Η περίπτωση της Γιουγκοσλαβίας -που λειτούργησε ως πιλότος για τα μετέπειτα, αλλά και σιώπησε μια «άτακτη» φωνή- είναι ενδεικτική
Ο Γκαίμπελς έλεγε ότι και το μεγαλύτερο ψέμα, επαναλαμβανόμενο συνεχώς, γίνεται κάποτε πιστευτό. Το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση της επίμονης προσπάθειας που καταβάλλει το σύστημα, προκειμένου να καταργηθεί το «κράτος-έθνος», που κυριαρχεί εδώ και αιώνες, και να αντικατασταθεί με την πολυπολιτισμική κοινωνία, εγχείρημα που άρχισε από τα μέσα του ’70.
Κανείς μέχρι τώρα δεν παρουσίασε πειστικά επιχειρήματα για τους λόγους που έπρεπε να συμβεί αυτό. Στη θέση δηλαδή ισχυρών κρατών να παρουσιάζονται σήμερα τα ίδια πότε σπαρασσόμενα από εσωτερικές αντιθέσεις, πότε διαιρούμενα σε μικρά κρατίδια-προτεκτοράτα. Η περίπτωση της Γιουγκοσλαβίας -που λειτούργησε ως πιλότος για τα μετέπειτα, αλλά και σιώπησε μια «άτακτη» φωνή- είναι ενδεικτική.
Το πρώτο, και τυπικά, πρόσφατο πείραμα πολυπολιτισμικής κοινωνίας έγινε στη Βοσνία το 1994. Σέρβοι, Κροάτες Βόσνιοι, αλλά και μουσουλμάνοι, ορθόδοξοι και καθολικοί, επρόκειτο -σύμφωνα με τις επιταγές των «σοφών» που κυβερνούν- να αποτελέσουν μια πολυπολιτισμική κοινωνία, ειρηνική και χωρίς αντιθέσεις.
Η έλλειψη κοινού υποβάθρου δεν τους απασχόλησε. Ορίστηκε και Διεθνής πολιτικο-στρατιωτική Δύναμη, προς εμπέδωση της τάξης, η οποία θα αποχωρούσε εντός διετίας. Συμπληρώθηκαν 16 χρόνια από τότε και η Δύναμη παραμένει. Όχι μόνον δεν υπήρξαν δείγματα ενιαίας κοινωνίας, αλλά συνεχώς το χάσμα διευρύνεται, με αιματηρά επεισόδια και με την απαίτηση κάθε εθνοθρησκευτικής τάξης να αποσχιστεί.
Στα καθ’ ημάς, γίνεται συνεχώς λόγος για μια πολυπολιτισμική Θεσσαλονίκη. Μάλιστα, ως επιχείρημα αναφέρουν ότι έτσι ήταν η πόλη πριν από την απελευθέρωσή της. Παραβλέπω το γεγονός ότι κανείς δεν μας ρώτησε (είμαστε και κυρίαρχος λαός, τρομάρα μας), θέλω μόνο να ρωτήσω. Αυτή η πολυπολιτισμική κοινωνία σημαίνει προφανώς μια κοινωνία όπου ομάδες κατοίκων θα διαθέτουν διαφορετικά πολιτισμικά στοιχεία, αλλά αυτό δεν θα αποτελεί εμπόδιο για μια ειρηνική συμβίωση. Και μάλιστα καλύτερη από αυτήν που υπήρχε προ 20ετίας, διότι αν είναι χειρότερη, γιατί να την προτιμήσουμε!
Το ερώτημά μου είναι απλό. Μας λέγουν ότι έτσι ήταν η πόλη πριν από την απελευθέρωσή της και για πολλούς αιώνες. Υπήρχαν τρεις εθνοθρησκευτικές κοινότητες. Μουσουλμάνοι, χριστιανοί και ιουδαίοι. Τα μέλη αυτών των κοινοτήτων τι είδους κοινωνικές σχέσεις είχαν μεταξύ τους; Πόσοι κοινοί γάμοι συνέβησαν; Πόσα και ποια έθιμα είχαν κοινά; Υπήρχαν περιπτώσεις που συνεόρταζαν;
Μήπως η κάθε κοινότητα ζούσε σε γκέτο, όπου η είσοδος του «ξένου» απαγορευόταν (πλην εμπορικών συνδιαλλαγών); Μήπως υπάρχουν άπειρα περιστατικά με αιματηρή κατάληξη μεταξύ των κοινοτήτων (ιδιαίτερα κατά την Αναστάσιμη εβδομάδα); Μήπως υπήρχε μίσος μεταξύ τους, που φαίνεται μέσα από τις διηγήσεις, αλλά και από τα δημώδη τραγούδια; Μήπως τέλος, η αποφυγή εμπόλεμης σύρραξης μεταξύ τους οφειλόταν αποκλειστικά στην ύπαρξη οθωμανικού στρατού, που βίαια κατέστειλε τα επεισόδια;
Τι εννοούν, επομένως, οι υποστηρικτές της πολυπολιτισμικής κοινωνίας; Τη δημιουργία κοινωνίας, όπου η κάθε εθνοθρησκευτική ομάδα θα κλείνεται στο γκέτο της με τη δύση του ήλιου; Θα υπάρχει στρατιωτική παρουσία, που θα επιβάλλει την τάξη; Η περίπτωση της Βοσνίας δεν έπεισε, ότι η πολυπολιτισμική κοινωνία οξύνει αντιθέσεις παρά κατευνάζει; Ούτε το γεγονός ότι μόλις κατέρρευσε η σταλινική βία, η Σοβιετική Ένωση έγινε χίλια κομμάτια, και η προσπάθεια δημιουργίας «Σοβιετικού πολίτη» απέτυχε παταγωδώς;
Εν πάση περιπτώσει, δεν υπάρχει αστράτευτος αναλυτής που να μην υποστηρίζει ότι η πρόθεση για δημιουργία τέτοιας κοινωνίας είναι η αποδυνάμωσή της, για να καταστεί ευάλωτη. Ήδη αρχίσαμε να το αντιλαμβανόμαστε, ενώ ακόμη βρισκόμαστε στα πρώτα στάδια.
Προς αποφυγή παρεξηγήσεων, άλλο θέμα είναι η ύπαρξη σε μια κοινωνία ανθρώπων με διαφορετικά πολιτιστικά στοιχεία, που θέλουν να ενταχθούν και να προσαρμοστούν προς την υπάρχουσα κατάσταση, όπως έπραξαν οι παππούδες μας που βρέθηκαν μετανάστες στις πέντε ηπείρους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου