27 Απρ 2014

Θανάσης Ν. Παπαθανασίου, Αναφορά σε χάλκευση κατηγορίας επί θεοπασχητική κακοδοξία


Θανάσης Παπαθανασίου

Από τον κ. Θ. Ν. Παπαθανασίου λάβαμε το ακόλουθο ηλεκτρονικό μήνυμα
Χριστός Ανέστη!
Κύριε διαχειριστά της ιστοσελίδας,
Σας αποστέλλω απάντησή μου σε κείμενο το οποίο φιλοξενήσατε και το οποίο με θίγει προσωπικά. Παρακαλώ να την αναρτήσετε ακέραια και με αντίστοιχο τρόπο, κατά νόμον.
Από καρδιάς σας εύχομαι κάθε καλό παρά Κυρίου
Θανάσης Ν. Παπαθανασίου
Αθήνα
Θανάσης Ν. Παπαθανασίου
Αναφορά σε χάλκευση κατηγορίας επί θεοπασχητική κακοδοξία

Στις 24-4- 2014 εκδόθηκε «εκ του Γραφείου επί των Αιρέσεων και Παραθρησκειών» της Ι. Μητροπόλεως Πειραιώς ανακοίνωση με την οποία «ο υπεύθυνος Αρχ. π. Παύλος Δημητρακόπουλος και ο Γραμματέας κ. Λάμπρος Σκόντζος, Θεολόγος» ισχυρίζονται ότι διαπίστωσαν «σαφείς αντορθόδοξες απόψεις» στο κείμενό μου με τίτλο «Ο πάσχων Θεός, ο σύντροφος Θεός» [δημοσιευμένο στο περιοδικό Σύναξη 129 (2014), σσ. 17-27]. Ισχυρίζονται, δηλαδή, ότι αποδίδω «στην απαθή και αναλοίωτη και άτρεπτη Θεία φύση του ενανθρωπήσαντος Λόγου,  πάθος και κατά συνέπεια τροπή και αλλοίωση».
Γιατί, άραγε, αυτή η κατηγορία; Ολόκληρο το κείμενό μου λέει ρητά το αντίθετο αυτό που οι κατήγοροί μου ισχυρίζονται. Χάριν όσων δεν έχουν υπόψη τους το κείμενό μου, αλλά το μόνο που συνάντησαν περί αυτού στο διαδίκτυο είναι η εν λόγω ανακοίνωση, παραθέτω χαρακτηριστικά σημεία του:
«Επί του σταυρού, λοιπόν, έπαθε ο Θεάνθρωπος – όχι απλώς ένας άνθρωπος ονόματι Ιησούς. Έτσι, κατά έναν μυστήριο τρόπο, ο ίδιος ο Θεός συμμετείχε στην οδύνη και το πάθος, χωρίς ταυτόχρονα να υφίσταται αλλοίωση η θεία φύση του. Είναι ένα μυστήριο ασύλληπτο, το οποίο όμως διασφαλίζει την πληρότητα του Θεού αλλά και την αληθινή συμμετοχή του στη ιστορία» (σ. 22). «Αυτού του είδους ο θεοπασχητισμός (ο Ορθόδοξος θεοπασχητισμός), λοιπόν, αφορά το πρόσωπο του Χριστού. Ο Θεός Υιός έζησε το πάθος, διότι είναι αυτός που ενανθρώπησε. Αυτό επιβεβαιώνεται και από άλλες εκβολές της δογματικής παράδοσης. Οι Πατέρες, λ.χ., επέμειναν ότι αυτός τον οποίο γέννησε η Θεοτόκος δεν ήταν μια ανθρώπινη υπόσταση, αλλά ο ίδιος ο Θεός Λόγος (το δεύτερο Πρόσωπο της Αγίας Τριάδας), η ανθρώπινη φύση του οποίου ήταν από το πρώτο δευτερόλεπτο αδιαίρετα ενωμένη με τη θεότητά του. Ακριβώς υπ’ αυτό το πρίσμα η Παναγία αποκαλείται “Θεοτόκος”, και αυτοί που σταύρωσαν τον Χριστό αποκαλούνται “θεοκτόνοι” […]. Στην οπτική αυτή, λοιπόν, πάσχει (το επαναλαμβάνω) ο Χριστός, δεν πάσχει όμως η θεία φύση. Αυτή τη θέση τη βρίσκουμε διαχρονικά, μέχρι και σε σύγχρονους Ορθόδοξους θεολόγους. Η θεία φύση εξ ορισμού βρίσκεται πέρα από κάθε λογής περιορισμούς, στους οποίους, αντίθετα, υπόκεινται τα κτιστά όντα» (σ. 23).
Ότι οι αρμόδιοι του Γραφείου επί των Αιρέσεων και υποχρεούμενοι σε προσεκτική ανάγνωση, παρανάγνωσαν το περιοδικό «Σύναξη» σε «Σύναξις», είναι, προφανώς, αθώο αβλέπτημα. Η παραθεώρηση, όμως, των ρητών θέσεων μου; Γιατί, άραγε, η χάλκευση της κατηγορίας;
Είναι χαρακτηριστικό ότι όσοι αναγνώσουν την ανακοίνωση μόνη της, θα αποκομίσουν πιθανώς την εντύπωση πως οι κατήγοροί μου προσάγουν, προς απάντησή μου, τη διδασκαλία του αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού. Η ανάγνωση, όμως, του ίδιου του κειμένου μου θα έδειχνε ότι στον άγιο Ιωάννη έχω παραπέμψει ο ίδιος, με το ίδιο νόημα και ακριβώς για το ίδιο απόσπασμα (όπως και στον άγιο Νικόδημο τον Αγιορείτη και τον π. Δημήτριο Στανιλοάε, η σκέψη του οποίου ρητά σημείωσα ότι αποτυπώνεται στο κείμενό μου, κ.ά.) και έχω διευκρινίσει πως η αντίδοση των ιδιωμάτων των δύο φύσεων συμβαίνει στην υπόσταση του Χριστού (σσ. 22-23). Γιατί, λοιπόν, άραγε, η κατηγορία;
Αναμένω ότι το χριστιανικό ήθος και ο στοιχειώδης ανδρισμός θα οδηγήσουν τους κατήγορους σε δημόσια επανόρθωση. Αναμένω πολλά;
Αθήνα, 27-4-2014

