Κυριακή Ε' Νηστειών-«Και γαρ ο Υιός του ανθρώπου ουκ ήλθε διακονηθήναι, αλλά διακονήσαι…..» (Μάρκ. ι΄ 45).

«Και γαρ ο Υιός του ανθρώπου ουκ ήλθε διακονηθήναι, αλλά διακονήσαι και δούναι την ψυχήν αυτού λύτρον αντί πολλών» (Μάρκ.ι΄ 45).

Η Εκκλησία, μέσα στα πλαίσια της καθοδήγησης των πιστών της, προσπαθεί να μας βοηθήσει, ούτως ώστε να κατανοήσουμε τα διάφορα γεγονότα που επηρεάζουν άμεσα τη ζωή μας και ειδικότερα τη σωτηρία μας. Όμως, πέρα από την κατανόηση, η Εκκλησία προσπαθεί να μας βοηθήσει να γίνουμε συμμέτοχοι αυτών των γεγονότων, για τούτο και μεταφέρει τα γεγονότα στη σημερινή ημέρα ή εποχή. Είπε ο Κύριος στους μαθητές του και κατ’ επέκταση λέει και σε μας: «Ιδού αναβαίνομεν εις Ιεροσόλυμα». Ακούτε ανεβαίνουμε στα Ιεροσόλυμα.

Όμως, ενώ η πορεία είναι κοινή, στη συνέχεια ξεχωρίζει τα καθήκοντα του καθενός. Ο Ιησούς οδηγείται προς το πάθος και στο σταυρικό θάνατο, εκούσια, δηλαδή με τη θέλησή του. Μοναδικό κίνητρό του η αγάπη προς τον άνθρωπο. Μας λέει ο Ιησούς: «εγώ τίθημι την ψυχήν μου». Εγώ θυσιάζω τη ζωή μου. Γιατί; Προσφέρω τη ζωή μου σαν «λύτρο», σαν αντάλλαγμα για τη σωτηρία του κόσμου.

Αυτή η προσφορά, αυτή η θυσία είναι η έκφραση της αγάπης του Θεού προς τον άνθρωπο, τον αμαρτωλό άνθρωπο, που θα μετανοήσει και μέσα από την πίστη του θα καρπωθεί αυτό το δώρο της σωτηρίας. Άρα θα χρειαστεί να συμβάλει ο καθένας με τη θέληση, τη μετάνοια, την πίστη και την προσπάθειά του.

Πρότυπό του ο Ιησούς. Κριτήριο, η αγάπη, που ξέρει να θυσιάζεται για τους άλλους. Μια αγάπη που ξέρει να δίνει χωρίς να ζητά ανταλλάγματα. «Η αγάπη», κατά τον Απόστολο Παύλο, «ου ζητεί τα εαυτής» «εκείνος που αγαπάει έχει μακροθυμία, έχει και καλοσύνη. Εκείνος που αγαπάει δε ζηλοφθονεί. Εκείνος που αγαπάει δεν κομπάζει, ούτε υπερηφανεύεται, είναι ευπρεπής, δεν είναι εγωιστής ούτε ευερέθιστος. Ξεχνάει το κακό που του έχουν κάνει, αλλά μετέχει στη χαρά για το σωστό» (Α΄ Κορ. ιγ΄ 4 – 6).

Όμως, ενώ ο Ιησούς προαναγγέλλει το «εκούσιον» Πάθος, ποια ήταν η ανταπόκριση των μαθητών του; Στην αρχή οι μαθητές αδυνατούν να αντιληφθούν ότι το Πάθος του Κυρίου ήταν αναγκαίο, για τούτο και προσπαθούν να τον κρατήσουν μακριά από αυτό. Στη συνέχεια, οι μαθητές εκδηλώνουν σε όλο της το μεγαλείο την ανθρώπινη αδυναμία, μέσα από την φιλοπρωτία της εξουσίας των δύο και της ζηλοφθονίας και της αγανάκτησης των δέκα. Όπως ακούσαμε, ενώ ο Κύριος προαναγγέλλει ότι πλησιάζει το Πάθος του και ο οδυνηρός σταυρικός θάνατος, δυο από τους μαθητές του, ο Ιάκωβος και ο Ιωάννης, ζητούν σαν χάρη να τους προσφέρει τις πρώτες θέσεις στη βασιλεία του. Οι άλλοι δέκα στο άκουσμα αυτής της επιθυμίας, αγανακτούν κατά των δύο.

Αυτή η συμπεριφορά, όπως διαπιστώνουμε όλοι, όλοι μηδενός εξαιρουμένου, βρίσκεται έξω από τα πλαίσια της ζωής, της διδασκαλίας, αλλά και του έργου του Κυρίου. Για τούτο και η απάντησή του προς αυτούς ήταν ότι: «Δεν ξέρετε τι ζητάτε», για να καταλήξει στην προτροπή προς όλους: «Ξέρετε ότι αυτοί που θεωρούνται ηγέτες των εθνών ασκούν απόλυτη εξουσία πάνω τους, και οι άρχοντές τους τα καταδυναστεύουν. Σ’ εσάς όμως δεν πρέπει να συμβαίνει αυτό, αλλά όποιος θέλει να γίνει μεγάλος ανάμεσά σας, πρέπει να γίνει υπηρέτης σας. Και όποιος από σας θέλει να είναι πρώτος, πρέπει να γίνει δούλος όλων. Γιατί και ο Υιός του Ανθρώπου δεν ήρθε για να τον υπηρετήσουν, αλλά για να υπηρετήσει και να προσφέρει τη ζωή του λύτρο για όλους».

