Ο άνθρωπος που αγωνίζεται φιλότιμα για την αγάπη του Χριστού: Κακοπαθεί ως καλός στρατιώτης, Αθλείται ως νόμιμος αθλητής, Κοπιάζει ως καλός γεωργός

Ο άνθρωπος που αγωνίζεται φιλότιμα για την αγάπη του Χριστού:

Κακοπαθεί ως  καλός στρατιώτης

Αθλείται  ως νόμιμος αθλητής

Κοπιάζει ως καλός γεωργός

Ηλιάδης Σάββας, δάσκαλος

Χωρίς διάθεση εσχατολογικής τρομολαγνείας ή κινδυνολογίας (πάντοτε την απεχθανόμασταν), νομίζουμε πως είναι καιρός να «σφίξουμε τα λουριά» του σώματος αλλά κυρίως της ψυχής. Είναι αλήθεια και φαίνεται ξεκάθαρα, πως η εποχή που ζούμε, απαιτεί νέα στάση απέναντι στα τρέχοντα. Μια λέξη μπορεί και τα λέει όλα: «Ετοιμότητα».

Κάτι συμβαίνει στην ανθρωπότητα. Κάτι πρωτόγνωρο, το οποίο «μαγειρεύεται», αλλά δε φαίνεται ακόμη καθαρά. Αυτή η φαινομενική ηρεμία, η αγαπολογία, η ειρηνολογία, οι περίεργοι πόλεμοι, οι περίεργες «μεταναστεύσεις», τα σούρ` τα φέρ`τα όλων των κατηγοριών και των ειδών των ανθρώπων (ακόμη και οι δεσποτάδες και οι παπάδες και οι καλόγεροι πηγαινοέρχονται ανά τον κόσμο), τα συνέδρια, οι εκδηλώσεις, όλα τα νεοφανή εκπληκτικά ακούσματα και θεάματα μας αφήνουν ενεούς, άπραγους παρατηρητές μιας αναμενόμενης καταιγίδας, που μόνο ο Θεός ξέρει το μέγεθός της και την καταστροφική ορμή της.

Γι` αυτό, με τη Χάρη του Θεού επιλέξαμε να ασχοληθούμε με το θέμα αυτό, από τον Απόστολο Παύλο, θεωρώντας το επίκαιρο. «Οι καιροί ου μενετοί».

Τρία επαγγέλματα, που  έχουν  πολλά κοινά  και  χρειάζονται κόπο, ζήλο και υπομονή πολλή, για να τα ασκήσει κανείς και από τα οποία πρέπει να εμπνέεται ο Χριστιανός στον πνευματικό αγώνα, με τρία αντίστοιχα ρήματα, αναφέρει ο Απόστολος Παύλος στη Β΄ προς Τιμόθεο επιστολή του. Να σκέφτεται και να ενεργεί με βάση τις υποχρεώσεις και τα χαρακτηριστικά αυτών των επαγγελμάτων. Κάνει αλλεπάλληλες συγκρίσεις  του βίου  του στρατιωτικού, που κακοπαθεί, του αθλητή, που αθλείται και του γεωργού, που κοπιάζει και  ορίζει στην πράξη  βασικά στοιχεία του πνευματικού αγώνα.

 «σὺ οὖν κακοπάθησον ὡς καλὸς στρατιώτης Ἰησοῦ Χριστοῦ.  οὐδεὶς στρατευόμενος ἐμπλέκεται ταῖς τοῦ βίου πραγματείαις, ἵνα τῷ στρατολογήσαντι ἀρέσῃ.  ἐὰν δὲ καὶ ἀθλῇ τις, οὐ στεφανοῦται, ἐὰν μὴ νομίμως ἀθλήσῃ.  τὸν κοπιῶντα γεωργὸν δεῖ πρῶτον τῶν καρπῶν μεταλαμβάνειν». (Β΄Τιμόθ. β, 3,6)

«Εσύ, λοιπόν, κακοπάθησε σαν καλός στρατιώτης του Ιησού  Χριστού. Κανένας που υπηρετεί στο στρατό δεν μπλέκεται σε βιοτικές υποθέσεις, για να γίνει αρεστός σ` εκείνον που τον στρατολόγησε. Και αν κανείς μετέχει σε αγώνες, δε στεφανώνεται, αν δεν έχει αγωνιστεί σύμφωνα με τους κανόνες. Ο γεωργός που κοπιάζει, πρέπει πρώτος να παίρνει μέρος από τους καρπούς».

 Βέβαια, όσα γράφει ο Απόστολος, αφορούν καταρχήν τους λειτουργούς και διακόνους του Ευαγγελίου, αλλά δε σημαίνει πως δεν άπτονται γενικότερα της ζωής και συμπεριφοράς κάθε αγωνιζόμενου χριστιανού.

Τα τροπάρια της Εκκλησίας μας  με ρεαλιστικό αλλά και ποιητικό τρόπο περιγράφουν τις δυσκολίες της παρούσης ζωής:

Λέει το τροπάριο του κανόνα: «Βυθῷ ἁμαρτημάτων συνέχομαι ἀεί, καὶ ἐν πελάγει τοῦ βίου χειμάζομαι, ἀλλ' ὥσπερ τὸν Ἰωνᾶν ἐκ τοῦ θηρός, κἀμὲ τῶν παθῶν ἀνάγαγε, καὶ διάσωσον Σωτήρ». Δηλαδή, «Στενοχωρούμαι  και   πιέζομαι ψυχικά, εξαιτίας  της θεληματικής καθόδου  μου   στο βυθό της αμαρτίας και κατά συνέπεια  ταλαιπωρούμαι και υποφέρω μέσα στο πέλαγος της ζωής, αλλά όπως έσωσες τον Ιωνά μέσα από το στόμα του κήτους, Σωτήρα μου Χριστέ, έτσι κι εμένα απάλλαξέ με από τα πάθη και σώσε με».

Επίσης από τη Μεγάλη Παράκληση: «Ἐκύκλωσαν, αἱ τοῦ βίου με ζάλαι, ὥσπερ μέλισσαι κηρίον Παρθένε, καὶ τὴν ἐμὴν κατασχοῦσαι καρδίαν, κατατιτρώσκουσι βέλει τῶν θλίψεων· ἀλλ' εὕροιμί σε βοηθόν, καὶ διώκτην καὶ ῥύστην Πανάχραντε». «Με περικύκλωσαν οι βιοτικές φροντίδες, όπως οι μέλισσες το κερί, Παναγία μου, και αφού κατέλαβαν την καρδιά μου, την κατατρυπάνε με τα βέλη των θλίψεων. Αλλά εγώ επιθυμώ να σε βρω και να σε έχω βοηθό, για να τις διώξεις και να με σώσεις, Πανάχραντε».

Αφού, ούτως ή άλλως είναι δύσκολη η εν Χριστώ ζωή, ας υπακούσουμε στις εντολές του Αποστόλου, να μπούμε θεληματικά στρατιώτες στις τάξεις του Χριστού, για να έχουμε ελπίδα σωτηρίας. Στρατιώτης του Χριστού! Είναι το μεγαλύτερο, το τιμητικότερο αξίωμα. Ιδανικό υπόδειγμά μας οι άγιοι.

Το επάγγελμα του στρατιωτικού έχει από τη φύση του κακοπάθειες. Όχι μόνο στον καιρό του πολέμου αλλά και της ειρήνης. Υποβάλλεται συχνά και τακτικά σε εκούσια πολεμικά γυμνάσια, χωρίς να υπολογίζει το χρόνο, την κούραση, την πείνα , τη δίψα, τις καιρικές συνθήκες, ώστε όταν προκύψει η ανάγκη, να είναι ετοιμοπόλεμος.

 Όσοι θέλουν να γίνουν στρατιώτες του Χριστού, οφείλουν να προετοιμάζονται σαν καλοί στρατιώτες. Να περιμένουν σ` αυτόν τον κόσμο πως θα αντιμετωπίσουν δοκιμασίες, θλίψεις. Πόνο  και επομένως θα στερηθούν και τις απολαύσεις της ζωής. Παρόλα αυτά, θα παραμείνουν στο καθήκον και στην «δίωξη της αγιότητας».

Λέει ο Οικουμένιος: «Ένδειξη του καλού στρατιώτη είναι η κακοπάθεια… Δεν πρέπει λοιπόν κάποιος, που έταξε κάπου τον εαυτό του ως στρατιώτη, εάν υποφέρει, να δυσανασχετεί». Και συνεχίζει ο Θεοδώρητος: «Δες καλά τίνος στρατιώτης είσαι και άντεχε με γενναιότητα τους κόπους της στράτευσης».

«Για να το κατορθώσουμε αυτό, κύριος σκοπός της ζωής πρέπει να γίνει η επιθυμία να αρέσουμε στο Χριστό, λέει ο Απόστολος. Γι` αυτό, ελευθερωνόμαστε από τους δεσμούς του παρόντος  κόσμου, παραδίδοντας εξ ολοκλήρου τον εαυτό μας στο Χριστό. «οὐδεὶς στρατευόμενος ἐμπλέκεται ταῖς τοῦ βίου πραγματείαις, ἵνα τῷ στρατολογήσαντι ἀρέσῃ».

Βέβαια, δεν είναι δυνατόν να αποξενωθούμε τελείως από τις βιοτικές φροντίδες, αλλά δεν πρέπει να κυριαρχούν αυτές επάνω μας και να  απορροφούν την προσοχή και  το ενδιαφέρον μας μέχρι σημείου ώστε να μας αποσπούν ή να μας παρεμποδίζουν από τις υποχρεώσεις μας προς την αγάπη του Χριστού». (Παν. Τρεμπέλας)

Στη συνέχεια αναφέρει τον αθλητή, διότι συγγενεύουν τα δυο επαγγέλματα. Λέει: «να είναι υπομονετικός, ώστε να φέρει τα πάντα με γενναιότητα» (Χρυσόστομος) και να δείξει ακόμη «ότι έχει ανάγκη συνεχούς άσκησης». (Οικουμένιος)

Αλλά η άθλησή του πρέπει να είναι νόμιμη. Ποια είναι όμως η νόμιμη άθληση; Περιλαμβάνει αρχικά όλη την προετοιμασία, με την προπόνηση, την άσκηση και τη σωστή δίαιτα, αλλά υποχρεούται να τηρεί και «τους κανόνες, με τους οποίους ταιριάζει να αγωνίζονται οι αθλητές» κατά τη διεξαγωγή του αγωνίσματος. (Θεοδώρητος) Νόμιμος άθλησις είναι εκείνη, που ξεκινά από ανιδιοτέλεια, που γίνεται για τη δόξα του Θεού». (Αρχιμ. Δανιήλ Αεράκης)

Και ποιος είναι νόμιμος αθλητής; «Εκείνος που κλήθηκε νομίμως στη θέση όπου αγωνίζεται. Όχι με παράνομες διαδικασίες. Ο Θεός καλεί τους πιστούς δούλους σε διάφορες θέσεις… Ποιος σ` ένα στράτευμα θα επέτρεπε ο μάγειρας να είναι επιτελάρχης σε μια μάχη; Ή ο νοσοκόμος να είναι πυροβολητής; Νόμιμος αθλητής είναι εκείνος που αγωνίζεται με τον κατάλληλο τρόπο. Που χρησιμοποιεί το λόγο, όχι τη βία… Η νόμιμη άθληση έχει σχέση κατά πρώτο με την κλήση του Θεού». (Αρχιμ. Δανιήλ Αεράκης)

Όσο για το γεωργό, σχολιάζει ο Θεοδώρητος: «Έτσι λοιπόν, αφού έδειξε τον άριστο στρατιώτη, που είναι απαλλαγμένος από τις άλλες φροντίδες και το γενναίο αθλητή, ο οποίος αγωνίζεται νόμιμα και στεφανώνεται νόμιμα, μας φέρνει άλλη εικόνα, που και αυτή έχει πόνο, αλλά την ακολουθεί το κέρδος».  Τα δυο προηγούμενα παραδείγματα ταιριάζουν σε όλους, ενώ του γεωργού στο διδάσκαλο. Σχολιάζει ο Οικουμένιος: «Το μεν του στρατιώτη και του αθλητή παράδειγμα αρμόζει στους μαθητές, το δε του γεωργού μόνο στους δασκάλους».

Αλλά και καθένας που φέρει το όνομα του χριστιανού, θέλοντας και μη, μπορεί να βρεθεί στη θέση του διδασκάλου. Από τη θέση του γονέα, του αναδόχου, του κατηχητή, του μεγάλου αδελφού, του  συναδέλφου, του γείτονα, του συμμαθητή, του φίλου, κλπ. «Ο χριστιανός είναι ένας γεωργός, που εργάζεται μέσα στο χωράφι του Θεού, μέσα στο χωράφι της κοινωνίας. Ο γεωργός κουράζεται σπέρνοντας. Δε βλέπει αμέσως τα αποτελέσματα της σποράς του, τους καρπούς του. Όμως, όταν έλθει η ώρα του θερισμού, πρώτος απολαμβάνει τους καρπούς των κόπων του… Έτσι και ο εργάτης του Θεού, αλλά και κάθε χριστιανός. Με το λόγο του και τη ζωή του σπέρνει. Δεν πηγαίνει χαμένη η σπορά του…». Θα απολαύσει πολλούς καρπούς, αλλά «ο γλυκύτερος είναι εκείνος που θα δρέψει τότε, στην άλλη ζωή, τότε που θα ακούσει από το στόμα του Κυρίου: «εὖ, δοῦλε ἀγαθὲ καὶ πιστέ! ἐπὶ ὀλίγα ἦς πιστός, ἐπὶ πολλῶν σε καταστήσω· εἴσελθε εἰς τὴν χαρὰν τοῦ Κυρίου σου». (Ματθ.25,21) (Αρχιμ. Δανιήλ Αεράκης)

Με τη χάρη του Θεού, ας έχουμε στο νου και στην καρδιά μας αυτές τις δύσκολες ώρες πρώτα  τα πάθη του   Χριστού και το μαρτύριο Του πάνω στο Σταυρό και μαζί  τα παραδείγματα του Αποστόλου Παύλου: το στρατιώτη, τον αθλητή και το γεωργό, για να παίρνουμε κουράγιο  στην παρούσα ζωή και  να ακούσουμε εκεί το «εὖ, δοῦλε ἀγαθὲ καὶ πιστέ!».  

Σάββας Ηλιάδης

Δάσκαλος

Κιλκίς, 24-9-2015