Ηρακλής Ρεράκης, Ο ψευτοπλουραλισμός του υπ. παιδείας και η θρησκευτική αγωγή

Ο ψευτοπλουραλισμός του υπ. παιδείας και η θρησκευτική αγωγή

Ηρακλής Ρεράκης, Καθηγητής Παιδαγωγικής –Χριστιανικής Παιδαγωγικής της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ

Στον πρόσφατα διεξαχθέντα στη Βουλή των Εφήβων διάλογο των μαθητών με τον υπουργό Παιδείας, οι μαθητές, μεταξύ άλλων, άσκησαν έντονη κριτική στον κ. Φίλη για το θέμα των αλλαγών στα Αρχαία Ελληνικά και τα Θρησκευτικά, θέτοντας τα προβλήματα που δημιουργούνται με τα πειράματα του υπουργού σε θέματα διαμόρφωσης ταυτότητας. Ο ίδιος ισχυριζόταν -εκτός των άλλων- θέματα πλουραλισμού.

Ο πλουραλισμός όμως, ως τρόπος ζωής και συμπεριφοράς, αποτελεί μια προσωπική, κοινωνική, πολιτισμική και, θα έλεγε κανείς, θρησκευτική αρετή, διότι προϋποθέτει βαθιά αισθήματα αποδοχής, σεβασμού και αγάπης του «άλλου», ανεξάρτητα από το φύλο, το θρήσκευμα, την εθνικότητα ή άλλες διαφορές.
Στις μέρες μας υπάρχουν δύο μορφές πλουραλισμού. Ο ψεύτικος, προσχηματικός και υποκριτικός πλουραλισμός, που είναι και ο επικρατέστερος, αποτελεί ένα πάθος όσων αγνοούν ή θέλουν να αγνοούν τι σημαίνει προσωπική, κοινωνική, θρησκευτική και πολιτισμική ταυτότητα και ετερότητα. Το συγκεκριμένο πάθος, έχοντας ως αφετηρία τον ατομικισμό, δεν επιτρέπει σε όσους ασθενούν από αυτό να υπερβούν το εγώ τους και, κατά συνέπεια, στερούνται ένα βασικό χαρακτηριστικό του αληθινού ανθρώπου: να είναι και να συμπεριφέρεται ως συνάνθρωπος. Πρόκειται για την έλλειψη της αληθινής αγάπης προς τον «άλλον», η οποία καθιστά τους ανθρώπους αδύναμους να αγαπήσουν και να σεβαστούν αληθινά, αφού, στην ουσία, δεν αγαπούν αληθινά τον ίδιο τον εαυτό τους, επιτρέποντάς του να ζει στο πλαίσιο της κοινωνικής βαρβαρότητας.

Ο αληθινός πλουραλισμός αποτελεί χαρακτηριστικό ολοκληρωμένων και ενάρετων ανθρώπων, που προσφέρουν απλόχερα τον σεβασμό τους στον διαφορετικό, με μοναδικό κριτήριο ζωής το «αγαπήσεις τον πλησίον σου ως σεαυτόν».

Στις μέρες μας πολλοί χρησιμοποιούν κατά κόρον, λεκτικά και τυπικά, τον όρο «πλουραλισμός», χωρίς όμως να συνειδητοποιούν την ουσιαστική σημασία του. Και αυτό διότι πλουραλισμός σημαίνει τρόπος ειρηνικής, δημιουργικής και αγαπητικής συμβίωσης με ανθρώπους που είναι διαφορετικοί. Στην ουσία όμως όλοι οι άνθρωποι είναι διαφορετικοί μεταξύ τους, ως «άλλοι» των «άλλων». Ο πλουραλισμός, επομένως, ως τρόπος ζωής, είναι μια αναγκαία μορφή πολιτισμικής συνύπαρξης εντός της κοινωνίας, που, έτσι κι αλλιώς, συνίσταται -σε απόλυτη ποσόστωση- από διαφορετικούς ανθρώπους. Η συζήτηση που γίνεται τον τελευταίο καιρό για τον πλουραλισμό σκέψης και ζωής στην ουσία προέκυψε από τα «κενά» που, κατά τον Οδυσσέα Ελύτη, «ζητούν πλήρωση». Η διαπίστωση της έλλειψης αρχών, αρετών και αξιών κατά τα τελευταία χρόνια, που κάνει δύσκολη την κοινωνική ή πολιτισμική συμβίωση, είναι εκείνη που έστειλε το σήμα κινδύνου πρωτίστως στις οικογένειες και έπειτα στο σχολείο για την επιβεβλημένη ανάγκη μιας πιο επιμελημένης ανάπτυξης και καλλιέργειας των αρετών που συνθέτουν την κοινωνική δεξιότητα του πλουραλισμού. Ουσιαστικά, στην περίπτωση αυτή, εκείνα που απουσιάζουν από τη σημερινή κοινωνία για να βλέπει και να αντιμετωπίζει με αληθινό πλουραλισμό τον διαφορετικό είναι το ήθος, η ευαισθησία, ο σεβασμός, η έγνοια της αγαπητικής αυτοπροσφοράς που εκπέμπει ως ορθόδοξο εκκλησιαστικό μήνυμα ο «καλός Σαμαρείτης». Εκείνο που κινεί ψυχικά, ανιδιοτελώς, τον εκάστοτε «καλό Σαμαρείτη» προς τον εκάστοτε έχοντα ανάγκη και τον κάνει να μην υπολογίζει ούτε τον κίνδυνο ούτε τον χρόνο ούτε την οικονομική επιβάρυνση είναι η αγάπη. Δεν πρέπει, μάλιστα, να ξεχνά κανείς ότι ο «καλός Σαμαρείτης» της παραβολής συμβολίζει το πρόσωπο και το έργο του ίδιου του Χριστού. Είναι γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια μπορεί οι αποστάσεις να μειώθηκαν και οι επικοινωνίες να διευκολύνθηκαν αφάνταστα με τη βοήθεια της ραγδαίας τεχνολογικής εξέλιξης, αλλά οι ψυχές των ανθρώπων, πτωχές από τα στοιχεία της αγάπης και άλλων βασικών πνευματικών αρετών, βρίσκονται σε μεγάλη απόσταση μεταξύ τους. Η απουσία του προτύπου του «καλού Σαμαρείτη», δηλαδή του Χριστού, από τη σύγχρονη κοινωνική και πολιτισμική ζωή είναι εκείνη που δημιουργεί τα κοινωνικά και πνευματικά κενά. Το ερώτημα όμως είναι: πώς ξαναβρίσκει η κοινωνία μας τον αληθινά κοινωνικολειτουργικό πλουραλισμό; Μήπως με τα Θρησκευτικά που σχεδιάζει να επιβάλει το υπουργείο Παιδείας; Με ή χωρίς την καλλιέργεια του προτύπου του «καλού Σαμαρείτη»; Είναι βέβαιο ότι στη βελτίωση ή την αλλαγή της συμπεριφοράς συντελούν η ανάλογη αγωγή και η μόρφωση του πλουραλισμού, όταν βέβαια μέσω αυτών καλλιεργείται μια μορφή υγιούς συμβίωσης, με τη διατήρηση των ταυτοτήτων και των διαφορών. Η παιδεία μας όμως, νοσούσα πότε από μαρξιστικά και πότε από νεοφιλελεύθερα ιδεολογικά σύνδρομα, καταντά να μη σέβεται, αλλά να επιβουλεύεται, να αλλοιώνει ή και να καταργεί με διάφορες μεθοδεύσεις τη θρησκευτική και πολιτισμική ταυτότητα των νέων του τόπου μας, προσπαθώντας να τους αποχρωματίσει και να εμφυτεύσει στην ψυχή τους μια νέα, «πολλαπλή» ταυτότητα.
 Ωστόσο όλοι μας γνωρίζουμε ότι στο όνομα του αποχρωματισμού του «διαφορετικού», με στόχο τη μετατροπή των ταυτοτήτων, έγιναν και συνεχίζουν να γίνονται οι μεγαλύτερες γενοκτονίες και τα στυγνότερα εγκλήματα στην ιστορία της ανθρωπότητας. 
Η αγωγή του αληθινού πλουραλισμού προϋποθέτει, καταρχάς, την πρόθεση διατήρησης της ταυτότητας, της ιδιαιτερότητας και, φυσικά, της διαφοράς και της ετερότητας. Η αγωγή του «καλού Σαμαρείτη», μέσα από τη χριστιανική σχολική αγωγή, εκφράζει, καταρχάς, την αγάπη και τον σεβασμό στο διαφορετικό και, συνεπώς, την καλλιέργεια του αληθινού πλουραλισμού. Όσον αφορά τον θρησκευτικό πλουραλισμό, δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια οι υπεύθυνοι για τον σχεδιασμό των προγραμμάτων του ελληνικού σχολείου στο υπουργείο Παιδείας και το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής, δηλαδή των προγραμμάτων που δομούν το πνευματικό μέλλον των νέων του τόπου μας, για άγνωστους λόγους στοχεύουν και μεθοδεύουν με διάφορους τρόπους την αλλοίωση της ορθόδοξης συνείδησης και διαφοράς μόνο μιας κατηγορίας μαθητών, των ορθοδόξων. Ο πλέον ύπουλος και επικίνδυνος τρόπος που έχει επιλεγεί για να αποχρωματιστούν οι μαθητές από την ορθόδοξη συνείδηση και ταυτότητά τους είναι μια -αριγκάτειας μορφής- μείξη (ομογενοποίηση) της ορθόδοξης διδασκαλίας με τις διδασκαλίες των θρησκειών, των χριστιανικών ομολογιών και των κοσμοθεωριών. Το πολυθρησκειακό κοκτέιλ που προκύπτει από αυτή τη μείξη αποτελεί ένα δηλητήριο, το δραστικότερο στοιχείο του οποίου είναι η θρησκευτική σύγχυση, που μπορεί να προκαλέσει αλλοίωση ή και εξάλειψη της ορθόδοξης ταυτότητας και συνείδησης. Το εγχείρημα πραγματοποιείται μεθοδευμένα, με πρόφαση έναν ψεύτικο πλουραλισμό, που, στην πραγματικότητα, αποδομεί τον αληθινό και μαζί του όλες τις ποιοτικές πτυχές της πνευματικής κληρονομιάς μας, της προίκας των νέων μας. Όμως το περίεργο και αντιδημοκρατικό αυτό πνευματικό έγκλημα σε βάρος τόσο των ορθόδοξων μαθητών όσο και γενικότερα της ορθόδοξης πολιτισμικής κληρονομιάς ως ιδιαιτερότητας του ελληνικού λαού ήδη έχει αρχίσει να αποκαλύπτεται και, φυσικά, μαζί με αυτό και οι δράστες του.