάχου με τον όσιο Θεόδωρο της Μονής Στουδίου.

Αυτοκράτορας: «Λοιπόν με βγάζεις σήμερα έξω από την Εκκλησία;»

Αγ. Θεόδωρος: «Μάλλον εσύ πρόλαβες και βγήκες με τις πράξεις σου. Εάν θέλεις να επανέλθης να σταθείς με όσους πρεσβεύουν την αλήθεια».

Το ψεύδος του Οικουμενισμού σε θέτει, πράγματι, εκτός Εκκλησίας, διότι η διαχρονική Ορθοδοξία πρεσβεύει την αλήθεια.

ΝΙΚΟΣ Ε. ΣΑΚΑΛΑΚΗΣ

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