Σχόλιο ἐπί τῶν πορισμάτων τῆς ΚΗ' Πανορθόδοξης Συνδιάσκεψης.

Σχόλιο ἐπί τῶν πορισμάτων τῆς ΚΗ' Πανορθόδοξης Συνδιάσκεψης.

Toῦ Βασίλειου Εὐσταθίου, Δρ. Φυσικοῦ, πτ. ΕΚΠΑ Κ.Θεολογίας  

Mελετῶντας τὸ κείμενο τῶν πορισμάτων τῆς ΚΗ' Πανορθόδοξης Συνδιάσκεψης Εντεταλμένων Ορθοδόξων Εκκλησιών και Ιερών Μητροπόλεων γιὰ θέματα αἱρέσεων καὶ παραθρησκείας, ποὺ πραγματοποιήθηκε στὸ Ἀγρίνιο ἀπὸ 31 Ὀκτωβρίου ἔως 2 Νοεμβρίου 2016, 

μπορεῖ κανεῖς νὰ  διαπιστώσει τὴν σημασία καὶ χρησιμότητά του στὴν ἐποχή μας μὲ τα ὅσα ἀναφέρει καὶ ἐξηγεῖ, τόσο γιὰ τὴν Ὀρθόδοξη ἀνθρωπολογία καὶ τὴν «κατ᾽ εἰκόνα καί καθ᾽ ὁμοίωσιν» Του δημιουργία μας ἀπό τὸν Θεό, ὅσο καὶ γιὰ τὶς φοβερὲς πλάνες καὶ τοὺς σοβαροὺς κινδύνους ποὺ ἐγκυμονοῦν στὶς διάφορες ἀποκρυφιστικὲς καὶ παραθρησκευτικὲς ὁμάδες, ποὺ χαρακτηρίζονται ἀπὸ νοσηρὲς καταστάσεις καὶ βρίσκονται κάτω ἀπὸ τὴν ἐπίρροια δαιμονικῶν ἐνεργειῶν, καταπατῶντας βάναυσα μὲ τὶς πρακτικὲς καὶ μεθοδεύσεις τους, ὅπως μὲ τὸν διανοητικὸ χειρισμὸ (ἤ ἔλεγχο), τὰ θεμελιώδη ἀνθρώπινα δικαιώματα. 

Ὡστόσο τρεῖς παραγράφους πρὶν τὸ τέλος τοῦ κειμένου, μιὰ φράση μας προβλημάτισε ἔντονα καὶ αὐτὸ ἀκριβῶς τὸν προβληματισμὸ μας μεταφέρουμε στὴν συνέχεια ἐδῶ. Ἡ σχετικὴ παράγραφος λοιπὸν γράφει: «Στίς αἱρετικές καί παραχριστιανικές κινήσεις στόν χῶρο τῆς ἀνθρωπολογίας, θεμελιώδεις χριστιανικοί ὅροι (π.χ. πτώση, ἁ­μαρ­τί­α, σωτηρία κ.ἄ.) ἔχουν νοηματοδότηση ριζικῶς διαφορετική καί μή ἀποδεκτή, ὄχι μόνο ἀπό τήν Ὀρθόδοξη ἐκ­κλη­σι­α­στι­κή διδασκαλία, ἀλλά καί ἀπό τόν ὑπόλοιπο χριστιανικό κόσμο», ὅπου ἀναρωτιόμαστε ποιὰ εἶναι ἡ λειτουργία καὶ ποιὸ τὸ νόημα στὸ συγκεκριμένο σημεῖο τοῦ κειμένου τῆς ὑπογραμμισμένης φράσης: «ὄχι μόνο…ἀλλά καί ἀπό τόν ὑπόλοιπο χριστιανικό κόσμο». Ἐδῶ τὸ κείμενο ἀναφέρεται στὶς «αἱρετικές καί παραχριστιανικές κινήσεις» καὶ πολὺ σωστὰ κατὰ τὸ δέον τονίζει τὴν ριζικὴ διαφοροποίησή τους ἀπὸ «τήν Ὀρθόδοξη ἐκ­κλη­σι­α­στι­κή διδασκαλία», ὥστε νὰ καταδειχθεῖ ἔτσι ὅτι ὁλοφάνερα δὲν μποροῦν νὰ παρέχουν καμιὰ δυνατότητα ποὺ νὰ διασφαλίζει τὴν σωτηρία. Ὡστόσο,  ὅλως ἀπροσδόκητα θὰ λέγαμε, βλέπουμε νὰ εἰσάγεται στὴν πρόταση καὶ τὸ «ὄχι μόνο…ἀλλά καί ἀπό τόν ὑπόλοιπο χριστιανικό κόσμο». Καὶ βέβαια ὡς «ὑπόλοιπος χριστιανικὸς κόσμος» ἐδῶ, ἐννοεῖται ὁ «χριστιανικὸς» κόσμος ποὺ δὲν ἀκολουθεῖ τὴν «Ὀρθόδοξη ἐκ­κλη­σι­α­στι­κή διδασκαλία», ὅπου προφανῶς ὡς τέτοιος είναι δυνατόν να θεωροῦνται οἱ Παπικοί, οἱ Προτεστάντες καὶ οἱ Ἀντιχαλκηδόνιοι. Αὐτοὶ λοιπὸν διαφοροποιοῦνται κατὰ κάποιο τρόπο «λίγο» ἀπό τὴν  «Ὀρθόδοξη ἐκ­κλη­σι­α­στι­κή διδασκαλία», δευτερευόντως, καὶ ὄχι ριζικὰ καὶ οὐσιαστικὰ ὅπως οἱ «αἱρετικές καί παραχριστιανικές κινήσεις»; Κατ᾿ ἀρχὴν ὅμως, ὅταν μιλάμε γιὰ Προτεστάντες, ἀνάμεσα στὶς ἑκατοντάδες διαφορετικὲς παραφυάδες τους μὲ οὐσιαστικὲς δογματικὲς ἀποκλίσεις μεταξύ τους, πολλὲς ἀπὸ αυτές τὶς παραφυάδες τους δὲν φέρουν γνωρίσματα ἴδιου χαρακτήρα μὲ τὶς «αἱρετικές καί παραχριστιανικές κινήσεις», ποὺ τὶς καθιστοῦν δυσδιάκριτες ἀπὸ αὐτές, καὶ οὐσιαστικὰ θὰ μποροῦσαν ἀβίαστα νὰ θεωρηθοῦν ὅτι συγκαταριθμοῦνται σὲ αὐτές; Καὶ τελικὰ ἔχει σημασία ἄν διαφοροποιοῦνται οἱ ἄλλες ὁμολογίες καὶ θρησκευτικὲς κινήσεις λίγο ἤ πολὺ ἀπὸ τὴν «Ὀρθόδοξη ἐκ­κλη­σι­α­στι­κή διδασκαλία», ἤ ἔχει σημασία ἁπλὰ καὶ μόνο τὸ γεγονὸς ὅτι διαφοροποιοῦνται, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ στεροῦνται τὴν δυνατότητα νὰ μετέχουν στὴν σώζουσα χάρη;

Ἄν εἶναι ἔτσι, τότε αὐτὴ ἡ χρήση στὸ κείμενο τῶν πορισμάτων τῆς ΚΗ΄ Πανορθόδοξης Συνδιάσκεψης τῆς συγκεκριμένης φράσης «καί ἀπό τόν ὑπόλοιπο χριστιανικό κόσμο» δὲν μπορεῖ νὰ ἔχει νόημα ἀπὸ Ὀρθόδοξη σκοπιά, ὅπου κριτήριο τῆς ἀπόκλισης ἀπὸ τὴν ἀλήθεια μπορεῖ νὰ εἶναι μόνο ἡ «Ὀρθόδοξη ἐκ­κλη­σι­α­στι­κή διδασκαλία», ὅπως τὴν παραλάβαμε ἀπὸ  τὶς Οἰκουμενικὲς Συνόδους καὶ τοὺς Ἁγίους Πατέρες, ποὺ μας δίδαξαν ὅτι μόνο σὲ αὐτὴ βρίσκεται τὸ πλήρωμα τῆς ἀλήθειας, καὶ σὲ καμιὰ περίπτωση ὁ μὴ Ὀρθόδοξος «ὑπόλοιπος χριστιανικός κόσμος», ὁ ὁποῖος ἔχει ἀπομακρυνθεῖ σὲ κεντρικὰ σημεῖα τῆς διδασκαλίας του ἀπὸ τὴν ἀλήθεια καὶ ὡς ἐκ τούτου ἔχει ἀπωλέσει τὴν σώζουσα χάρη. Ἄν εἶναι ὅμως ἔτσι, τότε αὐτὸ σημαῖνει ὅτι ἡ εἰσαγωγὴ τῆς φράσης «καί ἀπό τόν ὑπόλοιπο χριστιανικό κόσμο» στὸ κατὰ τὰ ἄλλα παρὸν Ὀρθόδοξο κείμενο εἶχε διπλωματικὸ ρόλο, ὡς μὴ ὄφειλε σὲ ἕνα τέτοιο δογματικοῦ χαρακτήρα κείμενο, ποὺ δὲν δικαιολογεῖ τὴν παρουσία της σὲ αὐτό.