Ποιμαντορική Εγκύκλιος Μητροπολίτου Κυθήρων Σεραφείμ για τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή

Ἐν Κυθήροις τῇ 24ῃ Φεβρουαρίου 2012

ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ
(ὑπ' ἀριθ. 91/2012)

Πρός
Τόν Ἱερόν Κλῆρον καί
τόν Χριστώνυμον Λαόν
τῆς καθ' ἡμᾶς Ἱερᾶς Μητροπόλεως
Κυθήρων καί Ἀντικυθήρων

 «Μέγα ὅπλον ἐν τοῖς πειρασμοῖς ἀνεξικακία»
(Ε.Π.Ε. 25,298)

Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί καί Συλλειτουργοί,
Ἀδελφοί μου Χριστιανοί, Τέκνα μου ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά∙

Εὐλογημένη, εἰρηνική καί καρποφόρος ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Τεσσαρακοστή!

Εἰσοδεύουμε μέ τήν Χάρι τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ στό πνευματικό στάδιο τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, τό «στάδιον τῶν ἀρετῶν» καί θά διαπλεύσωμε μέ τήν θεία δύναμι καί βοήθεια τό «πέλαγος τῆς Νηστείας» διά νά φθάσωμε, σύν Θεῷ, στόν πνευματικό ὅρμο τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Ἑβδομάδος. Καί ἀπό ἐκεῖ θά ἀνηφορίσωμε τό μονοπάτι, πού ἀνεβάζει στόν Σταυρό τοῦ Σωτῆρος μας καί στήν Ἁγία Του Ἀνάστασι, μέσα στήν ἅγια ἀτμόσφαιρα τῆς Θείας Λατρείας καί τῶν Ἱερῶν καί κατανυκτικῶν Ἀκολουθιῶν τῆς ἁγίας περιόδου τοῦ Τριῳδίου.

          Ἔρχεται ἡ ἱερά περίοδος τῶν «φωτοποιῶν νηστειῶν», τῆς ἐγκρατείας, τῆς κατανυκτικῆς προσευχῆς, τῆς μετανοίας, τῆς ὑπομονῆς καί καρτερίας, τῆς καταλλαγῆς καί συμφιλιώσεως, τῆς εἰρηνικῆς διαγωγῆς καί τῆς ἀγαπητικῆς κοινωνίας, τῆς ἀναμετρήσεως μέ τούς πειρασμούς καί τίς δοκιμασίες, τῆς ὑπακοῆς στόν Θεάνθρωπο Κύριό μας καί τῆς ἐφαρμογῆς τοῦ Θείου Θελήματος. Πάντοτε ἔχουμε χρέος ὡς ὀρθόδοξοι πιστοί νά ἀγωνιζόμαστε πρός αὐτή τήν πνευματική κατεύθυνσι, ἀλλ'ἰδιαίτερα κατά τήν Μεγάλη Τεσσαρακοστή, πού μᾶς εὐνοεῖ τό ὅλο πνευματικό κλῖμα τῶν ἁγίων αὐτῶν ἡμερῶν.

          Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, τοῦ ὁποίου προτάξαμε τό ἐμπνευσμένο του ρητό γιά τήν ἀνεξικακία, λέγει τά ἑξῆς σχετικά (τά ἀποδίδουμε σέ μετάφρασι) : «Ὅσο ἐξαρτᾶται ἀπό σένα νά εἰρηνεύσεις, χωρίς καθόλου νά παραβλάπτης τήν εὐσέβεια. Ὅταν σέ ἀδικοῦν, νά ὐπομένης γενναῖα. Διότι στούς πειρασμούς εἶναι σπουδαῖο ὅπλο ἡ ἀνεξικακία».

          Στή συνέχεια ἀπό τήν ἐπίκαιρη 20ή Ὁμιλία τοῦ Ἁγίου Χρυσοστόμου στούς ἀνδριάντες θά χρησιμοποιήσωμε κάποια ὡφέλιμα γιά τήν ἁγία αὐτή περίοδο τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς ἀποσπάσματα, σέ ἁπλουστευμένη γλῶσσα.

          «Ἡ νηστεία τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς εἶναι μπροστά μας. Πρέπει κι' ἐμεῖς νά προοδεύομε περισσότερο πρός τήν ἀρετή. Οἱ δρομεῖς καθόλου δέν ὠφελοῦνται, ἄν χάσουν τά βραβεῖα. Κόπος, ἀγώνας χωρίς βραβεῖο εἶναι ἄχρηστος.

          Παρόμοια καί ἐμεῖς δέν κερδίζομε τίποτα ὕστερα ἀπό τόσους πολλούς μόχθους καί ἱδρῶτες γιά τήν νηστεία, ἄν δέν μποροῦμε νά ἀπολαμβάνωμε τό θεϊκό τραπέζι μέ ὁλοκάθαρη συνείδησι. Τόν λευκό χιτῶνα τῆς ψυχῆς χαρίζει μονάχα ἡ ἐξομολόγησις!

          Γι' αὐτό ἀκριβῶς νηστεύουμε τήν Τεσσαρακοστή, συγκεντρωνόμαστε τακτικά στήν Ἐκκλησία, ἀκοῦμε προσεκτικά τά θεῖα λόγια, προσευχόμαστε, διδασκόμαστε τόν δρόμο τοῦ Θεοῦ, γιά ν' ἀποπλύνωμε πρόθυμα τά ἁμαρτήματά μας σύμφωνα μέ τίς θεϊκές ἐντολές τοῦ Κυρίου μας, γιά νά ἀποκτήσωμε «καθαρόν συνειδός» καί νά συμμετάσχωμε μέ εὐλάβεια πολλή στήν ἀναίμακτη θυσία τοῦ Κυρίου μας. Ἄν δέν καθαρίζωμε τή συνείδησί μας, ἄν δέν ζοῦμε χριστιανική, ἐνάρετη ζωή, μάταια, ἄσκοπα, χωρίς καμμιά ὠφέλεια σηκώνουμε ἕνα τόσο δυσβάστακτο φορτίο. Νηστεία χωρίς ἀρετή εἶναι ἀνώφελη!

