Η ΒΟΥΛΓΑΡΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΘΑ ΥΠΟΚΥΨΗ ΕΙΣ ΧΕΙΡΑΓΩΓΗΣΙΝ;

 

Η ΒΟΥΛΓΑΡΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΘΑ ΥΠΟΚΥΨΗ ΕΙΣ ΧΕΙΡΑΓΩΓΗΣΙΝ;

Γράφει ὁ κ. Γεώργιος Τραμπούλης, θεολόγος

Μετά ἀπό μακροχρόνια ἀσθένεια κοιμήθηκε  τήν 13η Μαρτίου σέ ἡλικία 78 ἐτῶν ὁ Πατριάρχης Βουλγαρίας καί Μητροπολίτης Σόφιας Νεόφυτος. Ἡ ἐξόδιος ἀκολουθία ἐψάλη στόν καθεδρικό ναό τοῦ ἁγίου   Ἀλεξάνδρου Νιέφσκι, στήν Σόφια, ὅπου παρέστη καί ὁ Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαῖος. Στήν νεκρώσιμη ἀκολουθία παραβρέθηκε ἐπίσης καί ὁ ἀντικανονικός Μητροπολίτης Κιέβου Ἐπιφάνιος, ὁ ὁποῖος μάλιστα προσῆλθε συνοδεύοντας τόν Πατριάρχη Βαρθολομαῖο, τήν παρουσία τοῦ ὁποίου ἡ Ρωσίδα πρέσβης στήν Βουλγαρία τήν χαρακτήρισε ὡς τεράστια πρόκληση. Ἀξίζει νά σημειωθῆ ὅτι ὁ Βούλγαρος Μητροπολίτης Δυτικῆς καί Κεντρικῆς Εὐρώπης Ἀντώνιος σέ δήλωσή του γιά τό γεγονός εἶπε ὅτι ἡ Βουλγαρική Ἐκκλησία δέν εἶδε τίποτε τό ἀνησυχητικό στήν παρουσία αὐτή.

«Εἶναι πολύ πιθανόν νά ὑπάρξουν ἐπιπλοκές στίς σχέσεις τῶν δύο Ἐκκλησιῶν, Ρωσίας καί Βουλγαρίας»

Σύμφωνα μέ δηλώσεις τοῦ ἐπικεφαλῆς τοῦ Κέντρου Μελέτης Προβλημάτων Θρησκείας καί Κοινωνίας τοῦ Ἰνστιτούτου Εὐρώπης τῆς Ρωσικῆς Ἀκαδημίας Ἐπιστημῶν, Ρομάν Λούνκιν, οἱ ὁποῖες δημοσιεύθηκαν στό ἱστολόγιο TASS στίς 14/3, οἱ σχέσεις τῶν δύο Ἐκκλησιῶν, τῆς Ρωσικῆς καί τῆς Βουλγαρικῆς, καθ’ ὅλη τήν πατριαρχεία τοῦ Πατριάρχη Νεοφύτου ὑπῆρξαν πάντα πολύ καλές. Ὁ Ρῶσος θρησκευτικός μελετητής συμπλήρωσε ὅτι μετά τόν θάνατο τοῦ Βουλγάρου Πατριάρχη εἶναι πολύ πιθανόν νά ὑπάρξουν ἐπιπλοκές στίς σχέσεις τῶν δύο Ἐκκλησιῶν, καθώς «δυτικοί Εὐρωπαῖοι πολιτικοί ἀλλά καί τό Πατριαρχεῖο Κωνσταντινουπόλεως προσπαθοῦν νά βάλουν ἀντιμέτωπες τίς Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες μέ τήν Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας».

Σύμφωνα πάντα μέ τόν Ρομάν Λούνκιν, ὁ Πατριάρχης Νεόφυτος διατήρησε γενικά  ἰσορροπημένες σχέσεις μεταξύ τῶν δύο Ἐκκλησιῶν, ἄν καί εἶχε ὑπάρξει σύγκρουση μέ τίς βουλγαρικές ἀρχές. Καθώς τόν Σεπτέμβριο τοῦ 2023 εἶχαν ἀπελάσει τρεῖς ἱερεῖς τῆς Ρωσικῆς Ἐκκλησίας καί ἡ βουλγαρική εἰσαγγελία εἶχε ἀμφισβητήσει τό ἰδιοκτησιακό καθεστώς τῆς ἐκκλησίας τοῦ ἁγίου Νικολάου στά Σόφια, ὁ ὁποῖος εἶναι μετόχι καί ἐπίσημος ἐκπρόσωπος τῆς Ρωσικῆς Ἐκκλησίας· καί μάλιστα ὁ ναός αὐτός ἀνήκει ἰδιοκτησιακά στό Ρωσικό κράτος.

Τέλος, ὁ κ. Λούνκιν δήλωσε ὅτι πιστεύει πώς κατά τήν ἐκλογή τοῦ νέου Πατριάρχου εἶναι πιθανόν νά ξεσπάση κρίση μεταξύ τῶν φιλοδυτικῶν Μητροπολιτῶν, πού ἐπικρίνουν τήν Ρωσική Ἐκκλησία καί οἱ πράξεις τους ὑπαγορεύονται ἀπό ρωσοφοβικές κινήσεις, μέ ἐκείνους πού εἶναι πιό μετριοπαθεῖς ἀπέναντι στήν Ρωσική Ἐκκλησία καί εἶναι ὑπέρ τῆς ὑπεράσπισης τῆς ἐθνικῆς κυριαρχίας ἐντός τῆς Ἐκκλησίας. Σύμφωνα μέ τόν Ρῶσο μελετητή οἱ δύο αὐτές ὁμάδες δέν ἔχουν ἐπί τοῦ παρόντος κάποιο αἰσθητό πλεονέκτημα.

Τό δημοσίευμα ἀνέφερε ἐπίσης ὅτι, τόν Σεπτέμβριο 2023 οἱ φιλοδυτικές βουλγαρικές ἀρχές εἶχαν ἀπελάσει τόν ἐπικεφαλῆς τῆς Ρωσικῆς Ἐκκλησίας καί δύο ἱερεῖς μέ τήν κατηγορία ὅτι «ἀπειλοῦσαν τήν ἐθνική ἀσφάλεια τῆς Βουλγαρίας». Ἐκείνη τήν ἐποχή ἡ ρωσική πρεσβεία στά Σόφια εἶχε ἀνακοινώσει ὅτι «εἶναι προφανές ὅτι ἡ σημερινή ἡγεσία τῆς Βουλγαρίας ἔχει στόχο νά καταστρέψη ὄχι μόνον τούς κοινωνικοπολιτικούς, πολιτιστικούς καί ἀνθρωπιστικούς δεσμούς τῶν δύο χωρῶν, ἀλλά καί νά σπάση τίς ἀδελφικές σχέσεις μεταξύ τῆς Ρωσικῆς καί Βουλγαρικῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας καί νά στρέψη τούς δύο λαούς τόν ἕνα ἀπέναντι στόν ἄλλον».

«Ἡ Ἐκκλησία τῆς Βουλγαρίας δέν θά ὑποκύψη σέ περιττή καί ἀνάξια χειραγώγηση»

Τό Πατριαρχεῖο τῆς Βουλγαρίας, τό ὁποῖο χαρακτηρίζεται γιά τό παραδοσιακό καί ἀντι-οικουμενιστικό φρόνημά του, ἔχει ἀποσυρθῆ ἀπό τό Παγκόσμιο Συμβούλιο Ἐκκλησιῶν καί ἀπό ὁρισμένους θεολογικούς διαλόγους. Ἐπίσης, μαζί μέ τίς ἄλλες τρεῖς Ἐκκλησίες, τῆς Ἀντιόχειας τῆς Ρωσίας καί τῆς Γεωργίας δέν συμμετεῖχε στήν σύνοδο τῆς Κρήτης τό 2016, κατά τήν ὁποία ἐκδηλώθηκε τό βαθύ χάσμα μεταξύ τῶν δύο Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, Κωνσταντινουπόλεως καί Ρωσίας. Στό Δελτίου Τύπου πού εἶχε ἐκδοθῆ ἀπό τήν Βουλγαρική Ἐκκλησία μετά τήν Σύνοδο εἶχε σημειωθῆ ὅτι ἡ ἀποχή ἀπό τίς ἐργασίες τῆς συνόδου πραγματοποιήθηκε γιά λόγους ἐκκλησιαστικῆς εὐθύνης. Τό Δελτίο κατέληγε, λέγοντας ὅτι «Ἡ Ἐκκλησία τῆς Βουλγαρίας μέ ὑψηλή ἐκκλησιαστική συνείδηση καί ἔχοντας στό πλευρό της τόν βουλγαρικό λαό, δέν θά ὑποκύψη σέ περιττή καί ἀνάξια χειραγώγηση». Νά σημειωθῆ ὅτι ἡ τότε κυβέρνηση Μπορίσοφ καλλιεργοῦσε στενές σχέσεις μέ τό ρωσικό κράτος, κάτι τό ὁποῖο διευκόλυνε καί τήν ἀπόφαση τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἡγεσίας νά μή παραβρεθῆ στήν σύνοδο.

Κατά τήν πρόσφατη ἐπίσκεψη τοῦ Μητροπολίτη Χαλκηδόνος Ἐμμανουήλ στήν Βουλγαρική Ἐκκλησία, τόν Ἰούλιο 2023, σημείωνε τότε τό ἱστολόγιο Ἐκκλησία Online ὅτι ὁ Μητροπολίτης «εἶχε διαβεβαιώσει τόν Μακαριώτατο Πατριάρχη Νεόφυτο ὅτι ἡ Βουλγαρική Ἐκκλησία, ἡ πρώτη κόρη τῆς Μητρός Ἐκκλησίας, βρίσκεται στήν καρδιά τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη καί τοῦ Πατριαρχείου»!. Ἡ παρουσία τοῦ πρώην Μητροπολίτη Γαλλίας στήν Βουλγαρία σκοπό εἶχε νά προωθήση τήν ἀναγνώριση τῆς ἀντικανονικῆς Ἐκκλησίας τῆς Οὐκρανίας τοῦ Μητροπολίτου Ἐπιφανίου, ἀλλά καί νά ἐξαναγκάση τό Πατριαρχεῖο Βουλγαρίας νά ὀνομάση τήν Ἐκκλησία τῶν Σκοπίων «Ἀρχιεπισκοπή Ὀχρίδος».

Ἡ Ἐκκλησία τῆς Βουλγαρίας ἐκτός τοῦ ὅτι ἀρνεῖ­ται νά ἀναγνωρίση μέχρι σήμερα τούς Οὐκρανούς σχισματικούς, κάτι τό ὁποῖο ἐνοχλεῖ ἰδιαίτερα τό Φανάρι, τήν ἴδια στιγμή ἡ σχέση της μέ τόν Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως δέν χαρακτηρίζεται γιά σχέσης «κόρης πρός μητέρα», ὅπως θέλει νά πιστεύη ὁ πρώην Γαλλίας Ἐμμανουήλ.

Τόν Μάϊο τοῦ 2022, οἱ Βούλγαροι κατηγόρησαν τόν Πατριάρχη Βαρθολομαῖο ὅτι ἐπιδείνωσε τό σχίσμα μέσα στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, λόγῳ τῆς ἀναγνώρισης τῆς Ἐκκλησίας τῶν Σκοπίων μέ τό ὄνομα «Ἀρχιεπισκοπή Ὀχρίδας». Ὁ Μητροπολίτης Lovchansky Γαβριήλ (Dinev) σέ δηλώσεις γιά αὐτό τό θέμα μεταξύ τῶν ἄλλων εἶχε πεῖ ὅτι «τό Πατριαρχεῖο Κωνσταντινουπόλεως δέν ἔχει περισσότερα δικαιώματα ἀπό ὁποιαδήποτε ἄλλη Ἐκκλησία», ἀνέφερε ἐπίσης ὅτι «ἡ ἀποδοχή τῶν Σκοπιανῶν σέ εὐχαριστιακή κοινωνία μέ τό Φανάρι εἶναι ἕνα βῆμα πού θά φέρη περισσότερα προβλήματα γιά τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία». Στήν συνέχεια ὅμως τόν Δεκέμβριο τοῦ ἰδίου ἔτους ἡ Βουλγαρική Ἐκκλησία ἀναγνώρισε τήν αὐτοκεφαλία πού παραχώρησε ἡ Σερβική Ἐκκλησία, καί ἔτσι συμπεριέλαβε στά δίπτυχά της τό ὄνομα τοῦ Προκαθημένου τῆς Ἐκκλησίας τῶν Σκοπίων, Στεφάνου.

Ἀξιοσημείωτο ἐπίσης εἶναι ὅτι ὁ κοιμηθείς Πατριάρχης Νεόφυτος σέ πρόσφατες δηλώσεις του γιά τόν πόλεμο στήν Οὐκρανία εἶχε πεῖ ὅτι «Πρόκειται γιά μία σύγκρουση, στήν ὁποία συγκρούονται μεταξύ τους ἀδελφοί πιστοί καί συγγενεῖς, μία σύγκρουση πού θά ἔχη συνέπειες γιά δεκαετίες, ἀφοῦ σπέρνονται οἱ σπόροι τῆς ἐχθρότητας γιά τίς ἑπόμενες γενιές».

