Ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός αποδομεί το Ισλάμ

Η ΛΑΟΠΛΑΝΩΣ ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΤΩΝ ΙΣΜΑΗΛΙΤΩΝ

Ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός αποδομεί το Ισλάμ

Γνωρίζατε ότι η πρώτη συστηματική κριτική του Ισλάμ γράφτηκε από έναν Άγιο που ζούσε στην καρδιά του αραβικού κόσμου; Ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, ο «χρυσορρήμων» της Ορθοδοξίας, παραθέτει στο έργο του «Περί Αιρέσεων» μια συγκλονιστική ανάλυση της θρησκείας των Ισμαηλιτών. Με όπλο τη λογική και τη βαθιά γνώση των Γραφών, ο Δαμασκηνός θέτει αμείλικτα ερωτήματα: «Πού είναι οι μάρτυρες; Πού είναι οι προφητείες;». Δεν αναλύει το Ισλάμ ως μια ξένη θρησκεία, αλλά ως μια επικίνδυνη πλάνη που αλλοιώνει το πρόσωπο του Χριστού, παρουσιάζοντάς Τον ως έναν απλό «κτιστό» προφήτη.

Ακολουθεί το αυθεντικό κείμενο από τη σειρά Έλληνες Πατέρες της Εκκλησίας (ΕΠΕ), όπου ο Δαμασκηνός αποδομεί τις διηγήσεις του Μωάμεθ και υπεραμύνεται της αλήθειας του Σταυρού.

Ερμηνευτικό Λεξικό για την κατανόηση του κειμένου

Για να παρακολουθήσετε το κείμενο πιο εύκολα, δείτε τι σημαίνουν οι βασικοί όροι που χρησιμοποιεί ο Άγιος:

• Ισμαηλίτες / Αγαρηνοί / Σαρακηνοί: Οι όροι που χρησιμοποιούσαν οι Βυζαντινοί για τους Άραβες Μουσουλμάνους. Ο Δαμασκηνός κάνει ένα λογοπαίγνιο με τη λέξη «Σαρακηνοί», υποστηρίζοντας ειρωνικά ότι προέρχεται από το «Σάρρας κενούς» (αυτοί που διώχθηκαν άδειοι από τη Σάρρα, τη γυναίκα του Αβραάμ).
• Εταιριστές: Έτσι αποκαλούσαν οι Μουσουλμάνοι τους Χριστιανούς (από το αραβικό Mushrikun). Κατηγορούσαν τους Χριστιανούς ότι βάζουν «συνέταιρο» στον Θεό επειδή πιστεύουν στην Αγία Τριάδα.
• Κόπτες του Θεού: Η ευφυέστατη απάντηση του Δαμασκηνού. Λέει πως αν ο Λόγος και το Πνεύμα δεν είναι Θεός, τότε οι Μουσουλμάνοι «κόβουν» τον Θεό, παρουσιάζοντάς Τον σαν κάτι άψυχο (σαν πέτρα ή ξύλο). Προσοχή: Ο όρος εδώ δεν έχει σχέση με τους Κόπτες Χριστιανούς της Αιγύπτου.
• Χαβάρ (Khubar): Αναφορά στην προϊσλαμική αραβική λατρεία. Ο Δαμασκηνός ταυτίζει την προσκύνηση στην Κααμπά με αρχαία ειδωλολατρικά κατάλοιπα.
• Σούρα της Καμήλας / Τράπεζας: Ο Δαμασκηνός αναφέρεται σε συγκεκριμένα κεφάλαια του Κορανίου, συχνά ειρωνευόμενος το περιεχόμενό τους για να δείξει ότι στερούνται πνευματικότητας.
• Ζεΐδ (Zayd ibn Harithah): Πρόκειται για πραγματικό ιστορικό πρόσωπο, τον υιοθετημένο γιο του Μωάμεθ, η ιστορία του οποίου χρησιμοποιείται από τον Άγιο για να ασκήσει κριτική στους νόμους περί γάμου και διαζυγίου.