6 σχόλια:

  1. Ντροπή σου! Μόνος σου μιλάς για θεοπασχιτισμό και ορθόδοξο θεοπασχιτισμό και μετά διαμαρτύρεσαι που σε ονομάζουν έτσι!
    Κώστας

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. "Τώρα το πώς η Θεία φύσις, ενώ δέχεται τα ιδιώματα της ανθρωπίνης φύσεως, παραμένει ταυτόχρονα αναλοίωτη και άτρεπτη, αποτελεί ένα μυστήριο απερινόητο και ακατάληπτο στην ανθρώπινη διάνοια. Διά τον λόγον αυτόν αποδεχόμεθα μεν το μυστήριο χωρίς να πολυπραγμονούμε, αρκούμεθα δε μόνον σε όσα οι άγιοι Πατέρες μάς εξηγούν και διασαφίζουν, χωρίς να επιχειρούμε με ακροβατικούς συλλογισμούς να εισχωρήσουμε έτι περαιτέρω, διότι τότε είναι βέβαιο ότι θα πέσουμε σε πλάνη και αίρεση".
    Απόσπασμα απ την ανακοίνωση της μητροπόλεως Πειραιώς.
    "Να μην πολυπραγμονούμε" μας λέει και πολύ σωστά.
    Ας το προσέξει αυτό το τελευταίο ο κ.Παπαθανασίου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Καλό θα είναι να παρατεθεί ολόκληρο το κείμενο του κ.Παπαθανασίου προκειμένου ο καθείς να εξαγάγει τα συμπεράσματά του.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Ολόκληρο το κείμενο Παπαθανασίου εδώ
    Ο πάσχων Θεός, ο σύντροφος Θεός
    http://epikaira.synaxi.gr/2014/04/%CE%BF-%CF%80%CE%AC%CF%83%CF%87%CF%89%CE%BD-%CE%B8%CE%B5%CF%8C%CF%82-%CE%BF-%CF%83%CF%8D%CE%BD%CF%84%CF%81%CE%BF%CF%86%CE%BF%CF%82-%CE%B8%CE%B5%CF%8C%CF%82/

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Το όλο θέμα είναι δογματικά λελυμένο και κάποιοι θεολόγοι, χωρίς να το θέλουν, με τις βαθυστόχαστες αναλύσεις τους δίνουν λαβές για αρνητική κριτική. Ο δεύτερος ανώνυμος έχει δίκαιο. Ο κ.Παπαθανασίου καλό θα είναι να φιλοσοφεί λιγότερο και να θεολογεί απλούστερα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Αντιοικουμενιστής28 Απριλίου 2014 στις 11:11 μ.μ.

    Εύγε εις τον αγαπητόν ανώνυμον "28 Απριλίου 2014 - 7:53 μ.μ." όστις παρέθεσε τον σύνδεσμον δια να πληροφορηθώμεν το πλήρες κείμενον του κ. Παπαθανασίου. Κατά αρχάς η παρέμβασις του Γραφείου αιρέσεων της Ιεράς Μητροπόλεως Πειραιώς κρίνεται και επιτυχής και επιβεβλημένη διότι αρκετοί διαβάζοντας το κείμενο του εν λόγω ανδρός δύναται να παρεξηγήσουν και να παρερμηνεύσουν και το κείμενο και τα σχόλια, ειδικώς εις τα σημεία εις τα οποία επιχειρείται αναφοράν περί δήθεν "ορθοδόξου θεοπασχητισμού". Όμως το προβληματικόν του εν λόγω κειμένου δεν έγκειται τόσο εις το αν ο κ. Παπαθανασίου τελικώς εκτρέπεται εκ της Ορθοδόξου Δογματικής και Θεολογίας, αλλά εις το δια ποίου τρόπου αναπτύσσει την θεολογικήν του σκέψιν και εις τι αληθώς στοχεύει η συσχέτισις του Θείου Πάθους με τα στρατόπεδα συγκεντρώσεως. Διατί, αληθώς ο "Θεός" του κ. Παπαθανασίου δεν "πάσχει" δια τους εξολοθρευθέντας Έλληνας της Σμύρνης, δια τους σφαγέντας αδελφούς Ποντίους, δια τους σταυρουμένους μάρτυρας και πρόσφυγας της Ανατολικής Θράκης, ακόμα και δια τους Αρμενίους, τους Ασσυρίους, δια τους εις γούλακ εξορισθέντας του Στάλιν, δια τους αγνοουμένους της Κύπρου, δια τους ταλαιπώρους Παλαιστινίους, δια τους Ινδιάνους των Ήπα, δια τους δολοφονηθέντας Σέρβους αδελφούς ημών (επί Στέπινατς, αλλά και το 1999) και "πάσχει" μόνον δια τον "περιούσιον"; Ορθώς διερωτάται το Γραφείον των αιρέσεων της Ι. Μ. Πειραιώς εις τι αληθώς αποσκοπεί τόσον η αναφορά του συγγραφέως όσο και η συσχέτισις του γεγονότος της Σταυρώσεως του Κυρίου ημών Ιησού με τα κρεμαντόρια του Άουσβιτς και του Μπούχενβαλτ και την μηδενιστικήν ερώτησιν του Ελιέζερ Βίζελ "Πού είναι ο φιλεύσπλαχνος Θεός;" Ευστόχως λοιπόν παρατηρεί το Γραφείον της Ι. Μητροπόλεως Πειραιώς ότι ο τρόπος αναπτύξεως της θεολογικής σκέψεως είναι φιλοσοφικός, στοχαστικός, ουμανιστικός και εις κάθε περίπτωσιν ουχί Πατερικός. Ίσως ο κ. Παπαθανασίου και παρά τους σχολαστικούς θεολογικούς ακροβατισμούς του να μην ξεφεύγει εκ της Ορθοδόξου Δογματικής, πιθανόν διατί ο ίδιος εδιδάχθηκε ορθώς την Πατερικήν Θεολογικήν Διδασκαλίαν. Όμως, ο τρόπος σκέψως ον εισαγάγει μετά βεβαιότητος θα οδηγήσει τους μελλοντικούς μελετητάς, οίτινες ατυχώς θα μελετήσωσι αύτα ή παρόμοια "θεολογικά" κείμενα εις τα προσεχή χρόνια, εις την βεβαίαν εκτροπήν και εις την απόλυτον αίρεσιν. Δυστυχώς τα τέκνα του Ι. Ζηζιούλα έχουν προ πολλού απεμπολήσει την Πατερικήν Θεολογίαν και επιχειρούν επικινδύνως να αντικαταστήσουν την Πατερικήν Θείαν Φώτισιν δια της ανθρωπίνης κτιστής και άκρως πτωτικής φιλοσοφικής σκέψεως... Αλελφοί, γρηγορείτε και προσεύχεσθε...

    ΑπάντησηΔιαγραφή