Τεκνογονία

Τεκνογονία

Α. Παπαγιάννης, ιατρός

Γράψαμε προ καιρού κάποιες σκέψεις για το δημογραφικό και τα συναφή θέματα. Ας συμπληρώσουμε κάτι ακόμη, για το θέμα ‘παιδιά’, παίρνοντας αφορμή από πρόσφατο δημοσίευμα της Καθημερινής για ένα παιδί με δυο μητέρες.

     Αν θεωρούμε την απόκτηση τέκνων απλώς ως μια βιολογική διαδικασία που επιτελείται με συγκεκριμένο τρόπο και οδηγεί σε προκαθορισμένο τελικό αποτέλεσμα, τότε μπορούμε να κάνουμε ό,τι θέλουμε στο θέμα της αναπαραγωγής. Να κατασκευάσουμε ‘μωρά στον δοκιμαστικό σωλήνα’, να χρησιμοποιήσουμε δότες σπέρματος και ωαρίων, παρένθετες μητέρες, προγραμματισμένα σωματικά και ψυχολογικά χαρακτηριστικά/προδιαγραφές, ακόμη και αυτόματες ‘κλωσομηχανές’ εμβρύων χωρίς χρήση ανθρώπινης μήτρας. Τι μας εμποδίζει; ‘Πάντα υμίν έξεστιν’, θα πουν οι ειδικοί. Η τεχνολογική δυνατότητα μας νομιμοποιεί να υιοθετήσουμε (ακόμη δεν ‘θυγατροθετήσαμε’…) οποιαδήποτε μέθοδο, όπως ακριβώς κάνουμε και με την παραγωγή κάθε άλλου προϊόντος. Κατά προέκταση του σκεπτικού αυτού, ο γονέας μετατρέπεται σε ιδιοκτήτη: σε ‘κατασκεύασα’ (ή σε αγόρασα, μια και συχνά υπεισέρχεται και αδρή οικονομική παράμετρος), άρα είσαι κτήμα μου.

     Αν όμως η γέννηση ενός παιδιού θεωρηθεί ως γεγονός δημιουργίας, όπου δυο ετερόφυλοι γονείς συνέρχονται κατά τους νόμους της φύσεως και η ένωσή τους δίνει γένεση σε ένα νέο ανθρώπινο πλάσμα με την αόρατη και ακατάληπτη, αλλά πάντως παρούσα και ενεργούσα συνεργία του Θεού, τότε πρέπει να δούμε τελείως διαφορετικά το ‘παιδί’. Όχι ως κατασκεύασμα ή προϊόν παραγωγής με οποιονδήποτε τρόπο, αλλά ως δώρο και δημιουργική ευλογία στους γονείς που αποδέχονται αυτή την αόρατη συνεργία. 

     Προλαβαίνω το επικριτικό σχόλιο/ερώτημα: καλά, εσύ, ένας επιστήμονας, αποδέχεσαι την παρουσία του Θεού σε κάτι που είναι βιολογικά τεκμηριωμένο πέρα από κάθε αμφιβολία; Είναι εξαιρετικά αφελές να θεωρούμε απολύτως εγγυημένη την επιτυχή έκβαση μιας κύησης, αν σκεφθούμε ότι σε κάθε στιγμή των εννέα μηνών οτιδήποτε, ακόμη και ελάχιστο, μπορεί να ‘στραβώσει’, με αποτέλεσμα κατώτερο του τελείου ή και εντελώς καταστροφικό για το κυοφορούμενο πλάσμα. Η βιολογία της ενδομήτριας ανάπτυξης και διαφοροποίησης είναι τόσο πολυσύνθετη, ώστε να είναι πραγματικά Θαύμα το ότι τόσα βρέφη γεννιούνται καθημερινά χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα, τουλάχιστον στον ανεπτυγμένο κόσμο. Όταν όμως ανακύπτει κάποια ανωμαλία (ή και απλώς την υποπτευόμαστε), η συνήθης μέθοδος ‘επιδιόρθωσης’ από εμάς τους ανθρώπους είναι η καταστροφή του εμβρύου. Με τόσα και τόσα θαύματα να συμβαίνουν γύρω μας, τι πρέπει να ομολογήσουμε; Αυτό που επιγραμματικά λένε οι Ψαλμοί: «Εάν μη Κύριος οικοδομήσει οίκον, εις μάτην εκοπίασαν οι οικοδομούντες». Κι αν αυτό λέγεται για σπίτια και για άλλες άψυχες κατασκευές, πόσο μάλλον ισχύει για ανθρώπους, για λογικά όντα «βραχύ τι παρ’ αγγέλους ηλαττωμένα».

     Σε τελική ανάλυση, και στο θέμα της ανθρώπινης αναπαραγωγής (όπως και σε τόσα άλλα) έρχεται σε ευθεία αντιπαράθεση η ανθρώπινη αλαζονεία και ύβρις με την αληθινή και ταπεινή επιστήμη, που αναγνωρίζει τόσο τα φυσικά όσο και τα ηθικά όρια των δυνατοτήτων και των δικαιωμάτων της και δεν παραβιάζει απερίσκεπτα και προκλητικά το άβατο της ζωής. 

Α. Παπαγιάννης