Πρέπει νὰ δεχόμαστε τὸ αὐτομαστίγωμα στὸν Πειραιά;

Πρέπει νὰ δεχόμαστε τὸ αὐτομαστίγωμα στὸν Πειραιά;

Γράφει ἡ Χριστίνα Ταχιάου

Ὁμολογῶ ὅτι ἀγνοοῦσα πὼς ἀπὸ τὸ 1978 Σιίτες Μουσουλμάνοι αὐτομαστιγώνονται στὸν Πειραιὰ προκειμένου νὰ γιορτάσουν τὴν Ἀσούρα, νὰ τιμήσουν τὴ μνήμη τοῦ μάρτυρά τους. Προφανῶς ὅσες φορὲς εἶχε τύχει στὸ παρελθὸν νὰ δῶ κάποια σχετικὴ εἴδηση, θεώρησα ὅτι ἀφοροῦσε τὸ Ἰρᾶν ἢ κάποια ἄλλη μουσουλμανικὴ χώρα καὶ τὸ προσπέρασα, ὅπως κάνω κι ὅταν ἀκούω γιὰ σταύρωση μὲ ἀληθινὰ καρφιὰ Χριστιανῶν στὶς Φιλιππίνες. Φέτος, ὅμως, ἦταν τέτοιος ὁ βομβαρδισμὸς μὲ εἰκόνες στὴν τηλεόραση καὶ τὰ site, ποὺ θέλοντας καὶ μὴ ἔμαθα ὅτι τόσο στὸν Πειραιὰ ὅσο καὶ σὲ ἄλλες ἑλληνικὲς πόλεις τηρεῖται τὸ «ἔθιμο» αὐτό.

Δὲν ξέρω πόσοι θὰ ἤθελαν νὰ πέσουν στὸ δρόμο ἐπάνω σε μιὰ πομπὴ ὅπου πετάγονται τὰ αἵματα ἀπὸ ἀνθρώπους ποὺ ξεσκίζουν σὲ κοινὴ θέα τὶς σάρκες τους. Κάπου διάβασα ὅτι δὲν τοὺς ὑποχρεώνει ἡ θρησκεία τους νὰ αὐτομαστιγώνονται μὲ τέτοια ἔνταση, ἀλλὰ οἱ ἴδιοι θέλουν καὶ τὸ κάνουν. Κάποιος μὲ πληροφόρησε ὅτι τὸ ἔθιμο αὐτὸ δὲν εἶναι Σιιτικό, ἀλλὰ προέρχεται ἀπὸ τὴν νοτιοανατολικὴ Ἀσία. Λίγο μὲ ἐνδιαφέρει αὐτό. Ὅποιος κι ἂν τὸ κάνει, τὸ θέμα μου εἶναι ἐὰν πρέπει νὰ ἀποδεχόμαστε ὅτι αὐτὸ μπορεῖ νὰ λαμβάνει χώρα σὲ κοινὴ θέα στοὺς δρόμους τῶν ἑλληνικῶν πόλεων. Μιὰ ἀπόπειρα ἀπαγόρευσης θὰ προσέκρουε στὴν καταπάτηση τοῦ ἀτομικοῦ δικαιώματος τῆς θρησκευτικῆς ἐλευθερίας;

Ἡ θρησκευτικὴ ἐλευθερία θεωρεῖται ὡς.... μιὰ εἰδικότερη μορφὴ ἐλευθερίας τῆς γνώμης καὶ τῆς ἐν γένει πνευματικῆς ἐλευθερίας, συνιστᾶ ἀτομικὸ δικαίωμα καὶ προστατεύεται τόσο ἀπὸ τὸ Σύνταγμα τῆς Ἑλλάδας ὅσο καὶ ἀπὸ τὶς διεθνεῖς συμβάσεις ἀλλὰ καὶ τοὺς γενικῶς παραδεδεγμένους κανόνες τοῦ Διεθνοῦς Δικαίου. Ἡ ἐλευθερία τῆς θρησκευτικῆς συνείδησης εἶναι ἀπαραβίαστη, ἐνῶ ἡ ἀναγνώριση θρησκευτικοῦ δικαιώματος προστατεύει καὶ τὴ λατρεία. Μὲ τὸν ὄρο «λατρεία» προσδιορίζεται ἐκείνη ἡ μορφὴ συμπεριφορᾶς καὶ ἐνεργειῶν τοῦ ἀτόμου ποὺ σύμφωνα μὲ τὴν προσωπικὴ κρίση καὶ τὸ δόγμα πίστεως ἐκδηλώνει ἐξωτερίκευση στὸ θεῖο.

Ἡ ἔννοια «δημόσια τάξη» δὲν εἶναι ἀόριστη. Εἶναι δικαιϊκὴ ἔννοια καὶ σημαίνει ὅτι ἡ κοινωνία ἔχει συνάψει κάποιους κανόνες συμβίωσης προκειμένου νὰ ὑπάρχει ἁρμονικὰ

Πῶς ἀσκεῖται ἡ λατρεία καὶ ὑπάρχουν ὅριο καὶ κανόνες σὲ αὐτήν; Μὲ τὴν παράγραφο 3 τοῦ ἄρθρου 13, τὸ Σύνταγμα ὁρίζει τὸν τρόπο ἄσκησης τῆς λατρείας. «Κάθε γνωστὴ θρησκεία εἶναι ἐλεύθερη καὶ τὰ σχετικὰ μὲ τὴ λατρείας τῆς τελοῦνται ἀνεμπόδιστα ὑπὸ τὴν προστασία τῶν νόμων. Ἡ ἄσκηση τῆς λατρείας δὲν ἐπιτρέπεται νὰ προσβάλλει τὴ δημόσια τάξη ἢ τὰ χρηστὰ ἤθη», εἶναι ἡ διατύπωση.

Τί εἶναι ἡ δημόσια τάξη καὶ τὰ χρηστὰ ἤθη; Πολλοὶ στὴ χώρα μας θὰ χλευάσουν τὶς ἔννοιες αὐτὲς καὶ θὰ σπεύσουν νὰ ἀποφανθοῦν ὅτι στὴν πραγματικότητα ὅποιος ἐνοχλεῖται ἀπὸ τὸ αὐτομαστίγωμα ἐνοχλεῖται ἐπειδὴ –καὶ καλὰ- προσβάλλεται ἡ αἰσθητική «του μικροαστούλη». Δὲν εἶναι, ὅμως, ζήτημα αἰσθητικῆς. Ἡ ἔννοια «δημόσια τάξη» δὲν εἶναι ἀόριστη. Εἶναι δικαιϊκὴ ἔννοια καὶ σημαίνει ὅτι ἡ κοινωνία ἔχει συνάψει κάποιους κανόνες συμβίωσης προκειμένου νὰ ὑπάρχει ἁρμονικά. Εἶναι τὸ σύνολο τῶν θεμελιωδῶν πολιτικῶν, κοινωνικῶν, οἰκονομικῶν καὶ ἠθικῶν ἀρχῶν καὶ ἀντιλήψεων ποὺ ἐπικρατοῦν στὴν Ἑλλάδα σὲ συγκεκριμένη χρονικὴ στιγμή. Σὲ αὐτὴν τὴ γενικὴ ἔννοια τῆς δημόσιας τάξης περιλαμβάνονται καὶ τὰ χρηστὰ ἤθη, δηλαδὴ οἱ θεμελιώδεις, γενικὲς καὶ βασικὲς ἀντιλήψεις γιὰ τὴν ἠθική.

Μὲ βάση ὅλα τα παραπάνω, δικαιολογεῖται ἡ προστασία τῆς συνήθειας τοῦ αὐτομαστιγώματος ἀνθρώπων στοὺς δρόμους, στὸ πλαίσιο τῆς λατρευτικῆς ἄσκησης τῶν καθηκόντων τους σὲ μιὰ χώρα στὴν ὁποία ἡ θρησκευτικὴ ἐλευθερία ἀπολαμβάνει προστασίας ἀπὸ τὸ Σύνταγμα; Σύμφωνα μὲ ἀπόψεις νομικῶν, φυσικὰ καὶ δὲ δικαιολογεῖται, ἐνῶ θὰ ἔπρεπε ἴσως νὰ παρέμβουν οἱ ἀρχές. Ἐδῶ, τώρα, ἔρχεται ἕνα σοβαρὸ πρόβλημα.

