Ιωάννης Τάτσης, Αντιπροσωπευτική συνοδικότης με μόνην ψήφον των Προκαθημένων

Αντιπροσωπευτική συνοδικότης με μόνην ψήφον των Προκαθημένων

του Ιωάννη Τάτση, Θεολόγου

Το Άρθρο 3 του Κανονισμού λειτουργίας της Μεγάλης Συνόδου που καθορίζει τα σχετικά με τη συγκρότηση της Συνόδου σε συνδυασμό και με τα λοιπά άρθρα εισάγει ένα νέο τρόπο λήψης αποφάσεων που θα μπορούσε να ονομαστεί αντιπροσωπευτική συνοδικότητα.

Η Μεγάλη Σύνοδος δεν συγκροτείται από όλα τα μέλη της Ιεραρχίας της καθεμιάς από τις κατά τόπους Ορθόδοξες Εκκλησίες αλλά από μικρές μόνο αντιπροσωπείες της κάθε Εκκλησίας. Επιπλέον η ψήφος είναι δικαίωμα μόνο των Προκαθημένων των Ορθοδόξων Εκκλησιών και αφαιρείται ακόμη και από τα υπόλοιπα μέλη της αντιπροσωπείας που θα συμμετέχουν στη Σύνοδο. Ουσιαστικά η Μεγάλη Σύνοδος καλείται να αποφασίσει με μόνες τις ψήφους των Προκαθημένων των Ορθοδόξων Εκκλησιών.

Στη σημερινή εποχή που η μετακίνηση απάντων των  Ιεραρχών και η σύναξή τους επί τω αυτώ θα ήταν απλή διαδικασία, λόγω των συγχρόνων μέσων μετακίνησης που υπάρχουν, επιλέγεται, με προφανή σκοπιμότητα, περιορισμός της ψήφου μόνο στα πρόσωπα των Προκαθημένων. Πρόκειται για την εφαρμογή στην συνοδική πράξη ενός ιδιότυπου πρωτείου των Ορθοδόξων Προκαθημένων έναντι των υπολοίπων Ιεραρχών, αγνώστου στην ιστορία του συνοδικού συστήματος της Ορθοδοξίας. Ας μη λησμονείται ότι με πλείστες όσες δυσκολίες μετακίνησης στην  Α΄ Οικουμενική Σύνοδο μετείχαν 318 θεοφόροι Πατέρες και στην Στ΄ 630!

Όσα προβλέπονται στον Κανονισμό λειτουργίας της Μεγάλης Συνόδου καθιστούν τη θέση των Προκαθημένων πολύ ισχυρή αλλά και υπεύθυνη. Δημιουργούν την ίδια στιγμή πολλά πρακτικά προβλήματα στον τρόπο λειτουργίας της Συνόδου. Για παράδειγμα, σε περίπτωση τροπολογίας επί κάποιου κειμένου, ποιος θα αποφασίσει εάν αυτή είναι σύμφωνη με τη γνώμη των μελών της Ιεραρχίας κάθε τοπικής Εκκλησίας;  Μόνος ο Προκαθήμενός της με την αρωγή της ολιγομελούς αντιπροσωπείας των επισκόπων και των βοηθών του; Κι αν η τελική διάταξη υπέρ ή εναντίον της οποίας θα ψηφίσει αντίκειται στη θέληση της πλειονότητας των μελών της Ιεραρχίας του; Θα υπάρξει δυνατότητα εκ νέου αναθεώρησης των κειμένων μετά το πέρας της Μεγάλης Συνόδου;

Το ζήτημα γίνεται πολύ σοβαρότερο εξαιτίας του γεγονότος ότι κατά τα παρελθόντα έτη προετοιμασίας της Συνόδου μέσω προσυνοδικών συνάξεων, τα πλείστα μέλη της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, όπως και εκείνα άλλων Εκκλησιών, είχαν πλήρη άγνοια του περιεχομένου των προετοιμαζομένων κειμένων, πολύ δε περισσότερο αδυναμία παρέμβασης στο έργο της τελικής διαμόρφωσης των κειμένων. Η αντιπροσωπευτική συνοδικότητα που εφαρμόστηκε και κατά τις προσυνοδικές εργασίες κατέστησε αυτές έργο ολίγων ιεραρχών που πραγματοποιήθηκε χωρίς τη διαρκή εποπτεία και έγκριση κάθε φάσης του από τις κατά τόπους Συνόδους.

Η τωρινή γνωστοποίηση των τελικών κειμένων στα μέλη της Ιεραρχίας κάθε τοπικής Εκκλησίας λαμβάνει περισσότερο τη μορφή απλής ενημέρωσης και δεν προβλέπεται σαφώς η δυνατότητα παρέμβασης και αναθεώρησης προβληματικών σημείων. Ωστόσο την έσχατη αυτή στιγμή και ενώ έχουν ήδη οριστεί οι ημερομηνίες και ο τόπος σύγκλησης της Μεγάλης Συνόδου, οι Ιεράρχες -  μέλη των Συνόδων των τοπικών Εκκλησιών έχουν τη δύναμη μέσω του λόγου και της ψήφου τους στις κατά τόπους Συνόδους να ελέγξουν την ορθότητα τόσο του περιεχομένου των κειμένων όσο και του Κανονισμού λειτουργίας της Συνόδου που αποφασίστηκαν ερήμην τους. Έχουν ευθύνη να αποτρέψουν τη λήψη αποφάσεων της Μεγάλης Συνόδου που θα αντίκεινται στη ζώσα πατερική και συνοδική παράδοση της Ορθόδοξης Εκκλησίας.

Ορθόδοξος Τύπος, 26/02/2016 από Θρησκευτικά