Πρωτ. Στέφανος Στεφόπουλος

«Ούτε γάιδαρο δεν αγοράζετε χωρίς μάρτυρες…

πώς δέχεστε μια ολόκληρη θρησκεία

και γραφή χωρίς καμία μαρτυρία;»

ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΥ

(πηγή κειμένου Ε.Π.Ε: https://www.oodegr.com/oode/pateres1/damaskinos/islam_airesh_1.htm)

    Υπάρχει επίσης και η λαοπλάνος θρησκεία τών Ισμαηλιτών, που διατηρείται μέχρι τώρα και είναι πρόδρομος τού Αντιχρίστου. Κατάγεται από τον Ισμαήλ, τον γιο τού Αβραάμ που γεννήθηκε από την Άγαρ, γι’ αυτό λέγονται Αγαρηνοί και Ισμαηλίτες. Τους λένε όμως και Σαρακηνούς, ως εκ τής “Σάρρας κενούς”, επειδή η Άγαρ είχε πει στον άγγελο: “η Σάρρα με απέλυσε κενή”.

Αυτοί λοιπόν έγιναν ειδωλολάτρες και προσκύνησαν το φωτεινό άστρο και την Αφροδίτη, την οποία μάλιστα την ονόμασαν Χαβάρ στη δική τους γλώσσα, που σημαίνει μεγάλη· μέχρι λοιπόν τα χρόνια τού Ηρακλείου ήταν ειδωλολάτρες. Από το χρόνο εκείνο και δώθε ξεφύτρωσε σ’ αυτούς ψευτοπροφήτης που ονομαζόταν Μωάμεθ· αυτός, αφού μελέτησε την Παλαιά και Καινή Διαθήκη και συνομιλώντας δήθεν με Αρειανό μοναχό, ίδρυσε δική του αίρεση. Θέλοντας να οδηγήσει, όπως πίστευε, το έθνος σε θεοσέβεια, διέδωσε ότι τού στάλθηκε γραφή από τον ουρανό. Αφού λοιπόν χάραξε μερικά νομοθετήματα στο βιβλίο του, άξια για γέλια, το παρέδωσε για σεβασμό σ’ αυτούς.

«Λένε ότι οι Ιουδαίοι σταύρωσαν τη σκιά Του…

ενώ ο ίδιος ο Χριστός δεν σταυρώθηκε, ούτε πέθανε.

Πλάνη και φλυαρία!»

Λέει ότι ένας Θεός είναι ο ποιητής των όλων, που ούτε γεννήθηκε, ούτε γέννησε. Λέει ότι ο Χριστός είναι Λόγος τού Θεού και Πνεύμα αυτού, κτιστός όμως και υπήκοος και ότι γεννήθηκε από τη Μαρία την αδελφή τού Μωυσή και τού Ααρών χωρίς σπορά. Γιατί ο Λόγος, λέει, τού Θεού και το Πνεύμα μπήκαν στη Μαρία και γέννησε τον Ιησού, που ήταν προφήτης και δούλος τού Θεού. Οι Ιουδαίοι όμως παρανομώντας θέλησαν να τον σταυρώσουν, και αφού τον συνέλαβαν σταύρωσαν τη σκιά του, ενώ ο ίδιος ο Χριστός δεν σταυρώθηκε, λέει, ούτε πέθανε· γιατί ο Θεός τον πήρε κοντά του στον ουρανό επειδή τον αγαπούσε. Και το λέει αυτό, γιατί, όταν ο Χριστός ανέβηκε σ τους ουρανούς τον ρώτησε ο Θεός λέγοντας:

“Ω Ιησού, είπες εσύ ότι “είμαι Υιός τού Θεού και Θεός”;

Και αποκρίθηκε, λέει, ο Ιησούς:

“Λυπήσου με, Κύριε· γνωρίζεις καλά ότι δεν είπα, ούτε υπερηφανεύθηκα ότι είμαι δούλος σου· οι άνθρωποι όμως οι παραβάτες έγραψαν ότι είπα αυτό το λόγο, και είπαν ψέματα εναντίον μου, και είναι πλανημένοι”.

Αποκρίθηκε τότε και του είπε ο Θεός:

“Γνωρίζω ότι εσύ δεν έλεγες το λόγο αυτό”.

Λέγοντας και πολλά άλλα τερατοειδή στη συγγραφή αυτή, που είναι για γέλια, καυχιέται ότι αυτή στάλθηκε σ’ αυτόν από τον Θεό.

Σε ερώτηση δική μας, “Και ποιος είναι αυτός που μαρτυρεί ότι ο Θεός του έδωσε γραφή; και ποιος από τους προφήτες προφήτεψε ότι θα εμφανισθεί τέτοιος προφήτης;” αυτοί αμφισβητούν ότι ο Μωυσής δέχτηκε το νόμο τού Θεού στο όρος Σινά κάτω από τα μάτια όλου τού λαού, και ότι ο Θεός εμφανίσθηκε σ’ αυτόν μέσα σε νεφέλη και σε φωτιά και σε ομίχλη και σε θύελλα, ότι όλοι οι προφήτες, αρχίζοντας από τον Μωυσή και εξής, προφήτεψαν για την παρουσία τού Χριστού, ότι ο Χριστός είναι Θεός, και ότι ο Υιός τού Θεού θα έρθει σαρκωμένος και θα σταυρωθεί και θα πεθάνει και θα αναστηθεί, και ότι είναι κριτής των ζώντων και των νεκρών.

Και σε ερώτηση δική μας, “Πώς δεν ήρθε ο προφήτης σας με τον τρόπο αυτό, δηλαδή αφού πρώτα έδιναν άλλοι μαρτυρία γι’ αυτόν, και πώς ο Θεός τού έδωσε τη γραφή που λέτε χωρίς να είστε κι εσείς παρόντες, και όχι όπως έδωσε στο Μωυσή τον νόμο, ενώ έβλεπε ο λαός και κάπνιζε το όρος, για να έχετε και σεις τη βεβαιότητα;” απαντούν, ότι ο Θεός κάνει όσα θέλει.

«Ξεφύτρωσε ανάμεσά τους ένας ψευτοπροφήτης…

που αφού χάραξε μερικά νομοθετήματα άξια για γέλια,

τα παρέδωσε για σεβασμό.»

Αυτό, λέμε, το γνωρίζουμε κι εμείς· αλλά σάς ρωτούμε πώς κατέβηκε η γραφή στον προφήτη σας.

Και αποκρίνονται ότι, ενώ κοιμόταν, κατέβηκε η γραφή επάνω του. Και τους λέμε εμείς το γελοίο εκείνο: ότι δηλαδή, αφού δέχθηκε κοιμισμένος τη γραφή και δεν αισθάνθηκε την ενέργεια, εκπληρώθηκε σ’ αυτόν η λαϊκή παροιμία…

Και πάλι σε ερώτησή μας, “Πώς, ενώ αυτός στη γραφή σάς δίνει εντολή σε σάς να μη κάνετε τίποτε ή να μη δέχεστε τίποτε χωρίς να υπάρχουν μάρτυρες, δεν τον ερωτήσατε: “Απόδειξέ μας εσύ πρώτα με μάρτυρες ότι είσαι προφήτης και ότι προέρχεσαι από το Θεό, και ποια γραφή μαρτυρεί για σένα;” σιωπούν γεμάτοι ντροπή. “Ενώ δεν επιτρέπεται να παντρευθείτε γυναίκα χωρίς μάρτυρες, ούτε να αγοράζετε, ούτε να αποκτάτε, αλλά ούτε και σεις οι ίδιοι να έχετε γάιδαρο ή κτήνος χωρίς μάρτυρες, σεις όμως έχετε και γυναίκες και κτήματα και γαϊδούρια και τα λοιπά με μάρτυρες, και μόνο πίστη και γραφή έχετε χωρίς μάρτυρες· γιατί αυτός που σάς την παρέδωσε δεν έχει από πουθενά τη βεβαιότητα, ούτε και κανένας προφήτης εκείνου είναι γνωστός, αλλά και την δέχτηκε ενώ κοιμόταν”.

Εμάς μάς ονομάζουν Εταιριστές, επειδή, λέει, εισάγομε συνέταιρο στον Θεό, λέγοντας ότι ο Χριστός είναι Υιός Θεού και Θεός. Σ’ αυτούς απαντούμε, ότι αυτό μάς το παρέδωσαν οι προφήτες και η Γραφή· και, όπως ισχυρίζεσθε εσείς, τους παραδέχεσθε τους προφήτες. Εάν λοιπόν κακώς λέμε τον Χριστό Υιό τού Θεού, εκείνοι μάς το δίδαξαν και μάς το παρέδωσαν.

Και μερικοί βέβαια από αυτούς λένε, ότι εμείς τα προσθέσαμε αυτά εξηγώντας αλληγορικά τους προφήτες. Άλλοι πάλι λένε ότι οι Εβραίοι μάς παραπλάνησαν, επειδή μάς μισούσαν, ότι τάχα τα έγραψαν οι προφήτες, για να οδηγηθούμε εμείς στην απώλεια.

Και πάλι λέμε σ’ αυτούς: “Αφού και σεις λέτε ότι ο Χριστός είναι Λόγος και Πνεύμα τού Θεού, γιατί μάς κατηγορείτε ως Εταιριστές; Διότι ο λόγος και το Πνεύμα είναι αχώριστα εκείνου στον οποίο υπάρχουν από τη φύση του. Εάν λοιπόν ο Λόγος του υπάρχει στον Θεό, είναι φανερό ότι είναι και Θεός, ενώ εάν υπάρχει έξω από τον Θεό, σύμφωνα με σάς, ο Θεός είναι άλογος και άπνους (χωρίς πνεύμα). Αποφεύγοντας λοιπόν να κάνετε συνεταίρο του Θεού, τον κόψατε. Γιατί θα ήταν καλύτερα να λέγατε ότι έχει συνέταιρο, παρά να τον κόψετε και να τον παρουσιάζετε σαν πέτρα ή ξύλο ή κάτι από αυτά τα αναίσθητα. Έτσι, αφού εσείς ψευδολογώντας μάς ονομάζετε εταιριστές, κι εμείς σάς αποκαλούμε Κόπτες τού Θεού.

Μάς κατηγορούν επίσης ως ειδωλολάτρες, επειδή προσκυνούμε το σταυρό, τον οποίο αποστρέφονται. Τους απαντούμε λοιπόν: “Γιατί εσείς τρίβεστε πάνω σε πέτρα, στην Κααμπά σας, και φιλάτε και ασπάζεστε την πέτρα;”

Και μερικοί από αυτούς λένε ότι πάνω σ’ αυτήν ο Αβραάμ ήρθε σε επαφή με την Άγαρ· άλλοι πάλι ότι σ’ αυτή την πέτρα έδεσε την καμήλα του, όταν επρόκειτο να θυσιάσει τον Ισαάκ.

Και σ’ αυτούς απαντάμε: “Η Γραφή λέει ότι υπήρχε όρος δασώδες και ξύλα από τα οποία ο Αβραάμ έσχισε για τη θυσία και τα φόρτωσε στον Ισαάκ, και ότι άφησε μακριά τις όνους με τους υπηρέτες· από πού λοιπόν πηγάζει η φλυαρία σας; Γιατί στην Κααμπά δεν υπάρχουν δένδρα δασώδη ούτε περνούν όνοι από εκεί”. Ντρέπονται βέβαια, αλλά λένε ότι είναι η πέτρα του Αβραάμ.

Έπειτα λέμε: “Έστω ότι είναι τού Αβραάμ, όπως σεις φλυαρείτε· όταν λοιπόν την ασπάζεσθε, επειδή ο Αβραάμ επάνω της ήρθε σε επαφή με γυναίκα, ή επειδή έδεσε σ’ αυτήν την καμήλα, δεν ντρέπεστε, αλλά καταδικάζετε εμάς επειδή προσκυνάμε τον σταυρό τού Χριστού, με τον οποίο καταργήθηκε η δύναμη των δαιμόνων και η πλάνη τού διαβόλου;”

Όμως αυτή που ονομάζουν πέτρα, είναι το κεφάλι τής Αφροδίτης, την οποία προσκυνούσαν ονομάζοντάς την Χαβέρ, και πάνω στην οποία και μέχρι τώρα διακρίνεται σ’ εκείνους που την παρατηρούν προσεκτικά, ίχνος σκαλίσματος.

