Γενικά περί των Οικουμενικών Συνόδων (Μητροπολίτου Γόρτυνος Ιερεμία)

ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ

ΓΟΡΤΥΝΟΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΕΩΣ

ΔΗΜΗΤΣΑΝΑ - ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΙΣ

Δημητσάνα - Μεγαλόπολη, Κυριακή 31 Ἰουλίου 2016

ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟ ΕΓΚΥΚΛΙΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ

ΓΕΝΙΚΑ ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΩΝ ΣΥΝΟΔΩΝ

1. Θέλω, ἀδελφοί χριστιανοί, μέ ἀρχή τό σημερινό μου κήρυγμα, νά σᾶς μιλήσω περί τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων τῆς Ἐκκλησίας μας. Καί εἶναι ἀνάγκη νά ξέρετε, ἔστω καί γενικά τήν διδασκαλία τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων, γιατί αὐτές εἶναι τό πρόσωπο τῆς Ἐκκλησίας μας. Καί πρέπει νά ξέρουμε ὅτι ὁ ἀνώτερος κριτής τῶν ἐκκλησιαστικῶν πραγμάτων καί ὑποθέσεων δέν εἶναι ἡ Ἁγία Γραφή, ἀλλά οἱ Οἰκουμενικές Σύνοδοι. Γιατί αὐτές μᾶς βεβαιώνουν γιά τήν ἐγκυρότητα τῆς Ἁγίας Γραφῆς. Οἱ Οἰκουμενικές Σύνοδοι μᾶς λέγουν ὅτι τά κανονικά βιβλία τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης εἶναι 49 καί τῆς Καινῆς Διαθήκης εἶναι 27. Γι᾽ αὐτό καί λέγει ὁ ἅγιος Αὐγουστῖνος ὅτι «δέν θά πίστευα στό Εὐαγγέλιο, ἄν δέν μέ ἔπειθε ἡ ἀξιοπιστία τῆς Ἐκκλησίας»! Ὁ ἀπόστολος Παῦλος λέγει ὅτι ἡ Ἐκκλησία εἶναι «ὁ στύλος καί τό ἑδραίωμα τῆς ἀληθείας» (Α´ Τιμ. 3,15). Εἴπαμε ὅμως παραπάνω ὅτι τό πρόσωπο τῆς Ἐκκλησίας εἶναι οἱ Οἰκουμενικές Σύνοδοι. Αὐτές τήν ἐκφράζουν. Ἄρα μποροῦμε νά ποῦμε ὅτι οἱ Οἰκουμενικές Σύνοδοι εἶναι «ὁ στύλος καί τό ἑδραίωμα τῆς ἀληθείας». Εἶναι ὅ,τι καί ἡ Ἐκκλησία. Ὅ,τι ἦταν ὁ Αὐτοκράτορας γιά τή πολιτεία, αὐτό εἶναι καί ἡ Οἰκουμενική Σύνοδος γιά τήν Ἐκκλησία. Γι᾽ αὐτό καί ἀναθεματίζονται ὅσοι δέν πείθονται στίς ἀποφάσεις τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων.

2. Κατά πρῶτον λόγον οἱ ἀποφάσεις τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων ἀναφέρονται στήν πίστη τῆς Ἐκκλησίας. Διατυπώνουν τά δόγματα τῆς ὀρθόδοξης πίστης μας. Γιά νά λέγεται «Οἰκουμενική» μία Σύνοδος καί νά γίνουν δεκτές οἱ ἀποφάσεις της πρέπει νά συμφωνήσουν σ᾽ αὐτές ὅλοι οἱ Πατριάρχες καί οἱ Ἀρχιερεῖς. Ἄν δέν συμφωνήσουν δέν εἶναι ἔγκυρες οἱ ἀποφάσεις της, δέν εἶναι «Οἰκουμενική» ἡ Σύνοδος, δέν ἔχει αὐθεντία. Προσοχή! Δέν ἀρκεῖ μόνον ἡ παρουσία ὅλων τῶν Πατριαρχῶν καί τῶν Ἀρχιερέων σέ μία Σύνοδο, πρᾶγμα πού διά διαφόρους λόγους μπορεῖ νά μή συμβεῖ, χωρίς ὅμως νά ἀκυρώνεται ἡ Σύνοδος μόνο γι᾽ αὐτό. Τό ἀπαραίτητο εἶναι ἡ μετέπειτα συμφωνία ὅλων τῶν Πατριαρχῶν καί Ἀρχιερέων στίς ἀποφάσεις τῆς Συνόδου. Ὅτι αὐτό εἶναι ἀλήθεια, ὅτι, δηλαδή, ὄχι μόνο ἡ αὐτοπρόσωπη  ἤ καί ἡ διά ἀντιπροσώπου παρουσία δέν συνιστᾶ τήν ἐγκυρότητα τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων, ἀλλά ἡ συμφωνία στίς ἀποφάσεις της, τό ἀπέδειξαν οἱ Σύνοδοι στήν Σαρδική καί στήν Φλωρεντία. Ἡ Σύνοδος στήν Σαρδική ὀνομάστηκε ἀρχικά «Οἰκουμενική» καί ἦταν παρόντες σ᾽ αὐτήν ὅλοι οἱ Πατριάρχες, ἄλλοι αὐτοπροσώπως καί ἄλλοι διά τοποτηρητῶν. Ἐπειδή ὅμως δέν συμφώνησαν στά ὁρισθέντα ἀπ᾽ αὐτήν Πατριάρχες καί Ἀρχιερεῖς τῆς Ἀνατολῆς, δέν ἀναγνωρίστηκε ὡς «Οἰκουμενική» ἡ Σύνοδος αὐτή. Τό ἴδιο καί ἡ Σύνοδος τῆς Φλωρεντίας. Συγκλήθηκε ὡς Οἰκουμενική. Ἀλλά, ἐπειδή δέν ἐκπλήρωνε τό οὐσιαστικό χαρακτηριστικό μιᾶς Συνόδου, τό νά εἶναι δηλαδή τά δόγματά της ὀρθόδοξα καί εὐσεβῆ σύμφωνα μέ τίς προηγούμενες Συνόδους, ἡ Σύνοδος αὐτή τῆς Φλωρεντίας, ἄν καί συγκλήθηκε ὡς Οἰκουμενική, ξαναλέγω, μετατράπηκε σέ ψευδοσύνοδο καί καταδικάστηκε ἀπό τό πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας.

3. Ἄλλο ἀπαραίτητο χαρακτηριστικό τῆς Οἰκουμενικῆς Συνόδου εἶναι ἡ συμφωνία της μέ τίς προηγούμενες Συνόδους. Αὐτό πρέπει νά διακηρύσσεται ἀπό τήν ἀρχή μιᾶς νέας Συνόδου. Ἡ πλήρης συμφωνία, ἡ σέ ὅλα συμφωνία μέ τίς προηγούμενες Συνόδους. «Ἑπόμενοι τοῖς ἁγίοις πατρᾶσι»! Στήν γραμμή τῶν Ἁγίων Πατέρων! Ὄχι, δηλαδή, νέα σοφίσματα ἐπηρεασμένα ἀπό ἰδέες τῆς συγχρόνου ἐποχῆς μέ τήν δικαιολογία τάχα νά κερδίσουμε πολλούς στήν Ἐκκλησία. Ναί, εἴπαμε νά κάνουμε τόν κόσμο Ἐκκλησία, ἀλλά ὄχι τήν Ἐκκλησία κόσμο! «Ἑπόμενοι τοῖς ἁγίοις Πατρᾶσι»!

