Κριτίρια για τον εντοπισμό της Σέκτας

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΔΙΑ ΤΟΝ ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΝ ΤΗΣ ΣΕΚΤΑΣ

Tοῦ κ. Ἰωάννου Μηλιώνη, ἐκπαιδευτικοῦ, μέλους τῆς Π.Ε.Γ

Μὲ τὸν ὅρο σέκτα1 ἢ σέχτα, περιγράφεται γενικὰ ἡ ὑποομάδα ἑνὸς θρησκευτικοῦ, πολιτικοῦ ἢ φιλοσοφικοῦ συστήματος πεποιθήσεων, πού προέρχεται ἀπό μία μεγαλύτερη Ὁμάδα, ἀλλά παρεκκλίνει ἀπὸ αὐτὴν σέ κάποια σημεῖα.

Οἱ θρησκευτικὲς σέκτες διαφέρουν ἀπὸ τὴν αἵρεση, ποὺ διαφοροποιεῖται δογματικά, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὸ σχίσμα ποὺ διαφοροποιεῖται διοικητικά. Ἡ διαφοροποίηση τῶν θρησκευτικῶν σεκτῶν ἐντοπίζεται κυρίως στὴ καθημερινὴ πράξη καὶ τόν τρόπο ζωῆς.

Ἂν καὶ ὁ ὅρος σέκτα χρησιμοποιήθηκε ἀρχικὰ γιὰ τὴν διάκριση καὶ ταξινόμηση θρησκευτικῶν ὁμάδων, μπορεῖ πλέον νὰ ἀναφέρεται σὲ ὁποιαδήποτε ὀργάνωση, ποὺ διαφοροποιεῖται καὶ ἀποσπᾶται ἀπὸ μιὰ μεγαλύτερη καὶ ἀκολουθεῖ ἕνα διαφορετικὸ σύνολο κανόνων καὶ ἀρχῶν.

Σήμερα, ποὺ καλούμαστε νὰ ἀντιμετωπίσουμε ἕνα καταιγισμὸ Ὁμάδων στὸν χῶρο τοῦ ἀποκρυφισμοῦ καὶ τῆς «Νέας Ἐποχῆς τοῦ Ὑδροχόου» (New Age), ὁ ὅρος σέκτα μπορεῖ καὶ πάλι νὰ χρησιμοποιηθεῖ μὲ τὴν ἔννοια α) τῆς διάκρισης καὶ ταξινόμησης ὄχι πλέον θρησκευτικῶν ὁμάδων καθὼς οἱ ἴδιοι οἱ ἐνδιαφερόμενοι δηλώνουν ὅτι ἡ ἐνασχόλησής τους δὲν ἀποτελεῖ «θρησκευτικὴ» πρακτικὴ κι οἱ ἴδιοι δὲν εἶναι θρησκεύοντες (religious), ἀλλὰ πνευματικοὶ (spiritual) ἢ β) τὸ σύνολο τῶν ὁμάδων αὐτῶν -ποὺ κατέχουν δῆθεν τὴν «αὐτοσυνειδησία» ὅτι ὁ «Ἄνθρωπος» εἶναι «κατὰ φύσιν Θεός»-, διαφοροποιεῖται μόνον ὡς πρὸς τὶς λεπτομέρειες, ἀπὸ τὸν σύνολο χῶρο τοῦ ἀποκρυφισμοῦ καὶ τῆς «Νέας Ἐποχῆς», ἐνῶ ἀκολουθεῖ μέ αὐτόν παράλληλους δρόμους.

Ἔτσι λοιπόν, ἐνῶ εἶναι ἀδόκιμο νὰ χαρακτηρίζουμε τὶς Ὁμάδες αὐτὲς «αἱρέσεις», καθὼς δὲν ἕλκουν ἱστορικὰ τὴν καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία, οὔτε ἔστω ἀπὸ κάποια Χριστιανικὴ ὁμολογία, δὲν μποροῦμε νὰ τὶς ἐντάξουμε οὔτε στὶς γνωστές θρησκεῖες, καθὼς οἱ περισσότερες εἶναι ὀλιγάριθμες κι ἔχουν «κρύφια δόγματα», ὁ ὅρος σέκτα, θεωροῦμε ὅτι εἶναι ὁ καταλληλότερος χαρακτηρισμός.

Ὁ μακαριστὸς π. Ἀντώνιος Ἀλεβιζόπουλος, ὁ θέσας τὶς βάσεις στὸ ἀντιαιρετικὸ ἔργο τῆς Ἐκκλησίας, συνήθιζε νὰ ὀνομάζει τὶς Ὁμάδες αὐτὲς «Ψυχοναρκωτικά», ἕναν δόκιμο ὅρο ποὺ ὁ ἴδιος δημιούργησε, προσδιορίζοντας ἔτσι τὴν καταστροφικότητα τῶν δοξασιῶν καὶ τῶν πρακτικῶν τῶν Ὁμάδων αὐτῶν στὸν ἀποίμαντο ἐκκλησιαστικὰ ἄνθρωπο. Ἄλλοτε χρησιμοποιοῦσε καὶ τὸν ὅρο «Καταστροφικὲς Λατρεῖες» (Destructive Cults), ὅρο καθιερωμένο διεθνῶς γιὰ τὶς Ὁμάδες αὐτὲς ποὺ περιελάμβαναν στὶς διδαχὲς τους «ἐγκληματικὰ δόγματα», ἀλλὰ καὶ χρησιμοποιοῦσαν καταστροφικὲς γιὰ τὸν ἄνθρωπο ψυχοτεχνικές.

Ὡς ἀντίδοτο στὶς ἐγκληματικὲς ἐνέργειες τῶν Ὁμάδων αὐτῶν ὁ π. Ἀντώνιος χρησιμοποιοῦσε τὴν «Ὀρθόδοξη Ψυχοθεραπεία», δηλαδὴ τὴν «Ὀρθόδοξη Συμβουλευτικὴ ἐπί τῶν Αἱρέσεων» καὶ τὴν λειτουργικὴ ζωὴ μέσα στὴν Ἐκκλησία, μὲ ἐντυπωσιακὰ ἀποτελέσματα, ἐνῶ στὴ Δύση ἡ προσπάθεια περιοριζόταν στὴ χρήση διαφόρων μεθόδων τῆς ψυχολογίας ἢ τῆς ψυχιατρικῆς.

Ὁ π. Ἀντώνιος παράλληλα μὲ τὴν σύσταση, ἤδη ἀπὸ τὸ 1975, τῆς «Πανελλήνιας Ἕνωσης Γονέων γιὰ τὴν προστασία τοῦ Ἑλληνορθοδόξου Πολιτισμοῦ τῆς Οἰκογενείας καὶ τοῦ Ἀτόμου» (Π.Ε.Γ.) -πού ἀποτελοῦσε γι’ αὐτὸν τὸ «πολιτικὸ σκέλος» τῆς «Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς ἐπὶ τῶν Αἱρέσεων»-, βρισκόταν σὲ συνεργασία μὲ τίς ἀντίστοιχες «Πρωτοβουλίες Γονέων» τοῦ ἐξωτερικοῦ ἐπάνω σέ θέματα αἱρέσεων καὶ παραθρησκείας, ἀνταλλάσσοντας πληροφορίες καὶ τεχνογνωσία.

Στὰ πλαίσια αὐτῆς τῆς συνεργασίας ποὺ συνεχίστηκε ἐπ’ ὀλίγον καὶ μετὰ τὴν κοίμησή του, ἀποκτήθηκε ἀπὸ τὴ δική μας «Πρωτοβουλία» ὁ κατάλογος τῶν «17 κριτηρίων», μὲ βάση τὰ ὁποῖα μπορεῖ κάποιος νὰ κατατάξει τὴν κάθε νεοφανῆ Ὁμάδα, ἂν πληροῖ ἢ ὄχι τὶς προϋποθέσεις, ὥστε νὰ χαρακτηριστεῖ «σέκτα».

Ὁ κατάλογος αὐτὸς ἔφτασε στὰ χέρια μας μὲ τὴν μορφὴ ἑνὸς καλαίσθητου, ἔγχρωμου, ἐνημερωτικοῦ ἐντύπου στὰ Γερμανικά, μὲ κείμενο συνοδευόμενο ἀπὸ χιουμοριστικὰ σκίτσα ποὺ βοηθοῦ­σαν νὰ γίνεται τὸ ἐκπαιδευτικό περιεχόμενο πιὸ ἀνάλαφρο καὶ διεισδυτικό.

Τὸ ἔντυπο αὐτὸ μεταφράστηκε καὶ ἀναπαρά­χθηκε σὲ πολλὲς χιλιάδες ἀντίτυπα, ποὺ μοιράστηκαν σὲ διάφορες εὐκαιρίες στὸ κοινό· ἐλπίζουμε δὲ ὅτι ἴσως βοήθησε κάποιους ἀδελφοὺς νὰ ἀπεμπλακοῦν ἢ νὰ μὴ ἐμπλακοῦν στὶς νεοεποχίτικες ἀπειλές.

Παραθέτουμε κατωτέρω τὰ «17 κριτήρια», βάσει τῶν ὁποίων ὁ καλοπροαίρετος «ἀναζητητὴς τῆς Ἀλήθειας» ἔχει τὴ δυνατότητα νὰ κρίνει ποῦ βαδίζει, ἀντιμετωπίζοντας τίς «ὑποσχέσεις» στὸν κόσμο τῶν προσφορῶν τῆς «Ὑπεραγορᾶς Θρησκεία».

1) Στὴν Ὁμάδα θὰ βρεῖς ἀκριβῶς ἐκεῖνο, ποὺ μάταια ἀναζητᾶς μέχρι τώρα. «Αὐτὴ» ξέρει τί εἶναι αὐτό, πού σοῦ λείπει.

2) Ἤδη ἡ πρώτη ἐπαφή, σοῦ ἀνοίγει μιὰ ἐντελῶς καινούρια θεώρηση τῶν πραγμάτων.

3) Ἡ κοσμοθεώρηση τῆς Ὁμάδας εἶναι ὑπεραπλουστευμένη καὶ ἐξηγεῖ κάθε πρόβλημα.

4) Εἶναι δύσκολο νὰ ἀντιληφθεῖς τὴν πραγματικὴ εἰκόνα τῆς Ὁμάδας. Ἄλλωστε, δὲν εἶναι ἀνάγκη νὰ σκέφτεσαι ἢ νὰ ἐξετάζεις. Οἱ νέοι φίλοι σου λένε: «Αὐτὸ δὲν μπορεῖ νὰ ἐξηγηθεῖ, πρέπει νὰ τὸ βιώσεις, ἔλα στὸ Κέντρο μας».

5) Ἡ Ὁμάδα ἔχει τὸν ἀρχηγό της. Εἶναι ὁ «προφήτης» (μέντιουμ), ὁ γκουροὺ ἢ ὁ «διδάσκαλος», ποὺ αὐτὸς μόνο κατέχει ὅλη τὴν ἀλήθεια.

6) Ἡ διδασκαλία τῆς ὁμάδας ἰσχύει σὰν ἡ μόνη αὐθεντική, αἰώνια ἀληθινὴ γνώση. Ἡ κατοχυρωμένη ἐπιστήμη, ἡ ὀρθολογιστικὴ σκέψη, ἡ λογικὴ κατανόηση ἀπορρίπτονται σὰν διαστρεβλωμένες, ἀρνητικές, σατανικὲς ἢ σκοταδιστικές.

7) Ἡ κριτικὴ ἀπὸ παράγοντες ξένους πρὸς τὴν Ὀργάνωση, χρησιμοποιεῖται σὰν ἀπόδειξη ὅτι ἡ Ὁμάδα ἔχει δίκιο.

8) Ἡ συντέλεια τοῦ κόσμου εἶναι κοντά. Ἡ ἀνθρωπότητα ὁδηγεῖται στὴν καταστροφὴ καὶ μόνο ἡ Ὁμάδα ξέρει πῶς θὰ σωθεῖ αὐτὸς ὁ κόσμος.

9) Ἡ Ὁμάδα σου εἶναι ἡ ἐλίτ. Ὁ ὑπόλοιπος κόσμος εἶναι ἄρρωστος καὶ χαμένος, στὸ βαθμὸ ποὺ δὲ συνεργάζεται καὶ δὲν ἐπιτρέπει τὴ σωτηρία του.

10) Ἔχεις εὐθύνη στὸν Ἑαυτό σου καὶ στὴν Ἀνθρωπότητα. Πρέπει νὰ γίνεις μέλος ἀμέσως.

11) Ἡ Ὁμάδα ἀπομονώνεται ἀπὸ τὸν κόσμο μὲ τὴν ἐνδυμασία, τοὺς κανόνες διατροφῆς, τὴ δική της γλώσσα, τὶς δικές της «ἀνθρώπινες σχέσεις».

12) Ἡ Ὁμάδα θέλει νὰ διακόψεις ὅλες τὶς «παλιές» σου σχέσεις, ἐπειδὴ αὐτὲς ἐμποδίζουν τὴν ἐξέλιξή σου.

13) Ἡ σεξουαλική σου συμπεριφορὰ ἐλέγχεται ἀπόλυτα. Σοῦ ἐπιβάλλουν τὴν ἐπιλογὴ τοῦ ἐρωτικοῦ συντρόφου, τὸ ὁμαδικὸ σὲξ ἢ τὴν ἀπόλυτη ἀποχή.

14) Ἡ Ὁμάδα καλύπτει ὅλο τὸ χρόνο σου μὲ «ὑποχρεώσεις»: τὴ διάθεση ἐντύπων ἢ βιβλίων, τὴν ἐπαφὴ μὲ νέα μέλη, τὴν παρακολούθηση σεμιναρίων, τὸ διαλογισμό…

15) Εἶναι δύσκολο νὰ εἶσαι μόνος σου. Πάντοτε πρέπει νὰ εἶναι κάποιος τῆς Ὁμάδας μαζί σου.

16) Ἡ Ὁμάδα ἀπαιτεῖ νὰ ἀκολουθεῖς ἐπακριβῶς τοὺς κανόνες καὶ τὸ «μοναδικὸ τρόπο σωτηρίας», ποὺ αὐτή σοῦ προσφέρει.

17) Ἂν ἀμφιβάλλεις, ἂν δὲν βρῆκες τὴν εὐτυχία πού σοῦ ὑποσχέθηκαν, «φταῖς μόνον ἐσύ», γιατί δὲν πιστεύεις ἀρκετὰ καὶ δὲν δραστηριοποιεῖσαι, μὲ τὸν τρόπο ποὺ ἡ Ὁμάδα σοῦ λέει.

Κλείνοντας, νὰ σημειώσουμε ὅτι δὲν εἶναι ἀναγκαῖο νὰ συνυπάρχουν καὶ τὰ «17 κριτήρια» σὲ μιὰ Ὁμάδα, γιὰ νὰ μπορεῖ αὐτὴ νὰ χαρακτηριστεῖ ὡς σέκτα. Κάποιες φορές, καὶ μερικὰ μόνον ἀπὸ τὰ «17 κριτήρια» εἶναι ἀρκετὰ γιὰ τὸν προσδιορισμό.

Ὅμως, τὸ πιὸ ἀσφαλὲς γιὰ ὅποιον δυσκολεύεται στὴν διάκριση μιᾶς Ὁμάδας, εἶναι πάντα ἡ ἐπικοινωνία μὲ τὸν «Συμβουλευτικὸ Σταθμὸ» τῆς Π.Ε.Γ. στὸ τηλ. 210 6396665, fax 210 6082219.

Ἀλλά, πάνω ἀπ’ ὅλα, ἡ σίγουρη προστασία καὶ μὴ ἐμπλοκὴ μὲ κάθε εἴδους «Ψυχοναρκωτικῶν» εἶναι ἡ ἀσφάλεια τῆς μιᾶς Ποίμνης, τοῦ ἑνὸς Ἀρχιποίμενος Χριστοῦ· δηλαδὴ, ὁ τακτικὸς ἐκκλησιασμός, ἡ συμμετοχὴ στὰ Ἱερὰ Μυστήρια, ἡ μελέτη ἐκκλησιαστικῶν καὶ Πατερικῶν κειμένων, ἡ εἰ δυνατὸν ἀδιάλειπτος προσευχὴ καὶ βεβαίως, ἡ ὕπαρξη Πνευματικοῦ Πατρὸς γιὰ τὴν ἐξαγόρευση τῶν ἁμαρτιῶν.

Μὲ τὶς παραπάνω προϋποθέσεις ἐλαττώνονται σημαντικὰ οἱ κίνδυνοι γιὰ τὸν ἑαυτό μας· ὅσο γιὰ τοὺς ἀδελφούς μας, κάποια γνώση τῶν ἀντιαιρετικῶν πραγμάτων δὲν βλάπτει, ὅμως πάντα μέ τή σύμφωνη γνώμη τοῦ Πνευματικοῦ.

Σημείωσις:

1.     Προέρχεται ἀπὸ τὸν λατινικὸ ὅρο secta, ἐκ τοῦ ρήματος sequor «ἀκολουθῶ».

orthodoxostypos.gr