Κυριακή των Βαΐων. Προδρομική του Πάσχα (Μητροπολίτου Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως Ιερεμία)

IEΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΓΟΡΤΥΝΟΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΕΩΣ

Η ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΒΑΪΩΝ

 ΠΡΟΔΡΟΜΙΚΗ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ

ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

Ἡ σημερινή Κυριακή, ἀδελφοί χριστιανοί, λέγεται «Κυριακή τῶν Βαΐων». Σάν θεῖο κήρυγμα γιά τήν Κυριακή αὐτή θά σᾶς πῶ ὀλίγα ἀπό μία ὡραία ὁμιλία τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου στήν βαϊοφόρο σημερινή ἡμέρα.*

1. Ἡ σημερινή Κυριακή, ἀδελφοί, προκηρύσσει τήν ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ, πού θά ἑορτάσουμε τήν ἄλλη Κυριακή, τήν Κυριακή τοῦ Πάσχα. (α) Ἡ Κυριακή τοῦ Πάσχα διαλαλεῖ τήν θεότητα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ μέ τήν ἀνάστασή Του. Ἀλλά καί στήν σημερινή Κυριακή τῶν Βαΐων ἀκοῦμε τόν ἁπλό λαό νά φωνάζει στόν Ἰησοῦ Χριστό, «Ὡσαννά ἐν τοῖς ὑψίστοις, εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου». Ὁ ὕμνος αὐτός λέγεται σέ Θεό καί ὄχι σέ ἄνθρωπο. 

Τό «Ὡσαννά ἐν τοῖς ὑψίστοις» σημαίνει, «Σῶσε μας, Σύ ὁ ἐν ὑψίστοις»! Οἱ Ἰουδαῖοι, λοιπόν, μέ τόν ὕμνο αὐτό δοξολογοῦν τόν Ἰησοῦ Χριστό ὡς Θεό. Ἀλλά ἀπό ποῦ ἔμαθαν αὐτοί ὅτι ὁ Χριστός εἶναι Θεός; Τό ἔμαθαν ἀπό θεία ἀποκάλυψη. Ὅπως ὁ ἀπόστολος Πέτρος, λέγει ὁ Χρυσόστομος, εἶπε ἐξ ἀποκαλύψεως τήν θεία του ὁμολογία ὅτι ὁ Χριστός εἶναι ὁ «Υἱός τοῦ Θεοῦ τοῦ Ζῶντος», γι᾽ αὐτό καί ὁ Χριστός τόν ἐμακάρισε λέγοντας ὅτι «σάρξ καί αἷμα οὐκ ἀπεκάλυψέ σοι, ἀλλ᾽ ὁ Πατήρ μου ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς», ἔτσι καί ὁ Ἰουδαϊκός λαός σήμερα τῶν Βαΐων ἀπό θεία ἀποκάλυψη ἐμπνέεται καί ὑμνεῖ τόν Χριστό λέγοντας, «Ὡσαννά ἐν τοῖς ὑψίστοις».

ΚαίὅτιπραγματικάὁὕμνοςτῶνἸουδαίων στόν Χριστό εἶναι ἀπό θεία ἀποκάλυψη φαίνεται καί ἀπό τόν ὕμνο τῶν παίδων, πού ἀκούσαμε πάλι σήμερα. Τά μικρά παιδιά δέν νοοῦν γιά νά συνθέσουν ὕμνο γιά κάποιον. Τό ὅτι ὅμως αὐτά τά μικρά καί τά νήπια ἔλεγαν «καταρτισμένο», ἐπάξιο ὕμνο στόν Χριστό – «κατηρτίσω αἷνον» λέγει – αὐτό σημαίνει ὅτι εἶχαν κατ᾽ εὐθείαν ἀπό τόν Θεό τήν ἔμπνευση.

(β) Ἀλλά ἡ σημερινή Κυριακή προκηρύσσει τήν ἐρχόμενη Κυριακή τοῦ Πάσχα καί μέ τήν ἀνάσταση τοῦ Λαζάρου. Ἀνάσταση θά ἑορτάσουμε τό Πάσχα, τήν ἀνάσταση τοῦ Λαζάρου ἑορτάσαμε καί χθές.

2. Ἡ παρούσα Κυριακή τῶν Βαΐων μπορεῖ – λέει ὁ Χρυσόστομος – νά ὀνομαστεῖ «πρόδρομος» τῆς ἐρχόμενης Κυριακῆς. Ὅπως ὁ Πρόδρομος Ἰωάννης ἦρθε πρίν ἀπό τόν Κύριο, ἔτσι καί ἡ Κυριακή τῶν Βαΐων προέδραμε τῆς Κυριακῆς τοῦ Πάσχα. Καί ὅπως ὁ Ἰωάννης δακτυλοδείκτησε τόν Κύριο καί εἶπε «Ἴδε ὁ Ἀμνός τοῦ Θεοῦ ὁ αἴρων τήν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου», ἔτσι καί ἡ Κυριακή τῶν Βαΐων δακτυλοδεικτεῖ τήν μελλοντική Κυριακή καί λέγει: «Αὐτή – ἡ Κυριακή τοῦ Πάσχα – ἡ μήτηρ τῶν μελλόντων ἀναγεννᾶσθαι». Λέγει «ἀναγεννᾶσθαι», γιατί πραγματικά τή νύχτα τοῦ Μεγάλου Σαββάτου γινόταν ἡ βάπτιση τῶν Κατηχουμένων, τό δέ βάπτισμα καλεῖται «ἀναγέννηση». Γι᾽ αὐτό καί λέγει στήν ἴδια ἐδῶ ὁμιλία του ὁ ἱερός Χρυσόστομος ὅτι μέ τά λαμπρά τῆς Κυριακῆς τῶν Βαΐων «τό μύρον τούς τῷ βαπτίσματι προστρέχοντας εὐωδιάζει»!

3. Ὁ ἅγιος Χρυσόστομος στήν ὁμιλία πού σᾶς παρουσιάζω, ἀδελφοί χριστιανοί, ἐπιμένει γιά τήν σημερινή Κυριακή στήν ἔκφραση τοῦ Εὐαγγελιστοῦ Ἰωάννου, «πρό ἕξ ἡμερῶν τοῦ Πάσχα». Αὐτόλέγεταιγιάτήν προετοιμασία τῆς ἑορτῆς τοῦ Πάσχα. Ἄρα καί ἐμεῖς, ἀπό σήμερα ἰδιαίτερα, πρέπει νά ἑτοιμαζόμαστε γιά τήν ἐρχόμενη μεγάλη ἑορτή. Νά προετοιμαζόμαστε μέ πνευματική προετοιμασία· μέ τόν καθαρμό τῆς καρδιᾶς. Γι᾽ αὐτό καί λέγει ὁ Χρυσόστομος: «Οὐ γάρ ἁπλῶς κεῖται τό, “πρό ἕξ ἡμερῶν τοῦ Πάσχα”, ἀλλ᾽ ἵνα μάθῃς καθαρίσαι ἑαυτόν ἀπό παντός μολυσμοῦ σαρκός καί πνεύματος»! Ἔτσι ὁ Χρυσόστομος ὀνομάζει τήν Κυριακή τῶν Βαΐων «προκαθάρσιον ἡμέραν», γιά τόν ἐσωτερικό καθαρμό τῆς ψυχῆς μας, πού πρέπει νά κάνουμε, γιά νά γιορτάσουμε σωστά τό Πάσχα. Καί λέει συγκεκριμένα πράγματα ὁ Χρυσόστομος πού πρέπει νά κάνουμε γιά τήν προετοιμασία μας αὐτή, γιά τόν καθαρμό μας αὐτόν. Δηλαδή: (1) Νά λύσουμε τίς ἐχθρότητες καί νά παύσουμε τήν ὀργή μέ τούς ἄλλους. (2) Νά συσφίξουμε τήν ἀγάπη μας μέ ὅλους καί (3) νά «πλατύνουμε» τήν φιλοπτωχία. Νά φροντίζουμε, δηλαδή, νά ἔχουν καί οἱ ἄλλοι, οἱ πτωχοί, τά ἀναγκαῖα γιά νά χαροῦν καί αὐτοί τήν ἑορτή τοῦ Πάσχα. «Ἵνα μή μόνος σύ ἑορτάσῃς, ἀλλά καί ὁ ἐνδεόμενος συνεορτάσῃ σοι», λέγει ὁ Χρυσόστομος. Γιατί, λέγει στήν συνέχεια ὁ ἅγιος πατέρας, ὅτι ἄν ἐμεῖς δέν ἐλεήσουμε τόν «ὁμόδοξο» ἀδελφό, αὐτός θά καταφύγει γιά ἐλεημοσύνη στόν αἱρετικό, ὁ ὁποῖος θά τοῦ γίνει πιό φιλάνθρωπος ἀπό ᾽μᾶς!...

– Ἀδελφοί χριστιανοί! Οἱ ἑορτές ἔρχονται γιά νά ἐξαγνιζόμαστε, γιά νά δοξάζουμε κάθε φορά ὅλο καί καθαρότερα τόν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό. Ἄς κράξουμε, λοιπόν, μέ καθαρή καρδιά, ὅπως μᾶς εἶπε ὁ ἅγιος Χρυσόστομος τό «Ὡσαννά ἐν τοῖς ὑψίστοις» καί «εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου».

Καλό Πάσχα

Μέ πολλές εὐχές,

† Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας

*Βλ. MPG. 61,715 ἑξ.