Ὄχι στὴν παρακολούθηση θλιβερῶν εἰδήσεων!

 

Ὄχι στὴν παρακολούθηση θλιβερῶν εἰδήσεων!

Κ. Γ. Παπαδημητρακόπουλος

Α΄ ΜΕΡΟΣ

  Στὴν ἐποχή μας, καλοί μου φίλοι, καλούμαστε νὰ διαχειριστοῦμε τοὺς ὅλο καὶ αὐξανόμενους ὄγκους τῶν πληροφοριῶν. Πολλοί, δυστυχῶς, καταλήγουν στὸ νὰ ἐπιλέγουν τὶς ἀρνητικὲς εἰδήσεις καὶ μόνο! Ἀρέσκονται στὸ νὰ παρακολουθοῦν, κάποτε καὶ μανιακά, εἰδήσεις γιὰ πολέμους, λιμούς, καταστροφές, κρίσεις, πανδημίες, δολοφονίες, ἐγκλήματα κ.λπ., ἀπ’ τὶς ὁποῖες κατακλύζονται τὰ ἔντυπα, τὰ τηλεοπτικὰ καὶ κοινωνικὰ δίκτυα [1], οἱ ἱστοσελίδες. Καὶ βέβαια τὸ «ἔξυπνο κινητό» μας! Φθάνουν μάλιστα νὰ ἐθίζονται σ’ αὐτὲς καὶ νὰ ξοδεύουν πάρα πολὺ χρόνο μέσα σ’ αὐτὴ τὴ θολούρα τῆς ἀπόγνωσης. Ἆραγε πῶς εἶναι δυνατὸν αὐτὸ νὰ μὴ ἔχει ἐπιπτώσεις καὶ μάλιστα στὴν ψυχική τους ὑγεία; Ἀλλ’ ἂς πάρουμε τὰ πράγματα μὲ τὴ σειρά τους …

Τί ἀκριβῶς συμβαίνει;

Πρόκειται γιὰ τὸ φαινόμενο «doomscrolling» [2], ὅπως ἀποκαλεῖται. Γιὰ πρώτη φορὰ ὁ ὅρος αὐτὸς προστέθηκε στὸ λεξικὸ τῆς Ὀξφόρδης [3] τὸ 2020 καὶ σημαίνει, μὲ ἁπλὰ λόγια, «τὴν ἀδιάκοπη παρακολούθηση δυσάρεστων εἰδήσεων». Τροφοδοτεῖται ἀπὸ τὴν «ἀνάγκη» νὰ ἐνημερωνόμαστε καὶ νὰ παρακολουθοῦμε τὰ ὅσα συμβαίνουν γύρω μας! Ἂν δὲν τὰ παρακολουθεῖ κανεὶς ὅλα αὐτά, νομίζει ὅτι κάτι πάει λάθος σ’ αὐτὸν καὶ πὼς κάτι τοῦ κρύβουν, ὁπότε καὶ ἀγχώνεται! Ἔγινε δημοφιλὴς κατὰ τὴν περίοδο τοῦ κορωνοϊοῦ, μὲ τὴν δολοφονία τοῦ Τζὸρτζ Φλόϊντ καὶ μὲ τὴν εἰσβολὴ στὸ Καπιτώλιο τῶν ΗΠΑ. Ἔρευνα στὸν Καναδὰ ἀποκάλεσε τὸ φαινόμενο αὐτὸ «πανικὸ τῶν κοινωνικῶν δικτύων»!!

Βλέπετε δὲν ὑπάρχει θέαμα χωρὶς ἐκείνους ποὺ τὸ παρακολουθοῦν. Ἀπὸ τὴ ρωμαϊκὴ ἐποχὴ μὲ τὸ Κολοσσαῖο, μέχρι τὸ σημερινὸ ποὺ τὰ ἔχει πλέον ὅλα!

 Ἐν προκειμένῳ ἔχουμε μία τάση κατὰ τὴν ὁποία κάποιος, ἀντὶ νὰ θέλει νὰ ἀπομακρυνθεῖ ἀπ’ αὐτὸ τὸ θλιβερὸ περιεχόμενο, ἐν τέλει ἕλκεται ὅλο καὶ πιὸ πολὺ ἀπ’ αὐτό, ἐθίζεται καὶ τὸ παρακολουθεῖ ἀδιάκοπα!

 Ὅπως καὶ νὰ τὸ κάνουμε πρόκειται γιὰ ἕνα ἀνησυχητικὸ πρόβλημα τῆς σύγχρονης κοινωνίας, ἄξιο τῆς προσοχῆς μας.

Ποιὰ εἶναι ἡ ἱστορία τοῦ φαινομένου;

Βέβαια ἡ ἀνάγκη τοῦ ἀνθρώπου νὰ ἐνημερώνεται γιὰ τὸν ἐπερχόμενο κίνδυνο προκειμένου νὰ προστατευτεῖ ἔγκαιρα ἀπ’ αὐτόν, εἶναι βαθιὰ ριζωμένη στὸν ψυχισμό μας.

Στὶς μέρες μας μὲ τὴν ἄνευ προηγουμένου ἐξάπλωση τῶν μέσων ἐνημέρωσης καὶ ἰδιαίτερα τοῦ διαδικτύου, ὅπως καὶ τῶν «ἔξυπνων κινητῶν», οἱ εἰδήσεις εἶναι προσβάσιμες σὲ ὅλους, εἴτε αὐτὲς εἶναι καλές, εἴτε εἶναι κακές. Ἔτσι μὲ τὸν κορωνοϊὸ δημιουργήθηκε ἡ ἐντύπωση ὅτι ἀπὸ ἐκεῖ καὶ πέρα μᾶς περιμένουν ὅλους, μόνο κακὰ νέα καὶ μόνο κακὲς ἐξελίξεις! Ὁπότε ἀναπτύχθηκε τὸ 2020 τὸ ἀποκαλούμενο «doomscrolling». Ὁ δὲ ἐγκλεισμός μας στὰ σπίτια μας, μᾶς ἔστρεψε στὶς ὀθόνες γιὰ τὴν παρακολούθηση αὐτοῦ τοῦ «κακοῦ».

Ἀπὸ τότε ἀρχίζει οὐσιαστικὰ ἡ σύγχρονη ἱστορία του, ἂν καὶ ἡ πρώτη ἀναφορὰ στὸ φαινόμενο ἔγινε τὸ 2018 στὸ Twitter. Ἐπιπλέον τροφοδοτήθηκε πολὺ καὶ μὲ τὸν πόλεμο στὴν Οὐκρανία ποὺ ἀκολούθησε, ὅπως καὶ τὴν ἔκρηξη τοῦ πληθωρισμοῦ καὶ τοῦ ἐν γένει οἰκονομικοῦ ἀντικτύπου.

Ὅμως ὡς φαινόμενο ἔχει βαθιὲς ρίζες καὶ καταγράφεται ἀπὸ τὴν ἐμφάνιση καὶ τὴν ἐξάπλωση τῆς τηλεόρασης στὰ τέλη τῆς δεκαετίας τοῦ ’60 καὶ μάλιστα μὲ τὴν ἐκτεταμένη προβολὴ τῆς βίας, ποὺ ἔγινε τότε γιὰ πρώτη φορά. Δημιουργήθηκε δὲ ἔκτοτε ἡ ἐντύπωση ὅτι ὁ κόσμος εἶναι πιὸ ἐπικίνδυνος ἀπ’ ὅ,τι νομίζουμε!

Γιατί μᾶς ἀρέσουν οἱ θλιβερὲς εἰδήσεις;

Νὰ ἕνα σπουδαῖο ἐρώτημα. Οἱ λόγοι εἶναι πολλοί. Θὰ ἀπαριθμήσουμε μερικοὺς μὲ ὅση συντομία γίνεται, ὅπως:

1. Ὁ ἴδιος ὁ ψυχισμός μας! Σύμφωνα μὲ τοὺς ψυχολόγους, ἡ τάση τῶν ἀνθρώπων νὰ δίνουν σημασία στὶς ἀρνητικὲς εἰδήσεις, ὀφείλεται στὸ ἀρχέγονο ἔνστικτο τῆς ἐπιβίωσης. Ὅπως ἀναφέρουν  «μᾶς ἕλκει τὸ ἀρνητικὸ καὶ τὸ ἐπικίνδυνο, ἐπειδὴ ἔτσι μαθαίνουμε γι’ αὐτὸ καὶ αὐξάνουμε τὶς πιθανότητες ἐπιβίωσής μας, ἀποφεύγοντάς το»! Γι’ αὐτὸ καὶ ὑπάρχει ἡ ἀντίληψη ὅτι, ὅσο περισσότερο παρακολουθεῖ κανεὶς τὶς θλιβερὲς εἰδήσεις, τόσο περισσότερο ἀποκτᾶ τὴν αἴσθηση ὅτι προετοιμάζεται καλύτερα γιὰ τὸν ἐπερχόμενο κίνδυνο ποὺ θὰ μποροῦσε νὰ ἔλθει! Δηλαδή, ὅπως τονίζουν οἱ ἴδιοι, «ἡ καταστροφολογία εἶναι σχεδὸν σὰν μία προσέγγιση συλλογῆς πληροφοριῶν καὶ στρατηγικῆς»!

Σύμφωνα καὶ μὲ τὶς ἐπιστημονικὲς ἔρευνες καὶ μελέτες, ὅταν κάποιος βλέπει μία εἴδηση ποὺ τὸν ἀναστατώνει, ἔχει τὴν τάση νὰ ἀναζητᾶ περισσότερες πληροφορίες γι’ αὐτήν!!

Ἐπιπλέον, σύμφωνα μὲ τοὺς εἰδικούς, ἡ συν­εχὴς παρακολούθηση τῶν ἀρνητικῶν εἰδήσεων, γιὰ κάποιους ἀποτελεῖ ἕναν τρόπο νὰ νοιώθουν ὅτι ἔχουν τὸν ἔλεγχο, σ’ ἕνα κόσμο ποὺ αἰσθάνεται ὅτι εἶναι ἐκτὸς ἐλέγχου ὅλη τὴν ὥρα!

Ἀκόμη, κατὰ τὸν Ντὶν Μὰκ Κέι, καθηγητὴ τῆς ψυχολογίας τοῦ Πανεπιστημίου FORDHAM τῆς Ν. Ὑόρκης ποὺ ἐξειδικεύεται στὴν καταναγκαστικὴ συμπεριφορὰ καὶ τὶς ἀγχώδεις διαταραχές, στὶς ΗΠΑ πρὶν τὸ διαδίκτυο, οἱ ἄνθρωποι παρακολουθοῦσαν τὶς εἰδήσεις στὶς 11 μ.μ. οἱ ὁποῖες ἦταν τρομακτικές! Καὶ γιατί αὐτό; Ἐπειδὴ εἶχε ἕνα … ἠρεμιστικὸ ἀποτέλεσμα! Δηλαδὴ ἔλεγαν αὐτοὶ ποὺ τὶς παρακολουθοῦσαν ὅτι, «τὰ πράγματα εἶναι μὲν φρικτά, ἀλλὰ ἐγὼ εἶμαι ἄνετα, ὁπότε θὰ μπορέσω νὰ κοιμηθῶ ἀπόψε ἥσυχος»!

Ἀλλ’ εἶναι πολὺ χαρακτηριστικὸ κι αὐτό: Σύμφωνα μὲ τοὺς εἰδικοὺς ἐπιστήμονες, οἱ ἄνθρωποι ἔχουν τὴν τάση νὰ ἐπιλέγουν μέσα ἐνημέρωσης ἀνάλογα μὲ τὸ πῶς νοιώθουν. Γιὰ παράδειγμα, ὅταν εἶναι χαρούμενοι, ἐπιλέγουν κεφάτη μουσική. Τὸ ἴδιο συμβαίνει καὶ ὅταν εἶναι ἀναστατωμένοι. Ἀναζητοῦν εἰδήσεις ποὺ νὰ ἐπιβεβαιώνουν τὴν ἀναστάτωσή τους! Μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ δημιουργοῦν ἕναν φαῦλο κύκλο πεσιμισμοῦ, ἀπογοήτευσης, κατήφειας, ἀποθάρρυνσης καὶ ἀρνητικότητας!!

 Τέλος, σύμφωνα μὲ ἔρευνα ποὺ ἔγινε ἀπὸ τὸ Texas Tech University μὲ ἐπικεφαλῆς τὸν Καθηγητὴ Ψυχολογίας Bryan McLaughlin σὲ 1.100 συμμετέχοντες, τὸ 74% αὐτῶν ποὺ παρακολουθοῦσε ἀρνητικὲς εἰδήσεις ἀνέφερε ὅτι εἶχε προβλήματα ψυχικῆς ὑγείας καὶ τὸ 61% ἀνέφερε ὅτι εἶχε σωματικὰ προβλήματα.

