Γιατί το κρυφό σχολειό δεν είναι μύθος

ΓΙΑΤΙ ΤΟ ΚΡΥΦΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΜΥΘΟΣ

Μότσιου Βασιλική, Φιλόλογος

Από το έργο του Φαίδωνος Κουκουλέ «Βυζαντινών βίος και πολιτισμός», τόμ. Α΄ Ι συνάγουμε το συμπέρασμα ότι το κρυφό σχολειό το φιλοξενούμενο μυστικά σε πενιχρά δωμάτια εκκλησιών δεν ήταν καινοτομία των Ελλήνων κατά την διάρκεια της Τουρκοκρατίας – το μόνο πρόσθετο χαρακτηριστικό ήταν το επίθετο κρυφό για ευνόητους λόγους

Ας δούμε τι λέει ο συγγραφέας για την οργάνωση της στοιχειώδους εκπαίδευσης στο βυζαντινό κράτος στο κεφάλαιο «Το σχολείον και τα εν αυτώ»

«Αφ’ ου ανά το κράτος δεν υπήρχεν ενιαίον σχολικόν πρόγραμμα ουδέ μία κεντρική αρχή εποπτεύουσα τα των σχολείων, η δε περί αυτών μέριμνα, μάλιστα δια τα κατώτερα σχολεία, επαφίετο εις τας κατά τόπους εκκλησιαστικάς αρχάς και τας κοινότητας, φυσικόν είναι να μην υπήρχεν ενιαίον σχέδιον σχολικού κτηρίου ανταποκρινομένου, έστω εις τας στοιχειώδεις παιδαγωγικάς απαιτήσεις. Δεδομένου δ’ ότι τότε οι διδάσκαλοι των ιερών γραμμάτων ήσαν, ως επί το πλείστον, κληρικοί, ως σχολεία εχρησίμευον πενιχρά εν τω περιβόλω των εκκλησιών δωμάτια και δη εν μόνον, ουχί σπανίως δε και ο νάρθηξ της εκκλησίας.

Ως αίθουσαι παραδόσεως επ’ ίσης εχρησίμευον και κελλία εν ταις μοναίς, διότι τότε δεν ήτο σπάνιον οι μικροί παίδες να διδάσκονται εν τοις μοναστηρίοις, είτε ως εσωτερικοί είτε και εκτός των μονών οικούντες.»

Αφού λοιπόν οι επί τουρκοκρατίας Ρωμιοί διατηρούσαν την ίδια οργάνωση με τους βυζαντινούς προγόνους τους προκειμένου να διδάξουν τα πρώτα και στοιχειώδη γράμματα στα παιδιά τους προς τι όλη αυτή η εκστρατεία οριμένων να μας πείσουν ότι το κρυφό σχολειό είναι μύθος; 

Υ.Γ. Το απόσπασμα του Κουκουλέ ελλείψει πολυτονιστού παρέχεται ακαλλώπιστο. Να μας συμπαθάτε λοιπόν «δια την ασχημίαν».