Αθανάσιος Β. Αβραμίδης, Μεταμοσχεύσεις καί «Εἰκαζόμενη συναίνεση».

Μεταμοσχεύσεις καί «Εἰκαζόμενη συναίνεση». Ἀθανασίου Β. Ἀβραμίδη Καρδιολόγου, Ἄμ. Καθηγ. Παθολογίας Παν/μίου Ἀθηνῶν.

Εἰσήγηση στήν Ἡμερίδα μέ θέμα: «Μεταμοσχεύσεις: Δωρεά ἤ ἀφαίρεση ζωῆς;» Σάββατο 20-4-2013 καί ὥρα 4 ἕως 9 μ.μ. στό Στάδιο Εἰρήνης καί Φιλίας ΟΡΓΑΝΩΣΗ: Ἑστία Πατερικῶν Μελετῶν καί Ἑνωμένη Ρωμηοσύνη ὑπό τήν αἰγίδα τῆς Ἱ.Μ.Πειραιῶς σέ συνεργασία μέ τήν Ἱ.Μ.Γλυφάδας.

Οἱ μεταμοσχεύσεις ἀπετέλεσαν ἕνα θαυμάσιο ἐπιστημονικὸ ἐπίτευγμα, τὸ ὁποῖο συνετελέσθη ἀπὸ ἐκλεκτὲς ἐπιστημονικὲς διάνοιες. Σώζουν ζωὲς ἄλλων ἀνθρώπων καὶ καθιστοῦν δυνατὴ τὴ μακρότερη καὶ καλύτερη ἐπιβίωσή τους.

Γιὰ τὶς μεταμοσχεύσεις χρειάζονται μοσχεύματα, τὰ ὁποῖα λαμβάνονται ἀπὸ ἐθελοντὲς δότες ὀργάνων. Λόγω ὅμως τῆς ραγδαίας ἐξελίξεως τῶν μεταμοσχεύσεων, οἱ ἀνάγκες γιά ὄργανα πρὸς μεταμόσχευση αὐξήθηκαν δυσαναλόγως καὶ οἱ ἐθελοντικὲς προσφορὲς δὲν μποροῦσαν, πλέον, νὰ τὶς καλύψουν.

Ἐπινοήσεις πρόσκτησης ὀργάνων γιὰ τὶς μεταμοσχεύσεις.

Ἡ ἐπινόηση τρόπων, μεθόδων ἀλλὰ καὶ τεχνασμάτων ἀπέβλεπε στὴν ἀπόκτηση τῶν ἀναγκαίων ὀργάνων. Μεταξὺ αὐτῶν ἐντάσσεται καὶ ἡ «χαλάρωση τῶν κριτηρίων θανάτου» μαζί μέ τήν «περικοπὴ τοῦ ἀναγκαίου χρόνου ἐπιβεβαίωσής του». Ἀλλὰ καὶ ἡ ὑφαρπαγὴ τῆς ὑπογραφῆς «προσφορᾶς ὀργάνων» μὲ τὸν ν.2737/99, ἄρθρο 12 παρ. 3. Ἐντύπωση μᾶς κάνει ἡ παρ. 6 τοῦ ἄρθρου 12: «Ὅταν ὁ θεράπων ἰατρὸς (στὴ Μονάδα Ἐντατικῆς θεραπείας) διαγνώσει νέκρωση τοῦ ἐγκεφαλικοῦ στελέχους, ὑποχρεοῦται νὰ διακόψει τὴν προσφερομένη βοήθεια μὲ τεχνητὰ μέσα –ἐπὶ παραβάσεως δὲ τιμωρεῖται μὲ φυλάκιση καὶ χρηματικὴ ποινή, κατὰ τὸ ἄρθρο 20 παρ.1 καὶ 7 - ἐκτὸς ἐὰν πρόκειται περὶ ὑποψηφίου δότη ὀργάνων, ὁπότε συνεχίζεται ἡ τεχνητὴ ὑποστήριξη, ὥστε τὰ ζωτικά του ὄργανα νὰ διατηρηθοῦν ζωντανὰ γιὰ τὴ μεταμόσχευση».

Ἡ διάταξη αὐτή, ὅμως, ἐκτὸς ἀπὸ λανθασμένη, εἶναι καὶ ἄδικη. Διότι, ἀφ᾿ἑνὸς «ἡ νέκρωση τοῦ ἐγκεφαλικοῦ στελέχους» δὲν εἶναι ταυτόσημη μὲ τὸν «βιολογικὸ θάνατο», ἀφ᾿ἑτέρου ἄνθρωποι χαρακτηρισθέντες «ἐγκεφαλικῶς νεκροί» ἐπανῆλθαν στὴ ζωή. Προφανῶς, λοιπόν, ἐπρόκειτο περὶ βαρέως πασχόντων, στοὺς ὁποίους ἡ διακοπὴ τῆς τεχνητῆς βοήθειας θὰ ἐπέφερε θάνατον.

Στὸ νομοσχέδιο τοῦ νόμου αὐτοῦ ὑπῆρχαν καὶ διατάξεις περὶ «εἰκαζομένης συναίνεσης» καὶ «μὴ εἰκαζομένης ἄρνησης». Οἱ ἀντιδράσεις ὅμως τῶν «φορέων», τῆς κοινωνίας ἐν γένει καὶ τῆς Ἐκκλησίας ἀνάγκασαν στὴν ἀπόσυρσή τους.

Ἡ «εἰκαζόμενη» συναίνεση.

Τὴν «εἰκαζομένη συναίνεση» ἐπανέφερε στὸ προσκήνιο ὁ ὑπουργὸς Ὑγείας καὶ Κοινωνικῆς Ἀλληλεγγύης κ. Ἀνδρέας Λοβέρδος μὲ ἄλλο νομοσχέδιο τὸ 2011, ἀποβλέπων κατὰ κύριο λόγο «στὴν αὔξηση τοῦ ἀριθμοῦ τῶν δοτῶν ὀργάνων».

Ἐπρόκειτο γιὰ ἕνα νομικοφανὲς κατασκεύασμα «χρηστικῆς σκοπιμότητας» πρὸς ἀπόκτηση ὀργάνων γιὰ τὶς μεταμοσχεύσεις, ἀπὸ ἀνθρώπους οἱ ὁποῖοι ἐν ὅσῳ ζοῦσαν δὲν εἶχαν δηλώσει ἐγγράφως ὅτι «δὲν ἐπιθυμοῦν νὰ εἶναι δωρητὲς ὀργάνων».

Κατὰ τὸν «διάλογο μὲ τοὺς καθ᾿ ὕλην ἁρμοδίους φορεῖς» ἐπὶ τοῦ νομοσχεδίου, «ἐξεφράσθησαν σοβαρὲς ἐνστάσεις : α) Ὁ πρόεδρος τοῦ Ἐθνικοῦ Ὀργανισμοῦ Μεταμοσχεύσεων καθ. Νεφρολογίας κ. Ἰωάννης Βλαχογιάννης, ἐξέφρασε τὴν ἀντίθεσή του, ὑποστηρίξας ὅτι: «Ὁ νόμος δὲν θὰ φέρει τὴν προσδοκωμένη αὔξηση τῶν δοτῶν, καὶ θὰ πλήξει τὸ κύρος τῶν μεταμοσχεύσεων. Θὰ ἐνδυναμώσει δὲ τὴν καχυποψία τῶν πολιτῶν. Θὰ δημιουργήσει πρόβλημα στὶς Μονάδες Ἐντατικῆς Θεραπείας, καὶ οἱ γιατροὶ θὰ γυρίσουν τὶς πλάτες στὶς μεταμοσχεύσεις». β) Ὁ κ. Πέτρος Ἀλιβιζάτος, τοῦ Ὠνασείου Καρδιοχειρουργικοῦ Κέντρου Μεταμοσχεύσεων, ἐπεσήμανε τὴν ὑστέρηση τῶν Μονάδων Ἐντατικῆς Θεραπείας, οἱ ὁποῖες «δὲν παράγουν δότες σὲ ὅ,τι ἀφορᾶ τὴν διαπίστωση τοῦ ἐγκεφαλικοῦ θανάτου», ὅταν ἀκόμη καὶ μεγάλες πανεπιστημιακὲς μονάδες δὲν δίνουν περισσότερα ἀπὸ ἕνα μόσχευμα τὸν χρόνο.(«Καθημερινή», 12.4.2011).

Ὁ Μητροπολίτης Μεσογαίας Νικόλαος, πρόεδρος καὶ τῆς Ἐπιτροπῆς Βιοηθικῆς τῆς Ι.Σ.Ε.Ε., σὲ ἄρθρο του στὴν ἐφημερίδα «Τὸ Βῆμα» στὶς 10.4.2011 ἔγραψε ὅτι: «Ἡ εἰκαζόμενη συναίνεση δὲν ἔχει ἠθικὸ ἔρεισμα, καὶ συναίνεση ποὺ εἰκάζεται δὲν εἶναι συναίνεση».

Ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος ἀπέσυρε τὸν ἐκπρόσωπό της ἀπὸ τὸν Ἐθνικὸ Ὀργανισμὸ Μεταμοσχεύσεων, μὴ ἀποδεχομένη τὴν «εἰκαζομένη συναίνεση».

Πέντε καθηγηταὶ τοῦ Ἀριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης –μεταξὺ τῶν ὁποίων καὶ ὁ ἐκ τῶν εἰσηγητῶν στὴ σημερινὴ ἡμερίδα καθ. κ. Καρακατσάνης-- μὲ «ἀνοικτὴ ἐπιστολὴ τους πρὸς τοὺς Βουλευτάς», διαβεβαιώνουν ὅτι: «Ἡ τακτική τῆς εἰκαζομένης συναίνεσης πάσχει ἐμφανῶς ἀπὸ ἔλλειμμα δημοκρατικοῦ φρονήματος καὶ θὰ προκαλέσει μείζονες ἀντιδράσεις...Ποιὸς γιατρὸς θὰ τολμήσει νὰ ἀφαιρέσει ζωτικὰ ὄργανα ἀπὸ ἐγκεφαλικῶς νεκρὸ ἀσθενῆ, ἐὰν ὑπάρχει σαφὴς ἀντίρρηση τῶν ἀμέσων συγγενῶν του;... Συναίνεση ὑπάρχει μόνον ὅταν αὐτὴ ἔχει δηλωθεῖ ρητῶς καὶ ἐγγράφως, καὶ ὄχι ὅταν τεκμαίρεται».

Ὁ ὑπουργὸς κ. Λοβέρδος, ὅμως, παρ᾿ ὅλη τὴν πολεμικὴ γιὰ τὴν «εἰκαζομένη συναίνεση», καὶ μὲ τὸν χαρακτηρισμὸ της ἀκόμη ὡς ἀντισυνταγματικῆς κατὰ τὸ ἄρθρο 2 παρ.1 καὶ τὸ ἄρθρο 5 παρ.1 εἰσήγαγε τὸ νομοσχέδιό του στὴ Βουλὴ στὶς βασικές του γραμμὲς «ὡς ἀρχικῶς εἶχε».

Οἱ ἀντιδράσεις ἐναντίον τοῦ νομοσχεδίου κατὰ τὶς συζητήσεις στὴ Βουλὴ ἀκόμη καὶ ἀπὸ «φίλα» πρόσωπα, οὐδόλως τὸν ἔκαμψαν. Ἐν μέσῳ ὅμως τῶν σφοδρῶν ἀντιπαραθέσεων, ὁ πρόεδρος τοῦ Ἐθνικοῦ Ὀργανισμοῦ Μεταμοσχεύσεων καθηγητὴς κ. Βλαχογιάννης ἐξαναγκάσθηκε σὲ παραίτηση.

Τὸ νομοσχέδιο γιὰ τὴν «εἰκαζομένη συναίνεση», ἐν τέλει, ἔγινε ὁ νόμος 3984 τοῦ 2011 (ΦΕΚ Α΄ ἀρ. φύλλου 150, 27.6.2011).

Κατὰ τὸ ἄρθρο 9 παρ. 5 «Ἡ Ἀφαίρεση ὀργάνων ἀπὸ θανόντα δότη διενεργεῖται μετὰ τὴν ἐπέλευση τοῦ θανάτου, κριτήριο γιὰ τὸν ὁποῖο εἶναι ἡ νέκρωση τοῦ ἐγκεφαλικοῦ στελέχους, σύμφωνα μὲ τὰ εὐρέως ἀποδεκτὰ καὶ σύγχρονα δεδομένα τῆς ἐπιστήμης, ὅπως ὁρίζεται στὴν ἀπόφαση τοῦ ΚΕ.Σ.Υ. περὶ τοῦ ἐγκεφαλικοῦ θανάτου (ἀπόφαση 9 τῆς 21/20.3.1985).

Ἡ ἀπόφαση ὅμως αὐτὴ τοῦ ΚΕ.Σ.Υ. τοῦ 1985, ἔχει ἀπὸ ἐτῶν ἀποδειχθεῖ ἐπιστημονικῶς λανθασμένη. Καὶ εἶναι ἀπολύτως βέβαιο ὅτι ἡ ἀναφερoμένη ὡς «νέκρωση τοῦ ἐγκεφαλικοῦ στελέχους» εἶναι ἀνεπαρκὴς γιὰ τὴ διάγνωση τοῦ «ἐγκεφαλικοῦ θάνατου», καὶ οὐδόλως ταυτίζεται μὲ τὸν «βιολογικὸ θάνατο.

Ἡ ἐπινόηση τοῦ ἐγκεφαλικοῦ θανάτου.

Εἶναι προϊόν τῆς ad hoc, δηλαδή, τῆς «ἐπὶ τούτῳ συσταθείσης» Ἐπιτροπῆς τῆς Ἰατρικῆς Σχολῆς τοῦ Χάρβαρντ» γιὰ τὸν καθορισμὸ τοῦ «μὴ ἀναταξίμου ἐγκεφαλικοῦ κώματος» καὶ τὸν ἐπανακαθορισμὸ τοῦ θανάτου. Ἡ Ἐπιτροπή συνέταξε τὰ γνωστὰ ὡς «Κριτήρια Χάρβαρντ» γιὰ τὴ διάγνωσή του, ὅτι δηλ. «ἔχει ἐπέλθει ἡ νέκρωση τοῦ ἐγκεφαλικοῦ στελέχους», καὶ ὅτι ὁ ἄνθρωπος κατέστη «ἐγκεφαλικῶς νεκρός». Ὅμως, ὑπῆρξε χειραγώγηση τῆς Ἐπιτροπῆς, τῆς ὁποίας ἔργο ἦταν:

1ον: Ὁ ἐπαναπροσδιορισμὸς τοῦ θανάτου γιὰ τὴ νομικὴ κατοχύρωση τῶν μεταμοσχεύσεων, ἀνάγοντας τὴ «νέκρωση τοῦ ἐγκεφαλικοῦ στελέχους» σὲ «ἐγκεφαλικὸ θάνατο», ἀναφερομένων ἀμφοτέρων ἐναλλὰξ ὡς ταυτοσήμων.

2ον: Ὁ προσδιορισμὸς καὶ ἡ περιγραφὴ τῶν «ἐγκεφαλικῶς νεκρῶν» μὲ τὰ «Κριτήρια Χάρβαρντ» καί,

3ον: Ἡ βράχυνση τοῦ χρόνου νοσηλείας τῶν ἀσθενῶν στὶς Μ.Ε.Θ. πρὸς ἐξοικονόμηση χρημάτων καὶ δημιουργία ἄδειων κρεβατιῶν. Ἀπὸ τὸ τελικὸ δὲ κείμενο παρελείφθησαν διαφωνίες καὶ ἀμφισβητήσεις, ὥστε νὰ παρέχεται ἡ ἐντύπωση ὁμοφωνίας στὴν τελικὴ ἀπόφαση.

Αὐτὰ προέκυψαν ἀπὸ διεξοδικὴ ἔρευνα στὰ Ἀρχεῖα τοῦ Πανεπιστημίου τοῦ Χάρβαρντ τοῦ 1968. (Mita Giacomini, στὸ Soc. Sci. Med., 33:1465-82, 1997).

Ὁ «ἐγκεφαλικὸς θάνατος», πάντως, ἔχει ἀμφισβητηθεῖ ἀπὸ ἐρευνητάς παγκοσμίου κύρους, μὲ ἐκτεταμένη βιβλιογραφικὴ τεκμηρίωση. Πολλοὶ ἔχουν εἰσηγηθεῖ καὶ τὴν ἐγκατάλειψη τοῦ ὅρου «ἐγκεφαλικὸς θάνατος», καὶ τὸν θέτουν σὲ εἰσαγωγικά. Δὲν θεωρεῖται πάντως ταυτόσημος μὲ τὸ βιολογικὸ τέρμα τῆς ζωῆς.

Οἱ Potts καὶ D. W. Evans, στὸ ἄρθρο τους «Ἔχει σημασία τὸ ὅτι οἱ δωρητὲς ὀργάνων δὲν εἶναι νεκροί; Ἠθικὲς καὶ πολιτικῆς τακτικῆς συνέπειες» (Does it matter that organ donors are not dead? Ethical and policy implications. J. Med. Ethics, 2005,31:406-409), ἀπεφάνθησαν: «Σημασία ἔχει τὸ ὅτι ἡ ἀφαίρεση ζωτικῶν ὀργάνων ἀπὸ ἕναν δότη ''ἐγκεφαλικῶς νεκρό'', ἐκείνη εἶναι ποὺ σκοτώνει τὸν ἀσθενῆ». Ὁπότε, σὲ τέτοιες περιπτώσεις «ἡ δωρεὰ ζωτικῶν ὀργάνων» γίνεται μὲ «ἀφαίρεση ζωῆς».

Ἡ Ι.Σ.Ε.Ε., ὅμως, ἀπεφάνθη λανθασμένως μὲ τὸ ἄρθρο 12 «τῶν 55 Βασικῶν Θέσεών της ἐπὶ τῆς Ἠθικῆς τῶν Μεταμοσχεύσεων» ὅτι: «...ἂν καὶ δὲν εἶναι ἁρμοδία θὰ ἠμποροῦσε νὰ δεχθῆ τὴν διεθνῶς ὁμόφωνον ἄποψιν ὅτι ὁ ἐγκεφαλικὸς θάνατος ταυτίζεται μὲ τὸ ἀμετάκλητον βιολογικὸν τέλος τοῦ ἀνθρώπου». Καὶ ὅτι: «Ὁ ἐγκεφαλικὸς θάνατος ἀποτελεῖ γεγονὸς ὁριστικῆς καὶ ἀναποτρέπτου καταστροφῆς τοῦ ἐγκεφάλου...». Ἐνῶ πρόκειται γιὰ μιὰ «ἄποψη» καὶ μόνον, ἡ ὁποία «οὐδόλως εἶναι διεθνῶς ὁμόφωνος».

Λανθασμένως, ἐπίσης, μὲ τὸ ἄρθρον 13 ἀπεδέχθη τὸν «ἐγκεφαλικὸν θάνατον» ὡς «τὸ βιολογικὸν τέλος τοῦ ἀνθρώπου», ἀλλὰ καὶ ὅτι: «...ἡ τεχνητὴ ὑποστήριξις τῆς ἀναπνοῆς προσωρινῶς ἀναχαιτίζει τὴν διαδικασίαν ἀποσυνθέσεως τοῦ σώματος, ὄχι ὅμως καὶ τὴν ἀναχώρηση τῆς ψυχῆς». Διότι: Τὴν μὲν ἀποσύνθεση τοῦ σώματος δὲν ἀναχαιτίζει ἡ ὑποστήριξη τῆς ἀναπνοῆς, ἀλλὰ ἡ ὑποστήριξη τῆς κυκλοφορίας». Εἰς ὅ,τι δὲ ἀφορᾶ στὴν ἀναχώρηση τῆς ψυχῆς, «ὄντως φοβερότατον τὸ τοῦ θανάτου μυστήριον, πῶς ἡ ψυχὴ ἐκ τοῦ σώματος βιαίως χωρίζεται..». Καὶ ἐπειδὴ «οὐ φέρει τὸ μυστήριον ἔρευναν», δὲν μᾶς ἐπιτρέπεται «μεταίρειν ὅρια ἃ ἔθεντο οἱ πατέρες ἡμῶν»!

Τὸ βιβλίο τῆς Ι.Σ.Ε.Ε. «Ἐκκλησία καὶ Μεταμοσχεύσεις» εἶναι διαποτισμένο μὲ τὴν ἀντίληψη ὅτι: «ὁ ἐγκεφαλικὸς θάνατος ταυτίζεται μὲ τὸ ἀμετάκλητον βιολογικὸν τέλος τῆς ζωῆς τοῦ ἀνθρώπου». Προτρέπει μάλιστα ἡ Ι.Σ.Ε.Ε καὶ τὴν δωρεὰ ὀργάνων ἀπὸ «ἐγκεφαλικῶς νεκρό» μὲ τὴν ἐγκύκλιό της 2819/7.7.2005, κατὰ τὴν ὁποία κατέστησαν «δωρηταὶ ὀργάνων καὶ ἅπαντες οἱ Σεβασμιώτατοι Συνοδικοὶ Ἀρχιερεῖς».

Θὰ ἀντιληφθεῖ ἄραγε τὰ λάθη της; Ποιὸς ὅμως θὰ πείσει τὴν Ι.Σ.Ε.Ε. νὰ ἀναθεωρήσει τὸ βιβλίο «Ἐκκλησία καὶ Μεταμοσχεύσεις», προκειμένου νὰ μὴν παραπληροφορεῖται γιὰ τὸν «ἐγκεφαλικὸ θάνατο» τὸ πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας!

Ἀναδιπλώσεις τοῦ Ὑπ. Ὑγείας.

Πρὸ τῶν πιέσεων γιὰ τὴν «εἰκαζομένη συναίνεση», ὁ κ. Λοβέρδος εἶχε πεῖ στὴ Βουλὴ ὅτι: «θὰ ξανασκεφθεῖ τὴν διάταξη τῆς «εἰκαζομένης συναίνεσης». Καὶ ὅτι: «Ὁ νόμος θὰ ἐφαρμοσθεῖ ὕστερα ἀπὸ δυὸ χρόνια, ἀφοῦ στὸ μεταξὺ θὰ ἐνημερώσει τοὺς πολίτες γιὰ νὰ δεχθοῦν τὴν εἰκαζομένη συναίνεση, ἡ ὁποία εἶναι καὶ τὸ ἀγκάθι καὶ τὸ πλέον συζητούμενο θέμα»... «Δὲν βλάπτει, ὅμως,-συμπλήρωσε-νὰ ὑπάρχει ὡς πρόβλεψη στὸ δικαιϊκό μας σύστημα». («Καθημερινή», 25.5.2011).
Περίεργη, βεβαίως, αὐτὴ ἡ «πρόβλεψη». Ὅταν εἶναι γνωστὸν ὅτι: ἡ «εἰκαζόμενη συναίνεση» δὲν ἔχει ἐφαρμοσθεῖ ποτὲ καὶ πουθενά. Καὶ στὴν Ἱσπανία, ὅπου ἔχει νομοθετηθεῖ, καὶ ἐκεῖ δὲν ἐφαρμόσθηκε.

Στὸν ψηφισθέντα νόμο 3984/2011, τὸ ἄρθρο 9 παρ. 2 διαλαμβάνει: «Ἡ ἀφαίρεση ὀργάνων ἀπὸ θανὸν πρόσωπο πραγματοποιεῖται ἐφ᾿ ὅσον, ὅσο ζοῦσε, δὲν εἶχε ἐκφράσει τὴν ἀντίθεσή του» σύμφωνα μὲ τὴν παρ. 3. στὴν ὁποία περιγράφεται ἡ διαδικασία ὑποβολῆς τῆς «δήλωσης ἀντίθεσής του» γιὰ τὴν ἀφαίρεση ὀργάνων του μετὰ θάνατον. Τὴν δήλωση αὐτή ὀφείλει νὰ ἀποστείλει στὸν Ἐθνικὸ Ὀργανισμὸ Μεταμοσχεύσεων (Ε.Ο.Μ.) ἐπικυρωμένη ἁρμοδίως γιὰ τὸ γνήσιο τῆς ὑπογραφῆς της, ὥστε ἡ ἄρνησή του νὰ καταχωρηθεῖ στὰ ἀρχεῖα της.

Ἐὰν ὅμως δὲν ἔχει προβεῖ στὴ γραφειοκρατικὴ αὐτὴ διαδικασία, γιὰ ἕναν ὁποιονδήποτε λόγο -ἠθελημένα ἢ μή- καί δέν ἔχει καταχωρηθεῖ στὸν Ε.Ο.Μ. ἡ δήλωση ἀρνήσεώς του, αὐτομάτως ἀντιμετωπίζεται ὡς δότης ὀργάνων, καὶ παρὰ τὴ θέλησή του.

Ἡ διάταξη τοῦ ἄρθρου 9 παρ. 2 ὁρίζει: «Ἡ ἔναρξη ἰσχύος τῆς παρούσης παραγράφου ἀρχίζει τὴν 1.6.2013. Δηλαδή, σὲ 40 ἡμέρες ἀπὸ σήμερα. Ἐπειδὴ δὲ «οἱ καιροὶ οὐ μενετοί»,

Ὀλίγα τινά πρὸς ἀξιοποίηση.

1. Οὐδεμία προετοιμασία τῶν πολιτῶν ἔχει γίνει γιὰ νὰ δεχθοῦν τὴν «εἰκαζομένη συναίνεση». Ἑπομένως ὁ ὅρος τῆς ἐνημέρωσης, τὸν ὁποῖο ἔχει θέσει ὁ κ. Λοβέρδος ὡς προϋπόθεση γιὰ τὴν ἐφαρμογή της ἀπὸ 1ης .6.2013, δὲν ἔχει ἐκπληρωθεῖ.

2. Στὴν «εἰκαζομένη συναίνεση», μπορῶ νὰ εἰκάσω βάσει κάποιων δεδομένων, νὰ ὑποθέσω τοὺς λόγους ὡς πιθανὴ ἐκδοχὴ γιὰ ὁρισμένο ζήτημα. Δὲν εἶναι ὅμως θεμιτὸ νὰ ἐπαφίεται κανεὶς σὲ εἰκασίες, πιθανότητες, ὑποθέσεις «τρίτων» γιὰ «συναίνεση» ἐπὶ ἑνὸς τόσο σοβαροῦ ζητήματος.

3. «Συναίνεση» σημαίνει ὅτι ἐκφράζω «σύμφωνη γνώμη». Ποιὸς ὅμως μὲ ποιὸν καὶ σὲ τί «συναινεῖ»; Καὶ μὲ ποιὸ δικαίωμα παρεμβαίνει κάποιος «τρίτος» στὴ μὴ δηλωθεῖσα ἐν ζωῇ ἐγγράφως βούληση ἑνὸς «ἐγκεφαλικῶς νεκροῦ»;

4. Τὸ «Brain death» is not death, δηλαδή, «Ὁ ἐγκεφαλικὸς θάνατος» δὲν εἶναι θάνατος, ἦταν ὁ τίτλος μὲ τὸν ὁποῖο παρουσιάσθηκε παγκοσμίως «Ἡ Διακήρυξη τῆς Παπικῆς Ἀκαδημίας Ἐπιστημῶν» ἀπὸ τὸ διαδίκτυο τῆς Ρ/Καθολικῆς Ἐκκλησίας. Αὐτὴ δὲ προῆλθε: «Μετὰ ἀπὸ τὴν ἐπανεξέταση πρὸς ἐπαλήθευση τῆς ἐγκυρότητος τῶν κριτηρίων τοῦ ἐγκεφαλικοῦ θανάτου ἐπὶ ἑνὸς καθαρῶς ἐπιστημονικοῦ ἐπιπέδου», τὴν ὁποία εἶχε ζητήσει ὁ Πάπας Παῦλος-Ἰωάννης ὁ Β΄ ἀπὸ τὴν Συνδιάσκεψη τῆς Ἀκαδημίας Ἐπιστημῶν» (2 ἕως 3/2/2005). Δηλαδή, ἡ Ρ/Καθολικὴ Ἐκκλησία ἀπέρριψε καὶ πάλι τὸν ἐγκεφαλικὸ θάνατο, καὶ δὲν δέχεται ὅτι «ὁ ἐγκεφαλικῶς νεκρός, εἶναι νεκρός». Ἡ Ἑλλαδικὴ ὅμως Ὀρθοδοξία ἄλλως ἔδοξε!

5. Ὁ Μητροπολίτης Ναυπάκτου Ἰερόθεος γράφει καὶ διὰ μακρῶν στὸ «Ἐκκλησία καὶ Μεταμοσχεύσεις» τῆς Ι.Σ.Ε.Ε. (σελ. 353 καὶ 359): «Στὴν περίπτωση τοῦ λεγομένου ἐγκεφαλικοῦ θανάτου, ὅταν μερικὰ ὄργανα κινοῦνται μὲ ὑποστηρικτικὲς ἐνέργειες, καὶ τότε ἐξακολουθεῖ νὰ ἐνεργεῖ ἡ ψυχὴ μέσα στὸν ἄνθρωπο, ἐφ' ὅσον ἐνεργεῖ σὲ ἄλλο σωματικὸ ὄργανο[...]. Καὶ ἐφ' ὅσον λειτουργεῖ ἡ καρδιά, λειτουργεῖ καὶ ἡ νοερὰ ἐνέργεια τοῦ ἀνθρώπου, ἀκόμη κι ἂν δὲν ἔχει συνείδηση τοῦ περιβάλλοντος κόσμου». Συνεπῶς, δὲν ἔχει ἐπέλθει οὔτε τότε ἡ ἀναχώρηση τῆς ψυχῆς!

6. Κατὰ τὴν «Ἐπιστημονικὴ καὶ Θεολογικὴ ἡμερίδα» τῆς Μητροπόλεως Γλυφάδας στὶς 11 Μαρτίου 2012, μὲ θέμα: «Εἶναι πραγματικὸς θάνατος ὁ λεγόμενος ''ἐγκεφαλικὸς θάνατος'';» ἀπεδείχθη ὅτι, «Ὁ λεγόμενος ''ἐγκεφαλικὸς θάνατος'' δὲν εἶναι θάνατος». Αὐτὴ δὲ ἡ διαπίστωση ἐνισχύεται καὶ μὲ τὴ σημερινὴ ἡμερίδα. Ὁπότε, «ἡ δωρεὰ ζωτικῶν ὀργάνων» καθίσταται πλέον καὶ «ἀφαίρεση ζωῆς»!

