Κυριακή της Σαμαρείτιδος -«Πνεύμα ο Θεός, και τους προσκυνούντας αυτόν εν πνεύματι και αληθεία δει προσκυνείν»

Απόστολος :Πράξ. ια΄19-30

Ευαγγέλιον: Ιωαν. δ΄ 5-42

«Πνεύμα ο Θεός, και τους προσκυνούντας αυτόν εν πνεύματι και αληθεία δει προσκυνείν»

Η σημερινή Κυριακή, αγαπητοί μου αδελφοί, είναι αφιερωμένη κυρίως στην ανάμνηση της συνομιλίας του Κυρίου με την Σαμαρείτιδα. Και είναι σοβαρή και σπουδαία η συζήτηση αυτή γιατί ορίζει την πνευματική υπόσταση του χριστιανισμού και απομακρύνει το ευαγγέλιο της νέας θρησκείας από την υλική έκφραση άλλων θρησκειών που γνωρίζει και λατρεύει ο τότε κόσμος.

Δεν είναι όμως ασήμαντη και η συζήτηση με τους μαθητές που ακολουθεί. Το κύριο όμως θέμα του σημερινού ευαγγελικού αναγνώσματος, αγαπητοί μου αδελφοί, η Σαμαρείτιδα και η συνομιλία μαζί της. Είναι απλή και αμόρφωτη γυναίκα, από την πόλη Συχάρ της Σαμάρειας. Εχει περάσει μια πολυκύμαντη ζωή, με πέντε κατά σειράν, πιθανόν, νόμιμους άνδρες. Τώρα συζεί με ένα έκτο, που δεν είναι νόμιμος σύζυγός της. Ωστόσο δεν εμποδίζει τον κουρασμένο από την οδοιπορία και διψασμένο από την ζέστη του μεσημεριού Κύριο, να ζητήσει νερό από την διπλά απορημένη Σαμαρείτιδα.

Ο Χριστός είναι καθισμένος στην άκρη του πηγαδιού, που κατά την παράδοση έχει ανοιχθεί από τον Ιακώβ, όταν έρχεται η Σαμαρείτιδα να πάρει νερό. Και όταν ο Κύριος θα της αναφέρει κύρια γεγονότα της ζωής της, θα ομολογήσει έκπληκτη: "θεωρώ ότι προφήτης ει συ". Είναι απορημένη πρώτα γιατί ζήτησε από αυτήν, την Σαμαρείτιδα, Αυτός Ιουδαίος, νερό. "Ου γαρ συγχρώνται Ιουδαίοι Σαμαρείταις". Οι Ιουδαίοι μισούσαν τους Σαμαρείτες και δεν είχαν σχέσεις μαζί τους.

Είναι απορημένη και γιατί παραβάλλει την φυσική δίψα του ανθρώπου για νερό και την προσωρινή ικανοποίηση της ανάγκης αυτής, με το "ύδωρ το ζων", των αστείρευτων δωρημάτων του Αγίου Πνεύματος. Αυτό το νερό, μόνο ο Κύριος το διαθέτει. Οποιος το πίνει δεν πρόκειται να διψάσει στον αιώνα. Είναι η χάρη του Αγίου Πνεύματος που ικανοποιεί μόνιμα τις πνευματικές ανάγκες του ανθρώπου. Είναι το Πνεύμα της αληθείας που γεμίζει τον εσωτερικό μας κόσμο, την ψυχή μας. Είναι ο θησαυρός των αγαθών που πλημμυρίζουν το είναι μας. Είναι ο χορηγός της ζωής και όχι μόνο της επίγειας. Και μάλιστα αυτή η χάρη του Αγίου Πνεύματος θα είναι σαν μια πηγή που θα αναβλύζει συνεχώς μέσα σε κάθε άνθρωπο, που την έχει δεχθεί. Αυτή η χάρη θα τον οδηγεί στην αιωνιότητα. Αυτό λοιπόν είναι το "ζων ύδωρ" .. "ο εγώ δώσω" τονίζει ο Κύριος.

Φυσικά η Σαμαρείτιδα δεν αντιλαμβάνεται το βαθύτερο νόημα των λόγων του Κυρίου, ούτε και ποιο είναι το αστείρευτο νερό, ούτε και το πως είναι δυνατό να της δώσει νερό, αφού δεν έχει μέσο να το αντλήσει από το πηγάδι. Γιαυτό φτάνει σε πρακτικά ερωτήματα. Πως θα μπορεί να έχει νερό για τις καθημερινές ανάγκες και να παύσει να έρχεται να αντλεί από το πηγάδι που τους χάρισε ο Ιακώβ. Αυτό είναι το πρώτο μέρος της συνομιλίας της με τονΚύριο. Συμπεραίνοντας λοιπόν ότι ο Χριστός είναι ένας προφήτης δεν διστάζει προβληματισμένη να ρωτήσει τον Χριστό και για τον ενδεδειγμένο τόπο που πρέπει να λατρεύουν τον Θεό. Και αυτό γιατί οι Σαμαρείτες θεωρούσαν κατάλληλο τόπο το όρος Γαριζείν ενώ οι Ιουδαίοι, τα Ιεροσόλυμα. "Πνεύμα ο Θεός, και τους προσκυνούντας αυτόν εν πνεύματι και αληθεία δει προσκυνείν". Είναι η απάντηση του Κυρίου. Εφόσον ο Θεός είναι πνευματικό ον δεν μπορεί να περιορίζεται ο τόπος προσκύνησης και λατρείας Του. Καθορίζεται λοιπόν το πνευματικό περιεχόμενο της χριστιανικής θεολογίας και συνεπώς και οι λατρευτικές συνήθειες των πιστών της. Αρα η λατρεία αυτή και οι προσευχές μας δεν μπορεί να γίνονται μόνον με τυπικές διαδικασίες και μόνο σε προκαθορισμένους τόπους, αλλά με τις πνευματικές και εσωτερικές μας δυνάμεις και με αληθινή την αγάπη μας προς τον Θεόν. Η επικοινωνία του αδύναμου ανθρώπου με τον δημιουργό του, μπορεί και πρέπει να γίνεται οπουδήποτε και οποτεδήποτε. Κι αυτό γιατί η ανάγκη της βοήθειας μας από τον Θεό είναι συνεχής.

Αναμφίβολα όμως υπάρχουν και συγκεκριμένες ώρες και τόποι όπου θέλουμε όλοι μαζί οι πιστοί να προσευχόμαστε εκδηλώνοντας μ' αυτόν τον τρόπο και την μεταξύ μας αγάπη. Η απλοϊκή όμως Σαμαρείτιδα, μη κατανοώντας την θεωρητική διδασκαλία και θέλοντας μάλλον, να σταματήσει την συζήτηση, προκαλεί μια άλλη απάντηση: "Οίδα ότι ο Μεσσίας έρχεται, ο λεγόμενος Χριστός. Οταν έλθη εκείνος, αναγγελλεί ημίν πάντα". Οι Σαμαρείτες είχαν απορρίψει τα βιβλία των προφητών, όμως στην παράδοσή τους διατηρείται η γνώση ότι θα έλθει ο Μεσσίας, ο Χριστός. Αυτός, δηλαδή ο Μεσσίας, πιστεύει η Σαμαρείτιδα, θα τους πληροφορήσει για όλα αυτά, όταν θα έλθει.

 Η άμεση και αποκαλυπτική απάντηση του Κυρίου, "εγώ ειμί, ο λαλών σοι", θα καταπλήξει τόσο την γυναίκα, ώστε αφήνοντας την στάμνα της, εκεί δίπλα στο πηγάδι, θα τρέξει να αναγγείλει τα συνταρακτικά νέα στους συμπολίτες της. Μεταφέρει την πίστη ότι αυτός ίσως είναι Προφήτης ή ακόμη και ο αναμενόμενος Μεσσίας. Της είπε ότι έκαμε στη ζωή της, αλλά και την διαβεβαίωσε για την ταυτότητά Του. Τους πείθει και έρχονται να δουν. Γίνεται με τον τρόπο αυτό κήρυκας του ευαγγελίου, της καλής αγγελίας που περιμένει ο κόσμος. Αλλά αυτή ακριβώς την στιγμή επιστρέφουν οι μαθητές που είχαν πάει να προμηθευτούν τρόφιμα και Του ζητούν να φάγει. Απορημένοι είναι και αυτοί βλέποντάς τον Κύριο να συνομιλεί με μια γυναίκα, και μάλιστα Σαμαρείτιδα. Αλλά η καρποφόρα πνευματική συνομιλία με την Σαμαρείτιδα έχει ικανοποιήσει την ανάγκη του Κυρίου για τροφή. Γιαυτό και τονίζει διδάσκοντας τους μαθητές Του, ότι τροφή Του είναι, όπως και όλων μας πρέπει να είναι, να πράττουμε το θέλημα του Θεού, να εκτελέσουμε τον προορισμό μας πάνω στη γη. Οπως η Σαμαρείτιδα έπεισε τους συμπολίτες να έλθουν να δουν τον Κύριο. Εγινε αφορμή να διακηρύξουν πολλοί Σαμαρείτες ότι "ούτος εστίν αληθώς ο σωτήρ του κόσμου ο Χριστός", και να πιστέψουν, μαζί με εμάς, σ' Αυτόν. Αμήν.

Δ.Γ.Σ. Μ-Π