Κυριακή ΙΕ. Λουκά, «Ήλθε γαρ ο Υιός του ανθρώπου ζητήσαι και σώσαι το απολωλός».

Απόστολος: Α΄ Τιμ. δ΄ 9-15

Ευαγγέλιο:Λουκ. ιθ΄ 1-10

«Ήλθε γαρ ο Υιός του ανθρώπου ζητήσαι και σώσαι το απολωλός». (Λουκ. ιθ΄ 10).

   Η σωτηρία, που είναι το μεγαλύτερο δώρο της αγάπης του Θεού προς τον άνθρωπο, εκφράστηκε με την ενανθρώπιση του Υιού του Θεού, καθώς και με την Σταυρική Του θυσία. Η σωτηρία αν και υπάρχει σαν δυνατότητα για όλους τους ανθρώπους δια μέσου των αιώνων, εν τούτοις δεν επιβάλλεται αναγκαστικά σε όλους, αλλά προσφέρεται σε όλους εκείνους που θα πιστέψουν σ’ Αυτόν και θα θελήσουν να σωθούν. Είπε ο Ιησούς στο Νικόδημο ότι «Πρέπει να υψωθεί ο Υιός του Ανθρώπου, ώστε όποιος πιστεύει σ’ Αυτόν να μη χαθεί αλλά να ζήσει αιώνια» (Ιωάν. γ΄ 14-15).

   Η σωτηρία, λοιπόν, είναι μια αμφίδρομη κίνηση. Είναι κίνηση του Θεού προς τον άνθρωπο, αλλά και αντίστροφη κίνηση του ανθρώπου προς το Θεό. Αυτή η αμφίδρομη κίνηση επιβεβαιώνεται μέσα από το σημερινό ευαγγέλιο, όπου ο Ιησούς ήρθε για να αναζητήσει και να σώσει «το απολωλός», ενώ την ίδια στιγμή «το απολωλός», ο Ζακχαίος, «εζήτει ιδείν τον Ιησούν».

    Ο Ζακχαίος είναι στ’ αλήθεια «το απολωλός». Το μαρτυρεί η κακή φήμη του μέσα στην κοινωνία. Το επιβεβαιώνει ακόμα η ομαδική αντίδραση του κόσμου στο άκουσμα της επιθυμίας του Ιησού «ότι σήμερα πρέπει να μείνω στο σπίτι σου». Όπως ακούσαμε στο σημερινό Ευαγγέλιο «Και ιδόντες πάντες διεγόγγυζον λέγοντες ότι παρά αμαρτωλώ ανδρί εισήλθε καταλύσαι». Όλοι όσοι τα είδαν διαμαρτύρονταν κι έλεγαν ότι πήγε να μείνει στο σπίτι ενός αμαρτωλού.

    Αν και, πολύ ή λίγο, όλοι ήταν αμαρτωλοί, εν τούτοις οι ίδιοι παραβλέπουν τη δική τους αμαρτωλότητα και αναγνωρίζουν το Ζακχαίο σαν τον πιο αμαρτωλό. Κι όμως, ο κατά κοινή ομολογία αμαρτωλότερος των ανθρώπων ή κατά την έκφραση του Ιησού «το απολωλός», σήμερα δεν είναι μόνο το επίκεντρο του ενδιαφέροντος του Ιησού και του πλήθους των ανθρώπων. Σήμερα γίνεται το διαχρονικό πρότυπο του αμαρτωλού ανθρώπου που μετανοεί και με διαδοχικές ενέργειες επιβεβαιώνει τη μετάνοια του και εξασφαλίζει τη σωτηρία. Με το παράδειγμα του ανοίγει ένα παράθυρο ελπίδας σε κάθε αμαρτωλό λέγοντας του ότι, όσο «απολωλός» κι αν είναι μέσα από τη μετάνοια και την επιστροφή, όχι μόνο θα συναντήσει τον Ιησού και ο οποίος παράλληλα τον αναζητεί, αλλά και θα τον σώσει.  

     Δύσκολος ο δρόμος της μετάνοιας και της επιστροφής, γιατί σαν αμαρτωλός θα πρέπει πρώτα να θελήσεις να σωθείς, στη συνέχεια να νεκρώσεις τον εγωισμό σου, να αναγνωρίσεις την αμαρτωλότητα σου και τέλος να επιβεβαιώσεις έμπρακτα τη μετάνοια σου με την επανόρθωση κάθε αδικίας. Σίγουρα αυτή η διαδικασία ισχύει και για τον καθένα από μας, αφού κατά τον Ιώβ, «κανένας δεν είναι καθαρός από την αμαρτία, έστω κι αν ζήσει μόνο μια μέρα στη ζωή του».

    Ο Ζακχαίος μας έδειξε το δρόμο της μετάνοιας και μας αποκάλυψε πως η πορεία προς τον Ιησού και τη σωτηρία χρειάζεται μεγάλα και αποφασιστικά βήματα. Χρειάζεται πρώτα απ’ όλα η διάθεση, αλλά και η επιθυμία να συναντήσουμε τον Ιησού. Και όχι απλά να τον συναντήσουμε, αλλά και να εκδηλώσουμε πραγματικό ενδιαφέρον για τη σωτηρία μας. Όπως ακούσαμε σήμερα, συναντήθηκαν πολλοί με τον Ιησού όμως μόνο ένας από το πλήθος, ο Ζακχαίος, «εζήτει ιδείν τον Ιησούν τις εστίν».

Πέραν από την έντονη επιθυμία να συναντηθούμε με τον Ιησού πρέπει αυτή να συνοδεύεται και από την αποφασιστικότητα να επιτύχουμε το στόχο μας ξεπερνώντας τα διάφορα εμπόδια, όπως κοινωνική θέση, πλούτη, ειρωνικά σχόλια του κόσμου, ιδιαίτερα δε το βαρύ εμπόδιο των αμαρτιών μας. Όπως ο Ζακχαίος «ανέβη επί την συκομωρέαν», έτσι κι εμείς θα πρέπει να κάνουμε τη δική μας «ανάβαση» με την απαγκίστρωση μας από τα γήινα και ιδιαίτερα την αμαρτία, για να μπορέσουμε να ανέβουμε πνευματικά, για να μπορέσουμε να συναντήσουμε το Θεό.

    Αυτή την «ανάβαση» ανάσταση από την πτώση του Ζακχαίου διέκρινε ο Ιησούς. Αποδέχθηκε την επιθυμία του για μετάνοια και επιστροφή, για τούτο και τον κάλεσε με το όνομα του λέγοντας του: «Ζακχαίε σπεύσας κατάβηθι σήμερον γαρ εν τω οίκω σου δει με μείναι». Ζακχαίε κατέβα γρήγορα, γιατί σήμερα πρέπει να μείνω στο σπίτι σου.

    «Σπέυσας κατάβηθι». Η απάντηση στην πρόσκληση του Θεού για σωτηρία πρέπει να είναι άμεση, γιατί η αναβολή μπορεί να οδηγήσει στη ματαίωση και η ματαίωση στην καταστροφή. Για τούτο μας προτρέπει ο Απόστολος Παύλος: «Να, τώρα είναι ο καιρός της χάρης, τώρα είναι η ημέρα της σωτηρίας» (Β΄ Κορ. στ΄ 2).

     Ο Ζακχαίος συνειδητοποίησε ότι η σημερινή ημέρα ήταν η δική του ημέρα της εκδήλωσης της Χάριτος του Θεού και άρα η δική του ημέρα της σωτηρίας, για τούτο όχι μόνο «σπεύδει», κατά την προτροπή του Ιησού, για να τον υποδεχθεί στο σπίτι του, αλλά και ολοκληρώνει με έργα τη μετάνοια του: «Κύριε, υπόσχομαι να δώσω τα μισά από τα υπάρχοντα μου στους φτωχούς και να ανταποδώσω στο τετραπλάσιο όσα πήρα με απάτη».

    Μέσα από τα πιο πάνω ο Ζακχαίος επιβεβαιώνει την ειλικρινή μετάνοια. Από τη μια αναγνωρίζοντας τις αδικίες που διέπραξε, λέγοντας «και ει τινός τι εσυκοφάντησα αποδίδωμι τετραπλούν» και από την άλλη αλλάζοντας την ίδια στιγμή τρόπο ζωής και συμπεριφοράς. Μέσα από τους όρους «δίδωμι» και «αποδίδωμι» που χρησιμοποίησε, επιβεβαίωσε όχι μόνο την ειλικρινή του μετάνοια, αλλά και άμεσα επανόρθωσε τα αδικήματα που διέπραξε. Γιατί, μετάνοια δε σημαίνει να εκφράσω απλά τη λύπη μου για το κακό ή την όποια αμαρτία έκανα στη ζωή μου, αλλά να επανορθώσω το κακό που έκανα.

    Η μετάνοια του Ζακχαίου ήταν ειλικρινής, αφού ήταν έμπρακτη και άμεση. Αυτή η ειλικρίνεια όχι μόνο εκτιμήθηκε, αλλά και επιβραβεύτηκε από τον Ιησού που είπε ότι: «Σήμερον σωτηρία τω οίκω τούτω εγένετο» Σήμερα σώθηκε αυτή η οικογένεια. Με τον τρόπο αυτό υποδεικνύει και σε μας, πως και οι δικές μας παρόμοιες εκδηλώσεις μετάνοιας μπορεί να επιδράσουν θετικά στη σωτηρία των ανθρώπων του οικογενειακού μας περιβάλλοντος.

     Αδελφοί μου, ο Ζακχαίος μέσα από σταθερά και αποφασιστικά βήματα μετάνοιας μας αποκάλυψε ότι, η σωτηρία από απλός πόθος μπορεί να καταστεί πραγματικότητα όχι μόνο για μας, αλλά και για το οικογενειακό μας περιβάλλον. Με τον τρόπο αυτό αναπτερώνει τις ελπίδες του καθενός μας για σωτηρία. Ανεξάρτητα από την έκταση των αμαρτιών μας, μέσα από τη μετάνοια, όλοι μπορούμε να σωθούμε. Αρκεί να επιθυμούμε, όπως και ο Ζακχαίος «ιδείν τον Ιησούν». Ο Ιησούς, ο οποίος «ήλθε ως υιός του ανθρώπου ζητήσαι και σώσαι το απολωλός», ζητά για να μας σώσει. Ας τον αναζητήσουμε κι εμείς όπως έκανε σήμερα και ο Ζακχαίος, για να μπορέσουμε να ακούσουμε και μεις τον παρήγορο λόγο. «Σήμερον σωτηρία των οίκω τούτω εγένετο». Αμήν.

Θεόδωρος Αντωνιάδης