Ενοχλεί που η Σύνοδος έχει άποψη για τα Θρησκευτικά.

Σε άρθρο της στην εφημερίδα «Καθημερινή» της Κυριακής (5/4/2009) η Αναπληρώτρια Καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών Εύη Ζαμπέτα, καταφέρεται εναντίον του ομολογιακού χαρακτήρα του μαθήματος των Θρησκευτικών. Γράφει σχετικά :


Μόνο για την Ορθοδοξία ή ιστορία θρησκειών;

Το μάθημα των Θρησκευτικών στο ελληνικό σχολείο παραμένει ομολογιακό και κατηχητικό, παρά την πρόσφατη αλλαγή των διδακτικών βιβλίων. Το ισχύον μάθημα αναφέρεται αποκλειστικά και μόνο στην Ορθοδοξία, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων που δεν παραλλάσσουν την ουσία, βασίζεται στην αυθαίρετη προϋπόθεση ότι εκπαιδευτές και εκπαιδευόμενοι μετέχουν της ίδιας πίστης και καταφάσκει την αλήθεια του συγκεκριμένου θρησκευτικού δόγματος. Ο ισχυρισμός που διατυπώνεται από διάφορες πλευρές, συμπεριλαμβανομένου και του τ. υπουργού Παιδείας κ. Στυλιανίδη, πως δήθεν το μάθημα δεν είναι πλέον ομολογιακό διότι αναφέρεται και σε άλλες θρησκείες (αναφορά που εξαντλείται σε 12 σελίδες στο πλαίσιο όλης της υποχρεωτικής εκπαίδευσης), δεν ευσταθεί. Αυτός άλλωστε είναι ο λόγος που νομιμοποιεί το δικαίωμα απαλλαγής του μαθητή από ένα υποχρεωτικό μάθημα του αναλυτικού προγράμματος, στο βαθμό που ο ομολογιακός του χαρακτήρας συγκρούεται με την αρχή της ελευθερίας της θρησκευτικής συνείδησης.
Θα πρέπει δε να σημειωθεί ότι η ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης δεν διακυβεύεται μόνον στην περίπτωση των ετερόδοξων ή αλλόθρησκων, αλλά πλήττεται εξίσου και στην περίπτωση των ορθόδοξων μαθητών, γιατί οιαδήποτε υποχρεωτική κατήχηση παραβιάζει την ελευθερία της συνείδησης. Η δημοκρατία δεν μπορεί να θέτει την κατήχηση ως δίλημμα προς τον πολίτη με το ερώτημα της απαλλαγής. Αυτός ο ρόλος ανήκει στις εκκλησίες και όχι στη συντεταγμένη πολιτεία.
Η ιδιότυπη και κατά κανόνα χαμηλής ποιότητας αφήγηση που επιχειρείται στο πλαίσιο του συγκεκριμένου μαθήματος αδυνατεί να συλλάβει τη συνθετότητα του θρησκευτικού φαινομένου, ενώ υπολείπεται ακόμη και ως προσέγγιση της Ορθοδοξίας. Στο πλαίσιο του Συμβουλίου της Ευρώπης έχει τεθεί το ζήτημα της απάλειψης του κατηχητικού χαρακτήρα του μαθήματος των Θρησκευτικών και της αναπροσαρμογής του με στόχο το σεβασμό των ατομικών δικαιωμάτων. Ένα μάθημα το οποίο να μελετά την ιστορία του θρησκευτικού φαινομένου στις πολιτισμικές, κοινωνικές και φιλοσοφικές του διαστάσεις, απαλλαγμένο από δογματικά και κατηχητικά στοιχεία, δεν αποτελεί μεταμοντέρνο αίτημα μιας διαπολιτισμικής φιλολογίας του συρμού, αλλά αίτημα δημοκρατίας. Δεν πρόκειται για το σεβασμό «των άλλων», αλλά για το σεβασμό του εαυτού μας».
Γνωστές οι απόψεις της κ. Ε. Ζαμπέτα. Αυτές εξάλλου αναφέρει και σε βιβλίο που έγραψε για το θέμα. Μάλιστα σε παλαιότερο άρθρο του κ. Τάκη Καμπύλη στην εφημερίδα «Καθημερινή» χρησιμοποιήθηκε το βιβλίο ως βιβλιογραφία.

Γράφει:
1. «η θρησκευτική παιδεία που προσφέρει το ελληνικό σχολείο αναφέρεται αποκλειστικά στην επίσημη θρησκεία του κράτους». "Σε σύνολο 2.300 σελίδων στις οποίες αναπτύσσονται τα βιβλία των Θρησκευτικών από το Δημοτικό ως το Λύκειο μόλις οι 100 σελίδες αναφέρονται στις άλλες θρησκείες. Και από αυτές τις 100, η μερίδα του λέοντος αφορά μία μάλλον νεκρή θρησκεία, το Δωδεκάθεο των Ελλήνων!"
Τι εννοεί με το «επίσημη»; Τέτοιος όρος δεν απαντάται σε κάποιο δημόσιο έγγραφο, ούτε και στο Σύνταγμα, το οποίο μιλάει για «επικρατούσα» και εννοεί την θρησκευτική πίστη της πλειοψηφίας .
Όσον αφορά τα λεγόμενα ότι «σε σύνολο 2300 σελίδες οποίες αναπτύσσονται τα βιβλία των Θρησκευτικών από το Δημοτικό ώς το Λύκειο μόλις οι 100 σελίδες αναφέρονται στις άλλες θρησκείες. Και από αυτές τις 100, η μερίδα του λέοντος αφορά μία μάλλον νεκρή θρησκεία, το Δωδεκάθεο των Ελλήνων!» δεν ισχύει τίποτε από αυτά.
Μόνο στο βιβλίο Θρησκευτικών της Β΄ Λυκείου η ενότητα των Θρησκειών εκτίθεται σε 100 σελίδες (σελ.220 σελ. 320), ενώ η Αρχαία Ελληνική θρησκεία καταλαμβάνει χώρο μόλις οκτώ(8) σελίδων, ενώ οι υπόλοιπες διατίθενται για τις άλλες θρησκείες [Ιουδαϊσμός,Αφρικανικά θρησκεύματα,Ισλάμ,Ινδουϊσμός, Βουδδισμός, Γιόγκα, Κομφουκιανισμός, Ταοϊσμός, Σιντοϊσμός].Στο βιβλίο της Α΄ Λυκείου υπάρχει ενότητα, η οποία αφορά σε παραθρησκευτικά φαινόμενα και θρησκευτικές οργανώσεις (συνολικά 28 σελίδες). Ανάλογες αναφορές σύμφωνα πάντα με τα ισχύοντα αναλυτικά προγράμματα- γίνονται και στα νέα βιβλία του Δημοτικού και του Γυμνασίου, που διδάσκονται από το σχολικό έτος 2006-2007».
2. «Το μάθημα των Θρησκευτικών στην Ελλάδα είναι ταυτόχρονα και μάθημα Ιστορίας….. Για παράδειγμα (πρόσφατο) το βιβλίο της Β΄ Λυκείου, όπου ούτε λίγο ούτε πολύ ο Χριστιανισμός και η οργάνωση των πρώτων χρόνων της Εκκλησίας διδάσκεται ως συνέχεια της «Εκκλησίας του Δήμου» της αρχαίας Αθήνας(!) «τροποποιώντας τη σε Εκκλησία του Χριστού».
Πρόκειται για πλήρη εσκεμμένη ή αθέλητη-παρερμηνεία του αποσπάσματος « Η Ορθόδοξη Εκκλησία κατανοεί τον εαυτό της ως την ιστορική συνέχεια της αρχαίας Εκκλησίας, των Αποστόλων, των αγίων, των Πατέρων της Εκκλησίας» [Μάθημα 12. Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της Ορθοδοξίας, 2.Εκκλησία και Παράδοση , σελ. 110) Ομοίως στη σελ. 113 επαναλαμβάνεται περίπου με την ίδια διατύπωση στο 5. Ορθόδοξη πνευματικότητα «΄Ετσι η Ορθόδοξη Εκκλησία εμφανίζεται κι εδώ ν΄ αποτελεί συνέχεια της αρχαίας Εκκλησίας και της Εκκλησίας των μεγάλων Πατέρων και ασκητών». Ο όρος «αρχαία Εκκλησία» στα παραπάνω αποσπάσματα όπως εύκολα και από τα σημεία στίξης φαίνεται, σαφώς αφορά στην α΄ ιστορική φάση της Εκκλησίας του Χριστού ( 1ος- 4ος αι. μ.Χ). Επομένως το μόνο δάνειο από τον αρχαίο κόσμο είναι η λέξη «εκκλησία», η οποία εντός του Χριστιανισμού αποκτά άλλη σημασία και περιεχόμενο και σε κανένα σημείο πλην αυτό της σύναξης ατόμων, δεν θυμίζει την αρχαία «Εκκλησία του Δήμου», αφού η τελευταία ήταν ένα πολιτειακό όργανο και μάλιστα περιορισμένης σύνθεσης .
3.«από τα πρώτα χρόνια της τουρκικής κατοχής ξεκίνησε ένας ατελείωτος διωγμός εναντίον των ορθοδόξων Ελλήνων. (…) Όσοι αρνούνταν να υπακούσουν, βασανίζονταν μέχρι θανάτου. Χιλιάδες αδελφοί μας έχασαν τη ζωή τους στα 400 χρόνια σκλαβιάς. Ανάμεσά τους υπάρχουν και πολλά παιδιά, τα οποία προτίμησαν να πεθάνουν παρά να προδώσουν την πίστη των πατέρων τους».
Τι θέλει να μας πει δεν υπήρξαν διωγμοί και μάρτυρες; Υπάρχουμε ως γένος γιατί υπήρξε η σωτήρας μας, η Ορθόδοξη Καθολική Εκκλησία και η μερίδα των ηρωικών ραγιάδων που έμειναν πιστοί στην Ορθόδοξη παράδοση και ζωή και δεν τούρκεψαν, όπως έκαναν αρκετοί.
4. Όσον αφορά τα γραφόμενα ότι : «Στο πλαίσιο του Συμβουλίου της Ευρώπης έχει τεθεί το ζήτημα της απάλειψης του κατηχητικού χαρακτήρα του μαθήματος των Θρησκευτικών και της αναπροσαρμογής του με στόχο το σεβασμό των ατομικών δικαιωμάτων».