Τούτη τη δύσκολη ώρα για όλους ο Ιησούς διδάσκει όχι μόνο με λόγια, αλλά και με την όλη στάση και συμπεριφορά του. Στην φιλοπρωτία της εξουσίας των μαθητών του ο Ιησούς προβάλλει το πρωτείο της προσφοράς, της θυσίας και της αγάπης. Ο δρόμος για να ξεχωρίσετε δεν είναι ο δρόμος του εγωισμού και της καταδυνάστευσης των ανθρώπων και των λαών, αλλά ο δρόμος της προσφοράς που θα φτάνει στα όρια της θυσίας. Σε αντίθεση δε με την αγανάκτηση των δέκα, διδάσκει με ηρεμία. Διδάσκει με το παράδειγμά του, προσφέροντας πρότυπο για να το μιμηθούν. Τους προτρέπει να παραδειγματισθούν από τον ίδιο, ο οποίος δεν ήρθε για να υπηρετηθεί αλλά για να υπηρετήσει και προχωρώντας ένα βήμα παρακάτω, τους λέει ότι, όχι μόνο δεν ήρθε για να τον υπηρετήσουν οι άνθρωποι, αλλά ήρθε για να θυσιαστεί για τους ανθρώπους.

Ο σεβασμός κερδίζεται, δεν επιβάλλεται. Γιατί, αν ο σεβασμός είναι καρπός επιβολής, αυτό θα κρατήσει όση και η επιβολή της εξουσίας. Αυτό το βλέπουμε διαχρονικά, ακόμα και σήμερα, οι δε πανίσχυροι άντρες στο τέλος ψάχνουν καταφύγιο για να σωθούν. Αντίθετα, όταν ο σεβασμός κερδηθεί μέσα απο τα έργα της αγάπης και της προσφοράς, τότε αυτός ο σεβασμός εκδηλώνεται δια βίου και ακόμα πέρα από αυτόν, χωρίς να χρειαστεί η επιβολή της εξουσίας.

Αυτό είναι το έργο του Ιησού. Μέσα από τη δική του θυσία απελευθερώνει τον άνθρωπο από το ζυγό της δουλείας της αμαρτίας. Μέσα από αυτή την απελευθέρωση που προσφέρει στον άνθρωπο τον λυτρώνει προσωπικά και τον συνδέει φιλικά με το περιβάλλον του. Για την παραμονή του ανθρώπου στο νέο περιβάλλον του προσφέρει τη λέξη κλειδί, που είναι η αγάπη και στην οποία ανακεφαλαιώνει όλη τη διδασκαλία του. Αγάπη μέσα από την οποία ενεργεί σωστικά ο Θεός. Αγάπη η οποία εκφράζει την ουσία του Θεού, αφού κατά τον Ιωάννη, «ο Θεός αγάπη εστιν» (Α΄ Ιωάν. δ΄ 8).

Αγάπη. Λέξη πολύπαθη, χιλιοειπωμένη, αφού από όλους αναφέρεται, αλλά από πολύ λίγους εφαρμόζεται. Μπορεί στην αρχαία τραγωδία η Αντιγόνη να τονίζει ότι «δεν πλάστηκα για να μισώ, αλλά για ν’ αγαπώ», όμως τραγωδία του σύγχρονου ανθρώπου είναι ότι βιώνει καθημερινά ακριβώς το αντίθετο. Δηλαδή, τη βία, το μίσος και το θάνατο, τόσο σε ατομικό, όσο και σε ομαδικό επίπεδο! Έτσι, αν παρ’ ελπίδα ερχόταν και σήμερα ο αρχαίος Διογένης σε αναζήτηση «ανθρώπου», όχι μόνο με φανάρι, αλλά ούτε και με προβολέα δε θα μπορέσει να βρει άνθρωπο, γιατί τον «άνθρωπο» τον ράψαμε στα δικά μας ατελή και εγωιστικά μέτρα.

Αδελφοί μου, εδώ και είκοσι αιώνες μας επαναλαμβάνει ο Κύριος το «ιδού αναβαίνομεν εις Ιεροσόλυμα». Όμως πόσοι τον ακολουθούμε; Και το σημαντικότερο, τον ακολουθούμε ως συνοδοιπόροι ή ως σταυρωτές; Αν ισχύει το πρώτο τότε σημαίνει ότι συνειδητοποιούμε τη βαρύτητα της προσφοράς και της θυσίας του Κυρίου. Αυτή τη συνειδητοποίηση ας την εκφράσουμε μέσα από τη μετάνοια, την ταπείνωση και ιδιαίτερα την αγάπη προς το συνάνθρωπο. Αυτή θα είναι η καλύτερη εγγύηση ότι συμπορευόμαστε με το Χριστό και ότι συσταυρωνόμαστε μαζί του. Αμήν.

Μητρόπολη Πάφου -Θεόδωρος Αντωνιάδης