Τα Χριστούγεννα στη Δύση και στην καθ’ ημάς Ανατολή σήμερα.

Τα Χριστούγεννα στη Δύση και στην καθ’ ημάς Ανατολή σήμερα.

Κισιώτης Στέφανος, θεολόγος.

Έφτασε και εφέτος ο Δεκέμβρης και οδεύουμε μέρα με την μέρα προς την Βασίλισσα των Εορτών, τα Χριστούγεννα.

Ήδη από το Νοέμβριο φρόντισαν οι καταστηματάρχες για τον εόρτιο στολισμό. Λαμπιόνια, μπαλίτσες, φάτνες, στολισμένα δένδρα, κλαδιά από  γκι, αγιοβασίληδες… και ό,τι άλλο σκέφτηκε και υλοποίησε η φαντασία των ειδικών και των καταστηματαρχών. Κι όλα αυτά συμβαίνουν για την προσέλκυση πελατών. Δεν τους ενδιαφέρει η ουσία των Χριστουγέννων. Απλώς υπάρχει μια ευκαιρία για να αυξηθεί ο τζίρος…

Κι αυτό συμβαίνει σε όλο τον ‘’χριστιανικό’’ κόσμο. Οι δήμαρχοι συναγωνίζονται για το ψηλότερο χριστουγεννιάτικο δένδρο. Για τον στολισμό των δρόμων και των Δημόσιων κτιρίων… Φώτα, χρώματα, αστέρια, έλκηθρα… Κι όλα είναι φανταχτερά, αστράφτουν, λάμπουν… Όλοι βλέπουν μια αλλαγή στην καθημερινότητα αυτές τις ημέρες, παρά τα μέτρα και τους περιορισμούς που λαμβάνονται για την αποφυγή διασποράς του κορωνοϊού… Έρχεται μια γιορτή, και έστω εξωτερικά δημιουργείται μια κινητοποίηση των ανθρώπων, κι απλώνεται ένα κλίμα αισιοδοξίας και χαράς.

Στη ‘’χριστιανική’’ Δύση τα Χριστούγεννα με την πάροδο του χρόνου και όσο οι άνθρωποι μπαίνουν στη διαδικασία να καταναλώνουν, σε μια υλιστική – καπιταλιστική κοινωνία, η οποία προσφέρει τα πάντα, ναι τα πάντα, τότε το αποτέλεσμα είναι να χάνεται το μήνυμα των Χριστουγέννων. Η Θεία Ενανθρώπηση, η αγάπη του Θεού για τον άνθρωπο, η λύτρωση από την αμαρτία, τον διάβολο και τον θάνατο. Και στην καλύτερη περίπτωση έμεινε ένα συναισθηματικό πλησίασμα της Εορτής, για τον μικρό Χριστό που γεννήθηκε στο κρύο, πάμπτωχος και μόνος… Γι’ αυτή τη θεολογική φτώχεια στη Δύση ευθύνεται ο Ρωμαιοκαθολικισμός και ο Προτεσταντισμός.

Κι έρχεται ξαφνικά η είδηση. Σε όλους τους Δήμους της Γαλλίας απαγορεύτηκε η τοποθέτηση φάτνης μπροστά στα Δημόσια κτίρια, όπως είναι τα Δημαρχεία. Και είναι ολοφάνερη η αιτία αυτής της απαγόρευσης. Για να μη στενοχωρηθούν οι μουσουλμάνοι! Σε μια χώρα άθρησκη - άθεη, όπως είναι η Γαλλία, η κυρίαρχη  ιδεολογία που επιβάλλει κανόνες στη θρησκευτική ζωή είναι αυτή των ‘’εισαγόμενων’’ μουσουλμάνων. Φυσικά μετά από αυτό θα ακολουθήσουν και άλλες απαγορεύσεις και περιορισμοί στην εκδήλωση της χριστιανικής λατρείας στη χώρα αυτή ή και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, γιατί στην Ευρωπαϊκή Ένωση είμαστε και όλα αυτά συναποφασίζονται και γενικεύονται και στο τέλος γίνονται κανόνες ζωής επιβάλλονται…

Ενοχλούνται οι μουσουλμάνοι από τις φάτνες, τις κούκλες του Ιωσήφ, της Παναγίας και του Θείου Βρέφους… Ο λόγος περί ελευθερίας της θρησκευτικής συνειδήσεως, περί δικαιωμάτων, περί δημοκρατίας και περί πνευματικής – πολιτιστικής παραδόσεως στην Ευρώπη. Έτσι περνάμε από την σταδιακή, στη συστηματική αποχριστιανοποίηση της Ευρώπης, στους περιορισμούς της θρησκευτικής χριστιανικής έκφρασης. Η πορεία αυτή είναι προαποφασισμένη, προδιαγεγραμμένη. Στη συνέχεια έρχονται και άλλα που αναφέρονται στην κοινωνική – οικογενειακή ζωή, στην ανατροφή των παιδιών, στην εκπαίδευση, στις αξίες, στο ήθος. Όλα έρχονται με σχέδιο, με σύστημα, με τρόπο ευλογοφανή και τελικά επιβάλλονται.

Όμως βγήκε στον αέρα και μια ακόμη είδηση. Αυτή τη φορά προέρχεται από την Κομισιόν. Έγινε προσπάθεια να οριστεί επίσημα από την Ε. Ε. ο τρόπος έκφρασης – διατύπωσης της ονομασίας της εορτής των Χριστουγέννων μαζί με άλλα που αφορούν στους ΛΟΑΤΚΙ. Αυτό έγινε στα τέλη Οκτωβρίου από την Επίτροπο Χελένα Ντάλι, με την γενική αναφορά σε θέματα ισότητας. Στο χριστουγεννιάτικο κομμάτι της εισήγησης η εισηγήτρια πρότεινε να μη χρησιμοποιείται η λέξη ‘’Χριστούγεννα’’, αλλά η ουδέτερη φράση ‘’οι γιορτές’’!!!     

Όμως το κείμενο αυτό διέρρευσε και υπήρξαν αντιδράσεις έντονες από την πλευρά του Βατικανού και από κάποια πολιτικά πρόσωπα στην Ιταλία.

Από ελληνικής πλευράς αντέδρασε ο γ.γ. του Διακοινοβουλευτικού Συνδέσμου Ορθοδοξίας, βουλευτής Μάξιμος Χαρακόπουλος ο οποίος συγκαλώντας σε συνεδρίαση τον Δ.Σ.Ο. στην Κέρκυρα 10-11 Δεκεμβρίου, είπε: «Οφείλουμε όλοι να εργαστούμε για την ενότητα του χριστιανικού κόσμου στην αντιμετώπιση κοινών προκλήσεων, όπως το μέλλον της Ευρώπης. Δυστυχώς, στον “Διάλογο για το Μέλλον της Ευρώπης”, που εγκαινίασε η ΕΕ, απουσιάζουν αναφορές στις χριστιανικές αξίες της Ευρώπης. Αντιθέτως, παρακολουθούμε μια προσπάθεια θρησκευτικού αποχρωματισμού της Ευρώπης, με πιο πρόσφατο παράδειγμα την προκλητική εισήγηση της Μαλτέζας Επιτρόπου που προτρέπει στην αποφυγή της ευχής “Καλά Χριστούγεννα” και στην αντικατάστασή της με το ουδέτερο “Καλές Γιορτές”. 

Επίσης ο Αντιπρόεδρος της Κομισιόν Μαργαρίτης Σχοινάς συγκάλεσε στις 10 Δεκεμβρίου τους ηγέτες των γνωστών θρησκειών. Για το προκύψαν θέμα ανέφερε ότι «ο σεβασμός για όλες τις θρησκείες και τις πεποιθήσεις είναι βασική αξία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι κοινές μας αξίες και η ταυτότητα θα πρέπει να βασίζονται στην αναγνώριση διαφορετικών ταυτοτήτων και της ποικιλομορφίας, συμπεριλαμβανομένων των θρησκευτικών, που αποτελούν την Ένωσή μας».

Αυτές οι δυο ειδήσεις αποσιωπήθηκαν από τον ελληνικό λαό. Τα μέσα επικοινωνίας και αποπροσανατολισμού έπαιξαν ‘’σωστά’’ τον ρόλο τους. Το σύστημα λειτουργεί τέλεια!!!

Τελικά, μιλάμε στην Ευρώπη για Χριστούγεννα χωρίς Χριστό ή γενικώς για μια Ευρώπη χωρίς Χριστό; 

Στην καθ’ ημάς Ανατολή, στην Πατρίδα μας, αλλά και όπου ζουν Έλληνες στον κόσμο, τα Χριστούγεννα, ακόμη και στις μέρες μας, διαλαλούν την Θεία Ενανθρώπηση.

Τα παιδιά βγαίνουν στους δρόμους, στις γειτονιές, αλλά και στα μέσα μεταφοράς, τραγουδώντας τα παραδοσιακά κάλαντα, τη γέννηση του Θεανθρώπου. Κι αυτό συμβαίνει,  παρά την έντονη επίδραση που έχουμε δεχθεί από τα ‘’χριστουγεννιάτικα’’ τραγουδάκια της Δύσης. Τα παραδοσιακά κάλαντα ακούγονται διασώζοντας τον πλούτο της Ορθόδοξης Θεολογίας και την ποικιλία της παραδοσιακής ελληνικής μουσικής.

Κεντρικό – βασικό σημείο αναφοράς της Εορτής παραμένει ο Ορθόδοξος ναός. Η ουσία της Εορτής συντελείται μέσα στο ναό, όπως παλιά, πολύ παλιά. Η λατρεία έρχεται από τα βάθη των αιώνων. Ο Ρωμανός ο Μελωδός, τον 6ο αιώνα, ανακοινώνει χαρούμενα: ‘’Η Παρθένος σήμερον τον υπερούσιον τίκτει…’’. Η μοναχή Κασσία, τον 9ο αιώνα, μάς περιγράφει τα γεγονότα: ‘’Αυγούστου μοναρχήσαντος επί της γης…’’. Τα αδέλφια Κοσμάς ο Μελωδός και Ιωάννης ο Δαμασκηνός, τον 8ο αιώνα: ο μεν πρώτος μάς προτρέπει να χαρούμε υπερκόσμια, ‘’Χριστός γεννάται δοξάσατε…’’  ͘ ο δε δεύτερος μάς διαβεβαιώνει για την ερχόμενη λύτρωση στους ανθρώπους: ‘’Έσωσε λαόν θαυματουργών Δεσπότης…’’. Αλλά και μια σειρά από ποιητές και μουσουργούς μάς αποκαλύπτουν εν Πνεύματι Αγίω την Θεία Ενανθρώπηση, ‘’το αποκεκρυμμένον’’ το μυστήριο που αποκαλύφθηκε εν χρόνω και το οποίο καλούμαστε να το βιώσουμε σε οντολογική – καρδιακή σχέση μετέχοντας προσωπικά σ’ Αυτό.  Κι αυτό μπορεί να συμβεί, γιατί όλα στην Ορθόδοξη Εκκλησία τελούνται ‘’σήμερον’’, εδώ και τώρα, μπροστά στα μάτια μας! ‘’Σήμερον γεννάται εκ Παρθένου…’’. Ναι, για μας τους ανθρώπους του 2021!!! Και καλούμαστε να ζήσουμε, να χαρούμε, να δοξολογήσουμε μαζί με τους Ποιμένες της Βηθλεέμ και τους Μάγους της Ανατολής…

Μαζί με τον ποιητικό λόγο και την αρμόζουσα μουσική επένδυση των ύμνων, στέκεται η θεολογία των χρωμάτων με την μοναδική βυζαντινή εικόνα της Γεννήσεως. Όπου ‘’αφαίρεση’’ και ‘’σύνθεση’’  υπερβαίνοντας τον χρόνο θεολογούν και αποκαλύπτουν το μυστήριο της εν Χριστώ σωτηρίας, από το Σπήλαιο της Βηθλεέμ μέχρι το κενό μνήμα…

Κι όλα αυτά κορυφώνονται στη μυσταγωγία της Θείας Λειτουργίας, όπου καλούμαστε να κοινωνήσουμε με τον Χριστό και να γίνουμε ‘’σύναιμοι και σύσσωμοι’’ μ’ Αυτόν, τον άχρονο που ‘’σαρκοφορεί’’ για χάρη μας, και γίνεται ‘’ο εγγύς’’ και ο ‘’εν ημίν’’. Γι’ αυτό και οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί είναι οι πραγματικοί σύντροφοι μεταξύ τους!!! Αυτοί που γεύονται την ίδια ‘’τροφή’’, την Ουράνια και Θεία, η οποία τους συντηρεί και τους δυναμώνει και σωματικά και πνευματικά…

Όλα αυτά προσφέρονται ακόμη και σήμερα στην Ορθόδοξη Εκκλησία με τρόπο απαράλλακτο, σε συνέχεια αδιάκοπη, όπως τότε, στα χρόνια των Πατέρων και των Αγίων, που βίωσαν, που έγραψαν, που δίδαξαν… Όλα αυτά μας προσφέρονται μαζί με πνευματική προετοιμασία: Με χαρούμενη νηστεία, με μετάνοια και εξομολόγηση, αλλά και με προσευχή. Αυτά η Εκκλησία μας τα παραθέτει σε όλους τους πιστούς και όποιος θέλει συμμετέχει στο ‘’πανηγύρι’’.           

Αυτή η εορταστική ατμόσφαιρα των Χριστουγέννων είναι φυσικό να επηρεάζει και την ‘’αγορά’’, τους δρόμους των πόλεων και των χωριών, όπου υπάρχει ο ανάλογος με την Δύση εξωτερικός στολισμός. Στην καθ’ ημάς Ανατολή διασώζεται όμως η ουσία της Εορτής και η Παράδοση κρατιέται ακόμη ζωντανή και υπάρχει το κάλεσμα. Παραφωνία συναντάς μέσα σε κάποιους Ορθόδοξους ναούς, όπου οι ιερείς εισάγουν δυτικές συνήθειες και ανεπίτρεπτους στολισμούς με μπαλίτσες και φωτάκια, μετατρέποντας τους ναούς σε βιτρίνες καταστημάτων… Δίνοντας λάθος πνευματικό μήνυμα και εισάγοντας αφελώς την εκκοσμίκευση. Δεν είναι δυνατόν να έχεις το μέγιστο, το μεγαλειώδες και να ασχολείσαι με συναισθηματικά παιδιαρίσματα, με ένα τρόπο εορτασμού των Χριστουγέννων που αλλοιώνει την παράδοση της Εκκλησίας και του λαού μας.

Μπορεί όμως, στις μέρες μας ο Καίσαρας, οι άρχοντες της Πατρίδας μας, οι οποίοι δεν έχουν ιδιαίτερη σχέση – γεύση με την Παράδοση του λαού μας, να σκεφτούν όπως οι Γάλλοι συνάδελφοί τους. Βλέπετε αριστεροί και δεξιοί αυτή την περίοδο του κορωνοϊού ένα σύνθημα εκστομίζουν: ‘’Κλείστε τις εκκλησίες’’!!! Ποτέ δεν είπαν ‘’κλείστε τα τζαμιά’’, τα νόμιμα και τα παράνομα… ή ‘’κλείστε τις συναγωγές’’!!!

Σ’ αυτή την περίπτωση, πέρα από την όποια επίσημη και καθολική αντίδραση, η Εκκλησία παραμένει ζωντανή. Θα βρει τρόπους, για να κρατήσει την Παράδοσή της… ‘’εν όρεσι και σπηλαίοις και ταις οπαίς της γης…’’. Το μέγιστο που καλούμαστε να διαφυλάξουμε είναι αυτό που μάς ζητάει και τώρα η Εκκλησία: Να κάνουμε ‘’φάτνη’’ την καρδιά μας, για να κατοικήσει μέσα σ’ αυτή για πάντα το ‘’Βρέφος Ιησούς’’. Για να έχουμε δύναμη, υπομονή, φώτιση, αγιασμό και λύτρωση!!! Τότε μόνον μπορούν να αλλάξουν όλα στη ζωή μας. Ο Χριστός μάς είπε: ‘’Μη  ταρασσέσθω υμών η καρδία’’. Και ο Παύλος που έζησε πολλούς διωγμούς, έγραψε: ‘’πάντα ισχύω εν τω ενδυναμούντι με Χριστώ’’. Οι μεγάλες ανατροπές γίνονται εν Χριστώ και δια του Χριστού.

Ας κρατήσουμε την ευχή που πρότεινε ο Άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς και ας την διαδώσουμε σε όλους. Είναι η μόνη αδιάψευστη αλήθεια, η σώζουσα:

Χριστός ετέχθη!

Αληθώς ετέχθη!