«Μην καταδεχθείτε να σας κατηγορήσει ο κόσμος και η ιστορία…» Παπαφλέσσας, 23 Μαρτίου 1821

ΜΗΝΥΜΑ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ

«Μην καταδεχθείτε να σας κατηγορήσει ο κόσμος και η ιστορία…» Παπαφλέσσας, 23 Μαρτίου 1821

Από τον Δημήτρη Γαρούφα*

Οταν αναλογίζεται κάποιος την ιστορία του Ελληνισμού συνειρμικά τού έρχονται στη σκέψη τα επιτεύγματά του στον πολιτισμό, οι αρχαίοι φιλόσοφοι, τα μοναδικά μνημεία, μα και κάποιες μοναδικές στιγμές αυτοθυσίας και μεγαλείου του Ελληνισμού. Με δέος θα αναλογιστεί κάποιος τις Θερμοπύλες, τους τελευταίους της Πόλης, τους υπερασπιστές του Μεσολογγίου, τη θυσία των γυναικών στη Νάουσα, τους μοναχικούς ήρωες του Μακεδονικού Αγώνα.

Το ίδιο δέος αισθάνεται κάποιος όταν -έπειτα από 198 χρόνια- αναλογίζεται την Εθνεγερσία του 1821, τη μνήμη της οποίας τιμάμε σε μερικές μέρες. Γιατί η Εθνεγερσία του 1821 δεν ήταν απλώς ένα κίνημα ανεξαρτησίας ούτε έγινε ξαφνικά, αλλά ήρθε ως αποτέλεσμα μακράς διεργασίας και αναβάπτισης του υπόδουλου λαού στις εθνικές ρίζες. Σίγουρα, οι λόγιοι του υπόδουλου έθνους επηρεάστηκαν και από το πνεύμα της Γαλλικής Επανάστασης, αλλά στη σκλαβωμένη Ελλάδα χρειάστηκε να προηγηθεί ο Πατροκοσμάς, που περπάτησε τα ματωμένα χώματα βήμα βήμα μιλώντας για την ανάγκη παιδείας και ζητώντας να γκρεμίζουν εκκλησιές και να χτίζουν σχολειά, γιατί κατανοούσε αυτό που επιγραμματικά έλεγε αργότερα ο Οδυσσέας Ανδρούτσος σε γράμμα του στον Κοραή: «Αφ’ ης στιγμής σύ ήρχισας να περιγράφεις εις την γλώσσαν μας τα καλά, όσα η παιδεία προξενεί εις τον κόσμον, ήρχισαν και οι ομογενείς να υψώνωσι τον νουν των εις μαθήματα υψηλότερα».

Το υπόδουλο Γένος μέσω της παιδείας άρχισε να έχει συναίσθηση της ιστορίας και της κληρονομιάς του, αυτογνωσία, γι’ αυτό στις 23 Μαρτίου του 1821 ο φλογερός Παπαφλέσσας γράφει σ’ ένα γράμμα του στους πατριώτες του, παρακινώντας τους να επαναστατήσουν: «Μην καταδεχθείτε να σας κατηγορήσει ο κόσμος και η ιστορία…»

Ορισμένοι σήμερα προσπαθούν -έχοντας κάποιες σκοπιμότητες- να αναθεωρήσουν και να αποδομήσουν την πραγματική ιστορία, και να δώσουν μια άλλη εικόνα για τα γεγονότα της εποχής, μιλώντας για Οθωμανική Αυτοκρατορία που -τάχα- έδειχνε ανοχή και επέτρεπε στους υπόδουλους να προοδεύουν. 

Σ’ αυτούς δίνει απάντηση, με ένα γράμμα του που έστειλε στους Γαλαξιδιώτες στις 22 Μαρτίου του 1821, ο Οδυσσέας Ανδρούτσος. Αναφέρει σ’ αυτό το γράμμα, που το έγραψε ο ίδιος και με το οποίο τους καλούσε να επαναστατήσουν: «Αγαπημένοι μου Γαλαξιδιώτες. Ητανε φαίνεται γραφτό ν’ αδράξουμε τ’ άρματα και να χυθούμε καταπάνω στους τυράννους μας, που τόσα χρόνια ανελεήμονα μας τυραγνεύουν. Τι τη θέλουμε, βρε αδέλφια, αυτή την πολυπικραμένη ζωή, να ζούμε κάτω από τη σκλαβιά και το σπαθί των Τούρκων ν’ ακονιέται στα κεφάλια μας; Δεν τηράτε που τίποτα δεν μας απόμεινε; Οι εκκλησιές μας γινήκανε αχούρια των Τούρκων. Κανένας δεν μπορεί να πει πως τάχα έχει κάτι δικό του, γιατί το ταχιά βρίσκεται φτωχός, σα διακονιάρης στη στράτα. Οι φαμελιές μας και τα παιδιά μας είναι στα χέρια και στη διάκριση των Τούρκων. Τίποτα, αδέρφια, δεν μας έμεινε… Ας ρωτήσουμε την καρδιά μας κι ότι μας απαντυχαίνει ας το βάλωμε σε πράξη γλήγορα… Στ’ άρματα, αδέλφια, ή να ξεσκλαβωθούμε ή όλοι να πεθάνουμε..»

Αυτή είναι η αλήθεια και με αυτό το πνεύμα έγινε η Επανάσταση του 1821 και πέτυχε. Είχαν πολλά «κουσούρια» οι πρωταγωνιστές κι έκαναν και πολλά λάθη, αλλά ήταν παλικάρια και δεν μέτρησαν τους συσχετισμούς ούτε τη διεθνή κατάσταση. Ρώτησαν την καρδιά τους και αγωνίστηκαν για το όλον, για το ιδανικό, κι έτσι σε μερικά χρόνια πέτυχαν αυτό που όλοι θεωρούσαν ανέφικτο…

Δεν έχει νόημα να πούμε περισσότερα. Αυτοί που έφεραν την Εθνεγερσία το 1821 στέλνουν διαχρονικά μηνύματα σε εμάς τους επιγόνους τους. Αυτό που θέλουν να μας πουν είναι ότι στην ιστορία των εθνών και λαών ένα συν ένα δεν κάνουν πάντα δύο, αλλά μερικές φορές μπορεί να κάνουν και τρία. Δηλαδή, πως όποιος έχει θέληση, όραμα και πίστη μπορεί να νικήσει ισχυρότερους αντιπάλους.

Το δεύτερο μήνυμα που μας στέλνουν είναι ότι η πίστη στις αρχές και τις αξίες του Ελληνισμού είναι ανάγκη ζωής. Αυτές οι αξίες μας μπορούν να αποτελέσουν και το προζύμι για ζύμωση από την οποία μπορεί να έλθει μια Ευρώπη με πιο ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα. Το τρίτο μήνυμα είναι η ανάγκη ομοψυχίας γιατί κι αυτοί, αν είχαν ομόνοια, θα πετύχαιναν πολλά περισσότερα. Οι πρόγονοί μας υπενθυμίζουν ότι υπάρχουν αξίες και ιδανικά στα οποία δεν χωρά συμβιβασμός. Υπενθυμίζουν ότι τίποτα δεν χαρίζεται, ότι όλα κατακτώνται και ότι έχουμε χρέος να αγωνιζόμαστε πάντα για την πατρίδα, την ελευθερία, τη δημοκρατία, τη δικαιοσύνη χωρίς να σκύβουμε το κεφάλι. Το μήνυμα αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία τώρα, γιατί η χώρα μας από λάθη μέτριων ηγετών βιώνει περίοδο παρακμής. Ενστερνιζόμενοι τα διαχρονικά μηνύματα Ελληνισμού, οφείλουμε να φέρουμε την αναγέννηση της πατρίδας, με οδηγό τις προαιώνιες αρχές και αξίες του Ελληνισμού. Οφείλουμε μονοιασμένοι να διώξουμε τα σύννεφα από τον ορίζοντα της χώρας, γιατί, όπως έλεγε κι ο Μακρυγιάννης, «ετούτη την πατρίδα την έχομεν όλοι μαζί…»

*Δικηγόρος, πρώην πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης

dimokratianews,17.03.2019