Συμπεράσματα.

Ἡ «εἰκαζόμενη συναίνεση» τοῦ νόμου 3984/2011 εἶναι ἕνα ἐπιστημονικοφανὲς τέχνασμα μὲ νομικίστικες προσαρμογὲς κατὰ τὶς ἐπιδιώξεις τῶν ἐμπνευστῶν της, πρὸς ὑφαρπαγὴ ζωτικῶν ὀργάνων γιὰ τὶς μεταμοσχεύσεις ἀπὸ ἕναν ἐγκεφαλικῶς νεκρό. Ἑπομένως, «μὲ ἀφαίρεση ζωῆς» ἀπὸ ἄνθρωπο, ὁ ὁποῖος δὲν ἔχει ἀποβιώσει.

Μὲ τὴν «εἰκαζομένη συναίνεση» καταργεῖται ἡ ἰδιοπροσωπία καὶ τὸ αὐτεξούσιο τοῦ ἀνθρώπου, μὲ πλήρη ἀδιαφορία καὶ γιὰ τὴν ἱερότητα τοῦ σώματος τοῦ νεκροῦ.

Κατὰ τὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία «ἡ ὑφαρπαγὴ τοῦ αὐτεξουσίου τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἀντίθετη πρὸς τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ γιὰ τὸν ἄνθρωπο».

Μὲ τὴν διάγνωση τοῦ «ἐγκεφαλικοῦ θανάτου», ἄσχετοι πρὸς τὸν θανόντα θὰ ἐκχωροῦν μὲ τὴν «εἰκαζομένη συναίνεση» τὰ ζωτικὰ ὄργανά του ὡς δῆθεν «πτωματικά» γιὰ τὶς μεταμοσχεύσεις, ποὺ ἐνδέχεται νὰ ἰσοδυναμεῖ μὲ φόνο.

Πρόκειται, συνεπῶς, γιὰ πλήρη εὐτελισμὸ τῆς προσωπικότητας τοῦ ἀνθρώπου, ὡσὰν νὰ εἶναι «res», δηλαδὴ ἕνα «πράγμα», ἢ μιὰ χαλασμένη μηχανὴ ἀπὸ τὴν ὁποία μποροῦν νὰ παίρνουν κομμάτια της ὡς ἀνταλλακτικά.

Ὁ σκοπὸς ὅμως ἐξεύρεσης ὀργάνων γιὰ τὶς μεταμοσχεύσεις «δὲν ἐξαγιάζει τὰ μέσα». Καὶ δὲν μπορεῖ κανείς, μὲ τὸ «ἔτσι θέλω» τῆς «εἰκαζομένης συναίνεσης» νὰ ἁρπάζει τὰ ὄργανα ἑνὸς ἄλλου, καταστρέφοντας καὶ κάθε εὐγενὲς αἴσθημα ἀλτρουϊσμοῦ καὶ ἀγάπης ὑπὲρ τῶν μεταμοσχεύσεων.

Γιὰ ὅλους αὐτοὺς τοὺς λόγους, ἡ «εἰκαζόμενη συναίνεση» θὰ πρέπει νὰ καταργηθεῖ. Οἱ μεταμοσχεύσεις, βεβαίως, πρέπει νὰ προάγωνται, ὄχι ὅμως καὶ μὲ ὁποιονδήποτε τρόπο. Ἕνας τέτοιος δὲ εἶναι καὶ ἡ «εἰκαζόμενη συναίνεση».

Χρειάζεται ὅμως μεθοδευμένη καὶ ἀδιάκοπη προσπάθεια, διότι πολλὰ εἶναι τὰ ἰδιοτελῆ συμφέροντα πολλῶν ἄλλων.

Ἐκφράζεται, λοιπόν, ἡ εὐχή: Τὴν κατάργησή της νὰ κατορθώσει ἡ ἀγωνιστικότητα τῶν ἀνθρώπων τῆς ἡμερίδας αὐτῆς, μὲ τὰ ἀδιάσειστα καὶ πειστικὰ ἐπιχειρήματά της.

orthros