Χριστάκης Ευσταθίου, Κύπρος- Ξεκάρφωτο... μάθημα τα θρησκευτικά; Ο συνταγματολόγος Γ. Κρίππας ξεκαθαρίζει το τοπίο

Ξεκάρφωτο... μάθημα τα θρησκευτικά;

>Ο συνταγματολόγος Γ. Κρίππας ξεκαθαρίζει το τοπίο

Του Χριστάκη Ευσταθίου

Στο επίκεντρο συζητήσεων και αμφισβητήσεων το μάθημα των θρησκευτικών, ως προς τη θέση αλλά και τη μορφή που αυτό έχει στο ωρολόγιο πρόγραμμα των δημοσίων σχολείων. Στο μάτι του κυκλώνα όταν κυρίως εγείρεται θέμα απαλλαγής μαθητών από την υποχρέωση παρακολούθησής του, με επιχειρήματα ένθεν και ένθεν και με θέσεις και τοποθετήσεις που ανάβουν φωτιές. Ο Σύνδεσμος Θεολόγων Καθηγητών (ΟΕΛΜΕΚ) προσκάλεσε στην Κύπρο τον Γεώργιο Ηλ. Κρίππα, διδάκτορα του Συνταγματικού Δικαίου, ο οποίος ήταν ο κύριος εισηγητής σεμιναρίου, με θέμα: «Η συνταγματική κατοχύρωση του μαθήματος των Θρησκευτικών».

Με την ευκαιρία της εδώ παρουσίας του ο κ. Κρίππας έδωσε συνέντευξη στον «Φ», στην οποία ξεδιπλώνονται πολύ ενδιαφέρουσες πτυχές, ρίχνοντας ταυτόχρονα φως σε καίρια ζητήματα που έχουν να κάνουν με το μάθημα των θρησκευτικών σε σχέση με τη συνταγματική κατοχύρωσή του.

 Από τα όσα τονίζει ο διακεκριμένος συνταγματολόγος, ιδιαίτερο ενδιαφέρον αποκτά η αναφορά του σε περιπτώσεις απαλλαγής από το μάθημα και έγερσης θέματος ψευδούς δήλωσης και κατ’ επέκταση ποινικής δίωξης.

- Μια γενικότερης φύσης ερώτηση: ποια η θέση των θρησκειών στο σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας ειδικότερα, αλλά και των άλλων ευρωπαϊκών κρατών γενικότερα;

- Η θέση των θρησκειών εις το Σύνταγμα της Κύπρου και επίσης όλων των λοιπών ευρωπαϊκών Συνταγμάτων διέπεται από το άρθρον 9 της Ευρωπαϊκής Συμβάσεως Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Ητοι ίση μεταχείριση όλων των θρησκειών, με δυνατότητα κάθε κράτους να καθορίζει ελευθέρως τις σχέσεις του με τις εκκλησίες ή να καθορίζει υπερέχουσα ή κρατική μία ορισμένη θρησκεία ή Εκκλησία και να αναγνωρίζει εις αυτήν ορισμένα προνόμια. Κάθε κράτος δικαιούται, να θεσπίζει συγκεκριμένες προϋποθέσεις διά την αναγνώριση θρησκειών και να μην αναγνωρίζει, όσες θρησκείες δεν πληρούν τις προϋποθέσεις αυτές.

- Προσκρούει καθ’ οιονδήποτε τρόπο σε θεμελιώδη άρθρα του συντάγματος η συμπερίληψη του μαθήματος στο ωρολόγιο πρόγραμμα των δημοσίων σχολείων;

- Το μάθημα των θρησκευτικών κατοχυρούται απολύτως υπό του άρθρου 2 του Πρώτου Προσθέτου πρωτοκόλλου της Ευρωπαϊκής Συμβάσεως Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Επομένως ούτε η Κύπρος, ούτε κανένα άλλο ευρωπαϊκό κράτος δικαιούται, να δεχθεί, ότι το μάθημα των θρησκευτικών προσκρούει εις το Σύνταγμα και να μην το συμπεριλάβει εις το ωρολόγιο πρόγραμμα των δημοσίων σχολείων. Η ως άνω διάταξη αναφέρει, ότι εάν το μάθημα των θρησκευτικών το ζητούν οι γονείς των μαθητών (όλοι ή ένα μέρος αυτών), το κράτος υποχρεούται, να το διδάσκει εις τα σχολεία του.

 - Κρίνετε ορθή την προσέγγιση της Επιτρόπου Διοικήσεως (αντίστοιχος ρόλος στην Κύπρο με εκείνο του Συνήγορου του Πολίτη στην Ελλάδα) στο θέμα των απαλλαγών από το μάθημα των θρησκευτικών, όπως αυτή δημοσιοποιήθηκε στον Τύπο;

- Απαλλαγή από το μάθημα των θρησκευτικών δικαιούνται να ζητήσουν μόνον οι αλλόθρησκοι ή οι άθεοι. Πρέπει όμως να αιτιολογήσουν την τοιαύτη άρνησή τους.

Εάν ζητήσουν την απαλλαγήν τους χωρίς αιτιολόγηση σημαίνει, ότι υποβάλλουν ψευδή δήλωση ενώπιον δημοσίας αρχής και ως εκ τούτου διώκονται ποινικώς. Εάν δε ο Επίτροπος Διοικήσεως τους υποδεικνύει, να προβούν εις την ενέργειαν αυτήν, θα πρέπει να θεωρηθεί ως ηθικός αυτουργός του εγκλήματος της υποβολής ψευδούς δηλώσεως ενώπιον δημοσίας αρχής, εις την περίπτωση που την τοιαύτην απαλλαγή τη ζητήσει και μαθητής Χριστιανός Ορθόδοξος. Επί τυχόν απόψεως του Επιτρόπου Διοικήσεως, ότι εάν ο μαθητής υποχρεούμενος, να αιτιολογήσει την αίτηση απαλλαγής του, αποκαλύπτει τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις, η απάντηση είναι, ότι η τοιαύτη αιτιολόγησή του θα υποβληθεί δι’ αναφοράς απορρήτου, η οποία θα καταχωρηθεί εις το απόρρητο πρωτόκολλο της υπηρεσίας και θα τεθεί επίσης εις το απόρρητο αρχείο της ιδίας υπηρεσίας.

Ως γνωστόν όλες οι δημόσιες υπηρεσίες διαθέτουν απόρρητο πρωτόκολλο και απόρρητο αρχείο και φυσικά και τα δημόσια σχολεία. Παράδειγμα: Εάν εγώ καταγγείλω κάποιον εκπαιδευτικό ως παιδεραστή, η καταγγελία μου θα καταχωρηθεί κατ’ ανάγκην εις το απόρρητο πρωτόκολλο της αντιστοίχου σχολικής μονάδος, εν συνεχεία θα ερευνηθεί και θα ακολουθήσει η σχετική διαδικασία. Διατί λοιπόν διά τον εκπαιδευτικό η σχολική υπηρεσία διαθέτει απόρρητο πρωτόκολλο και διά τον μαθητήν όχι; Υπ’ όψιν ότι διά την ιδίαν υπόθεση εις την Ελλάδα έχω δημοσιεύσει ειδική επιστημονική μελέτη εις τον νομικόν Τύπον, διά της οποίας υποστηρίζω τα ως άνω, ότι δηλ. ο μαθητής που υποβάλλει αίτηση απαλλαγής του από το μάθημα των θρησκευτικών, χωρίς να αιτιολογεί το τοιούτον αίτημά του, τεκμαίρεται, ότι υποβάλλει ψευδή δήλωση ενώπιον δημοσίας αρχής και διώκεται ποινικώς. Επίσης υποστηρίζω, ότι εφ’ όσον ο αιτούμενος απαλλαγή από τον στρατό, διά λόγους συνειδήσεως πρέπει, αυτό να το αιτιολογήσει υπερεπαρκώς και να ελεγχθεί από ειδική επιτροπή, διατί σε έναν άλλον τομέα (δηλ. εις το μάθημα των θρησκευτικών) οι προβαλλόμενοι λόγοι συνειδήσεως δεν πρέπει, να αιτιολογούνται; Δύο μέτρα και δύο σταθμά θα εφαρμόζουμε; Κάτι τέτοιο θα παρεβίαζε την αρχή της ισότητος και επομένως δεν επιτρέπεται.

- Βάσει της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού ποια πολιτική ενδείκνυται να ακολουθείται στις περιπτώσεις που μαθητές ζητούν απαλλαγή από το μάθημα των θρησκευτικών;

- Εφ’ όσον το μάθημα των θρησκευτικών κατοχυρούται εις απόλυτον βαθμόν υπό του άρθρου 2 του Πρώτου Προσθέτου Πρωτοκόλλου της Ευρωπαϊκής Συμβάσεως Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (η παράβαση του οποίου συνεπάγεται και κυρώσεις διά το υπαίτιο κράτος), είναι περιττόν, να αναζητούμε άλλα διεθνή κείμενα κατωτέρου επιπέδου (όπως η Διεθνής Σύμβαση για τα Δικαιώματα του παιδιού) διά την παρούσα περίπτωση.

Υπάρχει απόφαση για προαιρετικό;

- Διατυπώνεται ο ισχυρισμός ότι υπάρχει απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για θέσπιση του μαθήματος των θρησκευτικών ως προαιρετικού για όλους τους μαθητές. Σε ποιο βαθμό αυτό ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα;

- Είναι ανακριβές το υποστηριχθέν από κάποιους (και από τον Συνήγορο του Πολίτου στην Ελλάδα), ότι υπάρχει απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αναφέρουσα, ότι το μάθημα των θρησκευτικών πρέπει, να θεσπισθεί ως προαιρετικό δι’ όλους τους μαθητάς.

Τέτοια απόφαση δεν υπάρχει. Αντιθέτως υπάρχει απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η οποία δέχεται τα εντελώς αντίθετα. Πρόκειται διά την απόφαση του εν λόγω Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου της 15.6.2010 (υπόθεση Grzelakκατά Πολωνίας, προσφυγή Νο 7710/02), η οποία επί του σημείου αυτού αναφέρει τα εξής επί λέξει: «Κατ’ αρχήν το Δικαστήριο επισημαίνει, ότι ανάγεται εις το εθνικό περιθώριο εκτιμήσεως, που αναγνωρίζεται εις τα κράτη κατ’ άρθρον 2 του Πρωτοκόλλου Νο 1 να αποφασίσουν, εάν θα εισαγάγουν το μάθημα των θρησκευτικών εις τα δημόσια σχολεία και, εάν ναι, ποίο ειδικότερο σύστημα θα υιοθετήσουν». Την εν λόγω απόφαση την έχω μεταφράσει εις την ελληνικήν και την έχω δημοσιεύσει εις τον νομικόν Τύπον της Ελλάδος.

Φιλελεύθερος,21/10/2012

Δείτε και: -Κύπρος – Ομιλία Γεωργίου Ηλ. Κρίππα για το μάθημα των Θρησκευτικών