Ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Δημήτριος για την την Εορτή των Τριών Ιεραρχών και Ελληνικών Γραμμάτων

25 Ἰανουαρίου 2013

Ἑορτή Τριῶν Ἱεραρχῶν καί Ἑλληνικῶν Γραμμάτων

Πρός τούς Σεβασμιωτάτους καί Θεοφιλεστάτους Ἀρχιερεῖς, τούς Εὐλαβεστάτους Ἱερεῖς καί Διακόνους, τούς Μοναχούς καί Μοναχές, τούς Προέδρους καί Μέλη τῶν Κοινοτικῶν Συμβουλίων, τά Ἡμερήσια καί Ἀπογευματινά Σχολεῖα, τίς Φιλοπτώχους Ἀδελφότητες, τήν Νεολαία, τίς Ἑλληνορθόδοξες Ὀργανώσεις καί ὁλόκληρο τό Χριστεπώνυμον πλήρωμα τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀμερικῆς

Προσφιλεῖς Ἀδελφοί καί Ἀδελφές ἐν Χριστῷ,

Ἡ Ἑορτή τῶν τριῶν μεγίστων Ἱεραρχῶν καί Οἰκουμενικῶν Διδασκάλων, Βασιλείου τοῦ Μεγάλου, Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου καί Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, μᾶς προσφέρει μία ἰδιαίτερη εὐκαιρία κάθε χρόνο νά ἐξετάζουμε βαθύτερα τόν βίο καί τά διδάγματα αὐτῶν τῶν μεγάλων ἁγίων καί νά ἀναγνωρίζουμε ὅτι ὁμονοοῦσαν σέ θέματα ἀληθείας, ἁγιότητος καί ἀγάπης ἔχοντας ὡς βάση των τό Εὐαγγέλιο τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἡ σύμπνοιά των σέ θέματα πίστεως, θεολογίας καί  ἀποστολῆς τῆς Ἐκκλησίας ἐπηρεάσθηκε ἀναμφισβήτητα ἀπό τήν ἀνατροφή, τήν μόρφωση καί τήν σχέση μεταξύ των. Ἰδιαιτέρας σπουδαιότητος εἶναι τά διδάγματα καί οἱ πράξεις των ἐν σχέσει μέ τήν προσφορά φροντίδος καί ἀγάπης στούς ἔχοντες ἀνάγκη, κάτι ἀπολύτως σχετικό μέ τήν σύγχρονη κατάσταση τήν ὁποία βιώνουμε.

Ἄς ἐξετάσουμε ὁρισμένα ἀπό τά ὡραιότερα σημεῖα τῶν διδασκαλιῶν των. Πρῶτον, ἔδωσαν προτεραιότητα στήν πράξη τῆς φιλανθρωπίας στήν χριστιανική ζωή. Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος δηλώνει:  Τίποτε δέν καθιστᾶ ἕναν ἄνθρωπο μιμητή τοῦ Χριστοῦ ὅσο ἡ φροντίδα τοῦ πλησίου του. Πράγματι, ἀκόμη καί ἄν νηστεύετε, ἤ κοιμόσασθε ἀσκητικά ἐπί σκληροῦ ἐδάφους, ἤ ἀκόμη ἄν ὑποφέρετε μέχρι θανάτου, ἀλλά δέν σκέπτεσθε καθόλου τόν πλησίον σας, δέν ἔχετε ἐπιτύχει τίποτε μεγάλο ... (Ὁμιλία 25 – Ἐπί τῆς πρός Κορινθίους Πρώτης Ἐπιστολῆς τοῦ Ἀποστόλου Παύλου). Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ἐπιβεβαιώνει ὅτι ἡ φιλανθρωπία καί ἡ φιλευσπλαγχνία εἶναι οὐσιαστικά στοιχεῖα τῆς σχέσεώς μας μέ τόν Θεό: Θεωρῶ, γράφει, ὅτι τό κυριότερο τμῆμα τῆς φιλανθρωπίας εἶναι ἡ ἀγάπη γιά τούς πτωχούς καί ἡ φιλευσπλαγχνία καί συμπόνια γιά τούς ἀδελφούς μας. Δέν μποροῦμε νά προσφέρουμε καλύτερη θυσία στόν Θεό ἀπό τήν φιλευσπλαγχνία... Καί ὁ Θεός, ὁ Ὁποῖος κρίνει δίκαια καί συγκαταλέγει τήν φιλευσπλαγχνία στήν κρίση Του, θά ἀμείψει τήν καλωσύνη μέ καλωσύνη (Ὁμιλία περί τῆς Ἀγάπης πρός τούς Πτωχούς).

Δεύτερον, οἱ Τρεῖς Ἱεράρχες ἀνεγνώρισαν τήν θεϊκή ἀλήθεια ὅτι ἡ ἔκφραση τῆς φιλευσπλαγχνίας καί ἡ φροντίδα τῶν ἐχόντων ἀνάγκη σχετίζεται μέ τήν ἰδιοτητά μας ὡς ἀνθρώπων πλασμένων κατ’ εἰκόνα καί καθ’ ὁμοίωσιν Θεοῦ. Σχολιάζοντας τήν προτροπή τοῦ Χριστοῦ τῷ αἰτοῦντί σε δός (Ματθ. 5:42), ο Ἅγιος Βασίλειος λέγει: Ὁ λόγος αὐτός τοῦ Κυρίου μας μᾶς προσκαλεῖ νά υἱοθετήσουμε τό πνεῦμα τῆς προσφορᾶς, τῆς ἀμοιβαίας ἀγάπης καί αὐτοῦ τό ὁποῖο ἁρμόζει στήν φύση μας (Ὁμιλία στόν Ψαλμό 14). Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος μᾶς προτρέπει νά διδαχθοῦμε ἀπό τό παράδειγμα τοῦ Χριστοῦ καί ν’ἀναρωτηθοῦμε τί πρέπει νά κάνουμε γιά ἐκείνους πού ὑποφέρουν γύρω μας: Θά τούς κοιτάξουμε μέ περιφρόνηση, θά τούς προσπεράσουμε, θά τούς ἐγκαταλείψουμε ὡς νεκρούς, ὡς μιαρούς; Ἐπ’ οὐδενί, ἀδελφοί μου!

Ἐμᾶς, οἱ ὁποῖοι εἴμεθα τό ποίμνιο τοῦ Χριστοῦ δέν μᾶς ἐπιτρέπεται ἀπό τόν Καλό Ποιμένα νά πράξουμε κατ’ αὐτόν τόν τρόπο, διότι Ἐκεῖνος ἀναζητᾶ ἐκείνους πού ἔχουν παραστρατήσει, ἀναζητᾶ ἐκείνους πού χάθηκαν καί ἐνισχύει τούς ἀδυνάτους (Ὁμιλία περί τῆς Ἀγάπης πρός τούς Πτωχούς).

Τρίτον, αὐτοί οἱ σοφοί ποιμένες μᾶς ὁδηγοῦν νά δοῦμε τίς πνευματικές ἐπιπτώσεις τῶν πράξεών μας πρός τούς ἄλλους. Αὐτό δέν ἀφορᾶ μόνον στίς εὐλογίες τῆς γενναιοδωρίας, ἀλλά καί στήν σωτηρία μας. Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης Χρυσόστομος λέγει ἁπλῶς καί εὐθέως: Ἡ ἐλεημοσύνη εἶναι τέχνη καί καλύτερη ἀπ’ ὅλες τίς τέχνες... Προσφέρει ζωή αἰώνια... (Ὁμιλία 49 – Στό κατά Ματθαῖον Εὐαγγελίου).  Ὁ δέ Ἅγιος Γρηγόριος χρησιμοποιεῖ τίς διδασκαλίες τοῦ Χριστοῦ περί  τῆς Ἐσχάτης Κρίσεως (Ματθ. 25:31-46) γιά νά τονίσῃ: Ἄς ὑποδεχθοῦμε τόν Χριστό, ἄς τιμήσουμε τόν Χριστό ...

Προσφέρουμε σέ Αὐτόν διά τῶν πτωχῶν καί αὐτῶν οἱ ὁποῖοι εἶναι διεσπαρμένοι σ’ ὁλόκληρη τήν γῆ, ἔτσι ὥστε, ὅταν ἀναχωρήσουμε ἐκ τοῦ κόσμου τούτου, θά μᾶς ὑποδεχθοῦν στήν αἰώνια κατοικία μέ τόν ἴδιο τόν Χριστό (Ὁμιλία περί τῆς Ἀγάπης πρός τούς Πτωχούς).

Ὅταν ἀναλογιζόμεθα αὐτές τίς μεγάλες διδασκαλίες περί Χριστιανικῆς φιλανθρωπίας σέ συνδυασμό μέ τόν ἑορτασμό τῆς Ἡμέρας τῶν Ἑλληνικῶν Γραμμάτων, βλέπουμε τήν σημασία τοῦ ὑπερόχου καί ὡραιοτάτου τρόπου διά τοῦ ὁποίου οἱ τρεῖς αὐτοί Ἱεράρχες μᾶς καθοδηγοῦν στό νά φροντίζουμε ἐκείνους οἱ ὁποῖοι ἔχουν ἀνάγκη. Ἡ κομψότητα καί ἡ εὐρύτητα μέ τήν ὁποία χρησιμοποιοῦν τήν Ἑλληνική Γλώσσα ἀποτελεῖ μαρτυρία τῆς δυνάμεως τῆς ἀνθρώπινης ἐκφράσεως στήν ἐπιβεβαίωση τῆς ἀληθείας καί στήν προσπάθεια κατανοήσεως ἐκ μέρους μας τοῦ αὐθεντικοῦ καί αἰωνίου.  Ἐπίσης στίς διδασκαλίες των περί ἀγάπης καί φιλανθρωπίας, προσέδωσαν στή γλώσσα πλοῦτο ὁ ὁποῖος ἔχει  πρακτικότητα. Συνέδεσαν ἰδέες καί γλωσσικές ἐκφράσεις μέ πράξεις. Μέσα ἀπό τήν περίτεχνη χρήση τῆς γλώσσας, κάλεσαν τούς πάντας στήν ὑπηρεσία τῶν ἄλλων. Κατ’ αὐτό τόν τρόπο καί ἐπί πολλῶν θεμάτων, οἱ Τρεῖς Ἱεράρχες ἐπιβεβαίωσαν τήν σημασία τῆς Γλώσσας στή σχέση πίστεως καί μαθήσεως, πίστεως καί ὑψηλῶν μορφῶν τῆς ἀνθρώπινης ἐκφράσεως. Ἡ μαρτυρία, τά δῶρα, ἡ πίστη καί ἡ λογοτεχνική κληρονομία των ἀποτελοῦν λόγους γιά τούς ὁποίους συνδυάζουμε τήν Ἑορτή των μέ τήν Ἡμέρα Ἑλληνικῶν Γραμμάτων καί λόγος γιά τόν ὁποῖον πρέπει νά τιμῶνται καί μνημονεύονται σέ κάθε ἐκδήλωση ἑορτασμοῦ ὑψηλῆς ποιότητος λογοτεχνίας.

Καθώς ἀνακαλύπτουμε πνευματική καθοδήγηση στίς διδασκαλίες τοῦ Μεγάλου Βασιλείου, τοῦ Γρηγορίου καί τοῦ Ἰωάννου Χρυσοστόμου, εἴθε ἐπίσης νά ἀποδίδουμε τιμή στήν πνευματική καί γλωσσική δεινότητά των τήν ὁποίαν ἔθεσαν στήν ὑπηρεσία τοῦ Χριστοῦ καί τῆς Ἐκκλησίας Του. Ἐμπνεόμεθα ἀληθῶς ἀπό τούς λόγους καί τά παραδείγματά των γιά νά προσφέρουμε θαλπωρή, θεραπεία, φροντίδα καί ἀγάπη στούς ἄλλους. Εἴθε ἐπίσης, μέσα ἀπό τήν μαρτυρία των νά προσφέρουμε τήν ἀλήθεια τοῦ Εὐαγγελίου, τήν δύναμη καί ὡραιότητα τῆς Γλώσσας καί τίς εὐλογίες τῆς αἰώνιας κοινωνίας μέ τόν Θεό. 

Μετά πατρικῶν εὐχῶν καί
ἀγάπης ἐν Κυρίῳ,
† ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Ἀμερικῆς Δημήτριος