Γιώργος Παπαθανασόπουλος, Πατριαρχικά παράδοξα

Φωτογραφία του Οικουμενικού  Πατριάρχη Βαρθολομαίου από τη συνέντευξη στο περιοδικό δρόμου Σχεδία (φωτογραφία: Γιάννης Ζινδριλής)

Πατριαρχικά παράδοξα

Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

            Ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος επέλεξε το τέλος του έτους για να ενεργήσει κατά παράδοξο και ασυνήθιστο για τα  πατριαρχικά έθη τρόπο.

            Παράδοξος ο τρόπος, ότι επέλεξε να δώσει συνέντευξη στο τέλος του χρόνου, συνήθως σημείο αναφοράς και απολογισμού. Παράδοξο το ότι επέλεξε να δώσει τη συνέντευξη στο περιοδικό «Σχεδία», ένα περιοδικό «δρόμου», με κοινωνικό περιεχόμενο. Παράδοξο ότι μίλησε σε πολύ απλουστευμένη γλώσσα – ίσως είναι η πρώτη φορά -, με  εκφράσεις που δεν συνηθίζει, όπως ότι ο Θεός «ταπεινώθηκε εθελούσια και έγινε άνθρωπος», ή ότι «η γηραιά ήπειρος απέδειξε την ανοιχτότητά της...». 

            Κυρίως όμως παράδοξη είναι η παρέμβασή του στα εσωτερικά της χώρας επί ενός κοινωνικού θέματος, με σαφείς πολιτικές διαστάσεις. Όπως είπε με τον τελευταίως ψηφισθέντα Νόμο «χιλιάδες αδελφοί μας βρίσκονται αντιμέτωποι με το ενδεχόμενο να μείνουν χωρίς κατοικία, αφού, όπως ακούμε, αρκετά σπίτια θα κατασχεθούν με τους πλειστηριασμούς, λόγω των ανεξόφλητων δανείων. Πονά η ψυχή μας γι’ αυτή τη νέα πραγματικότητα και ευχόμαστε να είναι όσο πιο ανώδυνη γίνεται για τον ελληνικό λαό, που ήδη έχει ταλαιπωρηθεί αρκετά. Προπαντός να διαφυλαχθεί στο ακέραιο η συνοχή της κοινωνίας. Για την Εκκλησία μας είναι σημαντικό ο κάθε άνθρωπος να έχει στέγη». Παράδοξο είναι ο Πατριάρχης, που εκπροσωπεί έναν υψηλό θεσμό, να λέγει ότι κρίνει και επικρίνει την ελληνική κυβέρνηση, με βάση τα όσα άκουσε, δηλαδή όχι υπεύθυνα και μετά από μία εμπεριστατωμένη μελέτη και γνώση του σοβαρού κοινωνικού θέματος που θίγει. 

            Παράδοξο είναι ότι επέλεξε να παρέμβει στα εσωτερικά της Ελλάδος σε ένα κοινωνικό ζήτημα και όχι σε άλλα ζητήματα που έχουν θεολογικό, εκκλησιαστικό περιεχόμενο, με προεκτάσεις και επιπτώσεις σοβαρές στην ιδιοπροσωπία των Ελλήνων. Καμία παρέμβαση για την ύλη στο μάθημα των θρησκευτικών, καμία παρέμβαση στην ύλη του μαθήματος της ιστορίας, καμία παρέμβαση στο θέμα της αναγνώρισης του συμφώνου συμβίωσης των ομοφύλων, καμία παρέμβαση στο θέμα του αυτοπροσδιορισμού του φύλου στην εφηβεία. Ακόμη, παλαιότερα, στο θέμα των ταυτοτήτων σιώπησε και συνεργάσθηκε  με τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κ. Στεφανόπουλο και τον πρωθυπουργό κ. Κώστα Σημίτη κατά της Ελλαδικής Εκκλησίας.... Βεβαίως αν έπαιρνε θέση στα θέματα αυτά θα προκαλούσε σε βάρος του αρνητικά σχόλια, θα έμπαινε σε μια κατάσταση αντιπαράθεσης με τους αθέους και τους αντιεκκλησιαστικούς κύκλους, θα χαλούσε η εικόνα του... Ενώ το ζήτημα των πλειστηριασμών χωράει λαϊκισμό και σε  τυχόν αρνητικό σχόλιο έχει το ηθικό πλεονέκτημα, μάλιστα όταν ρίχνει το καθαρά πολιτικό – δημαγωγικό σύνθημα «κάθε άνθρωπος και μία στέγη». Σημειώνεται ότι τη συνέντευξη πρόβαλαν τα «πατριαρχικά» και τα αντιπολιτευόμενα την κυβέρνηση ΜΜΕ και την αποσιώπησαν τα φιλοκυβερνητικά...

            Είναι παράδοξο επίσης ότι ο πατριάρχης επέλεξε ένα περιοδικό άσχετο προς τα εκκλησιαστικά πράγματα για να μιλήσει για εσωτερικά της Εκκλησίας ζητήματα και για τον εαυτό του. Μίλησε για εκείνους «που θεωρούν ότι είναι παραδοσιακοί, αλλά στην ουσία είναι φανατικοί και φονταμενταλιστές.... Η φονταμενταλιστική προσέγγιση της Αγίας Γραφής και των Πατέρων οδηγεί στην ειδωλοποίηση και όχι στην αλήθεια της Αγίας μας Εκκλησίας....Η Σύνοδος είναι ο μοναδικός τρόπος εκφράσεως και διατυπώσεως της αλάθητης ερμηνείας της πίστεως και της διαφυλάξεως της ενότητας. Όλα τα άλλα βασίζονται στην κατάχρηση της Εκκλησίας και οδηγούν στον αποπροσανατολισμό από την αλήθεια...».

            Είναι παράδοξο ότι σημειώνει στο ίδιο περιοδικό πως στην προσπάθεια του διαλόγου με τους Ρωμαιοκαθολικούς βλέπει ότι «πολλά από τα αποτελέσματα αυτής της προσπάθειας μπορεί να μην φαίνονται με την πρώτη ματιά, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν».  Και ως τέτοιο θετικό αποτέλεσμα αναφέρει τις προσωπικές σχέσεις του με τον Πάπα Φραγκίσκο: «Οι σχέσεις μας με τον Πάπα Φραγκίσκο είναι φιλικές και μπορώ να πω αδελφικές. Έχουμε κοινά ενδιαφέροντα, κοινές αγωνίες και προσδοκίες...».  Σημειώνεται ότι ο Πατριάρχης  αναφέρει τη συνάντησή του με τον Πάπα Φραγκίσκο στη Λέσβο, κανονικό έδαφος της Εκκλησίας της Ελλάδος, χωρίς να αναφέρει την εκεί παρουσία του Προκαθημένου Της... Σα να μην υπάρχει...

Ως προς την Ελλαδική Εκκλησία είναι παράδοξο ότι μιλάει για τα βιοτικό ζήτημα, που αντιμετωπίζει το ποίμνιο Της, χωρίς να αναφερθεί καθόλου στο κοινωνικό έργο που Αυτή επιτελεί και που ακόμη και οι αντίπαλοί της έχουν παραδεχθεί ότι είναι σημαντικό. Σημειώνεται ότι η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος δεν εξέδωσε κάποια ανακοίνωση για το θέμα των πλειστηριασμών. Περί αυτού υπήρξαν δηλώσεις μεμονωμένων Μητροπολιτών (Ναυπάκτου, Μεσσηνίας), που ακολούθησαν χρονικά τη συνέντευξη του Πατριάρχου.           

Παράδοξο το όλο σκηνικό της συνέντευξης. Συνεργάτες ενός περιοδικού αστέγων και ανέργων δεν πήραν τη συνέντευξη με τα χωρίς οικονομικό κόστος υπάρχοντα σύγχρονα μέσα επικοινωνίας. Τουλάχιστον τρία στελέχη του μετέβησαν στην Κωνσταντινούπολη, όπου  διέμειναν τουλάχιστον για μιαν ημέρα... Και στο κύριο άρθρο του τεύχους, που είναι η συνέντευξη του Πατριάρχου, τονίζεται ότι δεν πρέπει να είμαστε καταναλωτικοί...

            Παράδοξο τέλος ότι ο Πατριάρχης μιλάει επαινετικά για τον εαυτό του, και, στη ροή του λόγου, λέγει και υπερβολές. Παράδειγμα.  «Εργάζομαι μέχρι πολύ αργά το βράδυ. Κάθε μέρα. Όλο το χρόνο...». Αφού έφυγαν οι συνεργάτες του περιοδικού, κατά το ανακοινωθέν του Πατριαρχείου (22-12-2017),  ο Παναγιώτατος αναχώρησε για Ελβετία και Γαλλία, όπου μεταξύ 26 και 30 Δεκεμβρίου 2017 επισκέπτεται «την εν Divonne – les – bains Γαλλίας οικογένειαν του αυταδέλφου Αυτού Εντιμ. κ. Αντωνίου Αρχοντώνη εις συνεορτασμόν των αγίων ημερών». Οι αυτοέπαινοι περιττοί για κάθε χριστιανό, περιττό και το εκκοσμικευμένο ενδιαφέρον για υστεροφημία. Η ταπείνωση, η μετάνοια, η φροντίδα για καλή απολογία  και η εκζήτηση του ελέους του Κυρίου πρέπει να είναι τα χαρακτηριστικά της ζωής του Χριστιανού. Φυσικά, και του Πατριάρχου.-