Δύο οἰκουμενισταὶ διὰ τὸν Ἅγιον Μᾶρκον τὸν Εὐγενικόν

Φωτό από το το Ιερατικό Συνέδριο της Ι.Μ. Γερμανίας

Δύο οἰκουμενισταὶ διὰ τὸν Ἅγιον Μᾶρκον τὸν Εὐγενικόν

Γράφει ὁ κ. Παναγιώτης Κατραμάδος, Θεολόγος

   Ὁ Μητροπολίτης Νέας Ἰωνίας καὶ Φιλαδελφείας κ. Γαβριὴλ ἦτο ὁ ὁμιλητὴς τοῦ προσφάτου ἱερατικοῦ συνεδρίου τῆς Ἱ. Μ. Γερμανίας, ὅπου ἀνέπτυξε τὸ θέμα «Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία καὶ θρησκευτικὴ δεισιδαιμονία». Πράγματι ὁ Σεβασμιώτατος ἀνέφερε πολλὰ ὀρθά, ὅμως προβληματίζει ἰδιαιτέρως ἡ ὀπτικὴ ἀπὸ τὴν ὁποίαν ἐξέθεσε τὸ ὅλον ζήτημα. Ἂς παραθέσωμεν ἐνδεικτικὰ κάποιας σκέψεις του:

  «…ἡ δεισιδαιμονία ὀφείλεται στὴν ἀπουσία ἐκκλησιαστικοῦ φρονήματος καὶ ὁ βαθμός της σχετίζεται μὲ τὸ μορφωτικὸ ἐπίπεδο τοῦ καθενός. Πρόκειται λοιπόν, θὰ λέγαμε, γιὰ πνευματικὴ πτωχεία ἢ ἀκόμη καὶ γιὰ πνευματικὸ ἀναλφαβητισμό…

   Γι’ αὐτούς, ἡ Ἐκκλησία δοκιμάζεται. Ἔχει χάσει τὸν δρόμο καὶ πνευματικότητά της. Ἔχει ξεχάσει τὴν ἀποστολή της. Οἱ ἀποφάσεις της εἶναι αἱρετικές, οἱ περισσότεροι ἐπίσκοποι ἔχουν προδώσει τὴν πίστη τους, ἐνῶ αὐτοὶ παραμένουν ὡς ἄλλοι στῦλοι τῆς Ἐκκλησίας, γιὰ νὰ τὴ σώσουν ἀπὸ τοὺς ἐξωμότες ἐπισκόπους. Αὐτὴ καὶ μόνο ἡ ἀντίληψη, ποὺ λιγότερο ἢ περισσότερο καλλιεργεῖται καὶ ἀναπτύσσεται στοὺς κόλπους αὐτοὺς δὲν εἶναι μόνο ἐσφαλμένη, παράδοξη καὶ σαφῶς ἀντιεκκλησιαστική, ἀλλὰ βεβαίως καὶ ἀντιχριστιανική. Ξεκάθαρη πλάνη. Ἔτσι, τυφλωμένοι ἀπὸ αὐτὴ τὴν πλάνη τῆς ἰδεολογίας τους, θεωροῦν τοὺς ἑαυτούς τους ὁμολογητὲς τῆς πίστεως, κλειδοκράτορες τῆς ἀλήθειας, συνεχιστὲς τῶν Πατέρων -Κεντρικὴ θέση κατέχει σχεδὸν πάντοτε ὁ Ἐπίσκοπος Ἐφέσου, Ἅγιος Μᾶρκος ὁ Εὐγενικός-, ἥρωες καὶ μαχητὲς τῆς ὀρθοδόξου πίστεως.

   …Εἶναι προφανὲς ὅτι μὲ τὸν τρόπο αὐτό, καταρρίπτεται ἡ ἐλεύθερη λειτουργία τῆς προσωπικῆς σκέψεως καὶ κρίσεως καὶ οἱ ἴδιοι λειτουργοῦν μὲ ἐγωισμό, ἀλαζονεία, ὑπερηφάνεια καὶ θρησκοληψία, θεωρώντας ὅτι ὁ γέροντάς τους εἶναι θεός.

   Τὰ λόγια του δέ, ὄχι μόνο δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ ἀμφισβητηθοῦν, ἀλλὰ θεωροῦνται καὶ ἀλάνθαστα. Ἀκόμη καὶ ἐνδεχόμενη ἐναντίωση τοῦ ἰδίου σὲ συνοδικὲς ἀποφάσεις τῆς Ἐκκλησίας δικαιολογεῖται ἀπὸ τοὺς ὀπαδούς του ὡς δίκαιη, σωστὴ καὶ κανονική, ἀφοῦ συχνὰ ἡ ἐναντίωσή του αὐτή, ἄλλοτε βασίζεται σὲ συγκεκριμένους κανόνες τῆς Ἐκκλησίας, μὲ τὸν τρόπο ποὺ οἱ ἴδιοι ἑρμηνεύουν, ἄλλοτε πάλι ταυτίζεται ἢ καὶ συγχέεται ἀφελῶς μὲ παραδείγματα βίου ἐνδόξων ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας μας ποὺ ὁμολόγησαν καὶ μαρτύρησαν γιὰ τὴν ὀρθόδοξη πίστη τους.

  Ὁ ἄνθρωπος αὐτός, ὁ ὁποῖος τυγχάνει νὰ εἶναι κληρικὸς ἢ μοναχός, πολλὲς φορὲς μάλιστα, δυσ­τυχῶς, καὶ πνευματικὸς ἱερέας, δὲν ἐπιτρέπει τὴν ἐλεύθερη κριτική, οὔτε βεβαίως τὸν ἀντίλογο. Ἡ «θεία» του διάσταση εἶναι τόσο ἔντονη, ὥστε νὰ δογματίζει ἐλεύθερα ἐν ὀνόματι τοῦ Χριστοῦ, ἀνεξάρτητα ἀπὸ τὸ Εὐαγγέλιο ἢ καὶ τὴν πατερικὴ παράδοση. Ὁ ἴδιος εἶναι ὁλοκληρωτικὸς στὴν διοίκηση, λαμβάνει ὅ,τι ἐπιθυμεῖ ἀπὸ τοὺς πιστοὺς (χρήματα, περιουσίες, ἐξουσία κ.ἄ.) καὶ ἐλέγχει ἀπόλυτα τοὺς ὀπαδούς του. Εἶναι ἰδιαίτερα σκληρὸς καὶ καλλιεργεῖ ἔντονα παρανοϊκὰ στοιχεῖα, ἀπαιτώντας μάλιστα πλήρη καὶ ἄκαμπτη ὑπακοὴ πρὸς τὸν ἴδιο, ἀφοῦ τὰ λόγια του εἶναι ἅγια καὶ ἱερὰ καὶ οἱ συμβουλές του ἀλάνθαστες, ποὺ καθοδηγοῦνται ἀπὸ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα.

   …ἐκμεταλλευόμενοι ἔτσι ὄχι μόνο τὸν ἀνθρώπινο πόνο, ἀλλὰ καὶ τὰ ἱερὰ σύμβολα τῆς Ἐκκλησίας μας, ὅπως τὸν σταυρό, τὶς ἱερὲς εἰκόνες καὶ τὰ ἱερὰ λείψανα  ἁγίων, τὰ ὁποῖα καὶ προβάλλουν ὡς κατεξοχὴν ἀντικείμενα λατρείας».

   Ὡς ἀντιλαμβάνεται κανεὶς ὁ Σεβ. Νέας Ἰωνίας κ. Γαβριὴλ ἀντιμετωπίζει τὸ ζήτημα τῆς δεισιδαιμονίας ἀποκλειστικῶς μὲ ἀναφορὰν εἰς τοὺς ἁπλοῦς πρεσβυτέρους. Ἐξαιρεῖ ἐξ ὁλοκλήρου τοὺς Ἐπισκόπους. Ὄχι μόνον τοὺς ἐξαιρεῖ, ἀλλὰ ἀντιλαμβάνεται ὅλη τὴν κριτικήν, ἡ ὁποία κατατίθεται εἰς τὸν δημόσιον χῶρον ὡς κινουμένη κατὰ τῶν Ἐπισκόπων. Ἡ λογικὴ αὐτὴ ἀφ’ ἑνὸς εἶναι διχαστική, διότι τοποθετεῖ δύο στρατόπεδα, δηλ. τῶν Ἐπισκόπων καὶ τῶν διαφωνούντων, ὡς ὅλοι οἱ Ἐπίσκοποι νὰ εἶναι ὁμόφωνοι καὶ ὡς ὅλοι οἱ διαφωνοῦντες νὰ ἀνήκουν εἰς τὴν αὐτὴν κατηγορίαν. Αὐτὴ ἡ ἀντίληψις ἐκτὸς ὅτι εἶναι προπαγανδιστικὴ –ἔγινε αὐτὸ κατανοητὸν κατὰ τὴν διάρκειαν τῆς ἐπιδημίας τοῦ κορωνοϊοῦ καὶ τῆς ἀντιμετωπίσεως τῶν «ἀντιφρονούντων»- εἶναι λίαν «σεχταριστική», ἐπειδὴ ἀντιλαμβάνεται τὸ σῶμα τῶν Ἐπισκόπων μὲ ὅρους ἐλιτιστικοὺς ὡς μία «κάστα», ἡ ὁποία ἐκτὸς τοῦ ὅτι εἶναι «ἀλάθητη» εἶναι τοῦ αὐτοῦ φρονήματος, μόνον καὶ μόνον ἐπειδὴ πρόκειται δι’ Ἐπισκόπους! Ἂν πράγματι ἤθελε νὰ εἶναι ἐποικοδομητικὸς ὁ λόγος του θὰ διέκρινε τὴν δεισιδαιμονίαν ὄχι συμφώνως πρὸς τὸν βαθμὸν τῆς ἱερωσύνης, ἀλλὰ μὲ τὸν βαθμὸν τῆς ἀληθείας, δηλ. κατὰ τὴν πιστότητα καθενὸς εἰς τὴν Ἱ. Παράδοσιν, ἀνεξαρτήτως ἐὰν εἶναι Ἐπίσκοπος ἢ ἁπλοῦς πιστός. Καταλήγει, ἑπομένως, αὐτὸ τὸ ὁποῖον ἐπιθυμεῖ νὰ καυτηριάση, νὰ τὸ προωθῆ.

