Ο άνθρωπος εικόνα του Χριστού (Μητροπολίτου Γόρτυνος Ιερεμία)

ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ

ΓΟΡΤΥΝΟΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΕΩΣ

ΔΗΜΗΤΣΑΝΑ-ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΙΣ

Δημητσάνα - Μεγαλόπολη, Κυριακή 26 Ἰουνίου 2016

KYΡΙΑΚΑΤΙΚΟ ΕΓΚΥΚΛΙΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ

Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΕΙΚΟΝΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

1. Ἀγαπητοί μου χριστιανοί, πρέπει νά βροῦμε τό νόημα τῆς ζωῆς μας· νά γνωρίσουμε, δηλαδή, γιατί ζοῦμε καί γιατί ὑπάρχουμε. Ἕνα παλαιό λόγιο ἔλεγε: «Πόθεν ἔρχεσαι καί ποῦ ὑπάγεις;». Ἡ ἀπάντηση σ᾽ αὐτό τό λόγιο εἶναι: Ἔρχομαι ἀπό τόν Θεό καί πηγαίνω γιά τόν Θεό! Ἔχουμε γίνει γιά τόν Θεό, λοιπόν, καί ἀλλοίμονό μας, ἄν δέν βροῦμε τόν Θεό! Γιατί Αὐτός εἶναι ὁ σκοπός τῆς ζωῆς μας.

Ὁ Θεός εἶναι ὁ δημιουργός μας. Καί ἔκανε ὁ Θεός τόν ἄνθρωπο «κατ᾽ εἰκόνα καί καθ᾽ ὁμοίωσή Του». Αὐτό σημαίνει ὅτι ὁ Θεός ἔδωσε στόν ἄνθρωπο θεϊκά χαρίσματα, τά ὁποῖα ὁ ἄνθρωπος πρέπει νά ἀξιοποιήσει, γιά νά πετύχει τό «καθ᾽ ὁμοίωσιν» μέ τόν Θεό. Νά ἑνωθεῖ μαζί Του. Νά «θεωθεῖ», τό λέμε αὐτό. Δημιουργηθήκαμε, λοιπόν, χριστιανοί μου, μέ κλίση πρός τόν Θεό καί νά πράττουμε τήν ἀρετή. Αὐτό εἶναι τό φυσικό τοῦ ἀνθρώπου, γιατί γίναμε «κατ᾽ εἰκόνα καί καθ᾽ ὁμοίωσιν Θεοῦ», ξαναλέμε.

2. Ἀλλά θέλω νά σᾶς πῶ τώρα, ἀδελφοί, σχετικά μέ αὐτό, κάτι ἄλλο πού διάβασα στούς ἁγίους Πατέρες καί νά σᾶς ἑρμηνεύσω ἔπειτα, μέ βάση αὐτά πού σᾶς λέγω, ἕνα δύσκολο χωρίο ἀπό τήν Παλαιά Διαθήκη. Ὅλοι μάθαμε καί λέγουμε, σωστά βέβαια, ὅτι ὁ ἄνθρωπος εἶναι «κατ᾽ εἰκόνα τοῦ Θεοῦ» πλασμένος. Ἀλλά σᾶς ἑρωτάω ἐγώ τώρα: Πῶς ὁ ἄνθρωπος εἶναι εἰκόνα τοῦ Θεοῦ, ἀφοῦ ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι ἔχουμε σῶμα, ὁ δέ Θεός δέν ἔχει σῶμα; Γιά νά λέμε ἀκριβῶς ὅτι ὁ ἄνθρωπος εἶναι εἰκόνα τοῦ Θεοῦ θά πρέπει νά μοῦ βρεῖτε Θεό μέ σῶμα. Συμβαίνει αὐτό; Καί βέβαια συμβαίνει. Θεός μέ σῶμα εἶναι ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός, ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ πού σαρκώθηκε. Ἔτσι, λοιπόν, αὐτό τό γενικό πού λέμε ὅτι ὁ ἄνθρωπος πλάστηκε «κατ᾽ εἰκόνα τοῦ Θεοῦ», θά τό λέμε τώρα καλύτερα ὅτι ὁ ἄνθρωπος πλάστηκε, δημιουργήθηκε, κατά τήν «εἰκόνα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ». Αὐτό τό λέγουν ὅλοι οἱ ἅγιοι Πατέρες: Ὅτι ὁ ἄνθρωπος εἶναι δημιουργημένος «κατά τήν εἰκόνα τοῦ Χριτοῦ». Καί βέβαια, ἀφοῦ ὁ Χριστός εἶναι «εἰκών τοῦ Θεοῦ τοῦ ἀοράτου», ὅπως λέγει ὁ ἀπόστολος Παῦλος (Κολ. 1,15), ἄρα καί ὁ ἄνθρωπος εἶναι γενικά εἰκόνα τοῦ Θεοῦ Πατρός. Ἀλλά οἰ ἅγιοι Πατέρες, ξαναλέγω, λέγουν ὅτι ὁ ἄνθρωπος δημιουργήθηκε κατά τήν εἰκόνα τοῦ Λόγου, τοῦ Λόγου τοῦ Θεοῦ. Γι᾽ αὐτό καί εἶναι  λογικός! Ὁ ἄνθρωπος δημιουργήθηκε ὡς «λογική» ὕπαρξη, δηλαδή, ὡς «Χριστολογική» ὕπαρξη, γιατί «λογικός» κατά τούς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας σημαίνει «σύμμορφος μέ τόν Λόγο», τόν Λόγο τοῦ Θεοῦ. Ἔτσι, ἄν δέν ἀγαπᾶμε τόν Υἱό καί Λόγο τοῦ Θεοῦ, ἄν δέν προσευχόμαστε σ᾽ Αὐτόν καί δέν ἔχουμε σχέση μαζί Του, εἴμαστε «ἄλογοι». Οἱ πιστοί ὅμως χριστιανοί, καί ἰδιαίτερα οἱ ἀφιερωμένοι εἰς τόν Λόγον Κληρικοί καί Μοναχοί, ὅταν συναντῶνται, λέγουν τόν χαιρετισμό «εὐλογεῖτε»! Σάν νά λέγουν: «Πές μας καί δός μας κάτι ἀπό τόν Λόγο τοῦ Θεοῦ πού ἔχεις καί ζεῖς μέσα σου».

3. Ὁ ἄνθρωπος, λοιπόν, ἀδελφοί χριστιανοί, εἶναι πλασμένος εἰδικώτερα κατά εἰκόνα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Καί τώρα μέ βάση τήν ἀλήθεια αὐτή, θέλω νά ἑρμηνεύσουμε ἕνα δύσκολο χωρίο τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Τό χωρίο εἶναι τό Γεν. 1,27, τό ὁποῖο λέγει: «Ἐποίησεν ὁ Θεός τόν ἄνθρωπον, κατ᾽ εἰκόνα Θεοῦ ἐποίησεν αὐτόν». Το χωρίο αὐτό φαίνεται μέν εὔκολο, ἀλλά εἶναι πολύ δύσκολο. Ἐσεῖς ὅμως, μέ βάση αὐτά πού σᾶς εἶπα παραπάνω, θά τό ἑρμηνεύσετε εὔκολα. Ὁ λόγος αὐτός τῆς Γένεσης λέει ὅτι ὁ Θεός ἔκανε τόν ἄνθρωπο κατά τήν εἰκόνα τοῦ Θεοῦ. Ἡ δυσκολία τοῦ χωρίου εἶναι ὅτι ὁμιλεῖ γιά δύο Θεούς:Ὁ ἕνας Θεός ἔκανε τόν ἄνθρωπο κατά τήν εἰκόνα ἄλλου Θεοῦ. Ναί, ἔτσι λέει τό χωρίο: «Ἐποίησεν ὁ Θεός τόν ἄνθρωπον κατ᾽ εἰκόνα Θεοῦ». Καί σᾶς ἑρωτάω: Κατά τήν εἰκόνα ποιοῦ Θεοῦ ὁ Θεός ἔκανε τόν ἄνθρωπο; Ἡ ἀπάντηση εἶναι ὅτι ὁ Θεός Πατέρας ἔκανε τόν ἄνθρωπο κατά τήν εἰκόνα τοῦ Υἱοῦ Του, πού ἐπρόκειτο νά ἐνανθρωπήσει!

Ἀφοῦ, λοιπόν, χριστιανοί μου, εἴμαστε πλασμένοι κατά τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ, σ᾽ Αὐτόν πρέπει πάντα νά προσβλέπουμε, Αὐτόν νά ἔχουμε πρώτη μας ἀγάπη καί ἔρωτα. Ὅλοι μας ἔχουμε γίνει γιά τόν ἔρωτα τοῦ Χριστοῦ καί εἶναι πολύ πτωχός καί ἀξιολύπητος ἐκεῖνος πού δέν γεύθηκε στήν καρδιά του τά γλυκά χτυποκάρδια τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ. Ναί, εἶναι ἀξιολύπητος!.. Μοῦ ἀρέσει ἰδιαίτερα ἕνας λόγος τοῦ ἁγίου Νικολάου τοῦ Καβάσιλα, ὁ ὁποῖος λέγει: Ὅλη ἡ ἀνθρώπινη κατασκευή μας, καί ὁ νοῦς μας καί ἡ ἐπιθυμία μας, ἔγιναν γιά τόν Χριστό. «Καί λογισμόν ἐλάβομεν – λέγει ὁ ἱερός πατέρας – ἵνα τόν Χριστόν γινώσκωμεν· ἐπιθυμίαν ἵνα πρός Ἐκεῖνον τρέχωμεν· μνήμην ἔσχομεν ἵνα Ἐκεῖνον φέρωμεν· ἐπεί καί δημιουργημένοις, αὐτός ἀρχέτυπον ἦν».

4. Θά σᾶς πῶ, ἀδελφοί, καί ἕνα ἄλλο λόγο, τό γιατί πρέπει νά προσβλέπουμε ἰδιαίτερα στόν Ἰησοῦ Χριστό. Εἴπαμε ἀπό τήν ἀρχή ὅτι ὁ σκοπός τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἡ θέωση, νά ἑνωθεῖ, δηλαδή ἡ φύση μας μέ τόν Θεό. Καί ἐρωτάει κανείς ἐδῶ: Εἶναι δυνατόν ἡ φύση μας, ἡ ἀνθρώπινη καί χωματένια, νά ἑνωθεῖ μέ τόν Θεό; Ναί, – ἀπαντοῦμε – ,γιατί στό Πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ βλέπουμε ἑνωμένη τήν θεία καί τήν ἀνθρώπινη φύση. Βλέποντας, λοιπόν, τόν Θεάνθρωπο Ἰησοῦ Χριστό, λέγουμε ὅτι καί ἡ δική μας φύση μπορεῖ νά ἑνωθεῖ με τόν Θεό.

Μέ βάση ὅλα τά παραπάνω θά σᾶς πῶ τέλος, χριστιανοί μου, κάτι τό πολύ σοβαρό. Λέγουμε καί ἀκοῦμε ὅτι ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ σαρκώθηκε καί ἔγινε ἄνθρωπος, ὁ Ἰησοῦς Χριστός μας, γιά νά σώσει τόν ἄνθρωπο ἀπό τίς ἁμαρτίες του. Αὐτό εἶναι ἀλήθεια, ἀλλά δέν εἶναι ὁλόκληρη ἡ ἀλήθεια.Γιατί, ἄν ὁ Χριστός σαρκώθηκε μόνο γιά νά μᾶς σώσει ἀπό τίς ἁμαρτίες μας, αὐτό σημαίνει ὅτι ἄν δέν ἁμάρταναν οἱ πρωτόπλαστοι, ὁ Ἀδάμ καί ἡ Εὔα, δέν θά σαρκωνόταν ὁ Χριστός. Καί τότε θά πεῖ ὁ ἄλλος, τί καλά πού ἁμαρτήσαμε καί ἔγινε ἄνθρωπος ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ καί ἦλθε ἀνάμεσά μας!.. Ὄχι, χριστιανοί μου! Οἱ ἅγιοι Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας, πού εἶναι δυνατοί θεολόγοι, τολμοῦν καί θέτουν τό μεγάλο ἑρώτημα: Γιατί ὁ Θεός ἔγινε ἄνθρωπος; (Cur Deus homo?). Καί ἀπαντοῦν ὅτι, καί ἄν ἀκόμη δέν ἁμάρτανε ὁ ἄνθρωπος, θά σαρκωνόταν ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ, γιά νά δείξει τόν δρόμο πρός τήν θέωση. Ἀφοῦ ἀπό τήν ἀρχή, ἀπό τήν δημιουργία, ὁ σκοπός τοῦ ἀνθρώπου ἦταν ἡ ἕνωσή του μέ τόν Θεό, πρέπει νά ὑπάρχει πρότυπο, δεῖγμα τῆς ἕνωσης αὐτῆς. Καί αὐτό τό πρότυπο εἶναι ὁ σαρκωθείς Υἱός τοῦ Θεοῦ, ὁ Ἰησοῦς Χριστός.

Θά πεῖτε ὅμως, τί γίνετε μέ τούς ἀνθρώπους πού ἔζησαν πρίν ἀπό τήν γέννηση τοῦ Χριστοῦ, στήν Παλαιά Διαθήκη; Πῶς σώθηκαν αὐτοί; Αὐτό θά σᾶς τό πῶ κάποτε σέ ἄλλο κήρυγμα.

Μέ πολλές εὐχές

† Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας