«Αναισχυντία μεν φαύλου ίδιον, αιδώς δέ σπουδαίου»

  

  Ο φυσιολογικός άνθρωπος, ό αληθινά πολιτισμένος, έχει μέσα του έντονο το αίσθημα της ντροπής. Διαχρονική από την αρχαιότητα ως σήμερα είναι ή πεποίθηση για την άξια της αιδούς. «Αναισχυντία μεν φαύλου ίδιον, αιδώς δέ σπουδαίου», έγραφε ό Φίλων. Γνώρισμα του φαύλου, του διεφθαρμένου είναι ή αδιαντροπιά, ενώ ή ντροπή χαρακτηρίζει τον αξιοπρεπή, εκείνον πού διαθέτει αυτοσεβασμό. «Ανήρ χρηστός αίδεϊσθαι φιλεϊ» έλεγε και ό Ευριπίδης. Ό χρήσιμος, ό τίμιος, ό ευθύς, έχει την ντροπή κόσμημά του. «Θεωρώ χαμένον εκείνον πού έχασε την ντροπή» πρόσθετε ό Πλαΰτος. Οι μεγάλες προσωπικότητες, παλαιές και σύγχρονες, μίλησαν και μιλούν με θαυμασμό για την άξια της ντροπής.

    Θα μπορούσαμε εδώ να χρησιμοποιήσουμε μια εικόνα από τη στρατιωτική ζωή για το τί είναι ή αιδώς. "Ενας καλά οργανωμένος στρατός διαθέτει τις λεγά­μενες προφυλακές. Έχει ακοίμητους φρουρούς στα προκεχωρημένα φυλάκια. Χωρίς αυτά ό εχθρός τον πιάνει στον ύπνο. Ό,τι είναι για τον στρατό οι προ­φυλακές είναι για την ψυχή ή αιδώς. Ένας φυσικός προμαχώνας ιδιαίτερα της αγνότητας. Επαγρυπνεί στις επάλξεις της καρδιάς. Προωθημένος ακοίμητος φρουρός από τη στιγμή πού ό άνθρωπος θα λάβει συνείδηση του εαυτού του ως την ώρα πού θα κλείσει τα μάτια του. Αλίμονο σ’ εκείνον πού θα καταργήσει ένα τέτοιο πολύτιμο φύλακα. Θα αφήσει τον εαυτό του εκτεθειμένο στα πυρά της διαφθοράς και της ηθικής κατάρρευσης.

    Ή αιδώς είναι φυτευμένη βαθιά στην ψυχή από τον ίδιο τον Δημιουργό. Είναι ένα θαύμα της αγάπης του Θεού. Προτού ακόμα να διδαχθεί ό άνθρωπος τον ηθικό νόμο, ή αιδώς τον προστατεύει σαν ασπίδα από τις παραπλανητικές δυνάμεις της φθαρμένης φύσης. Προτού μάθουμε άτι το σώμα μας είναι μέλος του σώματος του Χριστού, έμψυχος ναός του Αγίου Πνεύματος, έρχεται ή αιδώς να πορφυρώσει το πρό­σωπο. Ξυπνάει αιώνιες αξίες από τα βάθη της ψυχής και κινητοποιεί ένα αληθινά θαυμάσιο προστατευτικό μηχανισμό.

    Ό πιο σθεναρός υπερασπιστής της τιμής και της αξιοπρέπειας. ’Έχει γράψει όμορφους ηρωισμούς στις σελίδες της ιστορίας. Αρκεί να θυμηθούμε τις ηρωίδες της μαρτυρικής ’Εκκλησίας πού προτιμούσαν τον θάνατο από τον ηθικό εξευτελισμό.Στις πιο δραματικές ώρες του μαρτυρίου αδιαφορούσαν για τα βασανιστήρια και προσπαθούσαν να καλύψουν τα γυμνά μέλη του σώματός τους. Και υστέρα μάς λένε, πώς ή αιδώς είναι αδυναμία. Αδυνα­μία, αυτή πού ατσάλωσε τρυφερές παρθένες και νέες μητέρες να περιφρονούν και αυτόν τον μαρτυρικό θάνατο. Αδυναμία, να αδιαφορείς για το πληγωμένο σώμα προκειμένου να μη το αφήσεις να πληγωθεί και από τα λάγνα βλέμματα της διεφθαρμένης ειδω­λολατρίας.

    Πρέπει επιτέλους να αναγνωρίσουν οι αδιάντροποι, πώς δεν τούς παρακινεί κανένα «σύνδρομο αμφισβήτησης» και «απελευθέρωσης» ούτε ή «κα­ταπίεση πολλών αιώνων» στον ηθικό κατήφορο της αναισχυντίας τους. Έκτος αν με τη λέξη «καταπίεση» εννοούν, πώς είναι καταπιεστικός ό πολιτισμός και πώς πρέπει, για να νιώσουμε ελεύθε­ροι, να γυρίσουμε πίσω στην κατά­σταση του ζώο.

Ή αιδώς, είπα­με, είναι έμφυτη.

    Είναι αίσθημα κα­θολικό και παγκό­σμιο. Ριζωμένη βα­θιά στα βάθη της ψυχής. Ή αγωγή την βοηθάει, την διαφωτίζει. Χωρίς να είναι προϊόν αγωγής, έχει ανάγκη σωστής, υγιούς, φωτισμένης αγωγής. Ή χριστιανική διδασκαλία μαζί με τη χάρη του Θεού την κάνουν πανίσχυρο φύλακα της αγνότητας. Ό σεβασμός στον θείο νόμο, ή προσε­κτική και αγωνιστική ζωή, ή εγκράτεια, αναπτύσσουν την αιδώ σε σπάνια αρετή, γνώρισμα χαρακτηριστικό του υγιούς ανθρώπου, του αυτοκυριαρχούμενου.

    Έτσι ή φυσική αυτή αρετή γίνεται υπερφυσική, εξαγιάζεται μέσα στο σεβασμό και στην αγάπη του Θεού. Αυτή ή έμφυτη συστολή εξαγιασμένη και με­ταμορφωμένη από τη χάρη και την παρουσία του Θεού, γίνεται δύναμη ακαταμάχητη. Αντιμετωπίζει νικηφόρα και τούς πιο ελκυστικούς και προκλητικούς πειρασμούς. Από τον αυτοσεβασμό και τον σεβασμό στην προσωπικότητα του άλλου, φθάνει στο κορύ­φωμά της, στον σεβασμό στο πρόσωπο του Θεού. «Πώς ποιήσω τo ρήμα το πονηρόν τούτο και άμαρτήσομαι εναντίον του Θεού;» επαναλαμβάνει μαζί με τον Ιωσήφ ό κάθε αγωνιστής. 

«ΖΩΗ»