30 Ιαν 2014

Ο Νάνος Πλανήτης Πλούτων



Ο Νάνος Πλανήτης Πλούτων
Ο Πλούτωνας [επίσημη ονομασία 134340 Πλούτων], είναι ένας πλανήτης νάνος του Ηλιακού Συστήματος. Βρίσκεται στα εξωτερικά τμήματα του Συστήματος και έτσι έχει πολύ χαμηλές θερμοκρσίες.
ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ: Ο Πέρσιβαλ Λόουελ, ιδρυτής του αστεροσκοπείου του Flagstaff της Αριζόνα είχε υπολογίσει τη θέση στην οποία θα έπρεπε να βρίσκεται ο Πλούτωνας από τις παρέλξεις που ασκούσε στον πλανήτη Ποσειδώνα. Πράγματι στις 21/1/1930, ανακαλύφθηκε φωτογραφικά ως νέος πλανήτης από τον Αμερικανό αστρoνόμο Κλάιντ Τόμπω, ο οποίος βασίστηκε και στις μελέτες των παρέλξεων του Ουρανού και του Ποσειδώνα που πραγματοποίησε ο Λόουελ. Ο Πλούτωνας μαζί με το δορυφόρο του, Χάροντα, που ανακαλύφθηκε το 1978, αποτελεί διπλό πλανήτη.

