Γιώργος Ν. Παπαθανασόπουλος, Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος: Η Συνοδικότητα σε μαρασμό

Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος: Η Συνοδικότητα σε μαρασμό

Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

Συνεδρίασε εκτάκτως για τρεις ημέρες ( 8 έως 10 Μαρτίου 2016) η Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος. Διαπιστώθηκε, για μιαν ακόμη φορά, ο μαρασμός της Συνοδικότητας και η έλλειψη ποιμαντικής ευθύνης από Ιεράρχες μέλη της. Φωτεινή εξαίρεση, που διατηρεί ζωντανή την ελπίδα στην Εκκλησία, ήταν η για λόγους συνειδήσεως άρνηση να συμμετάσχουν στην Πανορθόδοξη Σύναξη, ως μέλη της αντιπροσωπείας της Εκκλησίας της Ελλάδος, οι Μητροπολίτες Φθιώτιδος, Μάνης, Νέας Σμύρνης και Καισαριανής. Θετικό επίσης ότι 25 Ιεράρχες απέρριψαν και 2 ψήφισαν λευκό στην πρόταση του Αρχιεπισκόπου  για τη σύνθεση της αντιπροσωπείας.

            Ο μαρασμός της Συνοδικότητας οφείλεται στην κυριαρχία της θέλησης του Αρχιεπισκόπου επί του Σώματος της Ιεραρχίας. Αυτό γιατί πρώτον με τις μεθοδεύσεις του περνά όλα τα ζητήματα που θέλει από την Ιεραρχία. Δεύτερον γιατί όσοι Μητροπολίτες, με βάση την Επισκοπική τους ευθύνη και συνείδηση, διατύπωναν στην Ιεραρχία τις απόψεις ή και αντιρρήσεις τους στα όσα πρότεινε ο Αρχιεπίσκοπος δείχνουν σημάδια κόπωσης και απογοήτευσης  από την κατάσταση. Τρίτον γιατί με το κλίμα που επικρατεί στην Ιεραρχία υποβαθμίζονται οι απόψεις όσων Μητροπολιτών  επιμένουν να διατυπώνουν τις απόψεις τους και οι ίδιοι περιθωριοποιούνται ως «παράξενοι». Τέταρτον γιατί ο Αρχιεπίσκοπος γνωρίζει άριστα ποιοι εκ των Μητροπολιτών έχουν ανεξαρτησία άποψης και ο λόγος τους μετράει στην Ιεραρχία και τους χειρίζεται προσωπικά...

            Τα θέματα της έκτακτης Συνόδου της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος ήσαν η συμμετοχή στην Πανορθόδοξη Σύνοδο, το μάθημα των θρησκευτικών στα σχολεία, η τροποποίηση δύο κανονισμών και η εκλογή του Μητροπολίτου Καρπενησίου. Το θέμα της Πανορθόδοξης είναι σοβαρότατο. Μπορεί ιστορικά να αξιολογηθεί ως ένα πολύ δυσάρεστο γεγονός για την Ορθοδοξία, αν όλοι όσοι θα συμμετάσχουν δεν αρθούν στο ύψος της περίστασης. Στην Ιεραρχία και για το θέμα της αντιπροσώπευσης της Εκκλησίας της Ελλάδος στην Πανορθόδοξη ετέθη προς ψηφοφορία μόνον η πρόταση του Αρχιεπισκόπου και όχι ταυτόχρονα οι άλλες δύο που υπήρξαν, με το αποτέλεσμα που προαναφέρθηκε. Στη συμπλήρωση του καταλόγου όταν ήρθε η σειρά του Μητροπολίτου Νέας Σμύρνης  κ. Συμεών εκείνος αρνήθηκε να συμμετάσχει για λόγους, όπως είπε, επισκοπικής συνειδήσεως, αφού κατά τη Σύνοδο θα είναι απλός ακροατής και θεατής, χωρίς λόγο, γνώμη και ψήφο! Ακολούθησαν αρνήσεις συμμετοχής από τον Μητροπολίτη Φθιώτιδος, λόγω της διαφωνίας του με τον τρόπο επιλογής των προσώπων, και των Μητροπολιτών Μάνης και Καισαριανής, για τον ίδιο λόγο με τον Μητροπολίτη Νέας Σμύρνης. Δέχθηκε ο Μητροπολίτης Ύδρας...Σημειώνεται ότι στο Δελτίο Τύπου της 8^ης  Μαρτίου δεν σημειώθηκε η παραίτηση των τεσσάρων Μητροπολιτών...Το γεγονός ετέθη στο Δελτίο Τύπου της 10^ης Μαρτίου, ως «διευκρίνιση» και μετά από επίμονο αίτημα τους...