Κάθε ἄνθρωπος, ὅταν βρίσκεται μόνος στό δωμάτιό του, νά συλλογίζεται ποιό ἐλάττωμά του διόρθωσε, ποιό ἠθικό κατόρθωμα κατώρθωσε, ποιάν ἁμαρτίαν καθάρισε καλά (μέ τήν Χάρι καί τήν δύναμι τοῦ Θεοῦ), σέ τί ἔγινε καλύτερος καί ἄν ἀνακαλύψει ὅτι ἔχει κερδίσει κάτι πνευματικό ἀπό τήν νηστεία, ἄν ἔχει κάμει ὠφέλιμο ἐμπόριο, ἄν γνωρίζει ὅτι ἔχει θεραπεύσει τά τραύματα τῆς ψυχῆς του, τότε ἄς πλησιάζει νά κοινωνήσει. Ἄν ὅμως ἔχει παραμείνει στήν ἀμέλεια, ἄν συζεῖ μέ ἁμαρτωλά ἔργα καί ἔχει μονάχα νηστεία νά ἐπιδείξει καί δέν ἔχει στολίσει τήν ψυχή του μ' ἀρετές, αὐτός ἄς παραμείνει ἔξω καί νά εἰσέρχεται νά κοινωνεῖ, μονάχα ὅταν καθαρίσει τά ἁμαρτήματά του.

          Κανένας δέν πρέπει νά στηρίζεται μονάχα στή νηστεία καί νά κοινωνεῖ, γιατί ἔχει νηστεύσει, ἐνῶ παραμένει ἀδιόρθωτος μέσα στίς ἁμαρτίες, τονίζει ὁ Ἱερός Χρυσόστομος. Αὐτός πού δέν νηστεύει εἶναι φυσικό νά συγχωρεῖται, ἄν προβάλλει σωματική ἀρρώστεια. Αὐτός ὅμως πού δέν διορθώνει ἔμπρακτα τά ἁμαρτήματά του, αὐτός εἶναι ἀσυγχώρητος καί παραμένει ἀναπολόγητος. Ἐσύ, πού ἰσχυρίζεσαι ὅτι δέν νηστεύεις λόγῳ σωματικῆς ἀρρώστειας, γιατί δέν συμφιλιώνεσαι μέ τούς ἐχθρούς σου;Μήπως καί ἐδῶ μπορεῖς νά ἰσχυρισθῆς κάποια σωματική ἀρρώστεια; Ἄν ὅμως κακία καί ζηλοφθονία κυκλοφοροῦν ἐλεύθερα μέσα στήν καρδιά σου, ποιά ἀπολογία θά ἔχεις;».

Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,

          Ὁ μεγάλος Πρωθιεράρχης καί Οἰκουμενικός Διδάσκαλος ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος ἐπισημαίνει καί ἐξαίρει ἰδιαίτερα στήν ὁμιλία, πού προαναφέραμε, δυό σημαντικά πνευματικά θέματα : α) Ἡ ἀνεξικακία, ἡ ἀκακία καί ἡ χριστιανική συγγνώμη εἶναι ἀνώτερη ἀπό τήν νηστεία καί ὅλες τίς ἄλλες πνευματικές ἐργασίες καί β) Ἡ νηστεία χωρίς ἀρετή εἶναι ἀνώφελη καί μόνη της δέν δίνει τό ἐλεύθερο γιά τήν Θεία Μετάληψι.

          Αὐτά σημαίνουν ὅτι ὁ πνευματικός ἀγώνας μας κατά τήν Ἁγία καί Μεγάλη Τεσσαρακοστή πρέπει νά εἶναι σφαιρικός καί πολυμέτωπος. Νηστεία σωματική, ἀλλά καί πνευματική. Νηστεία, ἀλλά καί ἀλληλοσυγχώρησις, ἀνεξικακία, ἀκακία καί ἀγάπη. Νηστεία, ἀλλά καί ἡ καλλιέργεια τῶν χριστιανικῶν ἀρετῶν καί ἡ πνευματική καρποφορία.

          Εὔχομαι ἐγκάρδια σέ ὅλους σας, Κληρικούς καί λαϊκούς, μικρούς καί μεγάλους, διδάσκοντες καί διδασκομένους καλήν ὑγεία, σωματική καί πνευματική, ψυχική γαλήνη, ἀγωνιστική διάθεσι, ὑπομονή καί καρτερία. Νά γίνωμε ὅλοι μας περισσότερο φιλόθεοι καί φιλάρετοι, πιό ἀποφασιστικοί καί ἀγωνιστικοί. Οἱ προσευχές ὅλων μας, κατά τήν ἁγία αὐτή περίοδο, νά ἀγκαλιάζουν καί τά σύγχρονα καυτά θέματα τῆς κοινωνίας καί τοῦ Ἔθνους μας γιά τήν ὑπέρβασι τῆς ἠθικοπνευματικῆς καί τῆς οἰκονομικῆς κρίσεως μέ προσήλωσι καί ἐμπιστοσύνη στήν Πρόνοια καί τήν ἀγαθότητα τοῦ Θεοῦ.

Μέ πατρικές εὐχές καί ἀγάπη
Ὁ Μητροπολίτης
†Ὁ Κυθήρων Σεραφείμ