Ακόμη, το 2006, ανακαλύφθηκαν κι άλλοι δυο μικροί δορυφόροι σε τροχιά γύρω του [Νύχτα και Ύδρα]. Επειδή όμως υπάρχει ήδη αστεροειδής με όνομα Νυξ (νύχτα), αποφάσισαν να χρησιμοποιούν την λίγο διαφορετική ορθογραφία Nix (Νιξ) στην αγγλική για το δορυφόρο του Πλούτωνα. Τον Ιούλιο του 2011, το Διαστημικό Τηλεσκόπιο Χαμπλ ανακάλυψε άλλον ένα δορυφόρο, διαμέτρου έως 34 χιλιομέτρων.
Είναι γνωστός ως S/2011(134340)1 ή Ρ4. Τέλος, ο S/2012(134340)1 είναι ο πέμπτος κατά σειρά ανακάλυψης και μικρότερος σε μέγεθος δορυφόρος του Πλούτωνα. Ανακαλύφθηκε από το Χαμπλ στις 26/6/2012 και ανακοινώθηκε στις 11 Ιουλίου του
Εικόνα 1: Πλούτων και Χάροντας
ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ: Η μέση απόσταση του Πλούτωνα από τον Ήλιο είναι 39,48 αστρονομικές μονάδες [AU], δηλαδή 5.906.000.000 χλμ., ενώ η περιφορά του γύρω από τον Ήλιο συμπληρώνεται σε 248,09 γήινα έτη! Ωστόσο, λόγω της μεγάλης εκκεντρότητας της τροχιάς του, [μεγαλύτερη όλων των πλανητών] ο Πλούτωνας στο περιήλιό του πλησιάζει τον Ήλιο περισσότερο από τον Ποσειδώνα, σε απόσταση 4,5 δισεκ. χλμ., ενώ στο αφήλιο απομακρύνεται από τον Ήλιο σε απόσταση 7,4 δισεκ. χλμ.! Όταν ο Πλούτωνας θεωρούνταν ακόμα πλανήτης, η θέση του "τελευταίου" πλανήτη του ηλιακού συστήματος εναλλασσόταν μεταξύ Ποσειδώνα και Πλούτωνα, καθώς η τροχιά του πρώτου μπαίνει "μέσα" από την τροχιά του δεύτερου, χωρίς όμως να υπάρχει πιθανότητα να συγκρουστούν ποτέ. Δεν είναι βέβαιο ότι ο Πλούτωνας σχηματίστηκε ως πλανήτης την ίδια περίοδο που σχηματίστηκαν οι υπόλοιποι πλανήτες του Ηλιακού συστήματος. Η ακτίνα του ισούται με 18% της γήινης. Η μάζα του είναι, σύμφωνα με μετρήσεις του 2006, μόλις ίση προς το 0,021% της γήινης και 5 φορές μικρότερη από αυτή της Σελήνης. Το ημερονύκτιό του έχει διάρκεια 6 ημέρες και 9 ώρες της Γης, αλλά οι ημέρες του φωτίζονται μόνο με αμυδρό λυκόφως.
ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ: Στη μέση απόστασή του από τον Ήλιο, 40 φορές μεγαλύτερη από εκείνη της Γης, δέχεται 1.600 φορές μικρότερη ποσότητα θερμότητας και φωτός από η Γη! Η μέση θερμοκρασία επιφανείας του, εκτιμήθηκε στους −230°C, ενώ η ελάχιστη φτάνει στους −240°C. Ο Πλούτωνας πιθανόν αποτελείται από πετρώματα και πάγο, καθώς η μέση του πυκνότητα είναι σημαντικά μικρότερη από αυτή της Γης [2,03 g/cm3]. Μετά από πρόσφατες φωτογραφίες του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble, ο Πλούτωνας εμφανίζεται τουλάχιστον 20% πιο ερυθρός από το παρελθόν.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, αυτό οφείλεται στο γεγονός πως εισέρχεται σε μία νέα φάση στην περιφορά του γύρω από τον Ήλιο, κάτι που κάνει τους πάγους από άζωτο στην επιφάνειά του να μεταβάλλονται, δίνοντας πιο έντονο κόκκινο χρώμαστον πλανήτη-νάνο. Όταν ο Πλούτωνας είναι πιο κοντά στον Ήλιο εξαχνώνεται, σχηματίζοντας έτσι μία αραιή ατμόσφαιρα γύρω από τον πλανήτη. Όταν ο Πλούτωνας απομακρύνεται από τον Ήλιο, η ατμόσφαιρά του σταδιακά παγώνει και πέφτει στην επιφάνειά του σαν χιόνι!
ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ: Στην παρούσα φάση, ο Πλούτωνας έχει μία εξαιρετικά αραιή ατμόσφαιρα, με εμφάνιση σαν παγωμένη ομίχλη και με επιφανειακή ατμοσφαιρική πίεση, μόλις το το 1/350.000 της γήινης. Η ατμόσφαιρα αυτή αποτελείται από άζωτο, μεθάνιο και μονοξείδιο του άνθρακα, που προέρχονται από την εξάχνωση μέρους του παγωμένου στρώματος που καλύπτει τον πλανήτη.
Ο “ΥΠΟΒΙΒΑΣΜΟΣ” ΤΟΥ ΠΛΟΥΤΩΝΑ: Η ανακάλυψη, τα τελευταία χρόνια, σωμάτων με μέγεθος ίσο ή και μεγαλύτερο του Πλούτωνα στη Ζώνη του Κάιπερ, γέννησε αμφιβολίες για το κατά πόσον ο Πλούτωνας θα έπρεπε πλέον να θεωρείται πλανήτης. Έτσι η Διεθνής Αστρονομική Ένωση [2006] αποφάσισε να μη θεωρείται πλανήτης ο Πλούτωνας, αλλά απλώς πλανήτης νάνος. Τον Ιούνιο του 2008, η Ένωση εισήγαγε τον όρο πλουτωνίδες για να περιγράψει τον Πλούτωνα και όλα τα υπόλοιπα σφαιρικά ουράνια σώματα που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τον Ήλιο, πέρα από την τροχιά του Ποσειδώνα [αλλιώς, μεταποσειδώνια αντικείμενα], και είναι πολύ μικρά για να χαρακτηριστούν πλανήτες, αλλά αρκετά μεγάλα ώστε η βαρύτητα να τους έχει δώσει σφαιρικό σχήμα
ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΗ: Ο Πλούτωνας είναι το τελευταίο από τα βασικά σώματα του ηλιακού συστήματος που δεν έχει εξερευνηθεί. Το Βόγιατζερ1 θα μπορούσε, θεωρητικά, να τον εξερευνήσει, όμως, μετά το πέρασμα του δορυφόρου Τρίτωνα και του Ποσειδώνα, μπήκε σε τροχιά μακριά από την πορεία του Πλούτωνα. Κατά τη δεκαετία του 1990, προτάθηκε η αποστολή της διαστημοσυσκευής Pluto-Kuiper Express, που τελικά δεν χρηματοδοτήθηκε.
Μετά από πιέσεις πολιτικών και επιστημόνων, καθώς σε μερικές δεκαετίες ο Πλούτωνας δεν θα είναι εύκολα προσπελάσιμος, διότι λόγω διαρκώς αυξάνουσας απόστασης η ατμόσφαιρά του θα έχει παγώσει και πέσει στην επιφάνειά του σαν χιόνι [οπότε για 200 χρόνια δεν θα μπορεί να μελετηθεί!], εγκρίθηκε η αποστολή της διαστημοσυσκευής New Horizons, (Νέοι Ορίζοντες), που εκτοξεύτηκε το 2006 και θα φτάσει στο σύστημα του Πλούτωνα το 2015. Τότε, αν όλα πάνε καλά, οι γνώσεις μας για τον “υποβιβσθέντα” Πλούτωνα θα αυξηθούν εντυπωσιακά.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
NASA's Hubble Discovers Another Moon Around Pluto, 20/7/2011.

Ο Πλούτωνας δεν είναι πλέον πλανήτης, Το Βήμα, σελ.14, 25 Αυγούστου 2006.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου