Ὑλικὰ καὶ πνευματικὰ ἀγαθά

 

Ὑλικὰ καὶ πνευματικὰ ἀγαθά

Τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου π. Διονυσίου Τάτση

Ὁ χριστιανός, ποὺ μὲ φιλοτιμία ἀγωνίζεται στὴν κατὰ Χριστὸν ζωή, πάντα προβληματίζεται γύρω ἀπὸ τὸ θέμα τῆς ἀπόκτησης ὑλικῶν ἀγαθῶν, τί ὅρια ὑπάρχουν καὶ ποιὰ στάση πρέπει νὰ τηρεῖ. Ἡ αὐτάρκεια λύνει τὸ πρόβλημα; Καὶ πόσο εὔκολο εἶναι νὰ περιορισθεῖ στὰ ἀναγκαῖα, ἀποφεύγοντας κάθε περιττό;

Ὁ ἐνάρετος π. Ἰωὴλ Γιαννακόπουλος ρωτοῦσε τοὺς ἀνθρώπους ποὺ τὸν ἐμπιστεύονταν: «Τί εἶναι καλύτερο γιὰ σένα; Νὰ ἔχεις πολλὰ ὑλικὰ ἀγαθὰ καὶ νὰ κολλᾶς σ’ αὐτά, στὴ ζωή αὐτὴ ἢ νὰ σοῦ λείπουν μερικὰ καὶ νὰ ἔχεις ἐλπίδα κληρονομιᾶς τῆς αἰώνιας ζωῆς;». Δηλαδή, ἡ ἀφθονία τῶν ὑλικῶν ἀγαθῶν συν­επάγεται συνεχῶς αὐξανόμενο ἀγώνα γιὰ τὴν ἀπόκτησή της. Προφανῶς περιορίζει, ἂν δὲν τὸν καταργεῖ κιόλας, τὸν ἐλεύθερο χρόνο γιὰ τὰ πνευματικὰ θέματα, ποὺ πρέπει νὰ ἀποτελοῦν καθημερινή του ἔγνοια. Ἐπίσης λησμονεῖ ὁ Χριστιανὸς τὴ βασικὴ ἀρετὴ τῆς ἐλεημοσύνης. Δὲν ἀσχολεῖται μὲ τοὺς ἄλλους. Δὲν βλέπει ἐκείνους ποὺ στεροῦνται καὶ τὰ βασικὰ ἀγαθὰ τῆς ζωῆς, δὲν συγκινεῖται ἀπὸ τοὺς φτωχοὺς καὶ δὲν ἐκδηλώνει ἔμπρακτη ἀγάπη. Κατὰ τὰ ἄλλα μπορεῖ νὰ εἶναι συντηρητικὸς καὶ ἠθικός, ὁ ὁποῖος ὅμως δὲν ἀνησυχεῖ ποὺ βρίσκεται βυθισμένος στὴν ἀφθονία τῶν ὑλικῶν ἀγαθῶν, ἱκανοποιώντας τὸ ἀκόρεστο πάθος τῆς ἀπόλαυσής τους.

Ὁ π. Ἰωὴλ ἔλεγε ὅτι «δύο εἰδῶν ἀγαθὰ ὑπάρχουν: ὑλικὰ καὶ πνευματικά. Ἐμεῖς στά μὲν ὑλικὰ βλέπουμε ὄχι τί ἔχουμε, ἀλλὰ τί μᾶς λείπει· ἐνῷ στὰ πνευματικὰ βλέπουμε ὄχι τί μᾶς λείπει, ἀλλὰ τί ἔχουμε. Ἐνῷ πρέπει νὰ κάνουμε συνειδητὰ τὸ ἀκριβῶς ἀντίθετο».

Οἱ ἄνθρωποι εἶναι κολλημένοι στὴ γῆ. Θέλουν νὰ ἔχουν σὲ ἀφθονία τὰ ὑλικὰ ἀγαθὰ καὶ ὅταν κάτι τοὺς λείπει, ἀγωνιωδῶς θέλουν νὰ τὸ ἀποκτήσουν, τὴν ὥρα ποὺ θὰ ἔπρεπε νὰ μοιράσουν στοὺς φτωχοὺς αὐτὰ ποὺ ἔχουν. Δὲν ὑπάρχει διάθεση αὐτάρκειας. Ἐνῷ γιὰ τὴν ἔλλειψη τῶν πνευματικῶν ἀγαθῶν δὲν ἀνησυχοῦν. Ὡστόσο, θυμοῦνται μικρὲς καλὲς πράξεις ποὺ ἔκαναν στὸ παρελθὸν καὶ περιορίζουν σ’ αὐτὲς τὸν πνευματικό τους ἀγῶνα. Ἀρνοῦνται δηλαδὴ τὴν ἐν Χριστῷ ζωή. Δὲν ἔχουν συνειδητοποιήσει ὅτι ἡ τήρηση τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ δὲν πρέπει νὰ περιορίζεται ἢ νὰ διακόπτεται.

Ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος τονίζει ὅτι ἡ αὐτάρκεια εἶναι πηγὴ πολλῶν πνευματικῶν ἀγαθῶν, γιατί ἐμποδίζει τὴν πολυπραγμοσύνη. «Ἡ ἀνάγκη τῆς φύσεως μᾶς περιόρισε μέσα σὲ ὁρισμένα ὅρια, ὥστε νὰ μὴ παρασυρόμαστε, χωρὶς νὰ τὸ θέλουμε, ἀπὸ τὴν πολυπραγμοσύνη. Ζητᾶς ἡδονή, ἀγαπητέ, θὰ τὴ βρεῖς στὴν αὐτάρκεια. Ζητᾶς ἀπαλλαγὴ ἀπὸ τὶς μέριμνες; Κι αὐτὴ θὰ τὴ βρεῖς μὲ τὸν ἴδιο τρόπο. Ζητᾶς ἐλευθερία, εὐρωστία, καλὴ ὑγεία, ἀγρυπνία τῆς ψυχῆς καὶ πνευματικὴ ἐγρήγορση; Ὅλα αὐτὰ τὰ ἀγαθὰ ὑπάρχουν στὴν αὐτάρκεια. Ἀντίθετα, στὴν τρυφηλὴ καὶ πολυπράγμονη ζωή ὑπάρχουν τὰ ἀντίθετα, δηλαδὴ ἡ ἀηδία, ἡ σωματικὴ ἀδυναμία, ἡ ἀρρώστια, ἡ ἔλλειψη ἐλευθερίας, ἡ σπατάλη».

Ὁ αὐτάρκης δὲν φοβᾶται τὶς ἀπότομες μεταβολὲς τῆς κατάστασής του καὶ πάντα αἰσθάνεται ἐλεύθερος, ἀλλὰ καὶ πλούσιος, ἀφοῦ δὲν χρειάζεται ξένα ἀγαθά.

Ὁ Χριστιανὸς πρέπει νὰ ζεῖ μὲ ὀλιγάρκεια καὶ νὰ εὐχαριστεῖ τὸ Θεὸ γιὰ τὰ ἀγαθὰ ποὺ τοῦ προσφέρει. Παράλληλα μὲ τὴν ἔμπρακτη ἀγάπη του πρὸς τοὺς ἀδελφούς, θὰ ἀποταμιεύει πνευματικά ἀγαθὰ στὸ οὐράνιο θησαυροφυλάκιο.

Ορθόδοξος Τύπος