Αυτός ο Μωάμεθ, όπως λέγεται, συνέταξε πολλές φλυαρίες, στην κάθε μία από τις οποίες έδωσε ονομασία· όπως για παράδειγμα τα γραφόμενα για τη γυναίκα, στα οποία νομοθετεί να λαμβάνουν επίσημα τέσσερις γυναίκες, και παλλακίδες, αν μπορούν, χίλιες, όσες μπορέσει να κατακτήσει το χέρι του, οι οποίες θα υπακούουν στις τέσσερεις γυναίκες· όποια όμως σκεφθεί ή θελήσει να την διώξει και να πάρει άλλη, αυτό το νομοθέτησε από την παρακάτω αφορμή, έχοντας συνεργάτη του σ’ αυτό ο Μωάμεθ κάποιον που λεγόταν Ζεΐδ.

Αυτός είχε γυναίκα ωραία, την οποία ερωτεύθηκε ο Μωάμεθ. Ενώ κάποτε καθόταν, λέει ο Μωάμεθ: “Ο δείνα, ο Θεός μού έδωσε εντολή να πάρω τη γυναίκα σου”. Και εκείνος αποκρίθηκε: “Απόστολος είσαι· κάνε όπως σου είπε ο Θεός· πάρε τη γυναίκα μου”. Μάλλον, για να τα πούμε από την αρχή, είπε σ’ αυτόν: “Ο Θεός μου έδωσε εντολή να χωρίσεις τη γυναίκα σου”· και αυτός τη χώρισε. Και ύστερα από πολλές μέρες: “Αλλά ο Θεός έδωσε εντολή να την πάρω εγώ”. Έπειτα, αφού την πήρε και εμοίχευσε μαζί της, έθεσε τον παρακάτω νόμο: “Όποιος θέλει, να χωρίζει τη γυναίκα του, εάν όμως μετά τον χωρισμό επιστρέψει σ’ αυτήν, να την παντρευθεί άλλος. Γιατί δεν επιτρέπεται να την πάρει, αν δεν παντρευθεί από άλλον. Εάν και ο αδελφός χωρίσει τη γυναίκα του, να την παντρεύεται ο αδελφός του, εάν θέλει”. Στην ίδια  γραφή παραγγέλλει τα εξής: “Δούλεψε τη γη, που ο Θεός σου έδωσε και φρόντισέ την” και κάνε αυτό και μ’ αυτό τον τρόπο, για να μη αναφέρω, όπως κάνει εκείνος, όλα τα αισχρά.

«Αν η καμήλα σας πίνει όλο το νερό στον Παράδεισο,

εσείς θα ξεραθείτε από τη δίψα μέσα στην απόλαυση;»

   Επίσης στο κεφάλαιο για την καμήλα τού Θεού λέει, ότι υπήρχε μία καμήλα σταλμένη από τον Θεό, η οποία έπινε όλο το ποτάμι και δεν μπορούσε να περάσει ανάμεσα από δύο βουνά, επειδή δεν χωρούσε. Υπήρχε λοιπόν, λέει, ένας λαός στον τόπο εκείνο, ο οποίος τη μια μέρα έπινε εκείνος το νερό, και την επομένη η καμήλα, η οποία πίνοντας το νερό τους έτρεφε δίνοντάς τους το γάλα στη θέση τού νερού. Οι άνδρες όμως εκείνοι, όντας πονηροί, ξεσηκώθηκαν, λέει, και σκότωσαν την καμήλα· αυτή όμως είχε γεννήσει μια μικρή καμήλα, η οποία όταν σκοτώθηκε η μητέρα της παρακάλεσε τον Θεό και την πήρε κοντά του.

