Κυριακή ΙΣΤ΄Λουκά (Τελώνου και Φαρισαίου)- «Δύο άνθρωποι ανέβηκαν εις το ιερόν προσεύξασθαι»

«Δύο άνθρωποι ανέβηκαν εις το ιερόν προσεύξασθαι»

 Ο μεγάλος προπονητής μας καλεί για προπόνηση. Ο κάθε αγώνας, το κάθε αγώνισμα χρειάζεται όχι μόνο θέληση και επιμονή, αλλά και μέθοδο και τέχνη. Προπονητής είναι η Εκκλησία. Αθλητές εμείς που δεχθήκαμε το βάπτισμα και καλούμεθα να αγωνισθούμε στον ευγενικό αγώνα της πίστεως και αρετής, και που για στόχο έχουμε την αγιότητα και έπαθλο την αιώνια ζωή, την Βασιλεία των Ουρανών.

Στους αγώνες των αθλητικών ομάδων συμμετέχουν ορισμένοι αθλητές, ορισμένης ηλικίας και για ορισμένο άθλημα. Στον αγώνα τον πνευματικό της Εκκλησίας καλούνται οι πάντες, πάσης τάξεως και ηλικίας, και οι γέροντες ακόμη και οι άρρωστοι και κατάκοιτοι, και πολλές φορές έχουν αναδειχθεί απ’ αυτούς αθλητές αξιοθαύμαστοι. Γιατί εδώ η ψυχή, κυρίως, αθλείται και γυμνάζεται, και κατά δεύτερο λόγο, το σώμα.

Για κάθε αγώνισμα χρειάζεται ιδιαίτερη μέθοδος και τέχνη και κανονισμός. Για τούτο και ο απόστολος Παύλος γράφει: «Εάν δε και αθλή τις ου στεφανούται, εάν μη νομίμως αθλήση». Τονίζει δε και συγκρίνει την ανωτερότητα των πνευματικών αγώνων, στους οποίους αγωνίζονται οι Χριστιανοί, λέγοντας ότι «εκείνοι μεν ουν», οι αγωνιστές των γηπέδων, αγωνίζονται «ίνα φθαρτόν στέφανον λάβωσιν, ημείς δε άφθαρτον». Ποιος δεν θα ήθελε να αγωνιστεί για τέτοιο έπαθλο;

Ανάλογη με τον αγώνα είναι η σοφή προπόνηση στην οποία μας καλεί η Εκκλησία πάντοτε μεν, όλες τις ημέρες και ώρες της ζωής μας, αλλά ιδιαιτέρως και συστηματικότερα κατά την περίοδο του Τριωδίου που αρχίζει από σήμερα. Δέκα εβδομάδες θα αγωνιστούμε εντονότερα. Από την μεγάλη διάρκεια καταλαβαίνουμε και την μεγάλη σημασία του αγώνος, στον οποίο καλούμεθα να αγωνισθούμε.

Έχουμε προπονητή πάνσοφο την Εκκλησία, η οποία ανέδειξε στο πέρασμα των αιώνων εκατομμύρια πρωταθλητών. Προπονητή που δεν συμβουλεύει μόνο αλλά και δίνει δύναμη, με τη θεία Χάρη των Μυστηρίων, στον αγωνιστή για να νικήσει.

Και ναι, σήμερα μας δίνει το πρώτο μάθημα. Μας δίνει μάθημα, αλλά και εφόδια για την ψυχική μας γύμναση και ανύψωση. Μας υπενθυμίζει με το Ευαγγέλιο που ακούσαμε, την σύντομη αλλά ωραία και διδακτική για όλους μας παραβολή του Τελώνου και Φαρισσαίου. Τι λέγει ο Κύριος στην παραβολή;

«Δύο άνθρωποι ανέβηκαν εις το ιερόν προσεύξασθαι». Δύο άνθρωποι πήγανε στο ναό να προσευχηθούν. Εδώ έχουμε αμέσως αμέσως το πρώτο δίδαγμα. Την ανάγκη της προσευχής. Και προσέξτε, όχι της ατομικής προσευχής που μπορούμε και πρέπει να κάνουμε σε κάθε τόπο, αλλά της προσευχής που συνδέεται με τη Θεία Λατρεία. Της προσευχής που είναι απαραίτητο να γίνεται στο ναό, διότι μόνον στο ναό τελούνται τα Μυστήρια και μάλιστα το κυριότερο Μυστήριο της Θείας Κοινωνίας. Στον ναό, που ενώνονται οι ψυχές και λατρεύουν τον Θεό.

Αλλά όμως, και εκεί προσοχή χρειάζεται. Να προσευχηθούμε, αλλά πως θα προσευχηθούμε; Να τελέσουμε τα θρησκευτικά μας καθήκοντα, γενικότερα, αλλά  πώς θα τα τελέσουμε. Ας δούμε τι έκαμαν αυτοί οι δύο. Ο ένας ήταν Φαρισαίος, δηλαδή από αυτούς που ήθελαν να εμφανίζονται ευσεβείς και τηρητές των εντολών του Θεού και ο άλλος ήταν Τελώνης, αμαρτωλός γνωστός, σαν όλους τους τελώνες, για την πλεονεξία και τις αδικίες που έκαμαν.

Ο Φαρισαίος στάθηκε περήφανα και επιδεικτικά στο ναό και άρχισε να προσεύχεται, καυχώμενος για τις αρετές του και κατακρίνοντας τους άλλους. «Θεέ μου, έλεγε, εγώ νηστεύω δυο μέρες την εβδομάδα, δίνω από τα έσοδα μου το δέκατο στο ναό. Εγώ δεν είμαι άρπαγας, ανήθικος, άδικος ή και σαν αυτόν εκεί τον αμαρτωλό Τελώνη». Αυτή ήταν η προσευχή του. Καύχηση, εγωισμός και κατάκριση των άλλων.

Στην άκρη του ναού προσεύχεται και ο Τελώνης. Με δάκρυα κτυπούσε το στήθος του μετανοιωμένος, λέγοντας: «Κύριε, συγχώρησέ με τον αμαρτωλό». Και τελειώνει ο Κύριος την παραβολή λέγοντας: Σας διαβεβαιώνω ότι αυτού του αμαρτωλού, αλλά μετανοιωμένου αμαρτωλού η προσευχή έγινε δεκτή από τον Θεό και όχι του Φαρισαίου.

Απαραίτητη η συμμετοχή μας στη Θεία Λατρεία. Όλοι μαζί «εν ενί στόματι και μία καρδία», να προσφέρουμε όχι μια απλή προσευχή, αλλά τη Θεία Λατρεία με πραγματική μας συμμετοχή σ’ αυτή, κοινωνώντας με κατάλληλη ψυχική προετοιμασία των Αχράντων Μυστηρίων αλλά και με τις απαραίτητες προϋποθέσεις τις οποίες μας παρουσίασε η παραβολή. Μακριά από εγωιστικές σκέψεις ότι εμείς είμαστε καλύτεροι από τους άλλους. Μακριά από περιφρόνηση και κατάκριση εκείνων τους οποίους νομίζουμε εμείς αμαρτωλούς και όμως, πιθανόν αυτοί να έχουν νοιώσει και μετάνοια σαν τον τελώνη και να είναι πολύ καλύτεροι από εμάς. Αλλά και αν είναι οι άλλοι αμαρτωλοί δεν έχουμε εμείς κανένα δικαίωμα να κρίνουμε και κατακρίνουμε κανένα. Μόνο ο Θεός έχει το δικαίωμα να κρίνει.

Προσευχή, συμμετοχή στη Θεία Λατρεία. Αλλά συμμετοχή με ταπείνωση, με μετάνοια, ζητώντας το έλεος του Θεού και μακριά  από κάθε εγωιστική σκέψη για τον εαυτό μας και  κάθε κατάκριση για άλλους.

Αυτά τα πρώτα μαθήματα μας δίνει σαν προπονητής η Εκκλησία στον αγώνα στον οποίο μας καλεί για την καλλιέργεια της ψυχής μας, με πίστη, αγάπη, ταπείνωση και όλες τις άλλες αρετές που μας χρειάζονται και στη ζωή αυτή, αλλά μας εξασφαλίζουν εκτός από την Θεία Χάρη και ένα βοηθητικό εισιτήριο  για ην άλλη ζωή την Βασιλεία των Ουρανών, αλλά και μια άλλη ειρηνική συμβίωση στην επίγεια ζωή μας. Αμήν.

 Γιώργος Σαββίδης-Μητρόπολη Πάφου