Κυριακή ΙΒ΄ Ματθαίου -«Ει θέλεις εισελθείν εις την ζωήν, τήρησον τας εντολάς» (Ματθ. ιθ΄ 17).

Αποστολικό Ανάγνωσμα : Α΄ Κορ. ιε΄ 1 – 11

Ευαγγελικό Ανάγνωσμα: Ματθ. ιθ΄ 16 – 26 

«Ει θέλεις εισελθείν εις την ζωήν, τήρησον τας εντολάς» (Ματθ. ιθ΄ 17). 

Ο πόθος για τελείωση είναι έμφυτος στον άνθρωπο. Όμως, πώς αντιλαμβάνεται τον όρο «τελείωση» ο άνθρωπος και πώς ο Θεός; Και οι δύο θεωρούν ότι η τελείωση είναι ολοκλήρωση του σκοπού της δημιουργίας του ανθρώπου. Δηλαδή, της μετάβασης του ανθρώπου από το «κατ’ εικόνα Θεού» στο «καθ’ ομοίωσιν Θεού». Είναι ένας αγώνας και μια συνεχής πορεία για να γίνει ο άνθρωπος τέλειος και άρα όμοιος με το Θεό.

Αφού λοιπόν, η τελειότητα είναι υπαρκτή, όπως και ο Θεός, εκείνο που χρειάζεται να γίνει από την πλευρά του ανθρώπου, είναι να θελήσει να γίνει όμοιος με το Θεό. Στη συνέχεια θα πρέπει να βρει τον τρόπο που θα τον βοηθήσει να φτάσει στην τελειότητα. Και ο Ιησούς μάς αποκαλύπτει σήμερα αυτό τον τρόπο: «Ει θέλεις εισελθείν εις την ζωήν, τήρησον τας εντολάς». Αν θέλεις πάντως να μπεις στη ζωή, τήρησε τις εντολές.

Χρειάζονται, λοιπόν, δύο πράγματα. Πρώτον, η θέληση του ανθρώπου και δεύτερον, η εφαρμογή των εντολών του Θεού. Η τελείωση δεν είναι αναγκαστική, για τούτο για να έχει αξία θα πρέπει να στηρίζεται στην ελεύθερη θέληση του ανθρώπου. Στη συνέχεια χρειάζεται να γίνει από την πλευρά του ανθρώπου η επόμενη κίνηση, που είναι η υπακοή στις εντολές του Θεού. Όπως ο πρωτόπλαστος πήρε το «κατ’ εικόνα», αλλά για να φτάσει στο «καθ’ ομοίωσιν» έπρεπε να υπακούσει στις εντολές του Θεού και να τις εφαρμόσει, έτσι και ο κάθε άνθρωπος θα πρέπει να προχωρήσει από τη θέληση στην υπακοή με την εφαρμογή των εντολών του Θεού. Με τον τρόπο αυτό η αιώνια ζωή από δώρο μεταβάλλεται σε αγώνισμα και κατάκτηση. Η αιώνια ζωή, η οποία ταυτίζεται με το Θεό, δεν είναι απλή επιθυμία. Θα πρέπει να μετουσιωθεί σε τρόπο ζωής, δηλαδή να γίνει βίωμα με τη συμμετοχή ολόκληρης της ύπαρξης του ανθρώπου. Και ο τρόπος ζωής εκφράζεται μέσα από την έκταση της εφαρμογής του θελήματος του Θεού.

Όμως, η εφαρμογή του θελήματος του Θεού κινείται σε δύο κατευθύνσεις, την αρνητική, αλλά και τη θετική. Δηλαδή, αποφεύγω το κακό, αλλά και κάνω το καλό. Και στις δύο περιπτώσεις η υπακοή στο θέλημα του Θεού δεν εξαντλείται σε μια τυπική διαδικασία. Το θέλημα του ανθρώπου που γίνεται ταυτόσημο με το θέλημα του Θεού, περνά μέσα από την προσφορά και τη θυσία. Περνά μέσα από την ανιδιοτελή αγάπη.

Αν ο άνθρωπος παραμείνει στα πλαίσια μιας τυπικής εφαρμογής του θελήματος του Θεού, τότε, ή θα νιώθει μέσα του ένα κενό, όπως ένιωσε και ο πλούσιος του σημερινού Ευαγγελίου, ή θα έχει την ψευδαίσθηση της τελειότητας, όπως και ο Φαρισαίος.

Η τελειότητα δεν εξαντλείται με την απλή, ή και την τυπική αποφυγή του κακού. Η τελειότητα είναι ενεργοποίηση καλού. Είπε σήμερα ο Ιησούς: «Αν θέλεις να γίνεις τέλειος, πήγαινε πούλησε τα υπάρχοντά σου, δώσε τα χρήματα στους φτωχούς και θα έχεις θησαυρό στον ουρανό, κι έλα να με ακολουθήσεις». Η τελειότητα, λοιπόν, είναι ποιότητα ζωής που εκφράζεται μέσα από την έμπρακτη εφαρμογή του συνόλου των εντολών του Θεού, με αφετηρία, αλλά και τέρμα την ελεύθερη θέληση του ανθρώπου. Η αλυσίδα που ενώνει το σύνολο των εντολών είναι η αγάπη. Η ανιδιοτελής αγάπη. Αυτή η αγάπη που εκδηλώνεται μέσα από την προσφορά απελευθερώνει τον άνθρωπο από τη δύναμη των υλικών αγαθών καθώς και την αυταπάτη του εγωϊσμού. Ο πειρασμός του πλούτου στρεβλώνει τη συνείδηση και αυξάνει την επιθυμία για απόκτηση υλικών αγαθών. Η προσήλωση σ’ αυτά είναι τόσο μεγάλη που αδρανοποιεί το νου, νεκρώνει το συναίσθημα και κλείει την καρδιά στον άνθρωπο που υποφέρει. Τα πλούτη δημιουργούν αρχικά στον άνθρωπο μια αυτοπεποίθηση, που στην πορεία εξελίσσεται σε αλαζονεία και επιδειξιομανία και καταλήγει σε αδιαφορία για τα συμφέροντα των άλλων.

Αυτού του είδους η συμπεριφορά, πέραν από το ότι ανατρέπει την κοινωνική ισορροπία και ισονομία, στο τέλος καταλήγει στην κοινωνική έκρηξη με απρόβλεπτες διαστάσεις τόσο για εκείνον που αδικεί, όσο και για εκείνους που αδικούνται. Η καλλιέργεια του ατομικισμού αναπόφευκτα θα οδηγήσει σε πισωγύρισμα την κοινωνία, αφού δε θα έχουμε πλέον κοινωνία ανθρώπων, αλλά αγέλη ζώων!

Αυτή την δραματική εικόνα θέλει να προλάβει ο Ιησούς και η οποία θα καταστήσει «περίλυπον» τον κάθε ένα από τους ανθρώπους, ο οποίος θα απομακρύνεται από τους άλλους. Η κοινωνική συμβίωση αντί να είναι πηγή χαράς, αντίθετα θα είναι πηγή θλίψης. Η λύπη για το ακατόρθωτο θα τρέπει σε φυγή τους ανθρώπους, με αποτέλεσμα να καταστρέφεται και το ελάχιστο καλό που έκαμε στη ζωή του. ιδιαίτερα θα αποτραπεί η δυνατότητα να αναζητήσει το καλό, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να βρει ο ίδιος τη σωτηρία. Και τούτο, γιατί ο άνθρωπος στήριξε την ευτυχία του στα υλικά αγαθά τα οποία και δεν μπορούσε να αποχωρισθεί. Ο πλούτος από μόνος του δεν είναι καλός ή κακός. Ο τρόπος που θα χρησιμοποιηθεί από τον άνθρωπο του προσφέρει τη δυνατότητα να γίνει πηγή καλού ή κακού. Δυστυχώς, ζούμε σε μια εποχή κρίσης, όχι μόνο οικονομική, αλλά ιδιαίτερα κρίσης αξιών. Όλοι φέρουμε ευθύνη, άλλοι ως δημιουργοί της κρίσης και άλλοι γιατί την ανεχθήκαμε μέσα από την αδιαφορία μας, με αποτέλεσμα όταν η κρίση επηρεάσει τον εαυτό μας να μην μπορούμε να αντιδράσουμε. Μέσα από πράξεις ή παραλείψεις γίναμε συνδημιουργοί της κρίσης. Υπάρχει δυνατότητα εξόδου από το αδιέξοδο που δημιουργήσαμε; Η απάντηση είναι ναι, με τη βοήθεια του Θεού και τη δική μας θέληση για αλλαγή.

Αδελφοί μου, είπε σήμερα ο Ιησούς: «Ει θέλεις εισελθείν εις την ζωήν, τήρησον τας εντολάς». Θέληση, λοιπόν, για είσοδο στη ζωή και εφαρμογή των εντολών του Θεού. Αυτή είναι η συνταγή της εξόδου από το αδιέξοδο. Η ζωή, είτε η παρούσα, είτε η αιώνια, αν και είναι δώρα του Θεού σε μας τους ανθρώπους, εν τούτοις μας προσφέρει τη δυνατότητα να οδηγηθούμε στην καταξίωση ή την κατάκτηση αντίστοιχα και με τη δική μας συμβολή. Αρκεί να αντιληφθούμε ότι η τελειότητα είναι κατάσταση συνειδητής αφοσίωσης στο θέλημα του Θεού. Κι αυτή η αφοσίωση ας μην εκλαμβάνεται ως καθήκον, ως υποχρέωση, αλλά ως αγάπη που επιστρέφει στο Θεό σαν «ευχαριστώ» στην άπειρη αγάπη του. Είμαστε έτοιμοι να προσφέρουμε αυτή την αγάπη ή θα φύγουμε κι εμείς «περίλυποι» όπως τον πλούσιο του Ευαγγελίου; Ας φροντίσουμε η απάντησή μας να είναι θετική. Αμήν.

Θεόδωρος Αντωνιάδης – Μητρόπολη Πάφου