Πότε πείθει τὸ καλὸν παράδειγμα;

Πότε πείθει τὸ καλὸν παράδειγμα;

Τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου π. Διονυσίου Τάτση

Πρόσφατα ἡ κυβέρνηση, τὰ κόμματα καὶ διάφοροι ἀξιωματοῦ­χοι συμμετεῖχαν στὴν προσπάθεια ἐνημέρωσης τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ σχετικὰ μὲ τὸν ἐμβολιασμὸ γιὰ τὴν καταπολέμηση τοῦ κορωνοϊοῦ. Εἴδαμε στὶς τηλεοράσεις τὴν Πρόεδρο τῆς Δημοκρατίας, τὸν Πρωθυπουργό, τὸν Πρόεδρο τῆς Βουλῆς, τοὺς ὑπουργούς, τὸν Ἀρχηγὸ τῶν Ἐνόπλων Δυνάμεων, τὸν ἐκπρόσωπο τῆς Ἐκκλησίας καὶ πολλοὺς ἄλλους νὰ ἐμβολιάζονται καὶ νὰ δηλώνουν ἀνάλογα. Ἤθελαν νὰ δώσουν στὸ λαὸ τὸ καλὸ παράδειγμα, γιὰ νὰ ἐμβολιαστοῦν ὅλοι, χωρὶς κανένα ἐνδοιασμό.

Ἡ προσπάθεια αὐτὴ δὲν θὰ ἔχει θεαματικὰ ἀποτελέσματα, γιατὶ ἦταν κίνηση σκοπιμότητας μὲ θεατρικὲς διαστάσεις καὶ συνοδεύτηκε μὲ πολλὰ ἀρνητικὰ... σχόλια τῶν δημοσιογράφων, ποὺ ἀμφισβήτησαν τὶς προθέσεις, δηλαδὴ ἔγινε, γιὰ νὰ προβληθοῦν μερικὰ πρόσωπα. Ὅμως ἐγὼ θὰ ἀφήσω τὸ συγκεκριμένο γεγονὸς καὶ θὰ θέσω ἕνα προβληματισμό: Πότε μιὰ κίνηση παραδειγματίζει τὸν λαὸ γιὰ κάτι σπουδαῖο; Πότε τὸν πείθει νὰ ἀκολουθήσει αὐτὰ ποὺ τοῦ λένε; Ἡ ἐμπειρία ἀπὸ τὸ χῶρο τῆς Ἐκκλησίας θὰ μὲ βοηθήσει στὴν ἀπάντηση.

Δὲν φτάνει ἡ εἰκόνα τοῦ παραδείγματος στὸ γυαλὶ τῆς τηλεόρασης. Αὐτὴ εἶναι ἀποτέλεσμα ἑνὸς καλοῦ σκηνοθέτη. Οὔτε ἡ περιστασιακὴ καὶ πρόχειρη δήλωση στὸ μικρόφωνο πείθει. Γενικὰ ἡ ὑποκρισία στὶς δημόσιες ἐμφανίσεις τῶν ἀξιωματούχων καὶ ἡ δημαγωγική τους διάθεση ἐπιδροῦν ἀρνητικά στό λαό, παρόλο ποὺ πολλὲς φορὲς εἶναι ἀνυποψίαστος καὶ ἀγνοεῖ τὶς πραγματικὲς προθέσεις τους.

Ἐκεῖνο ποὺ κάνει τὸ ἐμφανιζόμενο καλὸ παράδειγμα πειστικὸ εἶναι τὸ ἦθος τῶν ἀνθρώπων ποὺ τὸ προβάλλουν. Ὅταν δὲν ὑπάρχει αὐτό, ἡ προσπάθεια εἶναι ματαιοπονία. Ὅταν εἶναι ἄνθρωποι χωρὶς ἠθικὲς ἀρχές, χωρὶς οὐσιαστικὴ παιδεία καὶ ἀξιοπρέπεια, χωρὶς Θεό, κανένας δὲν τοὺς προσέχει, γιατὶ κανένας δὲν τοὺς ἀναγνωρίζει ἀγαθὲς προθέσεις καὶ ἄς δημιουργοῦν τὸν ἀνάλογο θόρυβο γύρω ἀπὸ τὸν ἑαυτό τους. Ὅταν μάλιστα εἶναι γνωστοὶ ἀπὸ ἐπαγγελματικές τους δραστηριότητες καὶ πολλοὶ γνωρίζουν καὶ τὴν προσωπική τους ζωή, εἶναι βέβαιο ὅτι τὸ παράδειγμά τους ὄχι μόνο δὲν πείθει, ἀλλὰ ἐξοργίζει κιόλας.

Ἐνδεικτικὰ σημειώνω μερικὲς περιπτώσεις. Ἕνας πονηρὸς καὶ ἄδικος ἄνθρωπος νὰ μιλάει γιὰ δικαιοσύνη. Ἕνας ἀνήθικος νὰ συμβουλεύει γιὰ ἠθικὴ ζωή. Ἕνας διαζευγμένος νὰ μιλάει γιὰ τὸν πετυχημένο γάμο. Ἕνας φιλοχρήματος νὰ πρωτοστατεῖ σὲ φιλανθρωπικοὺς σκοπούς. Ἕνας γυναικολόγος, ποὺ διαπράττει ἐκτρώσεις, νὰ μιλάει γιὰ τὴν ἀγάπη του πρὸς τὰ παιδιά.

Ἡ ἠθικὴ πρέπει νὰ κατευθύνει τὰ καθήκοντα τῶν ἀνθρώπων. Ἰδιαίτερα ἐκείνων ποὺ φέρουν κάποιο ἀξίωμα καὶ εἶναι ταγμένοι στὴν ὑπηρεσία τοῦ λαοῦ. Ἀπόρροια τῆς ἠθικῆς εἶναι ἡ ἀφοσίωση σὲ κάθε ὑποχρέωση, ἡ συνέπεια στὶς ὑποσχέσεις, ἡ ἀγόγγυστη προσφορά, ἡ ἀποδοχὴ μικρῶν καὶ μεγάλων προσωπικῶν θυσιῶν γιὰ τὸ ἔργο ποὺ ἔχει ἀναλάβει, ἡ ἄρνηση γιὰ κάθε συμβιβασμό, ἡ ἀποφυγὴ μυστικῶν διασυνδέσεων καὶ ἄνομων ἐκδουλεύσεων. Γενικὰ ἡ ἠθικὴ συγκρότηση ὁδηγεῖ στὴν ταπεινὴ προσφορά, στὴν ἀνιδιοτέλεια, στὴν ἀξιοπρέπεια σὲ ὅλες τὶς δραστηριότητες, μικρὲς καὶ μεγάλες καὶ στὸ ἐνδιαφέρον γιὰ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους.

Ὅσοι δραστηριοποιοῦνται ἔξω ἀπὸ τὴ χριστιανικὴ ἠθικὴ καὶ ἔχουν ὡς ὁδηγό τους τὸν συνεχῶς μεταβαλλόμενο πολιτισμό, ποὺ συνήθως εἶναι ἡ ἐμπειρία τῆς ἱκανοποίησης τῶν παθῶν τοῦ ἀνθρώπου καὶ ὄχι ἡ ἐμπειρία τῆς ἀπόκτησης τῶν ἀρετῶν, εἶναι βέβαιο ὅτι δὲν μποροῦν νὰ παραδειγματίσουν καὶ νὰ γίνουν πρότυπα γιὰ μίμηση καὶ καλλιέργεια ἤθους. Δυστυχῶς, οἱ σύγχρονοι ἄνθρωποι ἐπιλέγουν τὸν πολιτισμὸ καὶ ὄχι τὴν πίστη στὸ Θεό. Γι’ αὐτὸ καὶ παρατηροῦμε τὴν ὑποβάθμιση τῆς κοινωνίας σὲ ὅλους τοὺς τομεῖς. Αὐτοὶ ποὺ πρωτοστατοῦν καὶ ὑπηρετοῦν τὸν πολιτισμὸ εἶναι ἄδεια παραδείγματα. Δὲν ἔχουν τίποτα τὸ ἀξιοπρόσεκτο καὶ ἀξιομίμητο. Ὅ,τι λένε καὶ ὅ,τι κάνουν στηρίζεται στὴν ὑπερηφάνεια καὶ τὶς «σπουδαῖες» ἱκανότητές τους. Μεταξύ τους ἀλληλεπαινοῦνται καὶ ζοῦν μέσα στὴν ἀτμόσφαιρα τῆς θορυβώδους ἀλλὰ καὶ εἰκονικῆς πραγματικότητας τῶν διαφόρων τεχνῶν. Πιστεύουν ὅτι εἶναι ὁλοκληρωμένοι πνευματικά, ἔχουν γνώση γιὰ τὰ πάντα καὶ θεωροῦν τὸ ὅποιο ἔργο τους ἐξαίρετο, ποὺ θὰ ὑπάρχει εἰς τοὺς αἰῶνας. Ποτέ, μὰ ποτέ, δὲν μιλοῦν γιὰ ταπείνωση, γιὰ οὐσιαστικὴ προσφορά, γιὰ πνευματικὸ ἀγώνα καὶ γιὰ ἀρετές. Εἶναι ἀξιολύπητοι καὶ τελειώνει ἡ ζωή τους χωρὶς νὰ ἔχουν ἀποκτήσει τὴν εὐτυχία, γιὰ τὴν ὁποία τόσο λόγο ἔκαναν καὶ τόσο κοπίαζαν.

Τὰ μέσα ἐνημέρωσης, δυσ­τυχῶς προβάλλουν μόνο τὰ προϊόντα αὐτοῦ τοῦ πολιτισμοῦ, μὲ ἐπακόλουθο νὰ ἐπηρεάζονται οἱ ἁπλοὶ ἄνθρωποι καὶ νὰ ἀρνοῦνται καθετὶ ποὺ εἶναι ἀληθινὸ καὶ πραγματικό. Ὡστόσο, ὑπάρχει ἕνας κορεσμός, ποὺ τροφοδοτεῖ ἀργὰ τὴν ἀπέχθεια καὶ ἀνοίγει τὸν ὁρίζοντα πρὸς κάτι διαφορετικὸ καὶ αὐτὸ προφανῶς τὸ προσφέρει ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ.

Ορθόδοξος Τύπος