Θανάσης Ν. Παπαθανασίου, Αναφορά σε χάλκευση κατηγορίας επί θεοπασχητική κακοδοξία

Από τον κ. Θ. Ν. Παπαθανασίου λάβαμε το ακόλουθο ηλεκτρονικό μήνυμα

Χριστός Ανέστη!

Κύριε διαχειριστά της ιστοσελίδας,

Σας αποστέλλω απάντησή μου σε κείμενο το οποίο φιλοξενήσατε και το οποίο με θίγει προσωπικά. Παρακαλώ να την αναρτήσετε ακέραια και με αντίστοιχο τρόπο, κατά νόμον.

Από καρδιάς σας εύχομαι κάθε καλό παρά Κυρίου

Θανάσης Ν. Παπαθανασίου

Αθήνα

Θανάσης Ν. Παπαθανασίου

Αναφορά σε χάλκευση κατηγορίας επί θεοπασχητική κακοδοξία

Στις 24-4- 2014 εκδόθηκε «εκ του Γραφείου επί των Αιρέσεων και Παραθρησκειών» της Ι. Μητροπόλεως Πειραιώς ανακοίνωση με την οποία «ο υπεύθυνος Αρχ. π. Παύλος Δημητρακόπουλος και ο Γραμματέας κ. Λάμπρος Σκόντζος, Θεολόγος» ισχυρίζονται ότι διαπίστωσαν «σαφείς αντορθόδοξες απόψεις» στο κείμενό μου με τίτλο «Ο πάσχων Θεός, ο σύντροφος Θεός» [δημοσιευμένο στο περιοδικό Σύναξη 129 (2014), σσ. 17-27]. Ισχυρίζονται, δηλαδή, ότι αποδίδω «στην απαθή και αναλοίωτη και άτρεπτη Θεία φύση του ενανθρωπήσαντος Λόγου,  πάθος και κατά συνέπεια τροπή και αλλοίωση».

Γιατί, άραγε, αυτή η κατηγορία; Ολόκληρο το κείμενό μου λέει ρητά το αντίθετο αυτό που οι κατήγοροί μου ισχυρίζονται. Χάριν όσων δεν έχουν υπόψη τους το κείμενό μου, αλλά το μόνο που συνάντησαν περί αυτού στο διαδίκτυο είναι η εν λόγω ανακοίνωση, παραθέτω χαρακτηριστικά σημεία του:

«Επί του σταυρού, λοιπόν, έπαθε ο Θεάνθρωπος – όχι απλώς ένας άνθρωπος ονόματι Ιησούς. Έτσι, κατά έναν μυστήριο τρόπο, ο ίδιος ο Θεός συμμετείχε στην οδύνη και το πάθος, χωρίς ταυτόχρονα να υφίσταται αλλοίωση η θεία φύση του. Είναι ένα μυστήριο ασύλληπτο, το οποίο όμως διασφαλίζει την πληρότητα του Θεού αλλά και την αληθινή συμμετοχή του στη ιστορία» (σ. 22). «Αυτού του είδους ο θεοπασχητισμός (ο Ορθόδοξος θεοπασχητισμός), λοιπόν, αφορά το πρόσωπο του Χριστού. Ο Θεός Υιός έζησε το πάθος, διότι είναι αυτός που ενανθρώπησε. Αυτό επιβεβαιώνεται και από άλλες εκβολές της δογματικής παράδοσης. Οι Πατέρες, λ.χ., επέμειναν ότι αυτός τον οποίο γέννησε η Θεοτόκος δεν ήταν μια ανθρώπινη υπόσταση, αλλά ο ίδιος ο Θεός Λόγος (το δεύτερο Πρόσωπο της Αγίας Τριάδας), η ανθρώπινη φύση του οποίου ήταν από το πρώτο δευτερόλεπτο αδιαίρετα ενωμένη με τη θεότητά του. Ακριβώς υπ’ αυτό το πρίσμα η Παναγία αποκαλείται “Θεοτόκος”, και αυτοί που σταύρωσαν τον Χριστό αποκαλούνται “θεοκτόνοι” […]. Στην οπτική αυτή, λοιπόν, πάσχει (το επαναλαμβάνω) ο Χριστός, δεν πάσχει όμως η θεία φύση. Αυτή τη θέση τη βρίσκουμε διαχρονικά, μέχρι και σε σύγχρονους Ορθόδοξους θεολόγους. Η θεία φύση εξ ορισμού βρίσκεται πέρα από κάθε λογής περιορισμούς, στους οποίους, αντίθετα, υπόκεινται τα κτιστά όντα» (σ. 23).

Ότι οι αρμόδιοι του Γραφείου επί των Αιρέσεων και υποχρεούμενοι σε προσεκτική ανάγνωση, παρανάγνωσαν το περιοδικό «Σύναξη» σε «Σύναξις», είναι, προφανώς, αθώο αβλέπτημα. Η παραθεώρηση, όμως, των ρητών θέσεων μου; Γιατί, άραγε, η χάλκευση της κατηγορίας;

Είναι χαρακτηριστικό ότι όσοι αναγνώσουν την ανακοίνωση μόνη της, θα αποκομίσουν πιθανώς την εντύπωση πως οι κατήγοροί μου προσάγουν, προς απάντησή μου, τη διδασκαλία του αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού. Η ανάγνωση, όμως, του ίδιου του κειμένου μου θα έδειχνε ότι στον άγιο Ιωάννη έχω παραπέμψει ο ίδιος, με το ίδιο νόημα και ακριβώς για το ίδιο απόσπασμα (όπως και στον άγιο Νικόδημο τον Αγιορείτη και τον π. Δημήτριο Στανιλοάε, η σκέψη του οποίου ρητά σημείωσα ότι αποτυπώνεται στο κείμενό μου, κ.ά.) και έχω διευκρινίσει πως η αντίδοση των ιδιωμάτων των δύο φύσεων συμβαίνει στην υπόσταση του Χριστού (σσ. 22-23). Γιατί, λοιπόν, άραγε, η κατηγορία;

Αναμένω ότι το χριστιανικό ήθος και ο στοιχειώδης ανδρισμός θα οδηγήσουν τους κατήγορους σε δημόσια επανόρθωση. Αναμένω πολλά;

Αθήνα, 27-4-2014

Δείτε και: -Αναφορά σε σύγχρονη Θεοπασχητική κακοδοξία (Γραφείο επί των αιρέσεων και παραθρησκειών Ι.Μ.Πειραιώς)