Λάμπρος Σκόντζος, Δημοκρατία και Ορθοδοξία

ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ

(Ιστορική και απολογητική μελέτη)

Λάμπρου Σκόντζου, Θεολόγου - Καθηγητού

       Οι άνθρωποι του σκότους και της ανομίας μεταχειρίζονται και χαλκεύουν οποιαδήποτε συκοφαντία, προκριμένου να πλήξουν την Εκκλησία του Χριστού. Είναι άλλωστε παλιά η «συνταγή» αυτή.  Στην αρχαία Εκκλησία πρώτοι οι Ιουδαίοι σκάρωναν και διέδιδαν τερατώδεις συκοφαντικές φήμες για το πρόσωπο του Χριστού και για τους Χριστιανούς. Στη συνέχεια οι ειδωλολάτρες, με προεξάρχοντα τα σκοτεινά ειδωλολατρικά ιερατεία, διέδιδαν επίσης απίστευτα τερατώδεις συκοφαντικές φήμες στους δεισιδαίμονες όχλους, ώστε να εγείρουν φανατισμό και να επιτίθενται κατά των Χριστιανών.

        Γραπτές μαρτυρίες των πρωτοχριστιανικών χρόνων μας πληροφορούν πως οι αδίστακτοι ιερείς των ειδώλων, οι οποίοι έβλεπαν πανικόβλητοι να μεταστρέφονται  στη νέα πίστη με ενθουσιασμό μεγάλα πλήθη ειδωλολατρών, και να ερημώνουν τα «ιερά» τους, σκάρωναν και διέδιδαν φρικτές συκοφαντίες κατά των Χριστιανών. Βλέποντας λ.χ.  την πρωτόγνωρη για τον αρχαίο κόσμο αγάπη και αλληλεγγύη μεταξύ των Χριστιανών, την ερμήνευσαν ως δήθεν παρά φύσιν σχέση. Την άδολη και ανιδιοτελή χριστιανική αγάπη, άγνωστη έννοια γι’ αυτούς, την συσχέτισαν με τα δικά τους σεξουαλικά θρησκευτικά όργια, κατηγορώντας τους Χριστιανούς για «οιδιπόδειες μείξεις»! Την Θεία Ευχαριστία τη συσχέτισαν με το σύνηθες φαινόμενο των ειδωλολατρικών ανθρωποθυσιών και ειδικά των φρικτών ανθρωποθυσιών βρεφών και κανιβαλισμού στο Λύκιο όρος της Αρκαδίας, αλλά και με τις παραδόσεις θυσιών βρεφών στους «θεούς», ψήσιμο και φάγωμα αυτών, όπως του Πέλοπα, του Ατρέα και του Θυέστη, οι οποίοι έσφαξαν σε τελετουργία τα παιδιά τους και τα έδωκαν να τα φάνε οι «θεοί» τους. Άκουγαν ότι οι Χριστιανοί κοινωνούσαν Σώμα και Αίμα Χριστού, και νομίζοντας ότι τρώνε στην κυριολεξία το σώμα κάποιου θυσιασμένου ανθρώπου, διέδιδαν τη φήμη ότι οι Χριστιανοί συμμετέχουν σε «θυέστεια δείπνα»!

      Φυσικά οι συκοφαντίες αυτές, μαζί με μύριες άλλες, γινόταν συχνά αιτίες για να εγείρονται  οι φοβεροί διωγμοί εναντίων των Χριστιανών, που για τα πρώτα τριακόσια χρόνια έδωσαν περισσότερους από έντεκα εκατομμύρια μάρτυρες στην Εκκλησία του Χριστού.

     Στο σύντομο αυτό πόνημά μας θα ασχοληθούμε με μια άλλη συνηθισμένη βαριά και ανυπόστατη συκοφαντία των συγχρόνων εχθρών της Εκκλησίας, των νεοπαγανιστών, οι οποίοι θέλουν να προβάλλουν το προχριστιανικό ελληνικό παρελθόν ως την «πλέον λαμπρή περίοδο της ιστορίας», παραβλέποντας και  παραμερίζοντας τα σαθρά στοιχεία του, τα οποία βοούν τον εφιάλτη που βίωνε η συντριπτική πλειοψηφία  των αρχαίων προγόνων μας. Θα ανασκευάσουμε την συκοφαντία που προσάπτουν στον Χριστιανισμό, ότι δήθεν αντίκειται στη δημοκρατία, και ότι δήθεν κατέλυσε την προχριστιανική δημοκρατία και επέβαλε την απολυταρχία!

       Ας δούμε όμως συνοπτικά την «δημοκρατία» της προχριστιανικής αρχαιότητας, και κατά πόσον την «κατέλυσε» ο «απολυταρχικός» Χριστιανισμός. Διατείνονται οι νεοπαγανιστές πως η δημοκρατία είναι εφεύρημα αποκλειστικά των αρχαίων προγόνων μας. Αυτό δεν είναι αλήθεια. Η «δημοκρατία» (θα εξηγήσουμε γιατί τη βάζουμε σε εισαγωγικά), είναι απλά η πρώτη καταγραμμένη «δημοκρατία». Αν η «δημοκρατία» στην αρχαία Ελλάδα εμφανίστηκε τον 6ο π. Χ. αιώνα, στους Ισραηλίτες εμφανίστηκε οκτακόσια χρόνια νωρίτερα, με τους Κριτές, όπου διοικούσαν τις δώδεκα φυλές με απόλυτη αντιπροσώπευση από αυτές. Στους

Ρωμαίους εμφανίστηκε την ίδια περίπου εποχή το 490 π. Χ., όταν άλλαξαν το πολίτευμά τους σε δημοκρατικό. Αλλά, μελετώντας οι ανθρωπολόγοι, τα τελευταία χρόνια, πρωτόγονες φυλές της Αφρικής και της Πολυνησίας, διαπίστωσαν σε πλείστες από αυτές διοίκηση αντιπροσωπευτική. Αυτό σημαίνει πως οι αρχαίοι μας πρόγονοι (όσο και αν αυτό είναι για κάποιους δυσάρεστο) δεν είναι οι πρώτοι και οι μοναδικοί που εφάρμοσαν το αντιπροσωπευτικό σύστημα διακυβερνήσεως. 

     Ας γυρίσουμε όμως να δούμε την πολυδιαφημιζόμενη «δημοκρατία» των αρχαίων προγόνων μας, κάνοντας κατ’ αρχήν την απαραίτητη διευκρίνιση, πως όταν μιλάμε για «δημοκρατία» των προγόνων μας, μιλάμε για τη «δημοκρατία» των Αθηναίων, διότι οι άλλες πόλεις -  κράτη, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων, διοικούνταν ως τα τέλη της αρχαιότητας απολυταρχικά. Στη Σπάρτη λ.χ. αποφάσιζαν οι «σιδερένιοι» νόμοι που είχαν νομοθετήσει στο απώτερο παρελθόν απολυταρχικοί άρχοντες, όπως ο Λυκούργος (αν υπήρξε ως ιστορικό πρόσωπο). Στους Μακεδόνες η έννοια της «δημοκρατίας» ήταν άγνωστη, κυβερνούσαν καθ’ όλη τη διάρκεια της αρχαιότητας απολυταρχικοί βασιλείς και βεβαίως είναι εκείνοι οι οποίοι θα καταλύσουν τη λεγόμενη αθηναϊκή «δημοκρατία» το 332 π. Χ. και θα επιβάλλουν σε όλον τον Ελληνισμό το μακεδονικό βασιλικό απολυταρχικό σύστημα διοικήσεως. Στα ελληνιστικά βασίλεια, βασίλευαν απολυταρχικοί βασιλείς, χωρίς ίχνος συμμετοχής των λαών. Στη σκοτεινή ρωμαιοκρατία η υπόδουλη Ελλάδα θα υποταχθεί ολοκληρωτικά στους Ρωμαίους δυνάστες, στους απάνθρωπους και διεφθαρμένους αυτοκράτορες, με τα γνωστά εγκλήματά τους κατά των κατακτημένων λαών και φυσικά των Ελλήνων. Ακόμα και ο «εστεμμένος φιλόσοφος» των νεοπαγανιστών, ο παρανοϊκός Ιουλιανός, καθόλου δε διανοήθηκε να εφαρμόσει την ελληνική «δημοκρατία», το αντίθετο επιδίωξε να ενισχύσει την αυτοκρατορική του απολυταρχία στο έπακρο.   

      Όπως είναι γνωστό τη «δημοκρατία» στην αρχαία Αθήνα θεμελίωσε η λεγόμενη μεταρρύθμιση του Κλεισθένη το 507 π. Χ., η οποία όντως κατέλυσε ένα απάνθρωπο απολυταρχικό «αριστοκρατικό» καθεστώς. Σύμφωνα με τις αρχές της αθηναϊκής «δημοκρατίας» έπρεπε στην εκλογή των κυβερνώντων και στις αποφάσεις της πόλεως να παίρνει μέρος και να αποφασίζει ο λαός. Ως εδώ καλά. Αλλά ποιος ήταν αυτός ο λαός που θα «λειτουργούσε» τη «δημοκρατία»; Εδώ διευκρινίζουμε γιατί βάζουμε εισαγωγικά στην αθηναϊκή «δημοκρατία». Λαός στην αρχαία Αθήνα λογίζονταν μόνο οι ελεύθεροι άνδρες! Αυτό σημαίνει πως λιγότερο από το 1/10 του πληθυσμού είχε πολιτικά δικαιώματα, δηλαδή το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι. Οι γυναίκες, τα αγόρια έως 30 χρονών, τα κορίτσια διαπαντός, οι δούλοι, οι περίοικοι, φυλακισμένοι, οι εξόριστοι και οι ξένοι δεν είχαν αυτό το δικαίωμα. Με λίγα λόγια το 90% του λαού δεν είχε πολιτικά δικαιώματα και μόνο το 10% εξουσίαζε το 90%!  Στα χρόνια του Περικλή υπολογίζεται ο πληθυσμός των Αθηνών σε περίπου 380.000. Από αυτούς πολιτικά δικαιώματα είχαν μόνο 30.000 άνδρες! Αργότερα με την μείωση του πληθυσμού, πολιτικά δικαιώματα είχαν λιγότεροι από 1000 άνδρες! Γι’ αυτό βάζουμε σε εισαγωγικά την αθηναϊκή «δημοκρατία».

      Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Η αθηναϊκή «δημοκρατία», από τη γένεσή της είχε μετατραπεί σε φαυλοκρατία του αισχίστου είδους. Δεν είναι τυχαίο πως οι μεγαλύτεροι φιλόσοφοι είχαν ταχθεί με σφοδρότητα κατά αυτού του πολιτεύματος. Ο Θουκυδίδης είχε γράψει πως «εγίγνετο λόγῳ μέν δημοκρατία έργῳ δε υπό του πρώτου ανδρός αρ­χή» (Ιστ.Β΄,65,9). Ο Σωκράτης απεχθάνονταν αυτό το πολίτευμα το οποίο ονόμαζε «πολυκέφαλον θηρίον» (Πλάτ.Πολιτεία,588c). Ο δε Αριστοτέλης κατατάσσει τη δημοκρατία τελευταία, στα λανθασμένα και ατελή πολιτεύματα (Ηθικά Νικομάχια 10,1181b23)! Αυτή η «δημοκρατία» είχε γίνει υποχείριο των  σκοτεινών και διεφθαρμένων ιερέων της θρησκείας, η οποία κατ’ εντολήν τους, δίωκε αμείλικτα τους σοφούς και επιστήμονες, οι οποίοι δεν λάτρευαν τους αλλόκοτους «θεούς» της και δεν έσκυβαν το κεφάλι δουλικά σ’ αυτούς! Αυτή σκότωσε το Σωκράτη, εξόρισε τον δίκαιο Αριστείδη και μαζί τους σκότωσε άλλους πεντακόσιους τουλάχιστον επιφανείς προσωπικότητες της αρχαιότητας!  

       Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Εμφανίζονταν κατά καιρούς τύραννοι, οι οποίοι κατέλυαν τη «δημοκρατία», όπως ο Λύσανδρος ο Σπαρτιάτης, ο Δημήτριος ο Φαληρεύς, ο Δημήτριος ο Πολιορκητής και άλλοι. Φαίνεται καθαρά πως οι Αθηναίοι δεν αντέδρασαν καθόλου, το αντίθετο μάλιστα, δέχτηκαν τους τυράννους αυτούς ως ελευθερωτές και τους αναγόρευσαν και λάτρεψαν ως «θεούς», που σημαίνει πως είχαν τη βεβαιότητα ότι δεν έχασαν και τίποτε σπουδαίο, από την «δημοκρατία» τους, αφού αυτή λειτουργούσε για τους ελάχιστους προνομιούχους!  Αυτή ήταν με λίγα λόγια η πολυδιαφημιζόμενη «δημοκρατία» των αρχαίων μας προγόνων, την οποία είχαν απεμπολήσει οι ίδιοι, πριν την «καταργήσει ο Χριστιανισμός»! Αλλά και όταν σκλαβώθηκαν στους Ρωμαίους δεν αντέδρασαν καθόλου, υποδηλώνοντας ότι η «δημοκρατία» τους δεν είχε και τόσο μεγάλη αξία, όσο τουλάχιστον της δίνουν οι σύγχρονοι λάγνοι της αρχαίας Ελλάδος!

       Αλλά ας μιλήσουμε και για τον δήθεν «αντιδημοκρατικό» και «εχθρό της δημοκρατίας», Χριστιανισμό, ο οποίος κατά τους νεοπαγανιστές, υποτίθεται ότι κατάργησε τη «λαμπρή δημοκρατία των αρχαίων προγόνων μας και εδραίωσε την απολυταρχία». Ο άνθρωπος πλάστηκε από το Θεό «κατ’ εικόνα και ομοίωσή» Του (Γεν.1,26), δηλαδή ελεύθερος και αυτεξούσιος. Η αμαρτία όμως, η οποία εισήλθε στον κόσμο ως αφύσικη κατάσταση, υποδούλωσε τον άνθρωπο, τόσο στα πάθη του, όσο και σε άλλους ανθρώπους τυράννους. Η ιστορία του ανθρωπίνου γένους είναι ένα ατέλειωτο δράμα τυραννίας των ανθρώπων! 

       Ο Θείος Ιδρυτής του Χριστιανισμού, ο ένσαρκος Λόγος του Θεού, ο Ιησούς Χριστός, ήρθε στον κόσμο για να απαλλάξει την ανθρωπότητα από την αμαρτία και το εδραιωμένο κακό, το οποίο ευθύνεται για τη διαχρονική ανθρώπινη κακοδαιμονία. Ήρθε να αλλάξει τις δομές του κόσμου και να κάνει την ανθρώπινη κοινωνία να είναι ο αντικατοπτρισμός της τέλειας αγαπητικής κοινωνίας του Τριαδικού Θεού. Η ουσία του Θεού είναι η αγάπη, αφού ο « Θεός αγάπη εστί και ο μένων εν τη αγάπη εν τω Θεώ μένει και ο Θεός εν αυτώ» (Α΄Ιωάν.4,16). Αυτή σηματοδοτεί τον υπαρκτικό τρόπο του είναι του Θεού. Η υπερτέλεια κοινωνία και άρα η δημοκρατία είναι ο τρόπος υπάρξεως του Τριαδικού Θεού και το πρότυπο υπάρξεως της ανθρώπινης κοινωνίας.

       Ολόκληρη η διδασκαλία του Χριστού και η προσωπική Του ζωή, υπήρξε ζωντανό παράδειγμα τέλειας και ανιδιοτελούς αγάπης. Απόλυτος σεβασμός των ανθρωπίνων προσώπων, χωρίς καμιά εξαίρεση. Τόνισε με έμφαση πως «εάν ουν ο υιός υμάς ελευθερώση, ελεύθεροι έσεσθε» (Ιωάν.8,35). Παράδειγμα η σχέση Του με τους μαθητές Του. Σε καμιά περίπτωση δεν τους θεώρησε ως οπαδούς Του, αλλά ως συνεργάτες του έργου της σωτηρίας του κόσμου.  Χαρακτηριστικά είναι τα λόγια του προς αυτούς: «αύτη εστιν η εντολή η εμή, ίνα αγαπάτε αλλήλους. Καθώς ηγάπησα υμάς. Μείζονα ταύτης αγάπην ουδείς έχει, ίνα την ψυχήν αυτού θη υπέρ των φίλων αυτού. Υμείς φίλοι μου εστε, εάν ποιείτε όσα εγώ εντέλλομαι υμίν. Ουκέτι λέγω  υμάς δούλους, ότι ο δούλος ουκ οίδε τι ποιεί ο κύριος» (Ιωάν.13,13-15).

       Δίδαξε τον διακονικό χαρακτήρα των διανθρωπίνων σχέσεων και φυσικά της εξουσίας:  «οίδατε ότι οι δοκούντες άρχειν των εθνών κατακυριεύουσιν αυτών και οι μεγάλοι αυτών κατεξουσιάζουσιν αυτών· ουχ ούτω δε έσται εν υμίν, αλλ᾿ ος εὰν θέλῃ γενέσθαι μέγας εν υμίν, έσται υμών διάκονος,  και ος εὰν θέλῃ υμών γενέσθαι πρώτος, έσται πάντων δούλος· και γαρ ο υιός τού ανθρώπου ουκ ηλθε διακονηθήναι, αλλά διακονήσαι, και δούναι την ψυχὴν αυτού λύτρον αντὶ πολλών» (Μαρκ 10,42-45). Για να δείξει έμπρακτα την υποχρέωση της αλληλοδιακονίας, έπλυνε τα πόδιατων μαθητών Του πριν τον Μυστικό Δείπνο, τονίζοντάς τους πως: «ει εγώ ένιψα υμών τας πόδας, ο Κύριος και ο Διδάσκαλος, και υμείς οφείλετε νίπτειν τους πόδας, υπόδειγμα γαρ δέδωκα υμίν, ίνα καθώς εγώ εποίησα υμίν, και υμείς  ποιήτε… μακάριοι εστέ εάν ποιήτε αυτά» (Ιωάν.13,15-17).

     Ο απόστολος Παύλος κήρυξε την ελευθερία της εν Χριστώ απολυτρώσεως από την δουλεία της αμαρτίας και την απόλυτη ισότητα όλων των ανθρώπων, ώστε «όσοι εις Χριστόν εβαπτήσθητε, Χριστόν ενεδύσασθε, ουκ ένι Ιουδαίος ουδέ Έλλην, ουκ ένι δούλος ουδέ ελεύθερος, ουκ ένι άρσεν και θήλυ. Πάντες γαρ εις εστέ εν Χριστώ Ιησού» (Γαλ. 3,28). Οι πιστοί του Χριστού αποτελούν πλέον ένα σώμα, το σώμα του Χριστού, (Εφεσ.5,23),  σε πραγματική οργανική και οντολογική ενότητα μεταξύ τους, διότι έχουν κληθεί «εν ενί σώματι» (Κολ.3,15).  Κανένας άνθρωπος, καμιάς φυλής, ή κοινωνικής κατηγορίας, δε μένει έξω από αυτή την ενότητα αφού «ηθέλησεν ο Θεός γνωρίσαι τις ο πλούτος της δόξης του μυστηρίου τούτου εν τοις έθνεσιν… παραστήσωμεν πάντα άνθρωπον τέλειον εν Χριστώ Ιησού» (Κολ.1,27-28). Αν ο κάθε άνθρωπος γίνεται τέλειος εν Χριστώ, τότε και η κοινωνία, που θα απαρτίζεται από τέτοια πρόσωπα θα είναι τέλεια.

       Ο άγιος Ιάκωβος ο Αδελφόθεος στην Καθολική Επιστολή του καθορίζει με σαφήνεια τις διανθρώπινες σχέσεις αδελφοσύνης, αλληλοσεβασμού και αγάπης που θα πρέπει να διέπουν τη νέα κοινωνία των πιστών του Χριστού. Αυτή είναι: «πρώτον αγνή εστιν, έπειτα ειρηνική, επιεικής, ευπειθής, μεστή ελέους και καρπών αγαθών, αδιάκριτος και ανυπόκριτος. Καρπός δε της δικαιοσύνης, εν ειρήνη σπείρεται τοις ποιούσιν ειρήνην» (Ιακ.3,17). Δεν υπάρχει ίχνος καταδυνάστευσης σε αυτή την κοινωνία! Ο απόστολος Πέτρος ονομάζει τη νέα αυτή υπερεθνική κοινωνία «έθνος άγιον, λαός εις περιποίησιν» (Α΄Πέτρ.2,9), που σημαίνει, ξεχωριστή από τις πτωτικές κοινωνίες του παλιού κόσμου.

     Τη νέα κοινωνία της χάριτος τη βλέπουμε στην πρώτη Εκκλησία. Οι πάντες έχουν την ίδια αξία, τις ίδιες υποχρεώσεις και τα ίδια δικαιώματα. Κανένας δεν ανέρχεται σε αξίωμα, που εδώ ονομάζεται διακονία του λαού του Θεού, χωρίς τη θέληση της κοινότητος. Οι πάντες είχαν αυτό το δικαίωμα, με κριτήριο τη διάθεσή τους να διακονήσουν τους συνανθρώπους τους. Τα μέλη της Εκκλησίας των Ιεροσολύμων «πάντες ήσαν προσκαρτερούντες ομοθυμαδόν τη προσευχή και τη δεήσει συν γυναιξί και Μαρία τη μητρί του Ιησού και συν τοις αδελφοίς αυτού» (Πραξ.1,14), χωρίς καμιά διάκριση. Ο απόστολος Ματθίας αναδεικνύεται και ψηφίζεται από την Εκκλησία για να πάρει τη θέση του Ιούδα, «συγκατεψηφίσθη» από το λαό «των συνελθόντων» για την εκλογή του και συγκαταλέχτηκε «μετά των ένδεκα αποστόλων» (Παρξ.1,21,26). Το ίδιο έγινε και με την εκλογή των επτά διακόνων, των διακονούντων τραπέζαις, δηλαδή των πολιτικών και κοινωνικών υπευθύνων της χριστιανικής κοινότητος. «Επισκέψασθαι (εκλέξατε) ουν αδελφοί, άνδρας εξ υμών, μαρτυρουμένους επτά, πλήρης Πνεύματος Αγίου  και σοφίας, ους καταστήσωμεν επί της χρείας ταύτης… και ήρεσεν ο λόγος ενώπιον παντός πλήθους και εξελέξαντο… ους έστησαν ενώπιον των αποστόλων και προσευξάμενοι επέθηκαν αυτοίς τας χείρας» (Παρξ.6,3-7). Ελεύθερη λοιπόν, καθολική εκλογή των αρίστων από όλους!

      Η πρώτη χριστιανική κοινότητα της Ιερουσαλήμ, και όλες κατόπιν οι χριστιανικές κοινότητες εφάρμοσαν την ιδανικότερη κοινωνία όλων των εποχών, τουλάχιστον για τριακόσια χρόνια. «Του πλήθους των πιστευσάντων (χωρίς καμιά διάκριση) ήν η καρδία και η ψυχή μία, και ουδέ εις τι των υπαρχόντων αυτώ έλεγεν ίδιον είναι, αλλ’ ήν αυτοίς άπαντα κοινά… χάρις τε μεγάλη ήν επί πάντας αυτούς. Ουδέ γαρ ενδεής τις υπήρχεν εν αυτοίς…» (Πραξ.4,32-36). Η πρώτη, μοναδική και γνήσια κοινοκτημοσύνη στην ιστορία του κόσμου! Η δημοκρατική υφή της Εκκλησίας φαίνεται καθαρά στην καθημερινή της πράξη. Κορυφαίος θεσμός ήταν οι «αγάπες», δηλαδή τα καθημερινά κοινά τραπέζια, όπου κάθονταν όλοι χωρίς διάκριση και έτρωγαν από το ίδιο φαγητό. Δίπλα στον πλούσιο καθόταν ισότιμα ο φτωχός, δίπλα τον ελεύθερο ο δούλος, δίπλα στον μορφωμένο ο αγράμματος, δίπλα στον σπουδαίο και διάσημο ο άσημος, δίπλα στους άνδρες οι γυναίκες και τα παιδιά, δίπλα στους γέρους οι νέοι, δίπλα στους υγιείς οι ασθενείς και οι ανάπηροι, δίπλα στους ομόφυλους οι αλλόφυλοι. Τους ένωνε η κοινή πίστη στο Χριστό και προπάντων η κοινωνία από το ίδιο Ποτήριο του Σώματος και του Αίματος του Κυρίου, το οποίο τους ενσωμάτωνε σε ένα σώμα. 

      Οι απόστολοι στις κατά τόπους Εκκλησίες που ίδρυαν, καθιστούσαν επισκόπους και πρεσβυτέρου με την έγκριση του τοπικού πληρώματος. Άλλωστε δεν είναι τυχαίοι οι όροι «επίσκοπος» και «πρεσβύτερος», ήταν όροι πολιτικοί της αρχαίας (ατελούς) αθηναϊκής «δημοκρατίας». Στην Εκκλησία οι όροι αυτοί βρήκαν την πραγματική τους σημασία και λειτουργία. Οι απόστολοι δεν επενέβαιναν στη διοίκηση των τοπικών Εκκλησιών, παρά μόνο συμβουλευτικά, όταν προέκυπταν σοβαρά προβλήματα ή ανάκυπταν φαινόμενα παρέκκλισης από την ορθή πίστη. 

     Η δημοκρατία της Εκκλησίας φαίνεται καθαρά στο συνοδικό της σύστημα, το οποίο υπήρξε πρωτοπόρο για την κατοπινή εδραίωση της δημοκρατίας στην ανθρωπότητα. Η λεγομένη Αποστολική Σύνοδος της Ιερουσαλήμ, που έγινε το 48 μ. Χ., αποτελεί το πρώτο παράδειγμα εφαρμογής της πρώτης αληθινής δημοκρατίας. «Συνήχθησαν δε οι απόστολοι και οι πρεσβύτεροι ιδείν περί του λόγου τούτου. Πολλής δε συζητήσεως γενομένης… εσίγησε δε παν το πλήθος και ήκουον …. Τότε έδοξε τοις αποστόλοις και τοις πρεσβυτέροις συν όλη τη εκκλησία…» (Πραξ.15,6-22). Καθολική ισότιμη συμμετοχή, συζήτηση, ακοή, κοινή απόφαση, ιδού οι αρχές της δημοκρατίας!

      Η Αποστολική Σύνοδος αποτέλεσε τη βάση πάνω στην οποία αναπτύχθηκε το συνοδικό σύστημα της Εκκλησίας. Στην Α΄ Οικουμενική Σύνοδο καθιερώθηκε επίσημα με τον 6ο κανόνα της πως: «Κρατείτω η ψήφος των πλειόνων». Επάνω σε αυτή την αρχή στηρίχτηκε κατόπιν το συνοδικό σύστημα της Εκκλησίας ως τα σήμερα.  Οι αποφάσεις παίρνονταν και  παίρνονται με ψήφο την «ψήφο των πλειόνων». Τα θεία δόγματα και οι διοικητικοί θεσμοί της Εκκλησίας είναι αποτέλεσμα απόλυτων δημοκρατικών διαδικασιών. Οι συγκροτούντες τις Συνόδους ήταν επίσκοποι από όσο το δυνατόν περισσότερες επισκοπές, οι οποίοι είχαν εκλεγεί δημοκρατικά από τις τοπικές τους Εκκλησίες. Η συμμετοχή τους στη Σύνοδο είχε το χαρακτήρα της εκπροσωπήσεως της τοπικής Εκκλησίας σε αυτή. Κανένας επίσκοπος δεν είχε κανένα de jure προβάδισμα και ρόλο στη Σύνοδο αν η Σύνοδος δεν του έδινε κάτι τέτοιο. Οι ψήφοι των συμμετεχόντων επισκόπων είχαν το ίδιο κύρος και βαρύτητα, ανεξάρτητα από το κύρος της τοπικής Εκκλησίας που εκπροσωπούσαν. Η ψήφος του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως είχε το ίδιο κύρος και την ίδια βαρύτητα με την ψήφο ενός επισκόπου άσημης πόλης του Πόντου ή της Ελλάδος.

      Είχαν τη συναίσθηση οι Πατέρες των Συνόδων ότι η όποια υποκειμενική γνώμη τους τελικά θα γίνει, με την επενέργεια του Αγίου Πνεύματος, αντικειμενική αλήθεια. Και όντως στην «ψήφο των πλειόνων» βρισκόταν η αλήθεια. Αλλά και πάλι η ψηφισμένη αλήθεια, για να αποτελέσει όντως την αλήθεια της Εκκλησίας, έμπαινε σε μια καινούργια δημοκρατική διαδικασία, άγνωστη σε πολλούς μελετητές της δημοκρατίας. Θέτονταν στην κρίση του ορθοδόξου πληρώματος, του λαού, ο οποίος ήταν ο τελικός αποδέκτης των αποφάσεων της Συνόδου. Η χάρις του Αγίου Πνεύματος λειτουργούσε πλέον εκκλησιαστικά και αποφαίνονταν για την αλήθεια των συνοδικών αποφάσεων. Σε όσες περιπτώσεις οι συνοδικές αποφάσεις ήταν λανθασμένες και άρα αντίθετες με την αλήθεια της Εκκλησίας, ο λαός τις ακύρωνε στην πράξη, όπως λ.χ. οι αποφάσεις της ληστρικής συνόδου Φεράρας – Φλωρεντίας (1438-1439), όπου οι ορθόδοξοι επίσκοποι ψήφισαν την ένωση με τους παπικούς, κατόπιν αφόρητων πιέσεων, ο Ορθόδοξος λαός δεν τις αποδέχτηκε και τις απέρριψε!

      Αυτή την παράδοση συνεχίζει ως τα σήμερα η Εκκλησία του Χριστού. Οι Σύνοδοι των κατά τόπους Εκκλησιών συνεχίζουν το αρχέγονο αντιπροσωπευτικό και δημοκρατικό τρόπο λειτουργίας τους. Οι κληρικοί ψηφίζονται και δεν ορίζονται. Κατά τη χειροτονία τους, συμμετέχει και ο λαός, ο οποίος δια βοής εγκρίνει ή όχι την εκλογή των κληρικών, όλων των βαθμών. Άλλωστε δεν είναι τυχαίο πως χειροτονία σημαίνει: χείρα τείνω, δηλαδή υψώνω το χέρι και εκλέγω!

      Είπαμε ότι η Εκκλησία του Χριστού συνεχίζει την αρχέγονη δημοκρατική λειτουργία της. Αυτή είναι η Ορθόδοξη Εκκλησία, η μόνο αληθινή Μία Αγία Καθολική και Αποστολική Εκκλησία του Χριστού. Διότι οι αιρετικές ομάδες, οι οποίες αποσκίρτησαν από Αυτή στο διάβα των αιώνων, δεν απόκλιναν μόνο στα θέματα της πίστεως, αλλά και στα της διοικητικής λειτουργίας. Ο παπισμός, το μεγαλύτερο κομμάτι, που αποσπάσθηκε από την Εκκλησία, κατήργησε την αρχέγονη δημοκρατική λειτουργία της Εκκλησίας, και την αντικατέστησε με την απολυταρχική εξουσία του «επισκόπου» Ρώμης, ως «πρώτου» και «αλάθητου» στην Εκκλησία, ως δήθεν θείω δικαίω «τοποτηρητή του Χριστού στη γη», δίνοντας μάλιστα και «συνοδική» κατοχύρωση όλων αυτών των φρικτών παρεκτροπών με την Α΄ Βατικάνεια Σύνοδο του 1870, όπου ο πάπας «τέθηκε» υπεράνω και αυτών των Οικουμενικών Συνόδων!  Στην πανσπερμία επίσης του προτεσταντισμού κυριάρχησε και κυριαρχεί ο «προσωποκεντρισμός» του αρχηγού, ο οποίος, δίκην πάπα, ασκεί τη διοίκηση ως πρώτος και αλάθητος, αλλά και η λαϊκοκρατία, στερημένη απόλυτα της χάρητος του Αγίου Πνεύματος να προσεγγίζει την όντως αλήθεια. Φανερό επακόλουθο ατής της τακτικής το απίστευτος κατακερματισμός του προτεσταντισμού σε πολλές  χιλιάδες αντιτιθέμενες «εκκλησίες»! όλα αυτά τα φαινόμενα δεν είναι Χριστιανισμός!

      Η διαρκής τραγωδία μας  ως ορθόδοξοι είναι να είμαστε υποχρεωμένοι να βρισκόμαστε σε μόνιμη απολογητική στάση για τις τερατώδεις παρεκτροπές των αιρετικών. Προσάπτουν στην Εκκλησία του Χριστού, εγκλήματα και πρακτικές που δεν της ανήκουν και που ανήκουν στις ομάδες που δεν είναι Εκκλησία! Μια από αυτές τις μομφές είναι και ο δήθεν απολυταρχικός χαρακτήρας της Εκκλησίας και η αντιδημοκρατική υφή του Χριστιανισμού, ενώ τις συναντάμε αποκλειστικά στις αιρετικές ομάδες και ψευδοεκκλησίες.  

      Πριν τελειώσουμε την εργασία μας οφείλουμε να δώσουμε μια απάντηση σε έναν όντως φαιδρό ισχυρισμό των νεοπαγανιστών. Απλοποιώντας παιδαριωδώς τα πράγματα, προσπαθούν να «αποδείξουν» πως ο Χριστιανισμός ως «μονοθεϊστική θρησκεία», καθώς και κάθε άλλη μονοθεϊστική θρησκεία, είναι από τη φύση της απολυταρχική. Αντίθετα ο πολυθεϊσμός είναι από τη φύση του δημοκρατικός! Προσπαθούν με αφελείς συλλογισμούς να πείσουν πως ο «ένας θεός» αποφασίζει μόνος του, σε αντίθεση με τους «πολλούς θεούς», οι οποίοι συναποφασίζουν και άρα δρουν «δημοκρατικά»! Στο αστείο αυτό σόφισμά τους απαντούμε τα εξής: Πρώτον ότι ο Χριστιανισμός δεν είναι θρησκεία, τουλάχιστον όπως αυτοί αντιλαμβάνονται την έννοια της θρησκείας και άρα δε ανήκει, όπως κάποιοι αφελείς (και ορθόδοξοι) κατατάσσουν τον Χριστιανισμό στις «μονοθεϊστικές θρησκείες». Ο Χριστιανισμός, όπως αποκάλυψε ο ίδιος ο Θεός, δια του ένσαρκου Λόγου Του, δεν διδάσκει πίστη σε κάποιον «ένα θεό», αλλά πίστη σε μία Θεία ουσία, τριών Θείων Προσώπων, τα Οποία υπάρχουν ως υπέρτατη αγάπη, συνομιλούν και συναποφασίζουν! Δε μας ενδιαφέρει τι πρεσβεύουν  οι άλλες μονοθεϊστικές θρησκείες και αν είναι απολυταρχικές ή δημοκρατικές και δεν θα απολογηθούμε γι’ αυτές. Δεύτερον θα συμβουλεύαμε τους νεοπαγανιστές, πριν βγάζουν τέτοιου είδους αβίαστα συμπεράσματα, να διαβάζουν καλλίτερα τις μυθολογίες και τα αρχαία συγγράμματα για την φύση και την κοινωνία των «δημοκρατικών θεών» τους. Να διαπιστώσουν έτσι το καταγραμμένο απίστευτο έρεβος των σχέσεων των «θεών» μεταξύ τους. Την απίστευτη ηθική μπόχα, το μίσος, τις απάτες, τα εγκλήματα, τους βιασμούς, τις μοιχείες κλπ, που συναντούμε στις κοινωνίες των παγανιστικών «θεών», και που δεν τα συναντούμε σε καμιά ανθρώπινη κοινωνία, παρά μόνο σε ομάδες της μαφίας και της καμόρα! Οι περισσότεροι από τους «θεούς», όχι δημοκρατικά δεν συμπεριφέρονταν μεταξύ τους, αλλά ως αδίστακτοι αρχηγοί συμμοριών κακοποιών! Καμιά ανθρώπινη κοινωνία δε διανοήθηκε ποτέ να προσαρμοστεί σε καμιά πολυθεϊστική «θεϊκή» κοινωνία, διότι θα μεταβάλλονταν σε ζούγκλα! Για του λόγου του αληθές αφήνουμε τον μεγάλο αρχαίο Έλληνα φιλόσοφο Ξενοφάνη (6ος π. Χ. αιών) να μιλήσει για την «ιδανική» και «δημοκρατική» κοινωνία των αρχαίων «θεών», οι οποίοι έπρατταν «αθεμίστια έργα, κλέπτειν μοιχεύειν τε καὶ αλλήλους απατεύειν» (B12)! Όπως θα πει αργότερα και ο αξεπέραστος Ευριπίδης πως «ει οι θεοί κακοί, ουκ εισί θεοί» (Ευρ.Ηρακλ.Μαινομ.   ). Επίσης επαναλαμβάνουμε την απάντηση των Αθηναίων στους απεγνωσμένους κατοίκους της Μήλου, πως και οι «δημοκρατικοί» «θεοί» κάνουν εγκλήματα, σαν και την φρικτή γενοκτονία, που διέπραξαν οι «δημοκράτες» ιμπεριαλιστές Αθηναίοι, στους ανυπεράσπιστους Μηλίους (Θουκ.Ιστ.5,84-116)!  

