Κυριακή Γ΄ Νηστειών (Σταυροπροσκυνήσεως) - «Σταυρέ πανσεβάσμιε καθαγίασον ημών τας ψυχάς και τα σώματα τη δυνάμει σου»

Απόστολος: Εβρ. δ΄ 14-ε΄6

Ευαγγέλιο: Μαρκ. η΄ 34- θ΄Ι  

«Σταυρέ πανσεβάσμιε καθαγίασον ημών τας ψυχάς και τα σώματα τη δυνάμει σου» (Προσόμοιο των Αίνων)

    «Σταυρού πρόκειται σήμερον εορτή χορός αγγέλων σκιρτάτω· σταυρού θέατρον έρχεται δήμος βροτών προσκυνείτω· σταυρού το θείον υψούται κράτος πλήθος δαιμόνων φυγαδευέσθω». Μ’ αυτά τα λόγια ο Ιερός Χρυσόστομος αρχίσει ένα εγκωμιαστικό του λόγο στην εορτή της προσκυνήσεως του Τιμίου Σταυρού, την οποία σήμερα με δέος και τιμή επιτελεί η Εκκλησία μας. 

Ο Τίμιος Σταυρός, τον οποίο λιτανεύει και προσκυνεί, είναι το ιερότερο σύμβολο της, με το οποίο κατάργησε την εξουσία του Άδη και λύτρωσε τον άνθρωπο από τη δουλεία του διαβόλου. Με τον Τίμιο Σταυρό συμφιλιωθήκαμε με το Θεό κι απαλλαγήκαμε από το θάνατο και τη απώλεια. Με τον Τίμιο Σταυρό λυθήκαμε από τα δεσμά της καταδίκης και «υψώθημεν από γης προς ουράνια». Με τον Τίμιο Σταυρό επιστρέψαμε στον κεκλεισμένο Παράδεισο και απολαύσαμε την ελευθερία της βασιλείας του Θεού. Είναι μεγάλη η σημερινή εορτή. Γι’ αυτό η Εκκλησία μας παρακινεί να προσκυνήσουμε ευλαβικά το Τίμιο Ξύλο και να αποθέσουμε στ’ άχραντα πόδα του Εσταυρωμένου τούτη την ένθερμη προσευχή: «Σταυρέ πανσεβάσμιε καθαγίασον ημών τας ψυχάς και τα σώματα της δυνάμει σου».

   Η προσκύνηση του Τιμίου Σταυρού δεν τέθηκε συμπτωματικά στη σημερινή Τρίτη Κυριακή των Νηστειών. Οι άγιοι Πατέρες κατά τη διδασκαλία του Τριωδίου είχαν υπόψη τους εξής λόγους:

   Επειδή στον αγώνα της νηστείας υποφέρουμε και δοκιμαζόμαστε από τον πειρασμό της ακηδίας, προτίθεται ο Τίμιος Σταυρός για να μας ενισχύσει και αναψύξει και να μας υπενθυμίσει, ότι όπως ο Χριστός σταυρώθηκε κι ύστερα δοξάστηκε, έτσι κι εμείς αν θέλουμε να συνδοξαστούμε, θα πρέπει να υπομείνουμε την εκούσια σταύρωση των παθών μας.

   Όπως εκείνοι που διανύουν μακρές και τραχείες οδοιπορίες, όταν βρουν ένα παχύσαρκο δέντρο, κουρασμένοι καθώς είναι κάθονται αναπαύονται λίγο κι ύστερα με ανανεωμένες δυνάμεις συνεχίζουν το δρόμο, έτσι μέσα στην επίπονη πορεία της νηστείας φυτεύτηκε ο Τίμιος Σταυρός για να μας παρέχει άνεση και αναψυχή και ν’ ανανεώνει τις δυνάμεις μας στη συνέχιση του αγώνα της νηστείας.

   Όπως στην άφιξη του νικητή βασιλιά προπορεύονταν τα σκήπτρα και ύστερα ακολουθούσε εκείνος χαίροντας για τη νίκη, έτσι και ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός στέλνει πρώτα το σκήπτρο, το σύμβολο της νίκης, για να μας προετοιμάσει, ώστε να τον υποδεχτούμε άξια και να συνευφρανθούμε κατά την ημέρα της ενδόξου Αναστάσεως του.

   Όπως την πικρή πηγή Μερρά γλύκανε ο θείος Προφήτης Μωυσής βαπτίζοντας το ξύλο, έτσι και ο Τίμιος Σταυρός στη μέση της γεμάτης από ιδρώτες και θυσίες Μεγάλης Τεσσαρακοστής γλυκαίνει τις πικρίες και μας παρηγορεί με την υπόμνηση, ότι όπως ο εβραϊκός λαός από την έρημο οδηγήθηκε στη γη Χαναάν, έτσι κι εμείς από την πνευματική έρημο αυτής της ζωής θα οδηγηθούμε στη νοητή Ιερουσαλήμ δια της Αναστάσεως.

   Επειδή το δέντρο του Παραδείσου ήταν φυτεμένο «εν μέσω της Εδέμ» στη μέση της Τεσσαρακοστής έθεσαν οι άγιοι Πατέρες το «Ξύλο της ζωής» δηλ. τον Τίμιο Σταυρό για να μας υπενθυμίζουν τη λαιμαργία του Αδάμ και την αναίρεση της διά του Σταυρού χάρη στον οποίο δεν πεθαίνουμε πια, αλλά παίρνουμε ζωή.

   Ο Σταυρός δεν είναι μόνο σύμβολο νίκης και θριάμβου, αλλά οδύνης και πόνου για κάθε πιστό. Ο Σταυρός του Χριστού γίνεται στην καρδιά του Χριστιανού το σύνορο ανάμεσα στους δυο κόσμους της σάρκας και του πνεύματος. Εμείς που πιστεύουμε στον Τίμιο Σταυρό, που τον προσκυνούμε με πίστη, που με καύχηση τον φέρουμε στο στήθος μας, που διακηρύττουμε τη δύναμη του, πρέπει να γνωρίζουμε, ότι «πιστεύω στον Σταυρό του Χριστού» σημαίνει, είμαι αποφασισμένος να πεθάνω καθημερινά κατά κόσμο και να ζω κατά Θεό, να θυσιάζω τον εαυτό μου για χάρη του Χριστού, να απαρνιέμαι ότι με απομακρύνει από το Θεό και να επιδιώκω τη θανάτωση του εγώ, της σάρκας και των επιθυμιών μου. «Οι δε του Χριστού την σάρκα εσταύρωσαν συν τοις παθήμασι και ταις επιθυμίαις» (Γαλ. ε΄ 24) υπογραμμίζει ο Απόστολος Παύλος. Αν δεν σταυρωθούμε, δεν θα ελευθερωθούμε. Αν δεν πεθάνουμε κατά κόσμο δηλαδή αν δεν αποδυναμώσουμε τα πάθη μας, αν δεν κατανικήσουμε τις σαρκικές και κοσμικές επιθυμίες, δεν θα ζήσουμε κατά Χριστό, δεν θα ανθήσουν στην καρδιά μας ευωδιαστά λουλούδια των χαρισμάτων. Η ζωή μας είναι συνυφασμένη με το πάθος και τα Σταυρό. Από την ώρα της βαπτίσεως μας στο Όνομα της Αγίας Τριάδας, ντυθήκαμε το θάνατο του Χριστού. «Όσοι εβαπτίσθημεν εις Χριστόν Ιησούν, εις τον θάνατον αυτού εβαπτίσθημεν· συνετάφημεν ουν δια του βαπτίσματος εις τον θάνατον…» (Ρωμ, στ΄ 3-4). Η ζωή του Χριστιανού κινείται μέσα στα πλαίσια του καθημερινού θανάτου, δεν είναι όμως πένθιμη, αλλά γεμάτη χαρά κι ευφροσύνη. Τη χαρά αυτή αντλούμε από το κενό μνημείο, από τον «όλβιο τάφο» απ’ όπου αναβλύζει το φως της ζωής «ει δε αποθάνομεν συν Χριστώ, πιστεύομεν ότι και συζήσομεν αυτώ» (Ρω. στ΄8).

   Ολόκληρη η ζωή μας κυρίως όμως η περίοδος των πνευματικών αγώνων της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής την οποία διανύουμε, έχει ανάγκη από την δύναμη και την ευλογία του Τιμίου Σταυρού. Ο αδύναμος άνθρωπος στην πορεία της ζωής του χρειάζεται μια βακτηρία, που θα τον στερεώνει και θα τον συγκρατεί. Αυτή η βακτηρία είναι ο Σταυρός του Χριστού. Αλλοίμονο σε όποιον περιφρονήσει τον Τίμιο Σταυρό. Είναι καταδικασμένος στην καταστροφή. Αλλοίμονο στο έθνος που θα βλασφημήσει με έργα και λόγια τον πανάγιο Σταυρό. Θα ταπεινωθεί με οδύνη και θα αντιμετωπίσει την οργή του Θεού.

    Είναι γεγονός, ότι πολλές φορές απομακρυνθήκαμε από τη θεολογία του Σταυρού. Τον σημειώναμε στο μέτωπο μας, τον φορούσαμε στο στήθος μας, αλλά τον είχαμε εξορίσει από την καρδιά μας. Τούτο συνέβαινε όσες φορές φρονούσαμε τα του κόσμου κι όσες φορές ταυτίζαμε τη ζωή μας με τις επιθυμίες της σάρκας. Σήμερα είναι καιρός να ανανήψουμε. Να ζητήσουμε ταπεινά συγχώρεση από τον Εσταυρωμένο και να τον παρακαλέσουμε σε όσους ζητούν προστασία του να στείλει τις αντιδράσεις της εγκράτειας να χαρίσει τους καρπούς της αφθαρσίας και να λάμψει τις αστραπές της χάριτός του.

Γιώργος Σαββίδης