2. Ἡ πληθώρα τῶν μέσων ἐνημέρωσης (ἔντυπα, τηλεόραση, κοινωνικὰ δίκτυα, ἱστοσελίδες κ.λπ.), τὰ ὁποῖα τί κάνουν; Διακινοῦν καθημερινὰ ἕνα τεράστιο ὄγκο πληροφοριῶν σὲ ὅλα τὰ μέσα καὶ βεβαίως στὸ «ἔξυπνο κινητό μας», ἐκμεταλλευόμενα πλήρως αὐτὸν ἀκριβῶς τὸν ψυχισμό μας!

Ἀρκεῖ νὰ ποῦμε ὅτι ὁ μέσος Ἀμερικανὸς ξοδεύει περὶ τὶς 4,5 ὧρες τὴν ἡμέρα στὸ κινητό του, μὲ τοὺς νέους νὰ φθάνουν τὶς 6,5 ὧρες τὴν ἡμέρα. Ἑπόμενο εἶναι νὰ ὑπάρχει τὸ ἀπαιτούμενο ἔδαφος γιὰ τὴν μετάδοση τῶν θλιβερῶν εἰδήσεων.

3. Οἱ μέθοδοι ποὺ χρησιμοποιοῦν. Γιὰ παράδειγμα ἐκεῖνο τὸ περίφημο «λεπτὸ πρὸς λεπτὸ στὴν ἐνημέρωση», δημιουργεῖ ἕνα ἀγχώδη ἐρεθισμὸ καὶ μία ἀγωνιώδη παρακολούθηση τῶν ὅσων συμβαίνουν. Αὐτὸ ἐπιτείνεται καὶ μὲ τὴν παρακολούθηση τῆς ἐξέλιξής τους μὲ τὰ σχόλια, τὶς συνεντεύξεις, τὰ βίντεο κ.λπ. ποὺ ἀκολουθοῦν! Ἰδιαίτερα αὐτὸ συμβαίνει στὰ κοινωνικὰ δίκτυα. Γιατί στὶς ἐφημερίδες διαβάζει κανεὶς μία φορὰ τὸ σχετικὸ κείμενο τῆς εἴδησης καὶ τὸ θέμα σταματᾶ ἐκεῖ. Στὰ κοινωνικὰ δίκτυα ὅμως, κατακλύζεται ἀπὸ τὴν ἀδιάκοπη ἐξιστόρηση καὶ τὴν ἐνημέρωση ἐπὶ τοῦ συμβάντος!

Ἕνα ἄλλο παράδειγμα εἶναι οἱ ἀλγόριθμοι τῶν κοινωνικῶν δικτύων. Τί κάνουν αὐτοί; Βλέποντας τί παρακολουθοῦμε, μᾶς πλασάρουν αὐτὸ ποὺ μᾶς ἱκανοποιεῖ καὶ ἐν προκειμένῳ τὶς θλιβερὲς εἰδήσεις! Ἔτσι ὅσο περισσότερο παρακολουθεῖ κανεὶς αὐτὲς τὶς εἰδήσεις, τόσο καὶ λαμβάνει ἀκόμη περισσότερες! Αὐτὸ «συχνὰ παγιδεύει τοὺς χρῆστες σ’ ἕνα διαρκὲς κύκλο ὀργῆς καὶ ἄγχους», ὅπως γράφει τὸ TechTarget. Ἔτσι πιανόμαστε γιὰ τὰ καλὰ στὸν ἱστὸ τοῦ «doomscrolling»!!!

(Ἀλλὰ θὰ συνεχίσουμε καὶ στὸ ἑπόμενο ἀναφερόμενοι στὶς ἐπιπτώσεις τοῦ «doomscrolling» καὶ τοὺς τρόπους ἀντιμετώπισής του)

Σημειώσεις:

[1] Θὰ πρέπει νὰ ποῦμε ὅτι τὰ κοινωνικὰ δίκτυα ἔχουν χάσει τὸν ἀρχικὸ λόγο τῆς δημιουργίας τους ποὺ ἦταν ἡ ἐπικοινωνία, ἀλλὰ καὶ ἡ αὐτοπροβολή, καὶ μετατρέπονται σὲ πλατφόρμες ἐνημέρωσης καὶ διάδοσης εἰδήσεων.

[2] Τὸ «doom» εἶναι ἀγγλικὴ λέξη καὶ ἔχει νὰ κάνει μὲ τὸ βιβλικὸ τέλος τοῦ κόσμου.

[3] Τὸ γνωστὸ «Oxford English Dictionary» ποὺ ὀνόμασε τὸν ὅρο «λέξη τῆς χρονιᾶς».

Ὄχι στὴν παρακολούθηση θλιβερῶν εἰδήσεων! – Β΄ μέρος

Β΄ ΜΕΡΟΣ

Ποιὲς εἶναι οἱ ἐπιπτώσεις;

Ἐνῷ τὸ ἀποκαλούμενο «doomscrolling» δὲν μπορεῖ σὲ καμμιὰ περίπτωση νὰ μᾶς βοηθήσει στὸ νὰ ἐλέγχουμε τὶς δυσάρεστες καταστάσεις, οὔτε βέβαια καὶ νὰ τὶς σταματήσει, αὐτὸ ποὺ ὁπωσδήποτε ἐπιτυγχάνει εἶναι νὰ δημιουργεῖ πλῆθος προβλημάτων. Καὶ κυρίως στὴν ψυχική μας ὑγεία!

Ἐξ ἄλλου θὰ τὸ ἔχουμε διαπιστώσει κι ἐμεῖς αὐτὸ στὸν ἑαυτό μας, ὅτι δηλαδὴ ὅταν ἀναζητοῦμε ἢ καὶ παρακολουθοῦμε ἀρνητικὲς εἰδήσεις, τότε παρατηροῦμε νὰ ἐπηρεάζεται ἡ διάθεσή μας βιώνοντας ἄγχος, μελαγχολία, θλίψη, θυμὸ κ.λπ. Πέραν τοῦ ὅτι αὐτὸ μᾶς ἀποσπᾶ τὴν προσοχὴ ἀπὸ ἄλλες πτυχὲς τῆς ζωῆς μας, τόσο στὸ σπίτι μας ὅσο καὶ στὴν ἐργασία μας.

Καὶ πιὸ ἀναλυτικὰ συμβαίνουν τὰ ἑξῆς:

1. Μᾶς κάνει νὰ ταυτιζόμαστε μὲ τὰ ἀρνητικὰ γεγονότα ποὺ παρακολουθοῦμε! Πρόκειται γιὰ τὸ λεγόμενο «vicarious trauma». Κατὰ τοὺς εἰδικοὺς ἐπιστήμονες «ἡ προβολὴ ἀρνητικῶν εἰδήσεων ἔχει γίνει πηγὴ ὑποκαταστάτου τραύματος, καθ’ ὅσον συμβαίνει κάποιος νὰ ἔχει ἀρνητικὸ ψυχολογικὸ ἀντίκτυπο, παρ’ ὅλα ποὺ δὲν βίωσε ὁ ἴδιος τὸ τραῦμα»!

2. Ἀλλάζει τὴν ψυχική μας διάθεση. Εἰδικοὶ ἐπιστήμονες τοῦ Τμήματος Ψυχολογίας τοῦ Πανεπιστημίου τοῦ Essex διαπίστωσαν κατὰ τὴν περίοδο τοῦ κορωνοϊοῦ, ὅτι ἀρκοῦσαν μόλις 2-4 λεπτὰ παρακολούθησης ἀρνητικῶν εἰδήσεων, γιὰ νὰ ἐπηρεάσουν ἀρνητικὰ τὴν ψυχική μας διάθεση!

3. Ἐνισχύει τὶς ἀρνητικὲς σκέψεις καὶ τὰ ἄσχημα συναισθήματα. Καὶ τότε, ἕνα ἀπ’ αὐτὰ ποὺ κάνει κανείς, εἶναι νὰ καταφεύγει στὶς θλιβερὲς εἰδήσεις ἀκόμη πιὸ πολύ, νομίζοντας ὅτι ἔτσι θὰ ἀνακουφιστεῖ! Ὅμως τὸ μόνο ποὺ ἐπιτυγχάνει εἶναι  νὰ  ἐνισχύει αὐτὸ τὸν  φαῦλο  κύκλο  τοῦ  «doomscrolling»!

4. Ἐπιβαρύνει τὴν ψυχική μας ὑγεία καὶ εὐεξία. Ἔρευνες σὲ ἐποχὲς κρίσεων (ὅπως τοῦ κορωνοϊοῦ, τῆς 11ης Σεπτεμβρίου κ.λπ.) ἔδειξαν ὅτι ἡ συνεχὴς παρακολούθηση εἰδήσεων γιὰ καταστροφές, συνδέονται μὲ ἀρνητικὰ ἀποτελέσματα στὴν ψυχική μας ὑγεία. [1] Εἰδικὰ δὲ σὲ αὐτὸν ποὺ πάσχει ἀπ’ αὐτές, ἐπέρχεται σαφὴς ἐπιδείνωση!

5. Αὐξάνει τὴν ἀγωνία μας καὶ τὴν ἀπελπισία! Τόσο πολὺ ποὺ κάποτε μπορεῖ νὰ ὁδηγήσει καὶ σὲ κρίσεις πανικοῦ, σύμφωνα μὲ τοὺς εἰδικοὺς ἢ καὶ σὲ ἀμφισβήτηση τοῦ νοήματος τῆς ζωῆς!! Κλινικοὶ ψυχολόγοι τονίζουν ὅτι κάθε ἄνθρωπος ἔχει τοὺς μηχανισμούς του, γιὰ νὰ διαχειριστεῖ κάποια ἄσχημα νέα. Ὅταν ὅμως αὐτὰ γίνουν πολλά, προκύπτει πλέον μία σύγχυση ποὺ μᾶς ὁδηγεῖ στὴν ἀπελπισία!

6. Ἐντείνει τὴν ἀνησυχία, τὴ θλίψη, τὸ φόβο, τὸ ἄγχος, τὸ στρές, τὴν κατάθλιψη καὶ τὴν δυσ­τυχία μας, καθόσον συνδέονται μὲ τὴν αὔξηση τῶν στρεσογόνων ὁρμονῶν, ὅπως τῆς κορτιζόλης καὶ τῆς ἀδρεναλίνης. Ἐξάλλου οἱ «καταναλωτὲς» τῶν ἀρνητικῶν εἰδήσεων νοιώθουν ὅτι εἶναι ἀνήμποροι νὰ ἐλέγξουν τὶς διάφορες καταστάσεις καὶ καταλήγουν στὸ νὰ εἶναι ὅλο καὶ πιὸ πολὺ δυστυχισμένοι κάθε μέρα ποὺ περνᾶ! Μάλιστα, σύμφωνα μὲ τοὺς εἰδικοὺς τῆς ψυχικῆς ὑγείας, ὅσοι ἔχουν προβλήματα ἄγχους ἢ διαταραχὲς ποὺ σχετίζονται μὲ αὐτό, εἶναι ἰδιαίτερα ἐπιρρεπεῖς στὴν παρακολούθηση ἀρνητικῶν εἰδήσεων, ἐπειδὴ τὸ ἄγχος ἀφορᾶ τὸν ἔλεγχο ἢ τὴν ἔλλειψη ἐλέγχου.

7. Ἐμποδίζει τὴν ὁμαλὴ λειτουργία καὶ τοῦ σώματος ἀκόμη, ἀφοῦ παρατηρεῖται ὑπερκατανάλωση τροφῆς λόγω ἄγχους, μείωση τῆς προσοχῆς, κόπωση, ἀϋπνία κ.λπ. Ἰδιαίτερα γιὰ τὴν ἀϋπνία ἀξίζει νὰ τονιστεῖ ὅτι, σύμφωνα μὲ ἔρευνα τῆς Ἐθνικῆς Βιβλιοθήκης Φαρμάκων τῶν ΗΠΑ, ἡ ἐνασχόληση μὲ τὰ κοινωνικὰ δίκτυα τὸ βράδυ, δημιουργεῖ προβλήματα ὕπνου, καθόσον τὸ αὐξημένο ἄγχος ἐμποδίζει τὸν ὀργανισμό μας νὰ ἔλθει σὲ κατάσταση χαλάρωσης.

Πῶς ἀντιμετωπίζεται αὐτὴ ἡ κατάσταση;

Εἶναι πολλοὶ οἱ τρόποι ἐκ τῶν ὁποίων οἱ ἑξῆς:

1. Πρῶτα – πρῶτα συνειδητοποιήσουμε τὴν κατάσταση, ὅτι δηλαδὴ πάντοτε θὰ ὑπάρχουν τόσο τὰ εὐχάριστα ὅσο καὶ τὰ δυσάρεστα γεγονότα. Μὲ τὸ νὰ μὴ δίνουμε σημασία στὰ εὐχάριστα καὶ νὰ ἑστιάζουμε μόνο στὰ δυσάρεστα, δὲν πρόκειται νὰ κερδίσουμε τίποτα, παρὰ μόνο νὰ καταστρέφουμε τὴν ψυχική μας ὑγεία καὶ νὰ ἔχουμε τὶς ἐν γένει περιπτώσεις ποὺ πιὸ πάνω περιγράψαμε. Ἀξίζει ἐπ’ αὐτοῦ τοῦτος ὁ προβληματισμός: Ἆραγε πῶς αἰσθανόμαστε μετὰ τὴν παρακολούθηση τῶν κακῶν εἰδήσεων; Ἂν ἡ ἀπάντηση εἶναι «χάλια» (ποὺ εἶναι καὶ τὸ σίγουρο), τότε ἀμέσως θὰ πρέπει νὰ τὶς ἀποστραφοῦμε, ὅπως θὰ κάναμε μὲ μία δηλητηριασμένη τροφή!

2. Τὰ ἀδηφάγα μέσα ἐνημέρωσης (ἔντυπα, τηλεόραση, κοινωνικὰ δίκτυα, ἱστοσελίδες κ.λπ.) πάντοτε θὰ δίνουν βαρύτητα στὰ δυσάρεστα γεγονότα, θὰ μᾶς ἐθίζουν σ’ αὐτὰ καὶ μάλιστα μὲ τὰ χίλια δυὸ μέσα ποὺ διαθέτουν, ὅπως εἶναι οἱ ἀλγόριθμοι. Οἱ καλὲς εἰδήσεις θὰ προβάλλονται ἐλάχιστα ἕως καθόλου, σὲ βαθμὸ ποὺ νὰ νομίζουμε ὅτι … δὲν ὑπάρχουν! Καὶ γιατί αὐτὸ ἆραγε; Ἐπειδὴ τάχα δὲν … πουλᾶνε!! Ἀκόμη καὶ τὰ δελτία εἰδήσεων γιὰ τὸν καιρὸ προβάλλουν μὲ ὑπερβολικὸ τρόπο, ἂν εἶναι κάτι ἀρνητικό. Ἕνα τρόπο ποὺ νὰ μᾶς θέτει σὲ ἀγωνία καὶ νὰ μᾶς τρομοκρατεῖ! Ἀκόμη καὶ αὐτὸ τὸ 112 λειτουργεῖ πρὸς αὐτὴ τὴν κατεύθυνση, σὲ βαθμὸ ποὺ σὲ λίγες φορὲς ἐπαληθεύεται πλέον! Παρατηρεῖστέ το καὶ θὰ δεῖτε! [2]

3. Δὲν πέφτουμε ποτὲ στὴν παγίδα τους, μὲ τὸ νὰ ψάχνουμε ἔτι περαιτέρω τὴν ἀρνητικὴ εἴδηση (παρακολούθηση αὐτῆς σ’ ὅλα τὰ μέσα ἐνημέρωσης, παρακολούθηση τυχὸν ἐξελίξεων, κατάθεση σχολίων, μὲ τὰ ὁποῖα γινόμαστε ἀκόμη πιὸ ἐνεργοὶ κ.λπ)! Ναί, οἱ ἀρνητικὲς εἰδήσεις τρέχουν παντοῦ, ἐκεῖ στὰ μέσα ἐνημέρωσης. Ἆραγε ποιὸς εἶναι ὁ λόγος νὰ τὶς παρακολουθοῦμε… κατὰ πόδας;

4. Ἐπιμένουμε στὴν αἰσιόδοξη πλευρὰ τῶν πραγμάτων καὶ σὲ ἐκεῖνο τὸ εὐλογημένο «ΕΧΕΙ Ο ΘΕΟΣ». [3] Ἔτσι ὄχι μόνο βλέπουμε μὲ ἄλλο μάτι τὴ ζωή, ἀλλὰ καὶ δὲν δηλητηριαζόμαστε ἀπὸ τὸν πεσιμισμὸ καὶ τὴν ἀπαισιοδοξία. Ὅπως ἔγραψε τὸ παγκοσμίου κυκλοφορίας περιοδικὸ γιὰ τὴν τεχνολογία «WIRED», “μία ἡμέρα μὲ θετικὲς εἰδήσεις δὲν μπορεῖ νὰ διαγράψει ὅλους τοὺς προηγούμενους μῆνες doomscrolling καὶ τὴν ἀρνητικότητα ποὺ ἔχει ἐπηρεάσει τὴν ψυχική μας ὑγεία. Ὡστόσο, εἶναι σημαντικὸ νὰ καταλάβουμε ὅτι, τὸ νὰ ἀναζητᾶμε τὶς καλὲς εἰδήσεις καὶ νὰ τὶς παρακολουθοῦμε, μᾶς προκαλεῖ εὐχάριστα συναισθήματα γεγονὸς τόσο ἀπαραίτητο εἰδικὰ σήμερα…” Ἐξάλλου ἀναζητώντας κανεὶς τὶς εὐχάριστες εἰδήσεις, εἶναι σὰν νὰ ψάχνει τὴν ὀμορφιὰ καὶ τὸ ὡραῖο [4] γύρω μας. Καὶ μὲ αὐτὰ ποιὸς δὲν βγῆκε κερδισμένος;

5. Περιορίζουμε ὄχι μόνο τὰ μέσα, ἀλλὰ καὶ αὐτὲς τὶς συσκευές, μέσῳ τῶν ὁποίων διαδίδεται ἡ ἀρνητικὴ εἴδηση. Τηλεόραση, «ἔξυπνο κινητό», διαδίκτυο, ραδιόφωνο, ἔντυπα κ.λπ. Ἂν γινόταν αὐτὸ μαζικά, δὲν θὰ βλέπαμε καὶ δὲν θὰ ἀκούγαμε τίποτε ἄλλο, παρὰ μόνο θετικὲς καὶ εὐχάριστες εἰδήσεις! Καὶ τότε ξέρετε τί θὰ διαπιστώναμε; Ὅτι εἶναι πολλές, μὰ πάρα πολλὲς αὐτές!

6. Ἀφήνουμε τοὺς φόβους καὶ τὶς ἀγωνίες μας γιὰ τὸ μέλλον καὶ ἐμπιστευόμαστε ἀπολύτως τὸν φιλεύσπλαγχνο καὶ πανοικτίρμονα Κύριο καὶ Θεό μας. Αὐτὸ κι ἂν εἶναι ἡ κορυφαία λύση τοῦ προβλήματος!

Συμπέρασμα

Τὸ «doomscrolling» ἔχει νὰ κάνει σαφῶς μὲ τὸ σήμερα, ἀποτελεῖ ἕνα σύγχρονο τρόπο ζωῆς. Ὅμως, ὅπως καὶ νὰ τὸ κάνουμε, βρίσκεται ἐκτὸς τῆς Ἀληθινῆς Ζωῆς, τοῦ Χριστοῦ δηλαδή, καὶ γι’ αὐτὸ δὲν θὰ παύσει νὰ μᾶς καταδυναστεύει. Ζητᾶμε πάντα τὸ ὄμορφο, ψάχνουμε παντοῦ γιὰ τὸ πραγματικὰ ὡραῖο, μένουμε στὴ Ζωή.

Κ. Γ. Παπαδημητρακόπουλος

Σημειώσεις:

[1] Ὅπως τοῦ Ἰνστιτούτου Royal Maldourne (RMIT), τοῦ Πανεπιστημίου Deakin τῶν ΗΠΑ καὶ τοῦ Πανεπιστημίου Flinders τῆς Αὐστραλίας.

[2] Ἔχουμε λάβει τέτοια μηνύματα γιὰ θύελλες καί… καταποντισμοὺς μὲ καταγάλανο οὐρανό, ποὺ παρέμεινα ἔτσι γιὰ 24ωρα καὶ ὄχι γιὰ τὶς «ἑπόμενες ὧρες», ὅπως συνήθως μᾶς ἀναφέρει!

[3] Ἂν τὸ λέμε αὐτὸ πάντοτε καὶ στὸν ἑαυτό μας καὶ σὲ ἕνα λυπημένο ἢ καὶ ἀπαισιόδοξο ἀδελφό μας, θὰ διαπιστώσουμε πόσο ἠρεμοῦμε καὶ ἐμεῖς καὶ ἐκεῖνος. Τυχαῖο ἆραγε;

[4] Ὁ μοναδικὰ ὄμορφος καὶ ὁ ἀνυπέρβλητα Ὡραῖος, εἶναι βέβαια μονάχα ὁ Θεὸς καὶ ἀκολουθοῦν τὰ ἐξαίσια δημιουργήματά Του.

orthodoxostypos.gr