ΑΝΘΡΩΠΟΣΟΦΙΑ
Συνοπτική παρουσίασις ενός αποκρυφιστικού συστήματος
Συνοπτική παρουσίασις ενός αποκρυφιστικού συστήματος
Πρόκειται για αποκρυφιστικό σύστημα και
διδασκαλία που δημιουργήθηκε από τον Αυστριακό (Rudolf Steiner), που ως σκοπό
είχε την προσπάθεια να συνδυαστεί ο αποκρυφισμός με τη νεότερη επιστημονική και
φιλοσοφική σκέψη1. [Στην ευρύτερη ενασχόληση του Στάινερ με τον αποκρυφισμό
πρέπει να συνεκτιμηθεί και η σχέση του με το αποκρυφιστικό Τάγμα Ordo Templi
Orientis (OTO)].
Ο
ιδρυτής του εν λόγω αποκρυφιστικού συστήματος γεννήθηκε στις 27-2-1861 στο
Κράλιεβιτς (Kraljevic) της τότε Αυστροουγγαρίας. Σπούδασε στη Βιέννη θετικές
επιστήμες και φιλοσοφία.
Αργότερα
ασχολήθηκε επισταμένως με το έργο του Γκαίτε και εργάστηκε τόσο για την έκδοση
των επιστημονικών έργων όσο και των απάντων του. Αρχικά είχε υπάρξει οπαδός του
υλιστικού μονισμού του Χαίκελ. Μεταστροφή στις κοσμοθεωριακές αντιλήψεις του
έκανε το 1901 στρεφόμενος στον Εσωτερισμό-Αποκρυφισμό. Για δέκα χρόνια
(1902-1912) υπήρξε γενικός γραμματέας της Γερμανικής Θεοσοφικής Στοάς2.
Από
το χώρο της Θεοσοφίας αποχώρησε, όταν διαφώνησε έντονα με την Annie Besant, τη
δεύτερη πρόεδρο της Θεοσοφικής Εταιρείας, σχετικά με την θεώρηση του Ινδού
Κρισναμούρτι ως νέου μεσσία, ως νέου παγκόσμιου διδασκάλου και εκπαιδευτή της
ανθρωπότητας, με την ταυτόχρονη δημιουργία του "Τάγματος του Αστέρος της
Ανατολής" (Star of the East), που θα προωθούσε τις περί νέου μεσσίου
απόψεις της A. Besant3.
Μετά
την αποχώρησή του από τη Θεοσοφία μαζί με άλλα δυσαρεστημένα μέλη δημιούργησε
το 1913 την Ανθρωποσοφική Εταιρεία (Anthroposophische Gesellschaft) με σκοπό να
προωθήση το δικό του σύστημα, που το ονόμασε "Ανθρωποσοφία" ή
"Επιστήμη του Πνεύματος". Ο όρος «Ανθρωποσοφία» χρησιμοποιείται στα
έργα του Στάινερ από το 1903.
Αφετηρία
εκκίνησης της νέας προσέγγισης ήταν η πεποίθησή του ότι μπορεί να υπάρξει
ανεξαρτήτως των αισθήσεων πνευματική σύλληψη άμεσα συσχετιζόμενη με την γνώση,
που μπορεί να προκύψει από τον υψηλότερο εαυτό του ανθρώπου, κατά τις
ανθρωποσοφικές αντιλήψεις. Κατά τον Hans Jürgen Ruppert στην Ανθρωποσοφία του
Στάινερ, εκτός από τα αποκρυφιστικά στοιχεία, συναντά κάποιος επιδράσεις από
τους: α) Γκαίτε, β) Χαίκελ, γ) Fichte και δ) το Γερμανικό Ιδεαλισμό4.
Σύντομα
δημιούργησε στο Ντόναρχ της Ελβετίας το πρώτο του ίδρυμα ως σχολή πνευματικών
επιστημών και το ονόμασε Γκαιτεάνουμ (Goetheanum). Το εν λόγω κτήριο εξωτερικά
είναι ασυνήθιστο και ήταν αρχικά κατασκευασμένο από ξύλο και ομοίαζε με ναό.
Καταστράφηκε από πυρκαγιά το Δεκέμβριο 1922 και αργότερα ανοικοδομήθηκε από
μπετόν με σχέδια, που δημιούργησε ο ίδιος R. Steiner.
Οι
θρησκευτικές δοξασίες της Ανθρωποσοφίας είναι σαφώς αντιχριστιανικές και
αποτελούν μια χαρακτηριστική περίπτωση συγκρητισμού5. Ουσιαστικά είναι σύνθεση
πολλών και ετεροκλήτων στοιχείων όπως Γνωστικών, Μανιχαϊστικών, Καββαλιστικών,
Θεοσοφικών και Χριστιανικών. Αυτή η συγκρητιστική σύνθεση είχε οδηγήσει
παλαιότερα τον A. Mager να χαρακτηρίσει τις θρησκευτικές δοξασίες της
Ανθρωποσοφίας ως "τραγελαφικό συγκρητισμό"6.
Ο
R. Steiner πέθανε στο Ντόναρχ της Ελβετίας στις 30-3-1925.
Σημειώσεις:
1. Βλ. R. Steiner, Die Geheimwissenschaft im Umriß, σ. 4.
2. Ανέφερε χαρακτηριστικά για τη Θεοσοφία ο Στάινερ: "Theosophie, richtig verstanden, ist keine neue
Religion, auch keine religiöse Sekte, sondem das richtige Mittel der
gegenwärtigen Zeit, die Weisheit der Religion so zu zeigen, wie das für den
Menschen dieser Zeit notwendig ist". Βλ. R. Steiner, Luzifer Gnosis. Lebensfragen der
Theosophischen Bewegung, σ. 274.
3.
Βλ. Annie Besant, Προς την Μύησιν, σσ. 106-130.
4. Βλ. Hans Jürgen Ruppert, Anthroposophie, Wörterbuch des
Christentums, 1995, σ. 69.
5. Βλ. Dictionnaire des Religions, Presses Universitaires
de France, 19852, σ. 62.
6. Βλ. A. Mager, Anthroposophie, L. Th. K1,
1(1930) στ. 482.
Ορθόδοξος Τύπος, 27/12/2013
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου