Κωνσταντίνος Χολέβας, Μάθημα από την Άλωση του 1204 για την Ευρώπη

Μάθημα από την Άλωση του 1204 για την Ευρώπη

Κωνσταντίνος Χολέβας, Πολιτικός Επιστήμων

Η Ιστορία πάντα διδάσκει. Ας θυμηθούμε, λοιπόν, δεδομένης της επετείου, ότι στις 12 και τις 13 Απριλίου 1204 οι Σταυροφόροι της Δ' Σταυροφορίας, αντί να ελευθερώσουν την Ιερουσαλήμ από τους Σαρακηνούς Αραβες, κατέλαβαν την ορθόδοξη Κωνσταντινούπολη. Οι Φράγκοι, όπως ονομάζονταν τότε οι σημερινοί εταίροι μας στην Ευρωπαϊκή Ενωση, έσφαξαν πολλούς Ελληνες της βυζαντινής πρωτεύουσας, λεηλάτησαν πολιτιστικούς θησαυρούς, μαγάρισαν την Αγία Σοφία βάζοντας μία πόρνη στην Αγία Τράπεζα και κατακερμάτισαν την ένδοξη ελληνορθόδοξη αυτοκρατορία της Ρωμανίας. Το κράτος που σήμερα μάθαμε να ονομάζουμε βυζαντινό, η Ρωμανία κατά το ορθότερον, διαμοιράστηκε μεταξύ Ευρωπαίων φεουδαρχών, δουκών και μαρκησίων.

 Ο Νικήτας Χωνιάτης, ιστορικός της πρώτης αυτής Αλώσεως, περιγράφει με μελανά χρώματα τα εγκλήματα των Δυτικοευρωπαίων, οι οποίοι καθοδηγούνταν από τον Πάπα και τον δόγη της Βενετίας. Ο Στίβεν Ράνσιμαν, ο αείμνηστος Βρετανός βυζαντινολόγος, ομολογεί και αυτός τη μεγάλη ευθύνη της Δύσης στην καταστροφή ενός μεγάλου χριστιανικού κράτους με ελληνικό πολιτισμό, ρωμαϊκό δίκαιο και υψηλού επιπέδου Ορθόδοξη Θεολογία. Όλοι οι έντιμοι ιστορικοί της Ευρώπης παραδέχονται ότι αυτό το χτύπημα παρέλυσε τον Ελληνισμό και έτσι ήλθε πιο εύκολα η δεύτερη Αλωση του 1453. Η Ελένη Αρβελέρ γράφει ότι οι Τούρκοι βρήκαν πλέον μια πρωτεύουσα χωρίς κράτος, ένα κεφάλι χωρίς σώμα. Η Αυτοκρατορία της Νικαίας, ο νόμιμος διάδοχος της Ρωμανίας, ανέκτησε το 1261 την Κωνσταντινούπολη με τον Μιχαήλ Παλαιολόγο. Αλλά πολλά εδάφη ελληνικά παρέμειναν υπό φραγκική κυριαρχία. Ο Ελληνισμός, παρά το πλήγμα, ανορθώθηκε πνευματικά και ανέδειξε μεγάλες μορφές λογίων και στρατιωτικών, όπως ο αυτοκράτορας της Νικαίας Ιωάννης Βατάτζης. Στα δύσκολα βρίσκουμε λύση ξαναγυρνώντας στις ρίζες μας. Έτσι επιβιώσαμε μετά τις δύο Αλώσεις, από τους Φράγκους και από τους Τούρκους.

 Η Ελλάδα και η Κύπρος σήμερα δεν λησμονούν όσα υπέφεραν η Ορθοδοξία και ο Ελληνισμός υπό δυτική κατοχή. Όμως οι συνθήκες δεν είναι οι ίδιες και η πολιτική αναγκαιότητα σε συνδυασμό με τη διεθνή κατανομή δυνάμεων μάς έχουν οδηγήσει -ορθώς- στην Ευρωπαϊκή Ένωση  Η επιλογή αυτή ως τώρα είχε σαφή πολιτική και οικονομική σκοπιμότητα, όπως την είχε διαβλέψει ο αείμνηστος Κωνσταντίνος Καραμανλής. Όμως κατά τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε μια σαφή στρέβλωση στη λειτουργία της Ενωσης. Η Γερμανία επιχειρεί να επιβάλει την ηγεμονία της, τα μικρότερα πληθυσμιακώς κράτη δεν έχουν λόγο, η αλληλεγγύη δεν λειτουργεί, αρχές και αξίες καταπατώνται στον βωμό των συμφερόντων. Αν και οι πρώτοι ιδρυτές και οραματιστές μιλούσαν για μια Ευρώπη χριστιανική, με ηθικές αρχές, όλα σήμερα έχουν αλλάξει. Εξάλλου η ανάδειξη των χωρών BRICS (δηλαδή Βραζιλίας, Ρωσίας, Ινδίας, Κίνας, Νοτίου Αφρικής), αποκαλύπτει την επικίνδυνη δημογραφική και τεχνολογική υστέρηση της Ευρ. Ένωσης. Η Ένωση ούτε λειτουργεί δημοκρατικά ούτε έχει ξεκάθαρο λόγο υπάρξεως ούτε πείθει τους πολίτες της ούτε παίζει σημαντικό ρόλο στη γεωπολιτική σκακιέρα. Πολλοί διερωτώνται χαμηλοφώνως ή μεγαλοφώνως αν η Ευρ. Ενωση έχει πλέον ουσιαστικό λόγο υπάρξεως και αν γνωρίζουν οι ηγέτες της πού πηγαίνουν.

 Προσωπικά δεν συμφωνώ με τις φωνές που μας θέλουν έξω από το ευρώ ή ακόμη και έξω από τη ίδια την Ευρ. Ενωση. Κάπου πρέπει να ανήκουμε και δεν μας προτείνεται άλλη οικογένεια που να μας ταιριάζει ή να μας θέλει. Η περιπέτεια της Κύπρου έδειξε πόσο μετέωρες είναι οι ελπίδες για μια ισχυρότερη στήριξη του Ελληνισμού από τη Ρωσία. Ομως καλό είναι να μην αγνοούμε τα μηνύματα ευρωσκεπτικισμού που στέλνουν οι πολίτες στις δημοσκοπήσεις. Η Ευρώπη ασθενεί και η θεραπεία αναζητείται.

 Τουλάχιστον ας αξιοποιήσουμε θετικά τα διδάγματα από τη Δ' Σταυροφορία. Οπως και τότε, θα επιβιώσουμε με σεβασμό στην Ορθοδοξία και στη διαχρονική ιστορία του έθνους.

Δημοκρατία,16/04/2013