ΠΑΤΕΡΙΚΑΙ
ΔΙΔΑΧΑΙ
Ἡ
εὐπρέπεια τοῦ Οἴκου Σου
Ἡ ὀπισθάμβωνος εὐχή, ποὺ λέγεται πρὸς στὸ τέλος τῆς θείας Λειτουργίας ἀναφέρει: «Ἁγίασε τοὺς ἀγαπῶντας τὴν εὐπρέπειαν τοῦ οἴκου σου. Σὺ αὐτοὺς ἀντιδόξασον τῇ θεϊκῇ σου δυνάμει καὶ μὴ ἐγκαταλίπῃς ἡμᾶς τοὺς ἐλπίζοντας ἐπὶ σέ».
Ὁ εὐπρεπισμὸς τοῦ Ἱεροῦ μας Ναοῦ θὰ πρέπη πάντα
νὰ εἶναι τὸ πρῶτο μας μέλημα.
Γιατί ὁ κάθε ἱερὸς Ναὸς κατὰ πρῶτον συμβολίζει τὸ
μεγαλεῖο Τοῦ Θεοῦ, καὶ κατά δεύτερον λόγο γνωρίζουμε ἀπὸ τὴν Παλαιά Διαθήκη ὅτι
στὸν Θεό προσφέρουμε ὅ,τι καλύτερο ἔχουμε καὶ ὄχι ὅ,τι μᾶς περισσεύει ἤ δὲν μᾶς
ἀρέσει.
Ἄς δοῦμε τί λέει ὁ Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς,
Ἐπίσκοπος Ἀχρίδος, σὲ ἐρώτηση πιστοῦ, ἐὰν ὁ Θεὸς ἀνέχεται τὴν μεγάλη λάμψη καὶ λαμπρότητα
τῶν ἐκκλησιῶν του ἀντὶ αὐτὰ νὰ μοιράζωνται στοὺς πτωχούς.
«Τὴν ἐποχὴ τῆς ἐπιγείου του ζωῆς ὁ Κύριος ἔμπαινε
πολλὲς φορές, στὸ ναὸ τοῦ Σολομώντα. Ὅμως ποτὲ δὲν ἐξέφρασε τὴν ἄποψη ὅτι θὰ ἔπρεπε
ὅλα αὐτὰ τὰ πλούτη νὰ μοιραστοῦν στοὺς πτωχούς. Ὑπόψη ὅτι ὁ ναὸς αὐτὸς ἦτο στὴν
ἐποχή του τὸ ποιὸ σπάνια θαῦμα ἀρχιτεκτονικῆς καὶ πολυτέλειας».
Καὶ συνεχίζει ὁ Ἅγιος: «Ἀργότερα ὁ Κύριος προέβλεψε
τὴν καταστρφοφὴ τοῦ ναοῦ, ὄχι ἐξαιτίας τοῦ χρυσοῦ καὶ τοῦ πλούτου, ἀλλὰ ἐξαιτίας
τῶν ἀνθρώπινων ἁμαρτιῶν.
Θὰ μὲ εὐχαριστοῦσε περισσότερο τὸ ἐνδιαφέρον ποὺ
δείχνετε γιὰ τοὺς πτωχοὺς νὰ τὸ δείχνατε μὲ τὴν δική σας περιουσία καὶ ὄχι ἀπὸ τὸν
πλούτο τοῦ ναοῦ. Δὲν θὰ ἤθελα νὰ σᾶς δῶ στὴν ἴδια πλευρὰ μὲ τὸν Ἰούδα, ποὺ ἔδειξε
δῆθεν τὴν εὐαισθησία του γιὰ τοὺς πτωχούς, θεωρώντας σπατάλη τὴν προσφορὰ τῆς γυναικός,
ποὺ ἄλειψε μὲ μύρο τοὺς πόδας Τοῦ Ἰησοῦ.
Ὅσοι ἔχουν τὸν Χριστὸ μέσα τους προσφέρουν ὅλη αὐτὴ
τὴν λάμψη στὶς ἐκκλησίες καὶ βοηθοῦν καὶ τοὺς πτωχούς. Ἐκεῖνοι ποὺ δὲν ἔχουν τὸν
Χριστὸ μέσα τους θὰ ἤθελαν νὰ πάρουν ἀπὸ τὴν ἐκκλησία καὶ νὰ δώσουν στοὺς πτωχούς,
γιὰ νὰ μὴ δίνουν τὰ δικά τους καὶ νὰ μὴ τοὺς ἐνοχλοῦν οἱ πτωχοί».
Βλέπουμε λοιπὸν ἐδῶ τὴν ἄποψη τοῦ Ἁγίου γιὰ τὴν
λαμπρότητα τῶν Ἱερῶν μας Ναῶν.
Παρακαλοῦμε, λοιπόν, τὸν Θεὸ νὰ ἁγιάση αὐτοὺς ποὺ
ἀγαποῦν τὴν εὐπρέπεια τοῦ οἴκου Του. Προφανῶς, ὅσο περισσότερο τὴν ἀγαποῦμε, τόσο
μεγαλύτερος γίνεται ὁ ἁγιασμός μας. Ἀλλὰ ἡ ἀγάπη μας γιὰ τὴν Δόξα τοῦ Θεοῦ ἐκφράζεται
στὴν πράξη ἀπὸ τὸ πόσο εἴμαστε πρόθυμοι νὰ κοπιάσουμε, γιὰ νὰ καθαρίσουμε τὸν ἑαυτό
μας «ἀπὸ παντὸς μολυσμοῦ – ἁμαρτίας σαρκὸς καὶ πνεύματος».
• Τὴν ἀνακαίνιση τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ τὴν ἐπιβραβεύει ὁ Θεός.
«Ἐπὶ βασιλείας Μιχαὴλ καὶ Θεοδώρας (842), ζοῦσε
ἕνας πατρίκιος, Ἀντώνιος, ὁ ὁποῖος εἶχε στὴν Κωνσταντινούπολη, στὴν περιοχὴ Νεωρίου,
οἰκία μὲ Ναὸ τῆς Θεοτόκου, ἀπὸ τὸν ὁποῖο εἶχαν ἀφαιρεθῆ οἱ εἰκόνες ἀπὸ τοὺς προηγούμενους
εἰκονομάχους βασιλεῖς. Ὁ πατρίκιος ἀνακαίνισε τὸν Ναό, ὅπου πάντοτε ἐτελεῖτο Θεία
Λειτουργία, καὶ κάτω ἀπὸ αὐτὸν ἔκτισε λουτρὸ γιὰ θεραπεία. Τὸ Ἅγιο Πνεῦμα ἐπεσκίασε
τὸν Ναὸ τῆς Θεοτόκου καὶ ἄρχισαν νὰ γίνονται θεραπεῖες διαφόρων νοσημάτων. Μετὰ
ἀπὸ παράκληση τῶν Χριστιανῶν, ἐπέτρεψε γιὰ φιλανθρωπία ὁ πατρίκιος, μία φορὰ τὴν
ἑβδομάδα, νὰ λούονται οἱ ἀδελφοὶ στὸ λουτρό, ἰδιαιτέρως οἱ ἀσθενεῖς. Ὅσοι μὲ πίστη
λούονταν, θεραπεύονταν. Ὁ Ἀντώνιος, λίγο πρὶν πεθάνη, γιὰ τὴν σωτηρία τῆς ψυχῆς
του, ἄφησε τὴν ἐκκλησία καὶ τὸν λουτρὸ στοὺς Χριστιανοὺς τῆς περιοχῆς. Οἱ Χριστιανοὶ
ὅμως ἦσαν πτωχοὶ καὶ δὲν μποροῦσαν νὰ ἀνταπεξέλθουν στὰ ἔξοδα τοῦ Ναοῦ καὶ τοῦ λουτροῦ.
Ἔτσι αὐτὰ σταδιακὰ παραμελήθηκαν. Ἐπειδὴ οἱ θαυματουργικὲς θεραπεῖες συνεχίζονταν
στὸν Ναὸ τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, συνέχισε νὰ λειτουργῆται ἀπὸ ἕνα μόνον ἱερέα, ὁ
ὁποῖος μὲ θαυμαστὸ τρόπο ἐλάμβανε τὰ ἀπαραίτητα γιὰ τὴν διαβίωσή του ἀπὸ τὴν Θεία
Χάρη ποὺ σκέπαζε τὸν Ναό.
Ὁ βασιλιὰς Ρωμανός, ἐπειδὴ ἔκτιζε τὸ παλάτι του,
σκεπτόταν νὰ γκρεμίση τὸν Ναὸ τῆς Θεοτόκου καὶ νὰ χρησιμοποιήση τὰ ὑλικά του. Ἡ
Ὑπεραγία Θεοτόκος ἐμφανίσθηκε τότε στὸν ἐπιστάτη τοῦ βασιλέως καὶ σὲ ἕνα συγγενῆ
του καὶ τοὺς πρόσταξε νὰ μὴ τολμήσουν νὰ γκρεμίσουν τὸν Ναό Της.
Ὅταν ὁ Ρωμανὸς τὸ ἔμαθε, ἔδωσε ἐντολὴ νὰ ἀνακαινισθῆ
ὁ Ναὸς καὶ τὸ λουτρό. Μετὰ τὴν ἀνακαίνιση καὶ τὴν ἐπέκταση τοῦ λουτροῦ, λούσθηκαν
ἐκεῖ πρῶτοι οἱ βασιλεῖς Ρωμανός, Κωνσταντῖνος καὶ Χριστόφορος. Εὐχαριστημένοι, ἀπεφάσισαν
ἐτήσια χορηγία στὸ λουτρὸ καὶ τὸ χάρισαν στὸ Μοναστήρι τοῦ Ρέκτωρα, γιὰ νὰ φροντίζουν
αὐτὸ καὶ τὸν Ναὸ οἱ μοναχοί.
Πράγματι εὐαρεστεῖται ὁ Θεός, ὅταν φροντίζουμε τοὺς
Ἱεροὺς Ναούς.
* * *
Ὑπάρχουν πολλὲς σχετικὲς εὐχές, ὅπως! «Ὑπὲρ τοῦ
ἁγίου Οἴκου τούτου» ἤ «ὑπὲρ τῶν καρποφορούντων καὶ καλλιεργούντων ἐν τῷ ἁγίῳ καὶ
πανσέπτῳ ναῷ τούτῳ, κοπιόντων…».
• Κάποια γυναίκα ἀπὸ τὰ Βόρεια Προάστια τῆς Ἀττικῆς
ἦταν ἔγκυος καὶ μάλιστα κατόπιν συστάσεως τοῦ γιατροῦ της ἔμενε στὸ κρεβάτι μὲ προσοχή.
Παραμονὲς τῆς ἑορτῆς τοῦ Ἁγίου Νεκταρίου 9 Νοεμβρίου τῆς παρουσιάσθηκε ὁ Ἅγιος Νεκτάριος
καὶ τῆς εἶπε νὰ πᾶς «στὸ σπίτι μου» (ἐννοοῦσε τὸν Ἱ. Ν. Ἁγ. Νεκταρίου Ἑκάλης) νὰ
βοηθήσεις τὴν κυρία ποὺ ὑπηρετεῖ στὴν καθαριότητα καὶ στὴν τακτοποίηση τῶν πραγμάτων.
Στὴν ἀρχὴ δίστασε ἡ γυναίκα καὶ δὲν ἔκανε καμμία κίνηση. Μετὰ πάλι τῆς παρουσιάστηκε
καὶ τῆς εἶπε: «πήγαινε νὰ βοηθήσης»· «τῆς ἔδειξε τὸ δρόμο, τὴν πόρτα τοῦ προαυλίου
χώρου κ.λπ. καὶ ἐγὼ θὰ σὲ βοηθήσω στὸ παιδί». Πράγματι ἀψήφησε τὶς ἐντολὲς τοῦ γιατροῦ
καὶ ὅπως τῆς ὑπέδειξε ὁ Ἅγιος πῆγε στὸν Ἱερὸ Ναὸ βρῆκε τὴν κυρία ποὺ καθάριζε καὶ
τῆς εἶπε, ποῦ μπορῶ νὰ βοηθήσω; Ἡ κυρία χωρὶς νὰ γνωρίζη τίποτε τῆς εἶπε νὰ ἀνέβη
στὰ παράθυρα καὶ νὰ τὰ καθαρίση. Πράγματι βοήθησε καὶ σὲ ἄλλες δουλειὲς χωρίς νὰ
πάθη τίποτα.
Ἡ κυρία τελικὰ γέννησε ἕνα χαριτωμένο ἀγοράκι καὶ
τὸ ἔφερνε στὴν Ἐκκλησία τοῦ Ἁγίου Νεκταρίου καὶ ἐκκλησιαζόταν τακτικὰ.
Βλέπουμε πὼς ὁ Ἅγιος θέλει τὴν εὐπρέπεια τοῦ οἴκου
του, διότι ἀσφαλῶς, ὅσο ζοῦσε ἐδῶ στὴ γῆ φρόντιζε καὶ ὁ ἴδιος τοὺς Ἱεροὺς Ναούς,
ποὺ ὑπηρετοῦσε.
* * *
• Κάποιος πιστὸς ποὺ εἶχε ἄρρωστο τὸ παιδί του πῆγε
στὴν Αἴγινα στὸν Ἅγιο Νεκτάριο νὰ τὸν παρακαλέση νὰ κάνη καλὰ τὸ παιδί του. Πράγματι
πῆρε τὸ πρόσφορο μαζί καὶ τὰ ἄλλα δῶρα καὶ πρωΐ-πρωΐ ἔμεινε στὴν θεία Λειτουργία.
Ὅταν τελείωσε ἡ θεία Λειτουργία κάθησε νὰ βοηθήση
στὴν τακτοποίηση τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ, βοήθησε στὰ καθίσματα, στὴν καθαριότητα τοῦ Ναοῦ
κ.λπ. καὶ κατόπιν ἔφυγε. Τὸ βράδυ παρουσιάσθηκε ὁ Ἅγιος Νεκτάριος στὸν ὕπνο του
καὶ τοῦ εἶπε. «Ἐσὺ μὲ βοήθησες στὴν εὐπρέπεια τοῦ οἴκου μου καὶ ἐγὼ θὰ σοῦ κάνω
καλὰ τὸ παιδί σου». Πράγματι ἔτσι ἔγινε. Ἀγαποῦν οἱ Ἅγιοι τὴν εὐπρέπεια τοῦ Οἴκου
τους.
Εφημερίδα Ορθόδοξος Τύπος
Ο Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς υπονοεί σε ένα σημείο πως στην ευπρέπεια του ναού συμπεριλαμβάνεται και η ευπρεπής εμφάνιση - ένδυση ανδρών και γυναικών.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑνατρέχοντας στην ιστορία και την παράδοση, βλέπουμε πως παλιότερα η θέση των γυναικών ήταν στον γυναικωνίτη και η ένδυσή τους προσομοιάζουσα με αυτήν των αγίων γυναικών. Στην συνέχεια εγκατέλειψαν τον γυναικωνίτη και κατέβηκαν στο αριστερό κλίτος του ναού. Σιγά σιγά άρχισαν να μετακινούνται στην πλευρά των ανδρών, πολλές μάλιστα με καλλωπισμό προκλητικό και ντύσιμο απρεπές, το οποίο δεν έχει καμία σχέση με το "ευπρεπές" και την "ευπρέπεια" του ναού. Επιπλέον δε, γίνονται σκάνδαλο ενώπιον των οφθαλμών των πιστών και κυρίως των ανδρών. Και ενώ θα έπρεπε να σεβαστούν τους εν Χριστώ αδελφούς κατά την ιερή στιγμή των ακολουθιών και δη της θείας Λειτουργίας, ως μέρος του σώματος της Εκκλησίας, εισβάλλουν προκλητικά μεταξύ αυτών, μη συναισθανόμενες το βάρος και την σοβαρότητα της ασεβούς πράξεώς των.
"Εν τω ναώ εστώτες της δόξης σου, εν ουρανώ εστάναι νομίζομεν", λέει το τροπάριο. Έχουμε επίγνωση;
Κύριε ελέησον ημάς!