   Ἡ λογικὴ αὐτὴ τοῦ Σεβασμιωτάτου ἐφ’ ἑτέρου εἶναι αὐτοϋπονομευτική. Στερεῖ εἰς ἑαυτὸν ἀλλὰ καὶ εἰς τοὺς ἱερεῖς, οἱ ὁποῖοι ἑκόντες ἄκοντες τὸν ἤκουον, τὴν προοπτικὴ τῆς αὐτοκριτικῆς. Μὲ τὸν τρόπον μὲ τὸν ὁποῖ­ον ἀναπτύσσει τὸ ζήτημα εἶναι ὡς οἱ δεισιδαίμονες νὰ εἶναι κάποιοι ἄλλοι, κάπου ἀλλοῦ καὶ ὄχι ἔν τινι μέτρῳ καὶ ὁ ἴδιος καὶ οἱ ἀκροαταί του, κατὰ τὸ μέτρον ἐκεῖνον κατὰ τὸ ὁποῖον δὲν ἔχουν ἀποβάλει μαγικὰς ἀντιλήψεις π.χ. τὴν ἀποδοχὴν τῆς γνώμης τοῦ Ἐπισκόπου ὡς θέσφατον ἐπὶ παντὸς ἐπιστητοῦ. Εἰρήσθω ἐν παρόδῳ δὲν εἶναι τυχαῖον ὅτι δημοσίευμα εἰς τὴν ἱστοσελίδα «athensreport.gr» ἔγραφε ὅτι:

   «Οὔτε τὰ προσχήματα δὲν κρατάει ὁ Μητροπολίτης Νέας Ἰωνίας, ἀφοῦ σὲ ὁμιλία του στὴ Γερμανία ἄσκησε δριμύτατη κριτικὴ πρὸς τὸν Ἀρχιεπίσκοπο Ἱερώνυμο καὶ στὸν τρόπο, μὲ τὸν ὁποῖο λειτουργεῖ ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος. Χρησιμοποιήθηκε τὸ γνωστὸ θέμα τῶν Ἁγίων Ἰσιδώρων, τὸ ὁποῖο ἐνῶ θεωρεῖται λῆξαν χάρη στὴν ἄμεση ἐπέμβαση τοῦ Ἀρχιεπισκόπου, ὁ Γαβριὴλ προσ­παθεῖ νὰ τὸ διατηρήσει στὴν ἐπικαιρότητα μὲ κάθε κόστος.

  Ἡ συγκεκριμένη κίνηση τοῦ Μητροπολίτη Νέας Ἰωνίας, πέραν τοῦ ὅτι δημιουργεῖ ἀρνητικὴ ἄποψη πρὸς τοὺς πιστοὺς γιὰ τὴν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος στὸ ἐξωτερικό, καὶ πιὸ συγκεκριμένα σὲ ὁμιλία του στὴν Γερμανία, διχάζει τὴν ὁμογένεια καὶ τορπιλίζει τὴν ἑνότητά της, ἀπομακρύνοντάς την ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος. Αὐτὸ εἶναι ἰδιαίτερα προβληματικό, ἀφοῦ ἡ Ἐκκλησία ἀνέκαθεν ἦταν ὁ συνδετικὸς κρίκος τοῦ Ἑλληνισμοῦ τῆς Διασπορᾶς μὲ τὴ Μητέρα Πατρίδα».

  Εἶναι εὔλογος μία τοιαύτη ἑρμηνεία τῶν λόγων τοῦ Σεβασμιωτάτου, δι’ ὅποιον ἀναγνώση τὸ πλῆρες κείμενον, ὡστόσον δὲν εἶναι ἐκεῖ τὸ μεγάλον σφάλμα του. Ἡ ἔμμονος προβολὴ ὅτι «συνοδικὲς ἀποφάσεις τῆς Ἐκκλησίας» κατισχύουν «κανόνων τῆς Ἐκκλησίας», ἀναγνωρίζουσαι τὸ προνόμιον τῆς ὀρθῆς ἑρμηνείας μόνον εἰς τοὺς Ἐπισκόπους, προδίδουν παχυλὴν ἄγνοιαν τῆς Ὀρθοδόξου θεολογίας. Ἐκεῖνο μάλιστα τὸ ὁποῖον δὲν καταγράφεται καθόλου εἰς τὴν ὁμιλίαν του εἶναι αἱ προτάσεις ἐπανατάξεως αὐτῶν τῶν «δεισιδαιμόνων», ἀφήνων νὰ αἰωρῆται προφανῶς ὡς τοιαύτη ἡ ὑπακοὴ εἰς τοὺς Ἐπισκόπους…

   Πάντως θὰ προτείναμεν εἰς τὸν Σεβασμιώτατον νὰ πληροφορηθῆ μέσα ἀπὸ τὰ δικτυωμένα ἐκκλησιαστικὰ πρακτορεῖα πόσα ἱερὰ λείψανα περιέφεραν Μητροπολῖται μόνον τὸ τελευταῖον δεκαπενθήμερον, ὥστε νὰ μὴ ἀδικοῦνται μόνον οἱ «δεισιδαίμονες»…

   Ἂς σταθῶμεν ἐπίσης εἰς τὴν φράσιν «Ἡ «θεία» του διάσταση εἶναι τόσο ἔντονη, ὥστε νὰ δογματίζει ἐλεύθερα ἐν ὀνόματι τοῦ Χριστοῦ, ἀνεξάρτητα ἀπὸ τὸ Εὐαγγέλιο ἢ καὶ τὴν πατερικὴ παράδοση». Ἆραγε, ὅταν ὁ ἴδιος ἐδήλωνε τὰ ἀκόλουθα ἦτο δεισιδαίμων;

   «Ἐκ τῶν πραγμάτων ὁ Θεὸς ἔχει δώσει σὲ μερικοὺς ἀνθρώπους νὰ αἰσθάνονται τὴν ἕλξη πρὸς τὸ ἴδιο φῦλο, δὲν μπορῶ νὰ ξέρω γιατί, δὲν θὰ κατηγορήσω ἐγὼ τὸν Θεό… ἡ σχέση ἑνὸς ὁμοφυλόφιλου εἶναι μία σχέση. Τὸ σέβομαι. Εἶναι μία σχέση, ἡ ὁποία, ἐὰν ὑπάρχει μέσα ὁ Χριστός, νὰ λειτουργεῖ λίγο πιὸ πνευματικά… Νὰ ὑπάρχει ἡ δυνατότητα ὄχι πολλῶν συντρόφων, ἀλλὰ ὅσο τὸ δυνατὸν νὰ ἔχει ἕνα σύντροφο… Ἕνα παιδὶ ἔχει δικαίωμα νὰ ἔχει πατέρα ἢ μητέρα καὶ νὰ ἐπιλέξει στὴ ζωή του, ἂν θέλει νὰ γίνει ὁμοφυλόφιλος ἢ ἂν θέλει ὁτιδήποτε ἄλλο… Ἡ Ἐκκλησία ἐπίσημα δὲν ἔχει τοποθετηθεῖ γιὰ τὸ θέμα αὐτό. Καὶ εἶναι καλό, γιατί ἡ Ἐκκλησία περιμένει… Ἡ ὁρμὴ τοῦ ἀνθρώπου γιὰ τὸ ἴδιο φῦλο ὑπάρχει. Δὲν ξέρω, γιατί ὑπάρχει. Ὅταν τὴν δίνει ὁ Θεός, θὰ πολεμήσω αὐτήν;…».

   Δὲν γνωρίζομεν ποίαν γνώμην θὰ εἶχεν ἐπ’ αὐτῶν ὁ Μητροπολίτης Χαλκηδόνος κ. Ἐμμανουήλ, ὁ ὁποῖ­ος εἰς πρόσφατον ὁμιλίαν του κατὰ τὴν ἀναγόρευσίν του εἰς ἐπίτιμον διδάκτορα τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, περιέγραψε τὸν Πατριάρχην Βαρθολομαῖον μὲ λόγους, οἱ ὁποῖοι ὑπερβαίνουν καὶ ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι θεωροῦν «ὅτι ὁ γέροντάς τους εἶναι θεός». Μεταξὺ ἄλλων ἀνέφερε τὰ ἑξῆς:

   «Γιὰ κάθε Σύνοδο τῆς Λυῶνος ἡ Ὀρθοδοξία γεννᾶ ἕνα Γρηγόριο Παλαμᾶ, γιὰ κάθε Φερράρα-Φλωρεντία ἕνα Μᾶρκο Εὐγενικό. Στοὺς σημερινοὺς καιροὺς οἱ φύλακες τῶν τιμαλφῶν τῆς Πίστεως παραμένουν ἄγρυπνοι. Ὁ Πρῶτος τῆς Ὀρθοδοξίας, ὁ χριστοτερπῶς ποιμαίνων τὴν Κωνσταντινουπολίτιδα Ἐκκλησία, Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης Βαρθολομαῖος, ὁ ὁραματιστής, ὁ δίκαιος, ὁ φιλάγιος καὶ τῆς Κανονικῆς Παραδόσεως ἐγκρατέστατος θεράπων καὶ ἑρμηνευτής, μεριμνᾶ γιὰ τὴν κραταίωση τῆς Ὀρθοδόξου μαρτυρίας καὶ αὐξάνει τὴν παρακαταθήκη. Εἶμαι εὐτυχής, διότι σὲ ὅλη τὴν πορεία τοῦ σύγχρονου διαχριστιανικοῦ διαλόγου δὲν ὑπῆρξαν ριψάσπιδες καὶ μηδίσαντες ἀπὸ τὴν πλευρὰ τῶν Ὀρθοδόξων. Ἴσως, σὲ ὁρισμένες περιπτώσεις παρατηρήθηκαν ὑπερβάλλων ἐνθουσιασμὸς καὶ ζῆλος, ἀλλὰ ποτὲ προδοσία. Ἡ Ὀρθοδοξία δὲν θὰ ζήσει ἄλλη Φερράρα· στῶμεν καλῶς…

   Τὴν ἐσχάτην παραβολὴν γιὰ τὸν κρείττονα. Ἀπὸ τὰ πρῶτα βήματα τῆς λευιτικῆς μου πορείας μὲ φώτιζε σὰν ἥλιος συμπυκνωμένης ἀγάπης ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης Βαρθολομαῖος. Ὅ,τι καλὸ μὲ ἀξίωσε ἡ Χάρις τοῦ Παναγίου Πνεύματος νὰ ἐπιτύχω ἐνεργήθηκε μέσῳ τοῦ Σεπτοῦ Προσώπου Του. Αὐτὸς εἶναι ὁ ὁδηγὸς τῆς διανοίας μου «μέσα στὰ ἄγρια ρουμάνια τῆς Ὀρθοδοξίας», ὁ πνευματικὸς διδάσκαλος, ὁ ἐμπνευστὴς καὶ τὸ ζωηφόρον σέλας τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς μου· «Κ’ ἐπότισέ μου τὴν ψυχὴ ποὺ χόρτασεν ἀμέσως».

   Τί νὰ σχολιάση κανείς, ὅταν ἀφιερώνη μίαν σειρὰν διὰ τοὺς μεγίστους ἁγίους Γρηγόριον Παλαμᾶν καὶ Μᾶρκον Εὐγενικόν, ἀλλὰ δέκα διὰ τὸν Πατριάρχην Βαρθολομαῖον; Μήπως διὰ τὸν Χαλκηδόνος ἔγραψε τελικῶς ὁ Νέας Ἰωνίας ὅτι «θεωροῦν τοὺς ἑαυτούς τους ὁμολογητὲς τῆς πίστεως, κλειδοκράτορες τῆς ἀλήθειας, συνεχιστὲς τῶν Πατέρων -Κεντρικὴ θέση κατέχει σχεδὸν πάντοτε ὁ Ἐπίσκοπος Ἐφέσου, Ἅγιος Μᾶρκος ὁ Εὐγενικός-, ἥρωες καὶ μαχητὲς τῆς ὀρθοδόξου πίστεως»;

Ορθόδοξος Τύπος