Αρχ. Παύλος Δημητρακόπουλος, «Μη ως Ιουδαίοι εορτάσωμεν, και γαρ το Πάσχα ημών υπέρ ημών ετύθη Χριστός!»

«Μη ως Ιουδαίοι εορτάσωμεν, και γαρ το Πάσχα ημών υπέρ ημών ετύθη Χριστός!»

Γράφει ο Αρχ. Παύλος Δημητρακόπουλος, (Ιερά Μητρόπολη Πειραιώς)

Όταν ο Χριστός για τελευταία φορά συνέφαγε με τους μαθητές του το τελευταίο ιουδαϊκό Πάσχα, ολίγον πρό του πάθους του, κατά την νύκτα του μυστικού δείπνου, εγκαινίασε και το πρώτο Πάσχα της Καινής Διαθήκης. Παραδίδοντας τούτο, κατήργησε το παλαιό, που ήταν τύπος και σκιά του αληθινού. Γι’ αυτό και έλεγε σ’ αυτούς «τούτο ποιείτε εις την εμήν ανάμνησιν» (Λουκ.22,19). Με την φράση «τούτο ποιείτε», μας απομακρύνει πλέον από το παλαιό και μας υποδεικνύει το νέο, το αληθινό Πάσχα. Ήταν το Πάσχα εκείνο, που με πολλή λαχτάρα και πόθο περίμενε να παραδώση σ’ αυτούς: «Επιθυμία επεθύμησα τούτο το Πάσχα φαγείν μεθ’ υμών προ του με παθείν» (Λουκ.22,15). Τούτο έχοντας υπ’ όψιν του ο ιερός υμνογράφος, μας προτρέπει σ’ ένα τροπάριο του όρθρου της Μεγάλης Παρασκευής: «Μη ως Ιουδαίοι εορτάσωμεν. Και γαρ το Πάσχα ημών, υπέρ ημών ετύθη Χριστός». Δηλαδή ας μην εορτάσωμε το ιδικό μας Πάσχα όπως οι Ιουδαίοι, τυπικά και εξωτερικά, αλλά αληθινά και πνευματικά. Διότι το Πάσχα ημών είναι ο ίδιος ο Χριστός, ο οποίος εθυσιάσθη για χάρη μας.

Η λέξις Πάσχα στην εβραϊκή γλώσσα σημαίνει διάβαση, πέρασμα. Στην εποχή της Παλαιάς Διαθήκης οι Εβραίοι ως Πάσχα εόρταζαν την θαυμαστή διάβασή τους διά μέσου της Ερυθράς Θαλάσσης με την θαυματουργική επέμβαση του Θεού και την απελευθέρωσή τους από τον τυρανικό ζυγό της δουλείας των Αιγυπτίων. Σύμφωνα με την εντολή που έλαβε ο Μωϋσής από τον Θεόν, θα έπρεπε κάθε εβραϊκή οι-κογένεια, την 14η του μηνός Νισάν (ο μήνας Νισάν αντιστοιχεί στον δικό μας μήνα Μάρτιο), να σφάξη έναν αμνό (πρόβατο) και με το αίμα του προβάτου να βάψη τους παραστάδας και το ανώφλιο των θυρών των οικιών τους, έτσι ώστε, όταν κατά την νύκτα εκείνη έλθη ο εξολοθρευτής άγγελος, να ιδή το αίμα αυτό και να θανατώση μόνον τα πρωτότοκα παιδιά των Αιγυπτίων και όχι των Εβραίων. Την ίδια εκείνη ημέρα θα έπρεπε να ψήσουν τον αμνό εξ’ ολοκλήρου και να τον φάγουν, χωρίς να αφήσουν κάποιο υπόλειμμα και χωρίς να σπάσουν κάποιο κόκκαλό του. Τον αμνό θα έπρεπε να τον φάγουν όρθιοι, με τις οσφύες περιεζωσμένες, τα παπούτσια τους φορεμένα στα πόδια και με την βακτηρία στο χέρι. Δηλαδή το δείπνο έπρεπε να γίνει βιαστικά και να είναι έτοιμοι προς αναχώρηση. Τον αμνόν θα έπρεπε να φάγουν με πικρά χόρτα, γιά να θυμούνται τις πικρές ημέρες, που έζησαν στην Αίγυπτο και με άζυμον άρτον, αφού δεν υπήρχε καιρός για παρασκευή ενζύμου, από της ημέρας αυτής και επί επτά ημέρες, μέχρι την 21η Νισάν.

Όλα τα παραπάνω θαυμαστά γεγονότα και όλο το τυπικό εορτασμού του εβραϊκού Πάσχα έχουν ένα βαθύτατο συμβολισμό και μιά θαυμαστή αντιστοιχία με το Πάσχα της Καινής Διαθήκης, διότι προτυπώνουν και προεικονίζουν το Πάσχα αυτό, που είναι το αληθινό Πάσχα. Ο πασχάλιος αμνός των Εβραίων προεικόνιζε τον «αμνόν του Θεού τον αίροντα την αμαρτίαν του κόσμου», ο οποίος εσφάγη επί του σταυρού υπέρ της του κόσμου ζωής. Και αυτός ο αμνός, το σώμα και το αίμα του Χριστού, παρατίθεται εις βρώσιν και πόσιν μέσα στο μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας. Όπως τότε οι Εβραίοι πέρασαν με θαυμαστό τρόπο, ως διά ξηράς, την Ερυθρά Θάλασσα, έτσι και εμείς μεταβαίνουμε διά του Χριστού από τον θάνατο στη ζωή και από την γή στον ουρανό. Όπως εκείνοι ελευθερώθηκαν διά του Μωϋσέως από την δουλεία των Αιγυπτίων, έτσι και εμείς ελευθερούμεθα διά του Χριστού από την τυρανική δουλεία των παθών και του διαβόλου. Όπως εκείνοι έτρωγαν τον αμνό με τις οσφύες περιεζωσμένες, τα σανδάλια στα πόδια και με την ράβδο στο χέρι, έτσι και εμείς μεταλαμβάνομε τον αμνό του Θεού, έτοιμοι προς αναχώριση από την παρούσα ζωή για την ουράνια πατρίδα, έχοντες «τας οσφύας» της διανοίας μας περιεζωσμένας «και τους λύχνους» της άγρυπνης προσοχής «καιομένους», σύμφωνα με την εντολή του Κυρίου (Λουκ.12,35). «Διά τούτο εζωσμένος», λέγει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, «διά τούτο υποδεδεμένος εσθίεις, ίνα μάθης, ότι άμα τω άρξασθαι εσθίειν το Πάσχα αποδημείν οφείλεις και οδεύειν». Όπως εκείνοι εκληρονόμησαν την Γή της Επαγγελίας, την επίγεια Ιερουσαλήμ, μετά από πολλές θλίψεις και περιπέτειες μέσα στην έρημο, έτσι και εμείς κληρονομούμε την άνω Ιερουσαλήμ, την Βασιλεία των Ουρανών, διά πολλών θλίψεων και πειρασμών. Όπως εκείνοι, μετά την απελευθέρωσή τους, έψαλαν εν χορώ τα επινίκια, δοξάζοντας τον Θεό γιά την ευεργεσία του, έτσι και εμείς τώρα δοξάζομε και υμνούμε τον Κύριόν μας Ιησούν Χριστόν με επινίκιους πασχάλιους ύμνους, που δονούν τα σύμπαντα και τις καρδιές μας, τον θρίαμβο της δυνάμεως και της φιλανθρωπίας του.

«Μη ως Ιουδαίοι εορτάσωμεν…». Την ίδια αυτή προτροπή απευθύνει και ο απόστολος Παύλος στους Κορινθίους. Τους προτρέπει να εορτάσουν «μη εν ζύμη παλαιά, μηδέ εν ζύμη κακίας και πονηρίας, αλλ’ εν αζύμοις ειλικρινείας και αλη-θείας» (Α΄Κορ.5,7-8). Δηλαδή όχι με το παλαιό προζύμι των ιουδαϊκών τύπων και συνηθειών, ούτε με το προζύμι της κακίας και της πονηρίας, αλλά με άζυμα βίου καθαρού από κάθε πάθος και μολυσμό της αμαρτίας. Έναν τέτοιο πνευματικό εορτασμό εύχομαι από καρδίας, αγαπητέ φίλε αναγνώστα, να εορτάσωμε όλοι μας το φετινό Πάσχα. Να εορτάσωμε Πάσχα με τον Χριστό. Αυτώ η δόξα και το κράτος εις τους αιώνας . Αμήν.