Δυστυχώς και αυτά είναι ανακρίβειες. (δέστε εδώ).

Το μάθημα των θρησκευτικών έχει κατά βάση γνωσιολογικό χαρακτήρα και αποβλέπει στην ενημέρωση των μαθητών για το θρησκευτικό φαινόμενο, γενικότερα και ειδικότερα στην κατανόηση της θρησκευτικής διάστασης των επί μέρους θεμάτων της ζωής, καθώς και στο πώς το θρησκευτικό «πιστεύω» επέδρασε και επιδρά στη διαμόρφωση του πολιτισμού. Όπως η διδασκαλία της αρχαίας Ελληνικής φιλοσοφίας και των αρχαίων Ελληνικών κειμένων, που διδάσκονται πολλές ώρες εβδομαδιαίως στα σχολεία, δεν υποχρεώνει το μαθητή να ασπασθεί τις απόψεις που αναπτύσσονται εκεί για τα διάφορα ζητήματα, έτσι και η διδασκαλία του μαθήματος των θρησκευτικών, που διδάσκεται μία ή δύο ώρες εβδομαδιαίως, δεν υποχρεώνει το μαθητή να ασπασθεί άκριτα τις θέσεις που διατυπώνονται στο εν λόγω μάθημα………
Η απαλλαγή από το μάθημα των θρησκευτικών εσφαλμένα θεωρείται ως προστασία της συνειδήσεως και της ανεξιθρησκίας των μαθητών. Αυτό συμβαίνει επειδή στο μυαλό πολλών ανθρώπων, λανθασμένα, ταυτίζεται το μάθημα των θρησκευτικών με την εκκλησιαστική κατήχηση που γίνεται στις ενορίες. Το μάθημα των θρησκευτικών είναι μάθημα ενταγμένο στο πλαίσιο του ελληνικού σχολείου και εκπληρώνει παιδαγωγικούς και όχι εκκλησιαστικούς σκοπούς. Η ελληνική κοινωνία, μέσω των εκπροσώπων της, που νομοθετούν, επιθυμεί να διδάσκονται τα παιδιά, ανάμεσα στα άλλα γνωστικά αντικείμενα και το φαινόμενο της θρησκείας, με ιδιαίτερη βαρύτητα στη θρησκευτική παράδοση της χώρας, δηλ. στα δόγματα και στη ζωή της Ορθοδοξίας.
Η ορθόδοξη πίστη και εκκλησία αποτελεί μια βασική διάσταση της εθνικής μας ταυτότητας. Γι' αυτόν τον λόγο ανεξάρτητα με το αν κανείς πιστεύει η όχι, η γνώση των βασικών ουσιαστικών στοιχείων της ορθοδοξίας, της ιστορικής εξέλιξης της εκκλησίας και του ρόλου που αυτή έπαιξε στη διαμόρφωση της νεοελληνικής κοινωνίας και πολιτισμού αποτελεί βασική προϋπόθεση για να καταλάβουμε ποιοι είμαστε και πως λειτουργούμε στον χώρο και χρόνο.