4. Ἄλλο σημαντικό πού πρέπει νά ποῦμε γιά τίς Οἰκουμενικές Συνόδους εἶναι ὅτι δέν ἰσχύει σ᾽ αὐτές τό «ἡ ψῆφος τῶν πλειόνων κρατείτω», ὅ,τι δηλαδή ποῦν οἱ περισσότεροι, αὐτό εἶναι καί τό σωστό. Ὄχι! Ἰσχύει τό ποιός ἐκφράζει τήν ἀλήθεια μέ βάση τήν Ἁγία Γραφή καί τήν διδασκαλία τῶν Ἁγίων Πατέρων καί μέ τήν μαρτυρία τοῦ ἐναρέτου καί ἁγίου βίου του αὐτοῦ πού ὁμιλεῖ στήν Σύνοδο. Ἄν, δηλαδή, σέ μία Σύνοδο Πατριαρχῶν καί Ἀρχιερέων ἀποφασισθεῖ κάτι, ἀλλά στήν ἀπόφαση αὐτή διαφωνήσει ἕνας Ἱεράρχης, πού λέγεται ἅγιος Σπυρίδων, καί ἕνας ἄλλος Ἱεράρχης, πού λέγεται ἅγιος Νικόλαος, αὐτοί οἱ δυό ἅγιοι Ἱεράρχες, αὐτοί ἐκφράζουν τήν ἀλήθεια καί αὐτοί οἱ δύο μποροῦν νά ἀκυρώνουν τήν ἀπόφαση τῶν ἄλλων Πατριαρχῶν καί Ἱεραρχῶν. Ὅπως λέγουν οἱ εἰδικοί στήν Α´ Οἰκουμενική Σύνοδο, οἱ Ὀρθόδοξοι ἀρχικά ἀποτελοῦσαν τήν μειοψηφία καί οἱ Ἀρειανοί τήν πλειοψηφία, ἀλλά ἡ σωτήρια ἀλήθεια, ἡ ὀρθή πίστη, ἦταν μέ τούς ὀλίγους καί αὐτή ἡ πίστη ἐπρυτάνευσε, ἐνῶ ἡ διδασκαλία τῶν πολλῶν Ἀρειανῶν καταδικάστηκε ὡς κακόδοξη καί αἱρετική. Καί στήν ψευδο-Σύνοδο Φερράρας-Φλωρεντίας, πού συγκλήθηκε ὡς Οἰκουμενική, ὅλοι – καί ὁ Πατριάρχης – ὑπέγραψαν γιά τήν ἕνωση τῶν Ὀρθοδόξων μέ τούς Παπικούς. Ἀλλά ὁ τοποτηρητής τῆς Ἀντιόχειας καί τῶν Ἐπισκόπων τῆς Ἀνατολῆς, ὁ ἁγιώτατος Ἐπίσκοπος τῆς Ἐφέσου, ὁ Μᾶρκος, αὐτός μόνο στήν Σύνοδο αὐτή δέν ὑπέγραψε τήν Ἕνωση καί αὐτοῦ τήν μαρτυρία ἐδέχθη ἡ Ἐκκλησία. Ἐνῶ τούς ἄλλους Ἱεράρχες, τούς ὑπογράψαντες τήν ἕνωση τῆς Ἐκκλησίας μας μέ τούς αἱρετικούς Παπικούς, τούς κατεδίκασε ὁ εὐσεβής λαός. Γιατί πρέπει νά σᾶς πῶ ὅτι ἐνῶ ἡ Οἰκουμενική Σύνοδος εἶναι τό πρόσωπο τῆς Ἐκκλησίας, ὅπως εἴπαμε σήμερα, καί τό ἀνώτερο κριτήριό Της, ὅμως, τελικά, τήν Ὀρθοδοξία καί τήν αὐθεντικότητα μιᾶς Συνόδου τήν κρίνει ὁ εὐσεβής λαός τοῦ Θεοῦ. Ὅπως λέγει ὁ ἅγιος Μάξιμος, «τάς γενομένας Συνόδους ἡ εὐσεβής πίστις κυροῖ καί ἡ τῶν δογμάτων ὀρθότης κρίνει τάς Συνόδους». Ὅταν ὁ λαός τοῦ Θεοῦ δέν τό βλέπει αὐτό σέ μία Σύνοδο τήν ἀπορρίπτει.

Μέ πολλές εὐχές,

† Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας