Χαιρετισμός του Αρχιεπισκόπου Κύπρου Χρυσοστόμου κατά το Φιλολογικό Μνημόσυνο του Ευαγόρα Παλληκαρίδη στην Πάφο

09 Μαρτίου 2019

Η συμπλήρωση εξήντα δύο ετών από την μαρτυρική θυσία του ήρωά μας Ευαγόρα Παλληκαρίδη, δημιουργεί σε όλους μας αισθήματα βαθιάς συγκίνησης και ξυπνά μνήμες πικρίας, αγωνίας και πατριωτισμού.

Η σεμνή και ωραία αυτή τελετή λειτουργεί ως ένα είδος πνευματικής αναβάπτισης και λυτρωτικής αποκάθαρσης. Πολλές, άλλωστε, είναι οι προκλήσεις της ψυχρής λογικής που δοκιμάζουμε σήμερα ως Κυπριακός Ελληνισμός. Γι’ αυτό και χρειαζόμαστε να αντλήσουμε δύναμη και ενίσχυση.
Ιδιαίτερα σε μέρες δύσκολες και πονηρές, όπως είναι αυτές που διερχόμαστε σήμερα, στις οποίες κινδυνεύει η ίδια η εθνικοθρησκευτική επιβίωση του λαού μας στη γη των πατέρων του, δεν πρέπει να ξεστρατίσουμε από την πορεία μας. Και αναμφίβολα, ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης, όπως και οι άλλοι ήρωες του εθνικοαπελευθερωτικού μας αγώνα υπήρξαν «φως αληθινό». Δικό μας χρέος είναι να κρατούμε διαρκώς αναμμένη τη δάδα του αγώνα, μέχρι την άγια μέρα της απελευθέρωσης της κατεχόμενης σήμερα γης μας, την επανένωση της νήσου μας και τη δικαίωση. Το χρωστούμε τόσο στον ήρωά μας Ευαγόρα Παλληκαρίδη, όσο και σε όλους εκείνους, οι οποίοι θυσίασαν τη ζωή τους στο βωμό της Πατρίδας.

Ο 18χρονος ήρωας Ευαγόρας Παλληκαρίδης, όπως πολλά παιδιά της ηλικίας του, μπολιάστηκαν με τα ιδανικά των μεγαλυτέρων που αγωνίζονταν για την Ελευθερία και την Ένωση της Κύπρου με την Μητέρα Ελλάδα.

Ο νεανικός ενθουσιασμός, τους έκανε να μην υπολογίζουν ακόμα και τη ζωή τους. Και αυτό το βλέπουμε στο πρόσωπο του Βαγορή (Ευαγόρα), όταν πάσχιζαν οι δικηγόροι στη δίκη του να τον αθωώσουν κι εκείνος δεν τους άφηνε περιθώρια υπεράσπισης!

Στη δίκη του τον ρώτησε ο δικαστής: « Έχεις να είπης τι, διατί να μην σου επιβληθεί ποινή;». Ο Βαγορής παραδέχτηκε την ενοχή του λέγοντας: « Γνωρίζω ότι θα με κρεμάσετε. Ό,τι έκαμα, το έκαμα ως Έλλην Κύπριος, όστις ζητεί την Ελευθερίαν του. Τίποτα άλλο.» Αυτές τις γενναίες, παλικαρίσιες κουβέντες είπε στους δικαστές, οι οποίοι ασυγκίνητοι, στυγνοί, έβγαλαν, χωρίς το ελαφρυντικό της εφηβικής λεβεντιάς, την ετυμηγορία τους : Εις θάνατον!

Το απόγευμα της 13-3-1957, ο Ευαγόρας, γράφει σ’ ένα κομμάτι χαρτί: «Θ΄ ακολουθήσω με θάρρος τη μοίρα μου. Ίσως αυτό να ‘ναι το τελευταίο μου γράμμα. Μα πάλι δεν πειράζει. Δεν λυπάμαι για τίποτα. Ας χάσω το κάθε τι.

Μια φορά κανείς πεθαίνει. Θα βαδίσω χαρούμενος στην τελευταία μου κατοικία. Τι σήμερα τι αύριο; Όλοι πεθαίνουν μια μέρα. Είναι καλό πράγμα να πεθαίνει κανείς για την Ελλάδα. Ώρα 7:30. Η πιο όμορφη μέρα της ζωής μου. Η πιο όμορφη ώρα.

Μη ρωτάτε γιατί». Ακριβώς τα μεσάνυχτα, αφού μετέλαβε, καλούν την μητέρα του να τον αντικρίσει για τελευταία φορά και αυτός την παρηγορεί: «Μη θρηνείς μάνα, πεθαίνω για την Ελλάδα». Η μητέρα του είπε αργότερα: «μου έλεγε αστεία και προσπαθούσε να με παρηγορήσει…» Σε μεγάλη απόσταση ακούγονταν οι φωνές διαδηλωτών για την ΕΟΚΑ και την Ένωση με την Ελλάδα. Ο νεαρότερος αλλά και ο τελευταίος αγωνιστής της ΕΟΚΑ, απαγχονίζεται από τους Άγγλους σε ηλικία μόλις 18 ετών, χωρίς να βγάλει δάκρυ κι ενταφιάζεται μέσα στη φυλακή για να μη γίνει ο τάφος του λαϊκό προσκύνημα.

Έγραψε ο Βαγορής: «Παλιοί συμμαθηταί! Αυτή την ώρα κάποιος λείπει ανάμεσά σας, κάποιος που  φεύγει αναζητώντας λίγο ελεύθερο αέρα, κάποιος που μπορεί να μη τον ξαναδείτε παρά μόνο νεκρό. Μην κλάψετε στον τάφο του, Δεν κάνει να τον κλαίτε. Λίγα λουλούδια του Μαγιού σκορπάτε του στον τάφο. Του φτάνει αυτό ΜΟΝΑΧΑ».

Ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης δεν υπήρξε μόνο ένας υπέροχος αγωνιστής της Ε.Ο.Κ.Α., αλλά και ένας σπουδαίος για την ηλικία του ποιητής. Δεν αμφιβάλλουμε, ότι, αν η αγχόνη δεν του έκοβε τόσο πρόωρα, σκληρά και βάναυσα το νήμα της ζωής, σήμερα ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης θα ήταν ένας λαμπρός ποιητής στο πανελλήνιο λογοτεχνικό στερέωμα, και όχι μόνο.

Τελειώνοντας, ευλαβικά στρέφουμε τη σκέψη μας προς τη μορφή του δεκαοκτάχρονου παληκαριού μας. Τον τάφο του ραίνουμε με τις μυρσίνες της ευγνωμοσύνης μας και με τις δάφνες του θαυμασμού μας.
Ευχόμαστε, τέλος, όπως σύντομα αξιωθούμε από το Θεό να απευθύνουμε, με τη σειρά μας, προς τον Ευαγόρα Παλληκαρίδη, εκεί ψηλά «στην άκρη τ’ ουρανού», το χαρμόσυνο μήνυμα της λευτεριάς και της δικαίωσης.

Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου,

 9 Μαρτίου 2019.

Ευχέτης πάντων υμών