Το ηφαίστειο Πινατούμπο των Φιλιππίνων

Εικόνα 1: ΤΟ ΝΗΣΙΩΤΙΚΟ ΣΥΜΠΛΕΓΜΑ ΤΩΝ ΦΙΛΙΠΠΙΝΩΝ.

Το ηφαίστειο Πινατούμπο των Φιλιππίνων

του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου, δασκάλου

ΓΕΝΙΚΑ - Η ΕΚΡΗΞΗ ΤΟΥ 1991: Το όρος Πινατούμπο είναι ένα ενεργό ηφαίστειο στο νησί Λουζόν των Φιλιππίνων. Βρίσκεται στην οροσειρά Cabusilan και, πριν την έκρηξή του το 1991, η ηφαιστειακή δραστηριότητά του ήταν άγνωστη στους ανθρώπους.

 Το βουνό ήταν έντονα διαβρωμένο και καλυπτόταν από πυκνό δάσος στο οποίο κατοικούσε η φυλή Λέτας, η οποία εκδιώχθηκε στο βουνό όταν οι Ισπανοί κατέκτησαν τις Φιλιππίνες. Η έκρηξή του στις 15 Ιουνίου 1991, ήταν η δεύτερη ισχυρότερη χερσαία έκρηξη του 20ου αιώνα. Η έκρηξη του ηφαιστείου συνέπεσε με την άφιξη του τυφώνα Yunya, με αποτέλεσμα τη δημιουργία μιας θανάσιμης ανάμειξης ηφαιστειακής στάχτης και βροχής. Η έγκαιρη προειδοποίηση έσωσε δεκάδες χιλιάδες κατοίκους της περιοχής [τελικά πέθαναν μόνο 847 άνθρωποι].

Όμως η γύρω περιοχή καταστράφηκε από πυροκλαστικές ροές, τέφρα και τα λαχάρ (λασπορροές). Τα αποτελέσματα της έκρηξης του Πινατούμπο έγιναν αισθητά σε όλο τον κόσμο. Από το ηφαίστειο βγήκαν 10 κυβικά χιλιόμετρα μάγματος(!) και είκοσι εκατομμύρια τόνοι διοξειδίου του θείου, δημιουργώντας τεράστια σύννεφα θειικού οξέος, ενώ στην ήδη μεγάλη ποσότητα προστέθηκε και αυτή από μια επίσης μεγάλη έκρηξη του όρους Χάτσον, δύο μήνες μετά. Το διοξείδιο του θείου που εκλύθηκε από το ηφαίστειο ανακλούσε μέρος της ακτινοβολίας του Ήλιου πίσω στο διάστημα, με αποτέλεσμα η παγκόσμια θερμοκρασία τον επόμενο χρόνο να πέσει κατά μισό βαθμό Κελσίου!

ΠΑΓΚΟΣΜΙΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΩΦΕΛΕΙΕΣ: Όταν έγινε η έκρηξη το 1991, προκάλεσε μια σειρά αλυσιδωτών κλιματικών γεγονότων, που ανάγκασε την παγκόσμια μέση στάθμη της θάλασσας να μειωθεί κατά περίπου 6 χιλιοστά σε ένα χρόνο! Η έκρηξη αποδέσμευσε τεράστια ποσά μικροσκοπικών σωματιδίων, τα οποία ονομάζονται αερολύματα, στην ατμόσφαιρα, εμποδίζοντας μέρος των ηλιακών ακτίνων να περάσουν στην επιφάνεια της Γης, οδηγώντας σε μια μείωση της θερμότητας του πλανήτη. Κατά συνέπεια, οι θάλασσες ψύχθηκαν και έπαθαν συστολή. Τα αερολύματα από μια έκρηξη διασκορπίζουν τις ακτίνες του ήλιου και ψύχουν τη γη. Το επίπεδο των ωκεανών από τότε έπεφτε κατά, περίπου, μισό χιλιοστό ετησίως κατά στη διάρκεια της επόμενης δεκαετίας. Η θάλασσα, νωρίτερα, ανέβαινε με ένα μέσο ρυθμό 1.8 χιλιοστών ετησίως [από το 1950 και μετά], αλλά εάν κάποιος εξετάσει το μικρότερο χρονικό διάστημα από το 1993 ως το 2000, ο μέσος όρος είναι περισσότερος από 3.2 χιλιοστά ετησίως. Έτσι, η μισή περίπου από τη διαφορά μεταξύ αυτών των ρυθμών μπορεί να οφείλεται στη βαθμιαία άνοδο του ωκεανού μετά από την έκρηξη του Πινατούμπο. Το άλλο μισό αυτής της αύξησης αποδίδεται στην τήξη του πάγου των πολικών περιοχών και των παγετώνων, καθώς και στην διαστολή της θάλασσας, καθώς αυτή θερμαίνεται από τις αυξανόμενες παγκόσμιες θερμοκρασίες.  Για σύγκριση, οι επιστήμονες έχουν προβλέψει ότι μια παγκόσμια αλλαγή της θερμοκρασίας κατά 2 έως 6 βαθμούς Κελσίου κατά τη διάρκεια των 100 επόμενων χρόνων, θα μπορούσε να προκαλέσει μια άνοδο της θαλάσσιας στάθμης κατά 25 εκατοστά, χάρις και στην διαστολή του νερού και στην τήξη των πάγων. Έτσι τα ηφαίστεια μπορεί να μην κάνουν τη μεγάλη διαφορά έναντι των αλλαγών που αναμένονται από την παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας, λόγω του φαινομένου του θερμοκηπίου. Αλλά μπορούν να καθυστερήσουν την άνοδο της στάθμης των θαλασσών και να αλλοιώσουν τα προηγούμενα ρεκόρ της αλλαγής της θαλάσσιας στάθμης.

Εικόνα : Η ΜΕΓΑΛΗ ΕΚΡΗΞΗ.

Οι ερευνητές επέλεξαν να μελετήσουν την έκρηξη του Πινατούμπο λόγω του πλούτου των στοιχείων που υπάρχουν, αλλά και όσον αφορά το γεγονός των επιπέδων της θαλάσσιας στάθμης κατά τη διάρκεια των ετών που ακολούθησαν. Χρησιμοποιώντας ένα μοντέλο του κλίματος, μέτρησαν τα αποτελέσματα των αερολυμάτων που απελευθερώθηκαν στην ατμόσφαιρα από το Πινατούμπο, και την ακόλουθη συμπεριφορά των ωκεανών. Υπολογίζουν ότι τα αποτελέσματα της ψύξης διάρκεσαν για περίπου 18 μήνες μετά από την έκρηξη. Όμως, μετα από το διάστημα αυτό, οι θάλασσες άρχισαν για άλλη μια φορά να θερμαίνονται. Οι επιστήμονες έμειναν έκπληκτοι αφού δεν είχαν συνειδητοποιήσει πόσο ισχυρή ήταν η ψύξη του ωκεανού που ακολουθούσε μια ηφαιστειακή έκρηξη. Η τεράστια ηφαιστειακή έκρηξη στο Πινατούμπο, ήταν μέρος μιας “πλημμυρίδας” μεγάλων εκρήξεων, που άρχισαν με την έκρηξη του 1963 στο όρος Agung της Ινδονησίας. Η παγκόσμια άνοδος στη θαλάσσια στάθμη κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου θα ήταν ακόμα περισσότερη αν δεν υπήρχαν αυτά τα γεγονότα, που κάνουν τη στάθμη να ανεβοκατεβαίνει.

Οι συνεχείς εκρήξεις αντισταθμίζουν την επιτάχυνση της ανόδου της θαλάσσιας στάθμης, που αλλιώς θα τη βλέπαμε από τα αυξανόμενα αέρια του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα. Συνεπώς, παρά τα προβλήματα που δημιουργούν, οι εκρήξεις των ηφαιστείων συμβάλλουν στον μετριασμό των κλιματικών αλλαγών που ο ίδιος ο αυτοκαταστροφικός άνθρωπος επιφέρει στο περιβάλλον.

Εικόνα : ΤΟ ΕΚΡΗΚΤΙΚΟ ΜΑΝΙΤΑΡΙ.