Τὸ πρόβλημα εἶναι ὅτι ἐπὶ δεκαετίες ἔχουμε ἀποφύγει νὰ ἀντιμετωπίσουμε, ὡς κράτος καὶ ὡς κοινωνία, κατάματα τὴν ὕπαρξη μουσουλμάνων στὴν Ἑλλάδα. Ἐξαντλήσαμε κάθε πιθανὸ καὶ ἀπίθανο περιθώριο καθυστέρησης στὴν κατασκευὴ μουσουλμανικοῦ νεκροταφείου καὶ τζαμιοῦ, κάτι ποὺ ἀποτελεῖ νομικὴ ὑποχρέωση ἀπορρέουσα ἀπὸ διεθνεῖς συμβάσεις. Ἀδιαφορήσαμε γιὰ τὸ γεγονὸς ὅτι οἱ μουσουλμάνοι τῆς Ἀθήνας ἢ τῆς Θεσσαλονίκης πρέπει νὰ μεταφέρουν τοὺς νεκρούς τους στὴ Θράκη γιὰ νὰ τοὺς θάψουν. Ἐπιπλέον, ἔχοντας στὴν πλάτη μᾶς τὸ βαρὺ πρόβλημα τοῦ Προσφυγικοῦ, στεκόμαστε μὲ ἀμηχανία σὲ ὁτιδήποτε θὰ μποροῦσε νὰ ἀνοίξει συζήτηση σχετικὴ μὲ τὸ δικαίωμα τῶν μουσουλμάνων στὴν ἄσκηση τῆς λατρείας τους. Ἀποστρέφοντας τόσα χρόνια το βλέμμα ἀπὸ τὴ διευκόλυνση τῶν μουσουλμάνων στὴν ἄσκηση τοῦ θρησκευτικοῦ τους δικαιώματος, εἶναι πιὸ βολικὸ νὰ τὸ κλείσουμε ἀπέναντι στὸ ἀποτρόπαιο «ἔθιμο» τοῦ αὐτομαστιγώματος. Ποιὸς νὰ τολμήσει νὰ ἀνοίξει ζήτημα χωρὶς νὰ κινδυνέψει νὰ καεῖ ἀπὸ κάτι τόσο φλέγον;

Μοῦ ἔκανε μεγάλη ἐντύπωση ἡ σιωπὴ στὸ facebook σχετικὰ μὲ τὸ αὐτομαστίγωμα στὸν Πειραιά. Οὔτε κραυγές, οὔτε χαρακτηρισμοί, ἐλάχιστοι ὅσοι τολμήσαμε νὰ ἀρθρώσουμε μιὰ κουβέντα -δειλὰ δειλά, γιατί καραδοκοῦν οἱ πρόθυμοι νὰ ἐπιρρίψουν «ἰσλαμοφοβία» καὶ «ρατσισμό». Εἶναι γνωστὸ ἔτσι κι ἀλλιῶς ὅτι ὁ δημόσιος διάλογος πάσχει κι ὅτι σημασία ἔχει νὰ ὑποστηρίζεις στρατόπεδο, ὄχι νὰ προσπαθεῖς νὰ δεῖς τὴν εἰκόνα ὡς ἔχει καὶ νὰ προτείνεις λύσεις.

Γι’ αὐτό, ἐξάλλου, ζοῦμε σὲ μιὰ χώρα στὴν ὁποία κάθε Δεκαπενταύγουστο διαβάζουμε δεκάδες ἄρθρα ποὺ λοιδοροῦν «τὶς γριὲς στὴν Τῆνο» ἐπειδὴ προσβάλλουν τὴν αἰσθητική τους καὶ κανένα ποὺ νὰ ἀναφέρεται στὴν προσβολὴ τῆς δημόσιας τάξης καὶ τῶν χρηστῶν ἠθῶν ἀπὸ ἐκείνους ποὺ αὐτομαστιγώνονται στὸν Πειραιά.

protagon