            Ο μαρασμός φαίνεται και στην εκκλησιολογία του Αρχιεπισκόπου. Ενδεικτική η εισήγησή του στην Ιεραρχία. Είπε: «Η πατρίδα μας σήμερα αντιμετωπίζει πέρα από την πολυετή οικονομική κρίση, που έχει ήδη εξουθενώσει το λαό μας, μία διαφορετικής φύσεως παρουσιαζόμενη πρόκληση, το προσφυγικό και μεταναστευτικό πρόβλημα». Αυτά μπορούσαν να είναι λόγια πολιτικού προσώπου, όχι του Αρχιεπισκόπου. Για τον Προκαθήμενο της Εκκλησίας το σοβαρότερο, το κυριότερο πρόβλημα θα έπρεπε να  είναι η πνευματική κρίση και η απομάκρυνση του κόσμου από την Εκκλησία, ιδιαίτερα της νεολαίας. Ως Μητροπολίτης Θηβών ο κ. Ιερώνυμος συνεχώς μιλούσε για την εκκοσμίκευση της Εκκλησίας και για το ότι Αυτή δεν είναι υπουργείο κοινωνικής προνοίας, αλλά ο χώρος της σωτηρίας. Τώρα, ως Αρχιεπίσκοπο, ο λαός τον βλέπει κυρίως σε κοινωνικές εκδηλώσεις. Σε μεγάλο βαθμό είναι απών από τη  Θεία Λατρεία, το Κήρυγμα, την Ιεραποστολική δραστηριότητα...

            Ένα ακόμη ζήτημα από το οποίο φαίνεται ο μαρασμός του Συνοδικού Συστήματος είναι η εκλογική διαδικασία για επιλογή Μητροπολιτών. Από καιρό ο Αρχιεπίσκοπος είχε επιλέξει τον Μητροπολίτη Καρπενησίου. Στους διαδρόμους της Ιεράς Συνόδου ήταν γνωστό ποιος θα είναι και πως αυτός είχε ετοιμάσει τις αρχιερατικές του στολές και είχε κανονίσει τον τόπο του επισήμου γεύματος, μετά τη χειροτονία του... Τα προσόντα του; Σύμφωνα με το δελτίο Τύπου της Ιεράς Συνόδου, πτυχία της παιδαγωγικής σχολής Λαμίας και της Θεολογικής Σχολής ΕΚΠΑ, διετής θητεία στην Πολεμική Αεροπορία, δάσκαλος σε Δημοτικά σχολεία της Χαλκίδας, χειροτονία εις διάκονο και πρεσβύτερο, το 1984, από τον τότε Μητροπολίτη Θηβών και τώρα Αρχιεπίσκοπο και εφημέριος στο Σχηματάρι, κοντά στα Οινόφυτα... Το 2008 ο Αρχιεπίσκοπος τον έφερε στη Σύνοδο, ως συνεργάτη του Αρχείου και από το 2014 ήταν Β΄ Γραμματεύς – Πρακτικογράφος...

Ακόμη είναι νωπές οι επιστολές του τότε Μητροπολίτη Θηβών προς τον μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο περί του απαράδεκτου τρόπου εκλογής των Αρχιερέων καθώς και οι ανάλογες δηλώσεις του στα ΜΜΕ έξω από το Μέγαρο της Αρχιεπισκοπής, επικειμένης της εκλογής Μητροπολίτου στην Κόρινθο... Μάλιστα κατά τη συγκεκριμένη εκλογή αποχώρησε διαμαρτυρόμενος και στα ΜΜΕ για τον τρόπο εκλογής των Αρχιερέων...

