Η Ιεραρχία και οι θυσίες.

Η ΙΕΡΑΡΧΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΘΥΣΙΕΣ

Η συμμετοχή του κλήρου στους αγώνες του ‘21 και στην Εθν. Αντίσταση

Του Π. Α. Παπαγαρυφάλλου*

Επειδή κατά καιρούς διάφοροι ανιστόρητοι... προοδευτικοί λοιδορούν και υποτιμούν τον εθνικό και πατριωτικό ρόλο του ελληνικού ράσου στους αγώνες του έθνους, παραθέτω μερικά ιστορικά γεγονότα, τα οποία μαρτυρούν τη συμμετοχή του και τις θυσίες του. Περιορίζομαι μόνο στο ‘21 και στους χρόνους της Εθνικής Αντίστασης.

Οι ιστορικοί καταγράφουν την προσφορά των μοναστηριών και των καλογέρων στον Αγώνα του ‘21, που, ανάμεσα στ’ άλλα, πρόσφεραν ιερά σκεύη, ενώ εκπρόσωπος του Αγίου Ορους «υπέγραψε συμφωνητικόν ναυλώσεως αρματωμένης γολέτας με κανόνια και λοιπά άρματα». Πώς θα διαγράψουμε από την Ιστορία τον Μεσσήνιο κληρικό και θρυλικό Γρηγόριο Παπαφλέσσα, ο οποίος σε κάποιες κρίσιμες στιγμές της Εθνεγερσίας διέσωσε τη συνέχιση του αγώνος; Πώς θα διαγράψουμε από την Ιστορία τον ήρωα διάκο της Εκκλησίας, τον Αθανάσιο Διάκο, τον οποίο σούβλισαν οι Τούρκοι;

Πώς θα διαγράψουμε από την Ιστορία και ποιος θα αρνηθεί τον αμφισβητούμενο και απαγχονισθέντα Πατριάρχη Κων/πόλεως Γρηγόριο Ε΄, ο οποίος τέσσερις μήνες προ της αποστολής της μυστικής φιλοτουρκικής επιστολής (13 Μαρτίου 1821) προς τον μητροπολίτη Πατρών Π. Πατρών Γερμανό, και συγκεκριμένα στις 20 Οκτωβρίου 1820, «την 5ην από πρωίας προήδρευε ειδικής συσκέψεως εις την οποίαν μετέσχον κληθέντες εις το Πατριαρχείον...». Επρόκειτο για μία συνωμοτική σύσκεψη κατά των Τούρκων (για το ζήτημα αυτό βλ. το έργο μου «Η εθνική μας παράδοση και η σημασία της για τη διατήρηση της εθνικής μας ταυτότητας», εκδ. Πελασγός-Γιαννάκενας, σελ. 173-186, όπου και η ως άνω ιδιόγραφος επιστολή του).

Το γεγονός της πατριωτικής δράσεως του Πατριάρχου αποδεικνύει και η επί του πτώματός του εναποτεθείσα θανατική απόφαση των Τούρκων, η οποία έγραφε ότι «ο Γρηγόριος ην κατά πάσαν πιθανότητα κρύφιος συνωμότης και η Πύλη εκ πολλών αιτίων θεωρεί εαυτήν πεπεισμένην περί της εις την συνομωσίαν μετοχής αυτού». Δεν έχω χώρο για να καταθέσω περισσότερα ντοκουμέντα για τον μητροπολίτη Καστορίας Στυλιανό Καραβαγγέλη, πρωτεργάτη του Μακεδονικού Αγώνα, καθώς και για τον Χρυσόστομον Σμύρνης, του οποίου οι Τούρκοι πέταξαν το πτώμα στα σκυλιά κατά τον μικρασιατικό όλεθρο.

Τεράστια υπήρξε η προσφορά του κλήρου και στα χρόνια της Εθνικής Αντίστασης (1941-1944), όπως αποδεικνύεται από το «Διάγγελμα της Κεντρικής Επιτροπής του ΕΑΜ» της 10ης Οκτωβρίου 1941, η οποία έγραφε: «Οδηγηθείτε από το παράδειγμα του Παπαφλέσσα...» Φορέας της αντίστασης του μαχόμενου κλήρου υπήρξε και η ιδρυθείσα τον Αύγουστο του 1943 «παγκληρική ένωση [...] που έφερε κοντά της το 75% των κληρικών της Ελλάδος [...] πάνω από 3.000 παπάδες οργανώθηκαν [...] Μεγάλη ήταν η προσφορά των καλόγερων».

Τα στρατεύματα Κατοχής «σκότωσαν πάνω από 150 κληρικούς». (Το σχετικό ντοκουμέντο βλ.: «Το χρονικό του Αγώνα. Στ’ άρματα! Στ’ άρματα», εκδ. Γιαννίκος, τομ. Β΄, Αθήνα 1964, σελ. 285-291).

Ελλείψει χώρου, τελειώνω με τούτα τα λόγια του πρωτοκαπετάνιου του ΕΛΑΣ, του Αρη Βελουχιώτη, ο οποίος στον ιστορικό λόγο του της Απελευθέρωσης, στη Λαμία, τον Οκτώβριο του 1944, έλεγε: «Εμείς βλέπουμε ότι χιλιάδες παπάδες βρίσκονται τώρα στην πρωτοπορία του Κινήματός μας. Η συμβολή του κλήρου, που στάθηκε στο πλευρό μας, υπήρξε ανεκτίμητη».

*Πρόεδρος Επιτροπής Ενημερώσεως επί των Εθνικών Θεμάτων

dimokratianews,22.04.2018