«Ἡ παρουσία τοῦ Μητροπολίτη Ἐπιφανίου ὑποδηλώνει ὅτι μία ἀναγνώριση τῆς σχισματικῆς Ἐκκλησίας εἶναι πολύ πιθανή»

Σέ γενικές γραμμές μποροῦμε νά ποῦμε ὅτι ἡ βουλγαρική Ἱεραρχία ἐπιδιώκει σέ μεγάλο βαθμό τά προσωπικά της συμφέροντα καί οἱ ὅποιες ἀποφάσεις της ὑπαγορεύονται ἀπό αὐτήν τήν ἀρχή. Τήν στιγμή μάλιστα πού ἡ σημερινή πολιτική ἐξουσία τῆς χώρας ἀκολουθεῖ φιλοδυτική πολιτική, εἶναι πολύ πιθανό στό ἐγγύς μέλλον ἡ Βουλγαρική Ἐκκλησία νά θέση ξανά πρός συζήτηση τό ζήτημα τῆς ἀναγνώρισης τῆς σχισματικῆς Ἐκκλησίας τῆς Οὐκρανίας. Ἄλλωστε ἡ παρουσία τοῦ Μητροπολίτη Ἐπιφανίου στήν ἐξόδιο ἀκολουθία τοῦ Πατριάρχη Νεοφύτου καί ὁ τρόπος πού ἀντέδρασε ἡ Βουλγαρική Ἐκκλησίας ὑποδηλώνουν ὅτι μία ἀναγνώριση εἶναι πολύ πιθανή.

Ἀπό τίς ἐνέργειες τοῦ Πατριάρχη Βαρθολομαίου καί τῶν Φαναριωτῶν μποροῦμε νά συμπεράνουμε ὅτι βασικό μέλημά τους εἶναι νά περιθωριοποιήσουν καί νά ἀπομονώσουν τήν Ρωσική Ἐκκλησία. Τήν στιγμή μάλιστα πού ἡ ἐκκλησιαστική πολιτική στήν περιοχή τῶν Βαλκανίων εἶναι τέτοια πού δέν χαρακτηρίζονται οἱ τοπικές Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες ὡς μόνιμοι σύμμαχοι τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ρωσίας. Ἄλλωστε ὁ ἔλεγχος ἀπό τό Φανάρι ὄχι μόνον τῶν ἑλληνόφωνων Ἐκκλησιῶν, ἀλλά ἐάν εἶναι δυνατόν καί σλαβόφωνων, ἀποτελεῖ πρωταρχικό του μέλημα.

Γιά τόν λόγο αὐτό, ἡ ἀλλαγή τῶν Προκαθημένων, -πού ἀρνοῦνται νά ἀναγνωρίσουν τήν σχισματική Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας ἤ πού ἀπορρίπτουν τά οἰκουμενιστικά ἀνοίγματα τοῦ Πατριαρχείου ἤ πού ἀντιδροῦν στίς προσπάθειες τοῦ Πατριάρχη καί τοῦ Πάπα, μέ ἀφορμή τούς ἑορτασμούς τῶν 1700 χρόνων ἀπό τήν σύγκληση τῆς Α΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, γιά ἕνωση τῶν δύο ἐκκλησιῶν-, μέ πειθήνιους καί ὑπάκουους Πατριάρχες καί Ἀρχιεπισκόπους, ἀποτελεῖ βασική προτερεότητα τοῦ Φαναρίου καί μάλιστα στίς ἐνέργειες αὐτές οἱ πιέσεις τῶν φιλοδυτικῶν πολιτικῶν κυβερνήσεων ἀποτελοῦν τό βασικότερο ἐργαλεῖο πρός αὐτήν τήν κατεύθυνση.

Γίνεται κατανοητό ὅτι ἡ ἐκλογή ἑνός νέου Πατριάρχη Βουλγαρίας, πού θά πληρῆ τούς σχεδιασμούς τοῦ Φαναρίου, θά ἀποτελέση βασικό μέλημά του, ἄλλωστε καί οἱ ἀλλαγές πού θά δρομολογηθοῦν στήν γειτονική Ἐκκλησία τῆς Ἀλβανίας στό μέλλον θά στοχεύουν στούς ἴδιους ἀκριβῶς σχεδιασμούς. Ὅμως «ἄλλαι μέν αἱ βουλαί ἀνθρώπων, ἄλλα δέ Θεός κελεύει».

Εφημερίδα Ορθόδοξος Τύπος