Κυριακή Δ΄ Νηστειών, «Ω γενεά άπιστος…»

Απόστολος: Εβρ. στ΄ 23 – 30

Ευαγγέλιο: Μάρκ. θ΄ 17 – 31

«Ω γενεά άπιστος, έως πότε προς υμάς έσομαι; Έως πότε ανέξομαι υμών; Φέρετε αυτόν προς με» (Μάρκ. θ΄ 19).

Τα γεγονότα του σημερινού Ευαγγελίου διαδραματίζονται λίγο πριν από το Πάθος και αμέσως μετά το γεγονός της Θείας Μεταμορφώσεως. Ενώ, εκεί στο Θαβώρ, αποκάλυπτε ο Κύριος τη δόξα του στους μαθητές Του, Πέτρο, Ιάκωβο και Ιωάννη, ούτως ώστε «όταν σε ίδωσι σταυρούμενον το Πάθος νοήσωσιν εκούσιον», αλλά και για να μην κλονισθεί η πίστη τους, στους πρόποδες του Θαβώρ συνέβαινε δραματική σκηνή πόνου και απιστίας. Έτσι, σε σύντομο χρονικό διάστημα οι μαθητές του έζησαν σε σμικρογραφία όλα όσα διαδραματίζονται στην καθημερινή ζωή, όπου εναλλάσσονται καταστάσεις χαράς και λύπης, πίστεως και απιστίας, δυνατοτήτων, αλλά και λόγους εκδήλωσης των αδυναμιών του ανθρώπου.

Οι ερωτήσεις, οι επικρίσεις, αλλά και οι απαντήσεις του Ιησού φανερώνουν ότι ο άνθρωπος φέρει ευθύνη όταν αδιαφορήσει για κάποια προβλήματα και αδυναμίες που στο τέλος θα καταστούν δυσκολότερα αν δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα. Για παράδειγμα, το ερώτημα του Κυρίου προς τον πατέρα «πόσος χρόνος εστίν, ως τούτο γέγονεν αυτώ;», καθώς και η απάντηση του πατέρα «παιδιόθεν», ήταν μια επισήμανση, τόσο για τον πατέρα εκείνον, όσο και για όλους τους γονείς διαχρονικά ότι, σε ό,τι αφορά τα παιδιά η υγιής ηθική και πνευματική διαπαιδαγώγηση θα πρέπει να αρχίζει από νωρίς, «παιδιόθεν». Αν αυτή η διαπαιδαγώγηση καθυστερήσει, τότε οι συνέπειες τόσο σε ατομικό, όσο και σε κοινωνικό επίπεδο, θα είναι τεράστιες. Αυτό το διαπιστώνουμε καθημερινά με την επιθετικότητα και την αντικοινωνική συμπεριφορά των νέων μας, είτε στα σχολεία, είτε στους δρόμους, είτε στις εκδρομές και τελευταία πολύ έντονα στα γήπεδα. Τα παιδιά θέλουν σωστή καθοδήγηση και σωστά πρότυπα. Όμως, απ’ ότι φαίνεται, ούτε το ένα ούτε το άλλο τους προσφέρουμε!

Συνεπώς, ας μην στρουθοκαμηλίζουμε και προ παντός ας μην επιρρίπτουμε τις ευθύνες στους άλλους, όπως έκανε ο πατέρας του σημερινού Ευαγγελίου, ο οποίος αδιαφόρησε για χρόνια και όταν αποφάσισε να ενδιαφερθεί, μετακίνησε το βάρος της αρχικής αποτυχίας στους μαθητές του Ιησού στους οποίους απευθύνθηκε, αλλά «ουκ ίσχυσαν», αλλά δεν μπόρεσαν να τον βοηθήσουν. Ο πατέρας εκείνος είχε δίκιο ως ένα σημείο, γεγονός που το υπέδειξε ο Κύριος στο τέλος στους μαθητές του, ότι τούτο οφειλόταν στην ολιγοπιστία τους, αλλά και στο γεγονός ότι «τούτο το γένος εν ουδενί δύναται εξελθείν, ει μη εν προσευχή και νηστεία». Ολιγοπιστία δεν επέδειξε μόνον ο πατέρας αλλά και οι μαθητές του Ιησού. Όμως, πέρα από τη δική τους πίστη ή ολιγοπιστία, στην προκειμένη περίπτωση χρειαζόταν μέσα από την άσκηση της προσευχής και της νηστείας, η επίκληση και ενεργότερη παρέμβαση του Θεού. Γεγονότα που φαίνεται να αγνόησαν τόσο ο ίδιος όσο και οι μαθητές.

Παρά το ότι ο Ιησούς είναι επικριτικός τόσο προς τον πατέρα, όσο και τους μαθητές του, εν τούτοις, δεν αρνήθηκε να προσφέρει τη βοήθειά του. Αποκαλύπτει την αχίλλειο πτέρνα της αδυναμίας τους. Και αυτή η κοινή αδυναμία είναι η ολιγοπιστία, ή απιστία. Το ανέφερε ο Ιησούς στην αρχική του επίκριση, όταν τους χαρακτήρισε όλους, σαν «άπιστη γενιά». Για μεν τους μαθητές του, γιατί δεν αντιλαμβάνονται ακόμα την θεία του ιδιότητα, για δε τον πατέρα, γιατί, ενώ ζητά τη βοήθειά του, την ίδια στιγμή, διακατέχεται από αμφιβολία. «Αν μπορείς να κάνεις κάτι, σπλαχνίσου μας και βοήθησέ μας».

Στο ερώτημα του πατέρα ο Ιησούς απαντά με ερώτημα, προσπαθώντας να τον βοηθήσει στην ενδυνάμωση της πίστεώς του. «Αν μπορείς να πιστέψεις όλα είναι δυνατά γι’ αυτόν που πιστεύει». Ο Ιησούς επαναλαμβάνει τις λέξεις του πατέρα, για να επιστήσει την προσοχή σ’ αυτές, αλλά και την αμφιβολία που διατυπώνουν και που αποτελεί το κύριο εμπόδιο για την εκπλήρωση της παρακλήσεώς του. Δεν του είπε ο Ιησούς ότι εγώ όλα τα μπορώ, αλλά μεταθέτει τη δύναμη της θεραπείας, στη δύναμη της πίστης του ανθρώπου. Στην απιστία του πατέρα αντιπαρατάσσει την παντοδυναμία της πίστεως η οποία θέτει στη διάθεση του ανθρώπου τη δύναμη του Θεού. Με τον τρόπο αυτό τονίζει και σε μας ότι αν πιστεύουμε όσο πρέπει, μπορούμε μέσα από την πίστη μας, να κάνουμε και θαύματα. Όμως, εδώ χρειάζεται προσοχή, γιατί δεν μπορεί «επιδεικτική» πίστη να φέρει οποιαδήποτε θετικά αποτελέσματα, γιατί αυτή θα είναι βλασφημία και όχι πίστη. Η πίστη είναι πηγαία και αβίαστη εκδήλωση που καταλήγει στην παράκληση. «Γενηθήτω το θέλημά σου». Είναι για τούτο που και οι μαθητές παρεκάλεσαν τον Κύριο να τους αυξήσει την πίστη, «πρόσθες ημίν πίστιν» (Λουκ. ιζ΄ 5). Έτσι, η πίστη γίνεται ταυτόχρονα και δώρο του Θεού, αλλά και άσκηση πνευματική του ανθρώπου, για τούτο ο άνθρωπος πρέπει να στέκεται με δέος μπροστά στο φαινόμενο της πίστεως και να παρακαλεί το Θεό να τον βοηθήσει να ξεπεράσει το φαινόμενο της ολιγοπιστίας. Για τούτο σήμερα ο πατέρας του παιδιού, με δάκρυα στα μάτια, φώναξε δυνατά: «Πιστεύω Κύριε· βοήθει μου τη απιστία». Πιστεύω Κύριε. Βοήθησέ με, όμως, γιατί η πίστη μου δεν είναι δυνατή.

Ο Ιησούς άκουσε την παράκληση του πονεμένου πατέρα και αναγνώρισε μέσα από τα δάκρυα τόσο τη μετάνοια, όσο και τη δύναμη της πίστεώς του. Για τούτο, αμέσως, προχώρησε στο θαύμα. Πρόσταξε το δαιμονικό πνεύμα μ’ αυτά τα λόγια: «Άλαλο και κουφό πνεύμα, εγώ σε διατάζω: Βγες απ’ αυτόν και μην ξαναμπείς πια σ’ αυτόν». Τότε το πνεύμα, αφού έκραξε δυνατά και συντάραξε το παιδί, βγήκε. Το παιδί τότε έμεινε αναίσθητο, ώστε πολλοί να λένε ότι πέθανε. Ο Ιησούς όμως το έπιασε από το χέρι του, το σήκωσε, κι αυτό στάθηκε όρθιο. Όσο μακροχρόνια και αν υπήρξε η κατοχή του σατανά δεν μπορεί να σταθεί μπροστά στην προστακτική δύναμη του Ιησού. Εκείνο το κράτημα του χεριού του παιδιού ήταν το επιστέγασμα της δυνάμεως και η εγγύηση του Ιησού ότι το παιδί δεν πρέπει στο εξής να φοβάται από τίποτε.

Αδελφοί μου, στώμεν καλώς, στώμεν μετά φόβου, αλλά και χαράς. Μετά φόβου, λόγω της ολιγοπιστίας και των αδυναμιών μας. Μετά χαράς, για τις δυνατότητες που έχουμε να γίνουμε μέτοχοι των δωρεών του Θεού, μέσα από τη δύναμη της πίστεως. Παράλληλα με την πίστη, όπλα ενισχυτικά κατά των δαιμονικών δυνάμεων, είναι η προσευχή και η νηστεία, όπως αποκάλυψε ο Κύριος στους μαθητές του. Ας αξιοποιήσουμε αυτά τα όπλα που μας προσφέρει η Χάρις του Θεού, για ν’ αποφύγουμε τα επικριτικά λόγια του Κυρίου για «άπιστο γενεά», αλλά και να προλάβουμε την εξάντληση της υπομονής και ανοχής του. Αμήν.

Μητρόπολη Πάφου - Θεόδωρος Αντωνιάδης