Κατήχηση για τα παιδιά και τους νέους (Μητροπολίτου Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως Ιερεμία)

ΚΑΤΗΧΗΣΗ

Γιά τά παιδιά καί τούς νέους

(Γιά τά παιδιά τῶν Σχολείων μας, τώρα πού δέν διδάσκονται τήν ὀρθόδοξη πίστη μας ὁμολογιακά)

Ἑβδομαδιαῖο περιοδικό – Ἀριθμ. φύλ. 1

Συντάκτης: Ἐπίσκοπος Ἱερεμίας

IEΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΓΟΡΤΥΝΟΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΕΩΣ

Ο ΘΕΟΣ ΜΑΣ Η ΑΓΙΑ ΤΡΙΑΔΑ

ΔΟΓΜΑΤΙΚΑ

1. Πρέπει, ἀγαπητά παιδιά, νά μάθουμε τί εἶναι ὁ Θεός μας, ὅπως μᾶς τό ἀποκαλύπτει τό βιβλίο Του, ἡ Ἁγία Γραφή. Μερικοί νομίζουν ὅτι ὁ Θεός εἶναι μιά ἀνώτερη δύναμη, πού ἀπό ἐκεῖ ψηλά κυβερνάει τόν κόσμο. Ὄχι! Ὁ Θεός δέν εἶναι καμμιά ἀφηρημένη δύναμη, ἀλλά εἶναι πρόσωπο, γι᾽ αὐτό καί λέγεται ὁ Ὤν. Εἶναι ὁ Ζωντανός Θεός. Ἐμεῖς ὅλοι οἱ ἄνθρωποι καί ὅλη ἡ κτίση γύρω μας καί αὐτοί οἱ ἄγγελοι ἀκόμη, ἤμασταν μή ὄντα. Δέν ὑπήρχαμε. Καί γίναμε ὄντα, δηλαδή, ὑπάρχουμε, ἀπό τόν Ὄντα Θεό. Μάθετε λοιπόν, παιδιά, ἀπό τήν ἀρχή ὅτι πρέπει νά κάνουμε διάκριση μεταξύ κτιστοῦ (πού εἴμαστε ὅλοι ἐμεῖς καί ἡ γύρω φύση μας) καί ἀκτίστου (πού εἶναι ὁ Θεός). Διάκριση μεταξύ τοῦ Ὄντος (πού εἶναι ὁ Θεός) καί μή ὄντος (πού ἤμασταν ἐμεῖς).

2. Ἀλλά ὁ Θεός δέν εἶναι μόνο πρόσωπο (ὁ Ὤν), εἶναι καί ἀγάπη. Καί ἀφοῦ ὁ Θεός εἶναι ἀγάπη, πρέπει νά ἔχει κοινωνία καί μέ ἄλλα πρόσωπα. Ἔτσι λοιπόν, ὁ Θεός, ἐνῶ εἶναι ἕνας, ὅμως εἶναι τρία Πρόσωπα. Εἶναι ΑΓΙΑ ΤΡΙΑΔΑ. Εἶναι ὁ Πατέρας, ὁ Υἱός καί τό Ἅγιο Πνεῦμα. Τά τρία ὅμως αὐτά Πρόσωπα εἶναι ἕνας Θεός, γιατί ἔχουν μία θεία Οὐσία. Πηγή θεότητας εἶναι ὁ Πατέρας. Ἀπό τόν Πατέρα γεννᾶται ὁ Υἱός καί ἀπό τόν Πατέρα πάλι ἐκπορεύεται τό Ἅγιο Πνεῦμα. Αὐτό, παιδιά, εἶναι βασικό δόγμα τῆς πίστης μας καί λέγεται Τριαδικό δόγμα καί τό ὁμολογοῦμε στό «Πιστεύω» μας. Οἱ Παπικοί, πού τούς λένε καί «Καθολικούς», πιστεύουν καί αὐτοί σέ Ἁγία Τριάδα, ἀλλά σέ ἄλλη, σέ δική τους Ἁγία Τριάδα. Γιατί λένε ὅτι τό Ἅγιο Πνεῦμα δέν ἐκπορεύεται μόνο ἀπό τόν Πατέρα, ἀλλά καί ἀπό τόν Υἱό. Δηλαδή, βάζουν καί δεύτερη ἀρχή στήν θεότητα, ἀντίθετα στό «Πιστεύω», πού μᾶς παρέδωσε ἡ Α´ καί ἡ Β´ Οἰκουμενική Σύνοδος. Σάν νά θέλουν νά ποῦν ὅτι εἶναι ἀδύνατο τό Ἅγιο Πνεῦμα καί θέλει δυό ἀρχές γιά νά στηριχθεῖ. Αὐτό εἶναι τό «φιλιόκβε» (= «καί ἀπό τόν Υἱό»), ἡ περίφημη αἵρεση τῶν Καθολικῶν.

3. Στήν προσευχή σας, παιδιά, νά μή λέτε γενικά μόνο «Θεέ μου, Θεέ μου», ἀλλά νά ὁμολογεῖτε καί τά Πρόσωπα τῆς Ἁγίας Τριάδας. Γιατί εἴπαμε σ᾽ αὐτό τό μάθημα ὅτι ὁ Θεός μας εἶναι ἡ Ἁγία Τριάδα. Νά λέτε δηλαδή: «Ἁγία Τριάς ὁ Θεός ἐλέησον καί σῶσον ἡμᾶς». Ἄλλες σύντομες προσευχές στήν Ἁγία Τριάδα εἶναι τό «Ἅγιος ὁ Θεός, Ἅγιος Ἰσχυρός, Ἅγιος Ἀθάνατος, ἐλέησον ἡμᾶς»· καί τό «Δόξα Πατρί καί Υἱῷ καί Ἁγίῳ Πνεύματι».

ΣΥΝΤΟΜΗ ΚΑΙ ΑΠΛΗ

ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΠΑΛΑΙΑΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ

ΒΙΒΛΙΚΑ

Εἰσαγωγικό μάθημα

1. Σέ σειρά ἁπλῶν μαθημάτων, ἀγαπητοί μου φίλοι, θά Σᾶς μιλάω γενικά γιά τήν Ἁγία Γραφή. Εἶναι τό βιβλίο πού μιλάει γιά τόν Θεό. Μερικοί περιφρονοῦν τήν Ἁγία Γραφή, χωρίς ὅμως νά τήν ἔχουν διαβάσει. Ἀλλά δέν ἐπιτρέπεται νά περιφρονοῦμε ἕνα πράγμα, χωρίς νά τό γνωρίζουμε. Αὐτό δέν φανερώνει μορφωμένο ἄνθρωπο.

Ἡ Ἁγία Γραφή, παιδιά, χωρίζεται σέ δυό μεγάλα μέρη. Τό ἕνα λέγεται Παλαιά Διαθήκη καί τό ἄλλο λέγεται Καινή Διαθήκη. Καί ἡ Παλαιά καί ἡ Καινή Διαθήκη μιλᾶνε καί οἱ δύο γιά τόν Χριστό, δηλαδή, γιά τόν Μεσσία. Ἡ Παλαιά Διαθήκη λέγει ὅτι θά ἔλθει ὁ Μεσσίας, ἐνῶ ἡ Καινή Διαθήκη λέγει ὅτι ἦλθε ὁ Μεσσίας. Καί τό τελευταῖο στήν σειρά βιβλίο τῆς Καινῆς Διαθήκης, πού λέγεται Ἀποκάλυψη, μᾶς λέει ὅτι θά ξαναέλθει ὁ Χριστός. Αὐτά τά τρία, λοιπόν, ὅτι θά ἔλθει ὁ Μεσσίας, ὅτι ἦλθε καί ὅτι θά ξαναέλθει, αὐτό εἶναι τό γενικό περιεχόμενο ὁλόκληρης τῆς Ἁγίας Γραφῆς.

2. Πρῶτα πρέπει νά μελετήσουμε τήν Παλαιά Διαθήκη. Αὐτή εἶναι πρώτη. Δέν μποροῦμε νά νοήσουμε τήν Καινή Διαθήκη, ἄν δέν μελετήσουμε πρῶτα τήν Παλαιά Διαθήκη. Ἡ Παλαιά Διαθήκη ἔχει 49 βιβλία καί ἡ Καινή Διαθήκη ἔχει 27. Εἴπαμε ὅτι ὄχι μόνο ἡ Καινή Διαθήκη, ἀλλά καί ἡ Παλαιά Διαθήκη μιλάει γιά τόν Χριστό. Μιλάει ἡ Παλαιά Διαθήκη γιά τόν Χριστό ὄχι μόνο γιά τό ὅτι προφητεύει ὅτι θά ἔλθει ὁ Χριστός, ὅπως εἴπαμε, ἀλλά μέ τό ὅτι τόν παρουσιάζει πραγματικά. Πῶς καί ποῦ τόν παρουσιάζει; Ἡ Παλαιά Διαθήκη μιλάει γιά ἕνα θεῖο Πρόσωπο πού λέγεται «ὁ Ἄγγελος τοῦ Κυρίου», ἤ «ὁ μεγάλης βουλῆς Ἄγγελος» ἤ «ὁ Ἄγγελος τῆς Διαθήκης». Αὐτό τό Πρόσωπο δέν εἶναι ὅπως οἱ ἄλλοι ἄγγελοι, οἱ ὁποῖοι εἶναι «κτιστοί», δηλαδή, εἶναι δημιουργήματα, ἀλλά εἶναι ἄκτιστον Ὄν. Εἶναι ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ, πού προτοῦ νά γεννηθεῖ ἀπό τήν Παναγία καί νά ἔλθει ἀνάμεσά μας, ἐμφανιζόταν στήν Παλαιά Διαθήκη ὡς Ἄγγελος σέ δίκαιους ἀνθρώπους. Βιαζόταν (!) τρόπον τινά ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ πότε νά σαρκωθεῖ καί νά ἔλθει ἀνάμεσά μας καί γι᾽ αὐτό ἐμφανιζόταν καί πρίν ἀπό τήν σάρκωσή του. Ἡ Παλαιά Διαθήκη λοιπόν περιέχει τίς ἐμφανίσεις τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ, τοῦ Χριστοῦ, πρίν ἀπό τήν σάρκωσή του, γιά τήν ὁποία διαβάζουμε στήν Καινή Διαθήκη. Ἄρα ἡ Παλαιά Διαθήκη περιέχει θεοφάνειες, γι᾽ αὐτό δέν πρέπει νά περιφρονεῖται.

3. Εἴπαμε ὅτι ἡ Παλαιά Διαθήκη μιλάει γιά τόν ἐρχομό τοῦ Χριστοῦ. Γι᾽ αὐτό ὡς σκοπό ἔχει νά προετοιμάσει τήν ἀνθρωπότητα νά δεχθοῦν τόν Χριστό. Καί κατά πρῶτον ἡ Παλαιά Διαθήκη δημιουργεῖ στούς ἀνθρώπους της τόν πόθο καί τήν λαχτάρα γιά τόν ἐρχομό τοῦ Χριστοῦ, ἀλλά καί μέ τήν ὡραία της διδασκαλία θέλει νά τούς διορθώσει γιά νά δεχθοῦν τόν Χριστό ὡς Σωτῆρα τους, ὅταν θά ἔλθει. Αὐτός εἶναι ὁ σκοπός τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Ἡ διδασκαλία αὐτή τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, πού ἀνέβαζε τούς ἀνθρώπους γιά νά δεχθοῦν τόν Χριστό, δέν καταργήθηκε, εἶναι ὠφέλιμη καί ἀναγκαία καί σήμερα, γιατί εἶναι θεία διδασκαλία. Βέβαια κάποια ἄλλα τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης καταργήθηκαν μέ τόν ἐρχομό τοῦ Χριστοῦ. Ἀλλά ἡ ὡραία της διδασκαλία δέν καταργήθηκε. Ἐπιθυμῶ νά γνωρίζετε, παιδιά, τό ἑξῆς: Ἡ Παλαιά Διαθήκη ἔχει τρία πράγματα: (α) Τό «ἐκπληρούμενο», (β) τό «συμπληρούμενο» καί (γ) τό «καταργούμενο». Δηλαδή: Οἱ προφητεῖες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, πού μιλᾶνε γιά τόν ἐρχομό τοῦ Χριστοῦ, ἐκπληρώθηκαν, ὅπως τό γνωρίζουμε ἀπό τήν Καινή Διαθήκη. Αὐτό εἶναι τό «ἐκπληρούμενο». Ἡ ὡραία διδασκαλία τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ὄχι μόνο δέν καταργήθηκε στήν Καινή Διαθήκη, ἀλλά συμπληρώθηκε ἀπ᾽ αὐτήν. Αὐτό εἶναι τό «συμπληρούμενο». Οἱ θυσίες ὅμως τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, πού προτύπωναν τήν μεγάλη Θυσία τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ στόν Γολγοθᾶ αὐτές καταργήθηκαν, ἀφοῦ ἔγινε ἡ Θυσία αὐτή. Αὐτό εἶναι τό «καταργούμενο».

4. Νά ἀγαπᾶτε τήν Παλαιά Διαθήκη, ἀγαπητά παιδιά, καί γιά τόν ἄλλο μεγάλο λόγο: Γιατί ἡ Παλαιά Διαθήκη ἔβγαλε τήν ΠΑΝΑΓΙΑ! Βέβαια! Ἀφοῦ τό κήρυγμα τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ἦταν ὁ ἐρχομός τοῦ Χριστοῦ, θά ἔπρεπε νά γεννηθεῖ πρῶτα ἡ Παναγία. Νά γεννηθεῖ Ἐκείνη Γυναίκα, πού θά γίνει ἡ Μητέρα τοῦ Χριστοῦ, τοῦ Μεσσία. Καί ἀγωνίζεται λοιπόν ἡ Παλαιά Διαθήκη μέ τίς θεοπτίες τῶν δικαίων ἀνθρώπων της καί τά κηρύγματα τῶν προφητῶν της νά βγάλει τήν Παναγία Αὐτή Γυναίκα. Καί ὅταν Αὐτή γεννήθηκε τελειώνει ὁ σκοπός της.

Τό μεγαλύτερο προνόμιο τοῦ ἀνθρώπου, ἀγαπητοί μου φίλοι, εἶναι τό ὅτι μπορεῖ νά μιλάει στόν Θεό καί νά προσεύχεται σ᾽ Αὐτόν. Εὔχομαι ἡ καλή σας καρδιά νά γλυκαθεῖ ἀπό τήν χάρη τῆς προσευχῆς. Κάθε μέρα νά λέτε αὐτήν τήν προσευχή στόν Χριστό: «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησέ με». Καί στήν Παναγία μας νά λέτε τήν προσευχή: «Θεοτόκε Παρθένε, χαῖρε κεχαριτωμένη Μαρία, ὁ Κύριος μετά Σοῦ. Εὐλογημένη Σύ ἐν γυναιξί καί εὐλογημένος ὁ καρπός τῆς κοιλίας Σου, ὅτι Σωτῆρα ἔτεκες τῶν ψυχῶν ἡμῶν». Καί μήν παραλείπετε, παιδιά, τόν Ἐκκλησιασμό σας τήν ἡμέρα τῆς Κυριακῆς. Ἡ Θεία Λειτουργία εἶναι τό πιό ἱερό καί τό πιό γλυκό πού γίνεται στήν γῆ. Γιατί στήν Θεία Λειτουργία εἶναι ἡ παρουσία τοῦ Θεοῦ, τῆς Παναγίας καί ὅλων τῶν Ἁγίων.

Παρακαλῶ, παιδιά, μή χάνετε τήν σειρά τῶν μαθημάτων τοῦ περιοδικοῦ αὐτοῦ, γιατί, μέ σύντομα καί ἁπλά λόγια, θά περιέχουν τήν Ὀρθόδοξη πίστη μας.