Για λόγους ιστορικής ακριβείας στα δέκα χρόνια της αρχιεπισκοπίας του  μακαριστού αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου είχαν εκλεγεί 31 Μητροπολίτες, από τους οποίους τέσσερις ήσαν οι «Βολιώτες» (Θεσσαλιώτιδος, Καισαριανής, Σερρών και Κερκύρας)  και ένας προήρχετο από την αδελφότητα της «Χρυσοπηγής» (Δημητριάδος), δηλαδή ποσοστό 16,1%. Στα οκτώ χρόνια αρχιεπισκοπίας του κ. Ιερωνύμου έχουν εκλεγεί 26 Μητροπολίτες, από τους οποίους επιλογή του ιδίου ( «Βοιωτοί» και συνεργάτες του), ή αυτοί που είχαν την εύνοια του περιβάλλοντός του είναι 11 (Διδυμοτείχου, Μεγάρων, Ιωαννίνων, Καρπενησίου, Αργολίδος, Νέας Ιωνίας, Θεσσαλιώτιδος, Θηβών, Κιλκισίου, Ιλίου, Νικοπόλεως), ή ποσοστό 42,3%. Από τους υπόλοιπους Μητροπολίτες άλλοι 11 (Μαρωνείας, Γρεβενών, Κεφαλληνίας, Τρίκκης, Κίτρους, Φωκίδος, Ζακύνθου, Λαγκαδά, Ιερισσού, Νέας Κρήνης, Ελασσώνος) εξελέγησαν σε συνεννόηση του Αρχιεπισκόπου με ενδιαφερόμενους Μητροπολίτες, κυρίως της πρεσβυτέρας Ιεραρχίας.... Οι υπόλοιποι  τέσσερις εξελέγησαν λόγω θέσεως στη Σύνοδο (Κηφισίας, Χίου, Παροναξίας, Λευκάδος).

Και η αξιοκρατία; Πόσοι λ.χ. αρχιμανδρίτες του Καταλόγου  είναι δάσκαλοι, θεολόγοι και εφημέριοι; Μήπως υπάρχουν και κληρικοί με μεταπτυχιακές σπουδές, με ξένες γλώσσες, με ιεραποστολικό ζήλο, με μεγάλες ποιμαντικές ικανότητες; Και αν ναι, αυτοί δεν θάπρεπε να αξιοποιηθούν από την Εκκλησία περισσότερο από τους με λιγότερα προσόντα; Αγαπούν πράγματι την Εκκλησία όσοι προτείνουν και όσοι, υπακούοντας στη θέληση του Αρχιεπισκόπου, εκλέγουν Μητροπολίτες όχι κατά αξία, αλλά κατά εύνοια;...Αυτή η αντίληψη δεν είναι κατ’ ουσίαν αντιεκκλησιαστική, αφού συμβάλει στον μαρασμό της Συνοδικότητας και στην παρακμή της ποιμαίνουσας Εκκλησίας; Μακάρι να μην επαναληφθεί η εκκλησιολογικά αρρωστημένη αυτή κατάσταση, γιατί κυκλοφορεί η πληροφορία ότι η σημερινή μεθόδευση αναδείξεως Μητροπολιτών θα συνεχισθεί για πολλούς ακόμη...

            Τέλος, στοιχείο του μαρασμού της Συνοδικότητας  είναι και πως  έχουν σιωπήσει όσοι Μητροπολίτες παλαιότερα κατέκριναν την έλλειψη της και, με την εκλογή του κ. Ιερωνύμου, θριαμβολόγησαν ότι πλέον Αυτή καθιερώνεται στην Εκκλησία της Ελλάδος και πως ο Αρχιεπίσκοπος θα αλλάξει τον τρόπο εκλογής των Μητροπολιτών. Αλήθεια αισθάνονται κάποια ενόχληση στη συνείδησή τους, που είναι  ασυνεπείς στα όσα έλεγαν επί χρόνια;...-