Λέμε λοιπόν σ’ αυτούς: “Από πού προερχόταν η καμήλα εκείνη;” Και λένε, ότι προέρχεται από τον Θεό. Και λέμε: “Ήρθε σε συνουσία μ’ αυτήν και άλλη καμήλα;” Και λένε: “Όχι”. Πώς λοιπόν, λέμε, γέννησε; Γιατί βλέπουμε την καμήλα σας να είναι χωρίς πατέρα, χωρίς μητέρα και χωρίς γενεαλογία και, γεννώντας έπαθε κακό. Αλλά ούτε και αυτός που την ανέβασε στον ουρανό, φαίνεται, και αναλήφθηκε και η μικρή καμήλα. Ο προφήτης σας λοιπόν, στον οποίο όπως λέτε μίλησε ο Θεός, γιατί δεν έμαθε για την καμήλα πού βόσκει και ποιοι πίνουν το γάλα της αρμέγοντάς την; Ή μήπως και αυτή περιέπεσε σε κακούς, όπως η μητέρα της, και σκοτώθηκε, ή μήπως μπήκε στον παράδεισο σαν πρόδρομός σας, και από αυτήν πηγάζει το ποτάμι τού γάλακτος, για το οποίο φλυαρείτε; Διότι λέγε ότι τρία ποτάμια κυλούν στον παράδεισο για σάς, ένα με νερό, ένα με κρασί, και ένα με γάλα. Εάν η πρόδρομός σας καμήλα βρίσκεται έξω από τον παράδεισο, είναι φανερό ότι αποξηράνθηκε από την πείνα και τη δίψα, ή ότι άλλοι απολαμβάνουν το γάλα της, οπότε άδικα κοκορεύεται ο προφήτης σας, ότι μίλησε με τον Θεό· γιατί δεν του φανερώθηκε το μυστήριο τής καμήλας. Εάν πάλι βρίσκεται στον ουρανό, πίνει το νερό και ξηραίνεσθε από ανυδρία μέσα στην απόλαυση τού παραδείσου. Και αν θελήσετε να πιείτε κρασί από το ποτάμι που κυλάει δίπλα, αφού δεν υπάρχει νερό (γιατί το ήπιε όλο η καμήλα), πίνοντας ανέρωτο το κρασί κατακαίεσθε και παραπατάτε από το μεθύσι και κοιμόσαστε· έχοντας τότε δυνατό πονοκέφαλο μετά τον ύπνο και διατελώντας από την κραιπάλη του κρασιού, ξεχνάτε τις χαρές τού παραδείσου. Πώς λοιπόν ο προφήτης σας δεν τα σκέφθηκε αυτά, μήπως σάς συμβούν στον παράδεισο περί απολαύσεως; Ποτέ δεν φρόντισε για την καμήλα, να πληροφορηθεί πού ζει τώρα. Αλλά ούτε εσείς τον ρωτήσατε, όταν σάς μίλησε ονειροπολώντας για τα τρία ποτάμια. Εμείς όμως σάς βεβαιώνουμε καθαρά, ότι η θαυμάσια καμήλα σας βρίσκεται σε ψυχές όνων, όπου και σεις πρόκειται να ζήσετε, ως κτηνώδεις, πηγαίνοντας ως πρόδρομός σας, εκεί όπου βρίσκεται σκοτάδι το εξώτερο και η ατελείωτη κόλαση, φωτιά που κάνει ήχο, σκουλήκι ακοίμητο και φρικτοί δαίμονες του ταρτάρου.

Λέει επίσης ο Μωάμεθ, στο κεφάλαιο με την επιγραφή “Τράπεζα”, ότι ο Χριστός ζήτησε από τον Θεό τραπέζι και τού δόθηκε. Γιατί ο Θεός τού είπε, ότι “έδωσα σε σένα και στους δικούς σου τραπέζι άφθαρτο”.

Και το κεφάλαιο με τον τίτλο “Μικρό βόδι”, λέει και μερικές άλλες φλυαρίες, που είναι για  γέλια, τις οποίες όμως νομίζω πως πρέπει να τα αντιπαρέλθω, επειδή είναι πάρα πολλές. Νομοθέτησε π.χ. να περιτέμνονται μαζί με τις γυναίκες και πρόσταξε να μη τηρούν την αργία τού Σαββάτου, ούτε να βαπτίζονται, να τρώνε όσα απαγορεύονται από τον νόμο και απαγορεύει τελείως την οινοποσία. 

Αγίου Ιωάννη τού Δαμασκηνού «Περί Αιρέσεων» 101.

ΕΠΕ Παναγιώτη Κ. Χρήστου «Έργα Δογματικά» Β’, σελ. 306-321.

https://www.entaksis.gr/islam_ag-damaskinos/