       Δώσαμε νομίζω επαρκή τεκμηρίωση στην κακόβουλη μομφή κατά του Χριστιανισμού και της Εκκλησίας μας, ότι δήθεν έχει φύση αντιδημοκρατική και ότι δήθεν κατέλυσε την προχριστιανική «δημοκρατία». Αν είναι τίμιοι με τον εαυτό τους και θέλουν πράγματι να «λάμψει η αλήθεια» ας πάψουν να ισοπεδώνουν τα πάντα, κακοποιώντας την ιστορική πραγματικότητα. Πριν «ρίξουν τον λίθο» στον Χριστιανισμό, ότι δήθεν ευθύνεται για αντιδημοκρατική κατάσταση και δράση, ας εξετάσουν την κατάσταση στην μέχρι γελοιότητας ωραιοποιημένη αρχαιοελληνική παγανιστική θρησκεία και τα έργα της. Να δουν τα σκοταδιστικά και δεισιδαίμονα ιερατεία της, τα οποία ήταν «θείω δικαίω» στο σύνολό τους κληρονομικά, χωρίς να δίνουν λογαριασμό σε κανέναν (Ευμολπιδών, Βουζυγών, Ευνάνεμων, δελφικού «ιερού», «ιερού» Δωδώνης κλπ). Να δουν τις «δημοκρατικές» διώξεις των σοφών και επιστημόνων, οι οποίοι δεν ήθελαν να λατρεύουν τους αλλόκοτους, ανήθικους και γελοίους «θεούς» της, όπου μόνο στην Αθήνα έχασαν τη ζωή τους περισσότεροι από πεντακόσιοι σοφοί «ασεβείς»! Να διαπιστώσουν πως τη «διαβολοποίηση» της δημοκρατίας την έκαναν τουλάχιστον πρώτοι οι άθλιοι εκπρόσωποι και θεράποντες της αρχαίας θρησκείας.

      Ας το καταλάβουν λοιπόν οι χριστιανομάχοι πως η δική μας η δημοκρατία δεν έχει ανθρώπινες και άρα ατελείς καταβολές. Είναι η αληθινή δημοκρατία, διότι είναι η εικόνα της αγαπητικής υπάρξεως των Θείων Προσώπων της Αγίας Τριάδος, αφού οι άνθρωποι είμαστε ποιημένοι «κατ’ εικόνα και ομοίωση» του Τριαδικού Θεού (Γεν.1,26). Ο κοινωνισμός του Χριστιανισμού είναι η πρακτική διακονία σε όλα τα ανθρώπινα πρόσωπα, χωρίς διακρίσεις, γεγονός το οποίο απέδειξε περίτρανα η ιστορία και το αποδεικνύει πανηγυρικά η σύγχρονη πραγματικότητα. Ο κάθε πιστός είναι υποχρεωμένος να διακονεί τους συνανθρώπους του δια βίου με αγάπη ανιδιοτελή και ανυπόκριτη, σαν να διακονεί τον ίδιο το Χριστό, διότι ο κάθε άνθρωπος είναι εικόνα του Χριστού, κατά παραγγελία του Κυρίου μας: «εφ’ όσον εποιήσατε ενί τούτων των ελαχίστων, εμοί εποιήσατε» (Ματθ.   ). Αρχή και βάση της δημοκρατίας μας είναι ο λόγος του αποστόλου Παύλου, ότι όλοι οι άνθρωποι αποτελούμε ένα σώμα, και όπως συμπεριφέρεται το φυσικό μας σώμα, έτσι θα πρέπει  να συμπεριφέρεται και το κοινωνικό σώμα. Κανένα μέλος του σώματος μας δε θεωρεί περιττή την παρουσία άλλων μελών, αντίθετα όλα τα μέλη είναι απαραίτητα  και συνεργάζονται αρμονικά για την υγιή λειτουργία του σώματος. «Ου δύναται ο οφθαλμός επείν τη χειρί, χρείαν σου ουκ έχω, ή πάλιν η κεφαλή τοις ποσί, χρείαν υμών ουκ έχω. Αλλά πολλώ μάλλον τα δοκούντα μέλη του σώματος ασθενέστερα υπάρχειν αναγκαία εστί,  και ἃ δοκούμεν ατιμότερα είναι του σώματος, τούτοις τιμὴν περισσοτέραν περιτίθεμεν, και τα ασχήμονα ημών ευσχημοσύνην περισσοτέραν έχει, τα δε ευσχήμονα ημών ου χρείαν έχει» και καταλήγει ο  μέγας απόστολος: «Ο Θεός συνεκέρασε το σώμα, τω υστερούντι περισσοτέραν δους τιμήν, ίνα μη ή σχίσμα εν τω σώματι, αλλά το αυτό υπὲρ αλλήλων μεριμνώσι τα μέλη·  και είτε πάσχει εν μέλος, συμπάσχει πάντα τα μέλη, είτε δοξάζεται εν μέλος, συγχαίρει πάντα τα μέλη» (Α΄Κορ.12,12-27). Αυτή είναι η δημοκρατία μας, η τέλεια δημοκρατία, η οποία δε μοιάζει με καμιά άλλη!